2.1.4 (Inter)nationaal Promoten van onze kennissectoren
Deelprogramma 2.2: Aantrekkelijke stad
In dit deelprogramma bundelen we ons beleid voor het versterken van de economische en toeristische betekenis van de gemeente. We willen een aantrekkelijke en gastvrije gemeente zijn die bezoekers, toeristen, talenten, kenniswerkers en nieuwe bedrijvigheid trekt en bestaande aan zich bindt. We richten ons daarbij op de ontwikkeling en organisatie van winkels, horeca en vermaak in de binnenstad en daarbuiten. We versterken de toeristische sector door het stimuleren van aantrekkelijke activiteiten en evenementen.
Beleidsvelden
• Samenwerken met binnenstadondernemers
• Bevorderen toerisme
• Binnenstadontwikkeling
• Winkels buiten de binnenstad
41
Met de volgende indicatoren is de werking van ons beleid in dit deelprogramma gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of eenmaal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Effectindicator(en) Behaald 2017 Beoogd 2018 Behaald 2018
Aantal binnenstadbezoekers (in miljoenen) 23.3-24.5 >2017 21-23
Bezoekerswaardering binnenstad 6,9 > 6,9 6,8
Aantal toeristische hotelovernachtingen 492.100 >2017 -
Hoeveelheid leegstaand winkelvloeroppervlak 5,4% <2017 5,3%
2.2.1 Samenwerken met binnenstadondernemers
We willen de levendigheid van de stad bevorderen en daarmee meer bezoekers trekken. Samen met de binnenstadondernemers streven we naar een aantrekkelijk aanbod aan winkels, horeca, markten,
evenementen, festivals, congressen, gastvrijheidsacties en verrassende (winkel- en horeca) concepten. Voor bezoekers is levendigheid en beleving steeds belangrijker. Ondernemers spelen hier goed op in door steeds gerichter publiek aan te trekken, waardoor de programmering steeds meer verder naar ondernemers verschuift. Wij moedigen hen daarin aan, betalen voor een deel mee en blijven verantwoordelijk voor de grote lijnen en de beleidskaders. Ondernemers en gemeente werken samen en stemmen af in het overlegplatform 'Binnenstadmanagement’ en met andere partners zoals de Groningen City Club (GCC), Koninklijke Horeca Nederland (KHN), Ambulante handel en Marketing Groningen.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2018 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of éénmaal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren Behaald 2017 Beoogd 2018 Behaald 2018
Aantal samenwerkingen en projecten met binnenstadondernemers 4 > 4 5
Aantal nieuwe winkels of winkelketens naar de stad gehaald 7 > 5 6
Wat wilden we bereiken in 2018?
We wilden in 2018 meer dan vier projecten organiseren samen met binnenstadondernemers. We wilden faciliteren dat meer dan vijf nieuwe (winkel)concepten zich in de stad zouden vestigen in 2018.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Gezamenlijke projecten met het bedrijfsleven uitgevoerd en ondersteund;
• Aanvalsplan detailhandel uitgevoerd (in relatie tot de Groninger Ondernemers Agenda van de GCC);
• Nieuwe winkels gefaciliteerd en nieuwe (winkel)concepten aangetrokken;
• Ingespeeld op veranderende behoeftes van de detailhandel en horeca. Dit gaat om voorzieningen,
sfeeruitingen en de behoeftes op het gebied van verbouwingsaanvragen. Conclusie
We kunnen constateren dat het goed gaat met de binnenstad. De leegstand cijfers zijn laag,
bezoekersaantallen hoog. Het aantal bezoekers ligt ongeveer op hetzelfde niveau als in 2014 en 2016. 2017 lijkt een positieve uitschieter. Hoewel het aantal bezoekers qua aantal is gestabiliseerd, is de omzet wel toegenomen.
De bezoekerswaardering is licht gedaald. De score van 6,8 in 2018 is evenals de voorgaande jaren opgebouwd uit negen verschillende indicatoren. De daling in 2018 wordt met name veroorzaakt door een lagere score op het punt van de autobereikbaarheid van de binnenstad. Deze score is gedaald van 6,2 naar 5,8.
42
Daarnaast hebben zich wederom verschillende nieuwe formules gevestigd in de binnenstad. Ondanks minder wisselingen dan in voorgaande jaren konden we onder andere nieuwe filialen begroeten van Praxis-City, Vila, Ace & Tate, Happy Italy, Zumo, De Beren en Manfield. Samen met het bedrijfsleven hebben we projecten ondersteund en uitgevoerd, waarbij de thema’s uit de Groninger Ondernemers Agenda van de GCC leidend waren. Deze Ondernemers Agenda is vanuit het georganiseerde bedrijfsleven geïnitieerd en fungeert als leidraad voor de samenwerking tussen bedrijfsleven, gemeente en het Fonds. Ook individuele straten zijn gestimuleerd om zich meer te profileren. Er was wederom aandacht voor het thema
gastvrijheid, het verhogen van het verblijfsklimaat en specifieke ondernemersvragen. Zo is er op initiatief van ondernemers een grote cadeau-inpak voorziening gerealiseerd in de Zwanestraat tijdens Sinterklaas, zijn verschillende straten in de zomer weer versierd met kleurige linten en zijn de ondernemersbehoeften zorgvuldig meegewogen bij verschillende verbouwingsaanvragen. We hebben ingespeeld op de behoeftes van het constant veranderde winkel- en horecalandschap. De levendige binnenstad is en blijft aantrekkelijk voor winkelend publiek en daarmee ook voor ondernemers.
2.2.2 Bevorderen toerisme
We willen meer bezoekers naar de stad trekken die langer verblijven en meer geld uitgeven.
Stadsbezoekers en toeristen komen vooral af op de gezellige binnenstad met interessante evenementen en activiteiten. Samen met onze partners en ondernemers werken we aan een aantrekkelijke en gastvrije binnenstad, aan een gevarieerd evenementenaanbod (programma 'Bruisende Binnenstad') en aan de promotie ervan. In dit beleidsveld is ook opgenomen de bediening van de bruggen, de verdeling van aanlegplaatsen voor hotelschepen, plezier- en beroepsvaart en kleine bootjes, inclusief toezicht en handhaving.
Indicatoren zoals het aantal toeristische overnachtingen, aantal binnenstadbezoekers en
bezoekerswaardering zijn opgenomen als effectindicator bij deelprogramma 2.2 Aantrekkelijke stad.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2018 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren Behaald 2017 Beoogd 2018 Behaald 2018
Aantal overnachtingen op hotelschepen 5.200 5.000 5.450*
Aantal overnachtingen van pleziervaart in gemeentelijke jachthaven**
1.250 1.700 1.116
* We zien dat hotelschepen in trek zijn door een versterking van Groningen als aantrekkelijke overnachtingsstad. Het aantal overnachtingen op hotelschepen neemt dan ook toe.
** Er is een dalende trend te zien in het aantal overnachtingen in de gemeentelijke jachthaven. We verwachten dat deze trend doorzet. Bezoekers kiezen vaker voor comfort en overnachtingen in nabijgelegen particuliere havens met meer faciliteiten.
Wat wilden we bereiken in 2018?
Het gevarieerde aanbod van evenementen en activiteiten willen we in 2018 verder doorzetten zodat nog meer bezoekers naar de stad komen, langer verblijven zodat ze een belangrijke economische impuls geven aan onze stad. Ook willen de toeristische 'hotspot' Groningen verder stimuleren door samen met ondernemers en andere stakeholders te werken aan de realisatie van recreatieve en toeristische projecten. Verder werken we samen met onze hoteliers aan de versterking van Groningen als aantrekkelijke overnachtingsstad.
43
Een veilige en vlotte doorstroming van land- en scheepvaartverkeer, waarbij het risico op ongevallen bij de bediening van onze bruggen op afstand zo veel mogelijk is gereduceerd, zowel voor gebruikers van onze bruggen (weg, water) als voor onze brugoperators.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Zorgen voor een gastvrije binnenstad met een gevarieerd evenementenaanbod;
• Ondersteunen van Marketing Groningen;
• Faciliteren van ondernemers uit recreatieve en toeristische sector;
• Versterken van de positie van Groningen als aantrekkelijke overnachtingsstad;
• We hebben onze bruggen bediend en onderhouden en we hebben de aanlegplaatsen verdeeld;
• We hebben de (Arbo-technische) veiligheid van op afstand bedienbare bruggen vergroot door een
actualisatie van werkinstructies voor brugoperators en de invoering van een nieuw camerasysteem. Conclusie
We werken samen met onze partners aan een gastvrije binnenstad. In 2018 kwam naar voren dat het voor ondernemers belangrijk is om tijdiger en beter aan te haken bij evenementen, te werken aan een zo goed mogelijke event-spreiding en om in te spelen op behoeftes van specifieke doelgroepen (zoals gezinnen met kinderen). Marketing Groningen heeft samen met de Groninger City club in 2017 en 2018 de toeristische opgaven van de regio verkend. De GCC heeft deze opgenomen in hun binnenstadagenda. In samenwerking met Marketing Groningen hebben zij de Leisure Academie Groningen opgezet. Vanuit de Leisure Academie worden bijeenkomsten georganiseerd voor ondernemers van de stad en uit de regio. Het doel van de Leisure Academie is het delen van kennis en 'best practices'.
Marketing Groningen heeft in 2018 zijn nieuwe Marketing Strategie voor de komende drie jaren gepresenteerd. Deze strategie zorgt dat de toeristisch een economische marketing en profilering van de stad en regio nog meer samen wordt vormgegeven met de belanghebbenden en geeft meer ruimte aan ad hoc kansen en flexibiliteit.
2.2.3 Binnenstadontwikkeling
Groningen heeft, met haar interessante mix van winkels, kantoren, woningen, horeca, cultuur en evenementen een belangrijke centrumfunctie voor de regio. We willen de aantrekkingskracht van de gemeente blijven versterken en het economisch functioneren stimuleren. Meer ruimte voor de voetganger, meer aangename verblijfsruimte, meer groen en een betere toegankelijkheid: dit zijn de kerndoelen van de
visie ‘Bestemming Binnenstad (februari 2016)’. De verschillende projecten uit het ‘Uitvoeringsprogramma
Bestemming Binnenstad 2016-2021’ (juni 2016) dragen daar aan bij. Samen met betrokken partijen blijven we investeren in een toekomstbestendige ‘Huiskamer van de regio’. Zie ook Paragraaf 1 Integraal
Gebiedsgericht werken, onderdeel Centrum. Wat wilden we bereiken in 2018?
We willen onze stad goed voorbereiden op de toekomst. Groningen neemt een steeds belangrijkere plek in qua voorzieningenniveau in de regio. Daarom hebben we verder geïnvesteerd in de aantrekkelijkheid van de binnenstad om zo de economische potentie van Groningen te vergroten.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
We hebben verder uitvoering gegeven aan het 'Uitvoeringsprogramma Bestemming Binnenstad 2016-2021' en hebben daarbij gewerkt aan projecten die een forse impuls geven aan de binnenstad. Door het verleggen van de bus routes naar de randen van de binnenstad is nieuwe ruimte vrij gekomen. In 2018 is de herinrichting van de westelijke binnenstad grotendeels
44
afgerond. De nieuwe bushalte aan de Aweg en de herinrichting van de Astraat en de Brugstraat zijn gereed. Een deel van de Munnekeholm en het 'Minervaplein' op de kop van het Zuiderdiep worden in 2019 afgerond. De aanleg van de nieuwe Kattenbrug heeft niet in 2018 kunnen
beginnen in verband met een planologische procedure. In 2018 hebben we een aantal oplossingen uitgeprobeerd om hinderlijk gestalde fietsen tegen te gaan, zoals de fietsstewards. Verder hebben we gewerkt aan de ontwikkeling van het Groninger Forum, de Nieuwe Markt en de Grote Markt. Steeds wordt de Inrichtingsleidraad Openbare Ruimte als uitgangspunt gebruikt. Ook hebben we ingezet op het faciliteren van nieuwe bedrijvigheid en samenwerking tussen bedrijven. We houden de ontwikkeling van de binnenstad in de gaten door onder andere de bezoekersstromen te monitoren.
Conclusie
Onze binnenstad functioneert goed en is een van de aantrekkelijkste binnensteden van Nederland. Het aantal bezoekers aan de Groningse binnenstad was iets minder dan in 2017, maar nog altijd een hoog niveau. De binnenstadomzet scoorde echter hoger dan voorgaande jaren (662-702 miljoen euro). Er kwamen relatief meer mensen uit het bovenregionale gebied die langer verblijven en relatief meer besteden. Eén van de 9 indicatoren die de gemiddelde bezoekerswaardering bepaalt, de waardering voor de sfeer en gezelligheid, is weer iets toegenomen richting cijfer 8. Dat is verheugend aangezien dit aspect steeds belangrijker wordt voor een goed functionerende binnenstad.
Tegelijkertijd blijft de druk op de binnenstad en openbare ruimte onverminderd hoog. Daarom hebben we via verschillende projecten (zoals het verleggen van de bus routes) gewerkt aan het creëren van ruimte en nieuwe mogelijkheden voor gebruik: meer ruimte voor de voetganger, aangename verblijfsruimte en betere toegankelijkheid. Inmiddels zien we nieuwe pleinen en nieuwe loopstromen ontstaan.
2.2.4 Winkels buiten de binnenstad
Detailhandel vormt een wezenlijk onderdeel van het dagelijkse leven van de inwoners van de Gemeente Groningen en van onze regio. Men doet dagelijkse boodschappen en koopt andere benodigdheden. Ook buiten de binnenstad heeft onze stad een gevarieerd aanbod aan winkels, waarvan de meeste in
wijkwinkelcentra en op onze locaties voor grootschalige detailhandel. De Groningse detailhandelsstructuur
functioneert goed. In onze Structuurvisie Detailhandel (uit 2011) staat dat we de verschillende soorten en
locaties van en voor detailhandel faciliteren en zetten daarbij in op versterking van de huidige structuur. We kijken hierbij naar de specifieke functie en betekenis zodat de winkels elkaar versterken en niet in de weg zitten. Detailhandel is ook belangrijk voor de economie van onze gemeente; in 2018 waren er in totaliteit 13.117 mensen werkzaam in de sector, waarvan 5.096 in de binnenstad en 8.021 buiten de binnenstad.
Wat wilden we bereiken in 2018?
We willen investeringsplannen van ondernemers, ook buiten de binnenstad, maximaal faciliteren. Dit doen we binnen een logische detailhandelsstructuur die ertoe leidt dat Groningen, als koophoofdstad van het Noorden, een groot en compleet aanbod heeft, zonder dat er afbreuk wordt gedaan aan de bestaande structuur. Binnen die structuur moeten onze bewoners en bezoekers van de stad voldoende winkels in hun omgeving kunnen vinden.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Wijkwinkelcentra ondersteunen. Zie ook de paragraaf Integraal gebiedsgericht werken;
• De doorontwikkeling van winkelcentrum Paddepoel. Zie ook de paragraaf Integraal gebiedsgericht
werken;
• Analyseren van de detailhandelsstructuur van Beijum. Zie ook de paragraaf Integraal
45 Conclusie
De detailhandel blijft in beweging. Ook in Groningen. Winkelcentra veranderen steeds meer naar een ontmoetingsplek om te verblijven en minder alleen een plek om doelgericht te kopen. Een goede verbinding met de bewoners in de wijk is daarbij belangrijk. Door samen op te trekken kunnen we ruimte bieden voor passende groei en toekomstbestendigheid van de detailhandel in Groningen. We zien nog steeds een wens van supermarkten voor schaalvergroting. Daar waar mogelijk faciliteren we dit. De supermarkten blijven de trekkers voor onze wijk-winkelcentra. In 2018 is onder andere een onderzoek gedaan naar beide winkelcentra in Beijum. Dit heeft geresulteerd in een ontwikkelrichting met een ambitie voor 2030 per winkelgebied. Zie ook de paragraaf wijkvernieuwing in Beijum.
2.2.5 Warenmarkten en standplaatsen
De warenmarkt in de binnenstad en de wijkmarkten leveren een belangrijke bijdrage aan een
aantrekkelijke, levendige en ondernemende binnenstad. Net als in andere grote gemeenten verandert ook in Groningen het denken over de functie een het gebruik van de binnenstad. De verblijfsfunctie van onze binnenstad groeit.
We zien de warenmarkt, nu en in de toekomst, als belangrijke economische motor die bijdraagt aan het aantrekken en bedienen van bezoekers. Samen met horeca, detailhandel en de evenementen in de binnenstad zorgt de markt voor levendigheid, sfeer en een aantrekkelijk aanbod. Om tot één van de beste binnensteden van Nederland te blijven behoren en onze trots op de markt jaar in jaar uit te kunnen dragen, willen we de kracht en de functie van de markt verder versterken, en daarmee haar bijdrage aan de beleving van de binnenstad van Groningen. Aan de hand van ‘Bestemming Binnenstad’ geven we invulling aan de ruimtelijke inpassing van de markt.
Wat wilden we bereiken in 2018?
In 2018 wilden we wij met de marktondernemers en de Centrale Vereniging voor Ambulante Handel werken aan de toekomst van de warenmarkt, waarin aan de hand van 'Bestemming Binnenstad' de
warenmarkt zich verder ontwikkelt op kwaliteit. In dit project wilden we eerst onze aandacht vestigen op de ruimte voor de warenmarkt in aansluiting bij de ontwikkelingen in de binnenstad.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Organiseren, faciliteren en vergunningen verstrekken voor markt- en standplaatsen;
• We hebben de komst van een nieuwe wijkmarkt, geïnitieerd door bewoners uit de Korrewegwijk,
begeleid en gefaciliteerd;
• We hebben in nauw overleg met marktondernemers en de CVAH stappen gezet in het project
Toekomst van de Warenmarkt. Zo spraken we over scenario's en uitgangspunten voor de ruimtelijke inpassing van de warenmarkt in de binnenstad.
Conclusie
In goede samenwerking met de CVAH, marktondernemers en continue standplaatshouders werken wij aan de ontwikkeling van een aantrekkelijke, kwalitatief hoogstaande en gevarieerde warenmarkt, zowel voor nu als voor in de toekomst. We spelen daarbij in op nieuwe ontwikkelingen. Zo hebben we geholpen het bewonersinitiatief voor een nieuwe wijkmarkt in de Korrewegwijk te realiseren. In het kader van het project de Toekomst van de Warenmarkt hebben we in nauw overleg met alle partijen stappen gezet voor de ruimtelijke inpassing van de warenmarkt. De warenmarkt heeft een advies aan de gemeente geformuleerd voor de ruimtelijke inpassing. In dit advies staat een scenario dat aansluit bij de ontwikkelingen in de binnenstad én bij de behoeften van marktondernemers. Uitgangspunt is dat in de toekomst op de Grote Markt meer ruimte voor evenementen wordt gemaakt. De Vismarkt behoudt haar karakter als
handelsplein. In het project 'Toekomst van de warenmarkt' krijgen het ruimtebeslag en de uitgangspunten voor één centrummarkt steeds verder vorm. We blijven bij dit project stevig inzetten op een zorgvuldig en
46
gedragen proces samen met de ondernemers in de binnenstad, en met de marktondernemers in het bijzonder.