We hebben in 2019 het project Intensief casemanagement voor huisverboden duurzaam geborgd bij Veilig Thuis. Hierbij wordt bij een huisverbod gedurende maximaal 1 jaar een casemanager ingezet die samen met alle betrokkenen een systeemgerichte aanpak kan organiseren en begeleiden.
Verder geven we in 2019 uitvoering aan een pilot voor zeer ernstige casuïstiek huiselijk
geweld/kindermishandeling, waarin we samen met een aantal partners vanuit zorg en veiligheid een multidisciplinaire aanpak (MDA++) realiseren. In 2019 zijn we ook gestart met de ontwikkeling van een regionaal actieprogramma Geweld hoort nergens thuis. Hierin formuleren we samen met de andere Groninger gemeenten onze ambities en concrete maatregelen voor de komende jaren op dit terrein. Versterking van de lokale infrastructuur en de aanpak van ouderenmishandeling zullen belangrijke
aandachtsgebieden zijn. In 2019 verwachten we ook de eerste uitkomsten van het landelijk onderzoek van Verwey Jonker naar de effectiviteit van de hulp bij huiselijk geweld. Groningen is daarin een van de negen onderzoek -regio’s.
Wat willen we bereiken in 2020?
Onverkort streven wij ernaar te voorkomen dat mensen op straat belanden. Mocht dit wel zo zijn dan kunnen zij rekenen op Opvang. Dit doen we door:
• Mensen zoveel mogelijk lokaal, in de eigen regio en omgeving, in een vroeg stadium ondersteuning
bieden zodat verdere afhankelijkheid van zwaardere zorg wordt voorkomen;
• Voorbereidende activiteiten uit te voeren op overheveling van taken en middelen in 2021 naar elke
afzonderlijke Groninger gemeente in de uitvoering van beschermd wonen;
• Meer gemeentelijke sturing op adequate ondersteuning van cliënten door beschikbaarheid van een
Sociale Kaart en een oproepbaar dashboard met registratiegegevens voor elke gemeente;
• Betere en snellere uitstroom van cliënten door verbeterde samenwerking tussen aanbieders,
gemeenten en corporaties;
• Vrouwenopvang: verminderen instroom en bevorderen van de door- en uitstroom;
• Verbetering aanpak van huiselijk geweld;
• Doorontwikkeling van Veilig Thuis, gericht op verbeterde samenwerking met lokale teams en de
nieuwe radarfunctie naar aanleiding van de aanscherping van de Wet meldcode.
Wat gaan we hiervoor doen?
• We gaan uit van het principe: lokaal wat kan en regionaal wat moet. Voor wat wegens schaalgrootte
niet efficiënt is om lokaal op te pakken gaan we regionaal afspraken maken. Voor de inwoners van Groningen is het goed te weten dat er in de hele provincie goede (basis)zorg en ondersteuning geboden wordt in het kader van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz). Inmiddels zijn hiertoe gezamenlijke uitgangspunten geformuleerd.
• Voorbereidende activiteiten uitvoeren op overheveling van taken en middelen in 2021 naar elke
afzonderlijke Groninger gemeente in de uitvoering van Beschermd Wonen. Consulenten in de
gemeente worden getraind op indicatiestelling BW en de organisatie van de front- en backoffice krijgt meer vorm. Een en ander vooruitlopend op een zelfstandige individuele gemeentelijke uitvoering in 2021.
• Centrumgemeente Groningen heeft een eigen portaal Beschermd Wonen op het systeem Sociale Kaart
Groningen. Dit portaal wordt primair gebruikt voor de indicatie stellen BW om cliënten zo efficiënt mogelijk een juiste Beschermd Wonen locatie aan te bieden. Daarnaast hebben we in 2020 ook een vernieuwde monitor Beschermd wonen & Opvang beschikbaar die elke gemeente ‘realtime’ inzicht biedt in relevante gegevens van cliënten in de eigen gemeente.
106
• Het convenant ‘huisvesting (ex)cliënten Beschermd wonen & Opvang’ vraagt van aanbieders,
gemeenten en corporaties een intensieve samenwerking om cliënten eigen onderdak te verschaffen. We werken verder aan ‘lokaal’ concrete werkafspraken (toeleiding naar een geschikte woning en woonomgeving, zachte landing in de wijk, ondersteuning door de zorg, inkomen, etc.) met lokale partijen om hier ook daadwerkelijk invulling aan te geven.
• Faciliteren van de vrouwenopvang en monitoren van de in-, door- en uitstroom. Daarnaast bevorderen
van een ambulante aanpak ter voorkoming van opvang.
• Subsidiëren Veilig Thuis (wettelijke en bovenwettelijke taken, zoals intensief casemanagement) en
sturen op resultaten.
• Evalueren resultaten van de pilot multidisciplinaire aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling
(MDA++) en afhankelijk van de uitkomsten realiseren we een aanpak voor ernstige casuïstiek.
• Uitvoering geven aan het regionale actieprogramma Geweld hoort nergens thuis met specifiek
aandacht voor de aanpak in de WIJ-teams.
4.2.5 Vluchtelingen en asielzoekers
Wij nemen onze verantwoordelijkheid bij het huisvesten, integreren en participeren van asielzoekers en statushouders. Gezamenlijk concentreren we ons op een versnelling waarbij we de inspanningen voor asielzoekers en vluchtelingen eerst en voornamelijk richten op huisvesting. Voor de vergunninghouders richten we ons vervolgens op taalverwerving, opleiding, participatie, werk en gezondheid.
We bieden maatschappelijke begeleiding voor de groep inburgering-plichtige vergunninghouders. We gaan door met het afnemen van een assessment bij vergunninghouders en maken op basis daarvan met de betrokkene een persoonlijk trajectplan. Daarbij zoeken we actief naar het ‘verborgen talent’ van individuen. Hiermee willen we voorkomen dat deze nieuwkomers langdurig aan de maatschappelijke zijlijn komen te staan. Alles is erop gericht om een snelle verbinding tot stand te brengen tussen asielzoeker,
vergunninghouder en de Groningse samenleving.
Door de toename van het aantal statushouders is de druk op een aantal gebieden (huisvesting,
maatschappelijke begeleiding, onderwijs) toegenomen. In de gemeente Groninger is er vanaf 2016 voor gekozen te werken op basis van het programma VAS (Vluchtelingen, Asielzoekers, Statushouders) en een actieplan, waarbij naast de eigen gemeentelijke taken, ook een betere samenwerking en gecoördineerde aanpak met al onze partners aan de orde zijn. Met ingang van 2019 zijn de activiteiten en taken van het programma terug in de staande organisatie (met name de directies Maatschappelijke Ontwikkeling, Stadsontwikkeling en WIMP) waarbij integrale sturing wordt belegd bij de Directie Maatschappelijke Ontwikkeling.
Belangrijke opgaven voor 2020 zijn het realiseren van de taakstelling huisvesting, het bieden van maatschappelijke begeleiding aan inburgering-plichtige vergunninghouders, het in beeld brengen van de doelgroep door middel van assessment en individueel trajectplan, het uitvoeren van parallelle trajecten en de voorbereiding op de stelselherziening inburgering die naar verwachting vanaf 2021 van kracht wordt.
De activiteiten binnen het beleidsveld Vluchtelingen en asielzoekers vallen binnen Programma 1: Werk en
inkomen, Programma 3: Onderwijs en Programma 8: Wonen.
We willen in Groningen voorkomen dat asielzoekers en vluchtelingen zonder voorzieningen op straat belanden, met criminaliteit in aanraking komen of een risico voor de openbare orde vormen. We willen dat deze kwetsbare nieuwkomers in onze gemeente toekomstperspectief hebben, dan wel op respectvolle wijze toewerken naar een toekomstperspectief in het land van herkomst.
Over het bieden van onderdak aan mensen zonder recht op verblijf of opvang hebben gemeenten en het Rijk jarenlang discussie gevoerd. Met de ondertekening van een samenwerkingsafspraak in november 2018 is het
107
mogelijk geworden deze opvang te bieden met financiering door het Rijk. Het gaat daarbij om de uitbouw van de bestaande bed bad brood-voorziening tot een (pilot)-LVV (Landelijke Vreemdelingen Voorziening). De pilot-LVV is per 1 april 2019 van start gegaan en wordt ook in 2020 voortgezet.
Met de volgende indicatoren wordt de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren Beoogd
2019
Beoogd 2020
Aantal gehuisveste vergunninghouders 228 200
Aantal mensen in bed-bad-broodvoorziening 270 270
Aantal personen in noodopvang (exclusief personen in bed-bad-brood voorziening)
18 18
Aantal personen dat in maatschappelijke begeleiding is genomen 142 130
Aantal ex-alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV) met leefgeld
16 15
Hoe staan we ervoor?
De taakstelling huisvesting vergunninghouders is de afgelopen periode, na de piekjaren 2016 en 2017 iets afgenomen. In samenspraak met corporaties zoeken we naar manieren om aan de taakstelling te blijven voldoen. Vergunninghouders die aan de gemeente Groningen zijn toegewezen, krijgen maatschappelijke begeleiding van Humanitas. In Ten Boer wordt de maatschappelijke begeleiding uitgevoerd door De Deel, in Haren door welzijnsorganisatie Torion.
Om de integratie en participatie van vergunninghouders een flinke impuls te geven, hebben we binnen de directie WIMP onder de naam 'Thuis In 050 'een Coördinatiepunt Nieuwkomers opgezet. Het streven is bij elke vergunninghouder een assessment af te nemen en op basis daarvan in samenspraak met de betrokken vergunninghouder een persoonlijk trajectplan op te stellen. In het Coördinatiepunt Nieuwkomers zorgen we tevens voor afstemming met Humanitas, de ROC's en de WIJ-organisatie.
Op basis van het convenant Samen Inburgeren, dat we met drie onderwijsinstellingen, Alfa-college, Noorderpoort en Hanzehogeschool zijn aangegaan, hebben we parallelle trajecten ontwikkeld. Daarbij kunnen vergunninghouders naast de reguliere inburgering gelijktijdig extra taallessen volgen, een
beroepsgerichte opleiding volgen of werkervaring opdoen. Ook zetten we parallelle trajecten in voor mensen die naar verwachting nooit zullen slagen voor hun inburgeringsexamen, maar die zich via het volgen van een traject toch de Nederlandse taal eigen kunnen maken.
Met ingang van 1 april 2019 is in de gemeente Groningen een pilot-LVV van start gegaan waardoor we, met financiering door het Rijk, opvang kunnen bieden aan afgewezen vreemdelingen zonder recht op verblijf of rijksopvang. De pilot-LVV heeft een maximale capaciteit van 300 plaatsen.
Asielzoekers die rechtmatig in Nederland verblijven, maar niet in aanmerking komen voor opvang door het Rijk, bieden wij materiële ondersteuning via het fonds Knelpunten noodopvang. Dit fonds gebruiken we ook om de eigen bijdrage te vergoeden van medicatie voor onverzekerbare vreemdelingen. In noodgevallen worden ook noodzakelijke tandartskosten vergoed uit het fonds Knelpunten noodopvang. Wij subsidiëren Vluchtelingenwerk Noord Nederland voor het bieden van maatschappelijke- en juridische ondersteuning aan ex-Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (ex-AMV's). Die ondersteuning is bedoeld voor het verkrijgen van een verblijfsstatus in Nederland of, als dat geen mogelijkheid is het realiseren van terugkeer naar het land van herkomst. Ex-AMV’s die actief meewerken aan het krijgen van een helder toekomstperspectief komen tevens in aanmerking voor materiële ondersteuning in de vorm van leefgeld.
108
De GGD voert sinds 2009 de publieke gezondheid asielzoekers uit. Het COA betaalt de GGD voor de uitvoering van taken in de opvanglocaties op het gebied van jeugdgezondheidszorg, infectiebestrijding, collectieve gezondheidsbevordering, individuele preventie SOA/HIV, seksuele en reproductieve gezondheid. Net als voor alle inwoners van de gemeente voert de GGD ook voor vergunninghouders haar publieke gezondheidstaken uit.
Wat willen we bereiken in 2020?
Ook in 2020 willen we voldoen aan de taakstelling voor de huisvesting van vergunninghouders. Vanaf het moment van koppeling aan de gemeente bieden we praktische hulp en ondersteuning door het aanbod van de maatschappelijke begeleiding voor vergunninghouders.
We willen bereiken dat meer vergunninghouders de inburgering met succes afronden en actief participeren in de Nederlandse samenleving. Daarbij willen we elke vergunninghouder op maat de passende
ondersteuning bieden. Om dat te realiseren willen we beschikken over een ruim aanbod aan (parallelle) trajecten.
De GGD wil alle kinderen tot 18 jaar van asielzoekers en vergunninghouders goed in beeld te hebben, jeugdgezondheidszorg aanbieden en bij bedreigingen van de gezondheid of ontwikkeling de juiste ondersteuning en zorg inschakelen. Voor alle asielzoekers en vergunninghouders geldt dat de GGD vanuit haar taken publieke gezondheid deze doelgroep zo goed mogelijk wil bereiken om de gezondheidsrisico's zo veel mogelijk te beperken. Samenwerking met alle partners op het gebied van zorg, welzijn zijn essentieel om tijdig passende zorg te bieden.
Onverkort streven wij ernaar te voorkomen dat mensen zonder voorzieningen op straat belanden.
Wat gaan we hiervoor doen?
• We huisvesten vergunninghouders in samenwerking met het COA en de woningcorporaties;
• We ontwikkelen huisvestingsarrangementen voor jonge alleenstaande vergunninghouders, die vanaf
het moment dat ze 18 jaar worden door gemeenten moeten worden gehuisvest;
• We organiseren een aanbod maatschappelijke begeleiding. In de stad Groningen wordt dit uitgevoerd
door Humanitas, in Ten Boer vanuit De Deel en in Haren door Torion;
• We blijven volop inzetten op het versterken van integratie en participatie van vergunninghouders; Het
coördinatiepunt nieuwkomers vervult daarbij een centrale rol, met het afnemen van assessments, het opstellen van individuele trajectplannen en het bieden van individuele trajectbegeleiding. Ook in 2020 bieden we de mogelijkheid voor vergunninghouders om naast de inburgering parallelle trajecten te volgen;
• We bieden praktische hulp en maatschappelijke begeleiding aan vergunninghouders die in de
gemeente Groningen komen te wonen;
• In 2020 bereiden we ons voor op de stelselherziening Inburgering, die naar verwachting vanaf 1
januari 2021 van kracht wordt;
• In de pilot LVV bieden we sobere opvang aan vreemdelingen zonder opvang door het Rijk en bieden
ondersteuning en begeleiding gericht op het vinden van een bestendige oplossing;
• In het verhelderen van een realistisch toekomstperspectief. We bieden juridische- en materiële
ondersteuning aan uitgeprocedeerde vreemdelingen;
• De GGD zet extra capaciteit in ten behoeve van de publieke gezondheid voor deze doelgroep gericht
op jeugdgezondheidszorg, vroegsignalering, gezondheidsbevordering, leefstijl, overgewicht, bewegen, middelengebruik, seksuele gezondheid en versterken van gezondheidsvaardigheden.