Het gebruik van de volkstuin

Deelvraag: ‘Hoe past de volkstuin Ons Lustoord in het dagelijks leven van stadsouders?’

Hieronder wordt het tijd-ruimtelijk gedrag onderverdeeld tussen het tijd-ruimtelijk gedrag naar de tuin, en het tijd-ruimtelijk gedrag op de tuin.

4.3.1 Naar de tuin

Uit de onderstaande tabel 4.3 blijkt dat de meeste ouders gebruik maken van zowel de auto als de fiets ongeacht de afstand die zij van de tuin af wonen. Enkelen maken gebruik van de fiets in combinatie met het openbaarvervoer of een bakbrommer. Hieronder wordt uiteengezet waarom er voor bepaalde vervoersmiddelen gekozen wordt.

Auto

De gezinnen die gebruik maken van hun auto doen dit om grote en zware goederen te vervoeren. Vaak is dit aan het begin en aan het einde van een periode waarbij ze op de tuin hebben gestaan. Robin, Amber en Fokko vertellen dat wanneer zij de volkstuin bezoeken er vaak één ouder met de auto komt, met alle spullen en boodschappen, en de andere ouder met de kinderen op de fiets.

‘Oh, euh, nou heel vaak komen we ook los van elkaar. Maar we hebben een auto, en een fiets. Dus allebei eigenlijk. Meestal gaat er eentje alvast met de kinderen op de fiets, omdat die al eerder klaar is bijvoorbeeld. Een dan volgt de ander later met de boodschappen en de spullen in de auto.’

(Robin, 07.04.2018)

Het vervoeren van spullen tussen het huis in Amsterdam en de volkstuin wordt als meest onhandig gezien door de deelnemende ouders. Het hebben en gebruiken van twee huizen vergt behoorlijke logistieke planning. Zo vertellen Anna en Michiel dat zij zich regelmatig vergissen in de hoeveelheid spullen en boodschappen er nodig zijn voor een paar dagen op de tuin. Ze maken dan het verkeerde besluit om op de fiets te gaan en vinden zich vervolgens in een lastig pakket met een overvolle fiets.

‘(…) zoals vandaag, dan heb ik boodschappen voor het hele weekend gedaan en toen zat ik daarmee op de fiets, en toen dacht ik wel even, oja misschien was het handiger geweest als ik met de auto was

gegaan.’ (Anna, 20.04.2018)

Fiets

Ouders geven aan het liefst gebruik te maken van de fiets omdat dit als praktischer wordt ervaren dan de auto. Daarom wordt, wanneer ze eenmaal op de tuin zijn, vaak enkel de fiets gebruikt. Hiermee reizen vijf gezinnen regelmatig (Hilde, Robin, Clair, Michiel en Fokko) vanaf de tuin hun naar werk en school. Dit is mogelijk omdat de afstand tussen de volkstuin en werk of school niet groter is dan dat het vanuit hun huis in Amsterdam is. Het blijkt dat gezinnen die niet met de fiets vanaf de tuin naar werk of school kunnen, omdat de afstand te groot is, beslissen om niet door de weeks op de tuin te overnachten. Dit komt omdat deze gezinnen het onhandig en onprettig vinden om met de auto naar het werk of school te moeten.

37

Anders

Hilde, de eigenaar van de bakbrommer, beschrijft dat zij de brommer het liefst niet gebruikt vanwege vervuiling gerelateerde redenen. Maar twee keer per jaar, aan het begin en aan het einde van het seizoen, moeten de grote spullen, zoals dekens, kussens, kleren, enzovoorts, vervoerd worden om het huisje bewoonbaar te maken. Christa reist de helft van de ritten met het openbaarvervoer. Hier geeft zij de afstand tussen het huis en de volkstuin als reden voor, ze woont met 11 km ook het verst van Ons Lustoord af.

‘Met de fiets, en naja, nu gaan we fietsend terug, maar ook vaak een deel van de metro. Want dat is toch best wel een dingetje, die 38 minuten fietsen, heen en weer. Op één dag, is dat op een gegeven

moment iets minder leuk.’ (Christa, 15.04.2018)

4.3.2 Op de tuin

Deelvraag: ‘Hoe wordt de volkstuin Ons Lustoord gebruikt door stadsouders?’

Voor alle onderzochte ouders blijkt de invulling van het gebruik hetzelfde te zijn. Namelijk dat ouders de volkstuin gebruik voor recreatieve doeleinden, denk daar bij aan klussen, tuinieren, relaxen en afspreken met vrienden. Omdat er weinig elektriciteit is en geen wifi zie je weinig ouders op hun telefoon, tablet of laptop. Er wordt niet gewerkt op de tuin, wat de respondenten heel fijn vinden. Het is daarmee echt een plek van ontspanning en ontsnapping aan het drukke leven in de stad.

‘Maar het (de volkstuin) werkt ook heel goed voor mij als mens. Ik ben namelijk een onwijze workaholic, en hier dus niet, omdat het niet kan. Ik ben meteen genezen als ik hier ben, dan heb ik ook helemaal geen zin om te werken. En dat heb ik thuis wel, als mijn zoon dan naar bed is dan gaat toch die laptop weer open, en dat doe ik hier helemaal niet. Je gaat hier gewoon vanzelf meer zitten

chillen. Ja.’ (Clair, 07.04.2018)

Naast het recreatief gebruik speelt voor de vijf gezinnen (Robin, Anna, Michiel, Nienke en Amber) van de Vuurdoornweg het sociale aspect van de tuin ook een grote rol. Deze gezinnen komen zeer regelmatig bij elkaar ‘over de vloer’ om koffie of wijn te drinken, elkaars tuingereedschap te lenen, op elkaars kinderen te passen of samen te eten.

‘Want wat natuurlijk voor ons zo fijn is, is dat, dat we hier met zo'n clubje zitten. Het is heel leuk, dat je eigenlijk altijd wel aanspraak hebt, en de grasmaaier kan lenen, en die kindjes met elkaar kunnen spelen, en 's avonds even een wijntje kan drinken samen.’ (Nienke, 04.05.2018)

Het verschil in het gebruik van de volkstuin, tussen de gezinnen, zit in de intensiteit ervan. Zo is in tabel 4.3, met informatie over het gebruik van de volkstuin, een verschil te zien binnen de respondentgroep. Hierin is een onderscheid duidelijk tussen de gezinnen die de volkstuin voor een geruime tijd van het jaar als thuis gebruiken en de gezinnen die de volkstuin enkel in de weekenden bezoeken, wanneer het mooi weer is.

Achtergrond intensief gebruik

Uit tabel 4.3 blijkt dat vijf gezinnen (Hilde, Robin, Clair, Fokko en Michiel) meer dan 100 nachten op de tuin doorbrengen. Deze gezinnen combineren het dagelijkse leven, met naar school en werk gaan, met het leven op de volkstuin. Uit de toelichting die bij het invullen van het schema werd

38

gegeven, blijkt dat er drie belangrijke verklaringen zijn voor een gezin om voor een langere tijd op de volkstuin te wonen: negatieve gevoelens tegenover het leven in de stad (Hilde, Robin en Clair), een huis wat te klein is voor het gezin (Fokko) of dat het huis voor een langere tijd wordt verbouwd waardoor het verblijf erin niet mogelijk is (Michiel).

‘We zijn hier heel veel, want we wonen hier echt, van april tot en met september. Echte die hards.’ (Clair, 07.04.2018)

Het leven op de volkstuin wordt door een aantal ouders omschreven als een vakantie op luxe camping. Het blijkt dat het beperkte aanbod van voorzieningen daarom niet direct een reden is om vaker naar huis te gaan. Ouders praten erover met een halve glimlach op hun gezicht. Alle voorzieningen die een mens op vakantie nodig heeft, zoals een douche, een koelkast en elektriciteit zijn vaak aanwezig, maar het gebruik ervan vergt wat improvisatie. Zo hebben Christa en haar dochter een douche gebouwd in een oud dixi toilet. En hebben Fokko en zijn partner een laatste redmiddel voor wanneer hun twee oudste kinderen echt verveeld raken:

‘We hebben zo'n klein auto dvd spelertje. En als de nood dan echt heel hoog is, of het regent heel hard, dan gaat die aan. Maar ja, die gaat dan ook weer leeg halverwege, want we hebben nauwelijks elektriciteit. Haha, maar als het echt spannend is kan ik nog wel beloven dat ik met de auto rondjes ga rijden, dan kunnen ze hem weer inpluggen.’ (Fokko, 04.05.2018) Achtergrond bescheiden gebruik

De vijf gezinnen (Christa, Karlijn, Anna, Nienke en Amber) die minder dan 100 nachten op de tuin slapen, zie tabel 4.3, zijn er voornamelijk in de weekenden en vakanties. Hier is bewust voor gekozen. Zo beschrijft Robin dat ze af en toe van zondag op maandag op de tuin blijven slapen, maar dat de geringe grootte van het huisje het moeilijk maakt om zich met drie personen klaar te maken voor school en werk. Daarom doen zij het niet vaker. Voor de andere vier gezinnen is de afstand een verklaring. Voor deze gezinnen is de afstand tussen werk of school en de volkstuin te groot om dagelijks af te leggen, zie tabel 3.1. De ouders vertellen dat ze graag met de fiets reizen maar dat dit vanwege de afstand niet mogelijk is. Daarom gaan ze liever vanuit huis. Dat een te grote afstand een waarschijnlijke verklaring is voor minder intensief gebruik wordt duidelijk bij de specifieke case van Christa. Christa en haar dochter wonen het verst af van Ons Lustoord (zie tabel 3.1) en ze zijn er, samen met het gezin van Nienke, het minst (zie tabel 4.3).

Ook de vijf gezinnen die meer dan 100 nachten op de volkstuin doorbrengen blijken nog regelmatig naar huis te gaan. Dit heeft vooral te maken met het regelen van praktische zaken, zoals de was doen, de kat eten geven en zodat hun kind piano kan spelen. Sommige redenen komen ook voort uit een behoefte aan comfort; lang douchen, lang gebruik maken van het internet of in een aparte kamer slapen dan de kinderen. Dit gebeurt enkel door de week omdat de gezinnen de weekenden sowieso op de tuin willen zijn.

‘Nou omdat we vanaf hier niet veel langer onderweg zijn naar de school van Mika of naar ons werk is het voor ons niet lastiger om hier te blijven slapen. Ik denk maximaal 10 dagen en dan gaan we weer naar huis om te wassen, lekker lang te douchen, in een goed bed te slapen en uitgebreid te koken. Maar ook dat we even niet met de kinderen op 1 kamer hoeven te slapen. En wanneer het lang achter elkaar regent of koud is gaan we ook naar huis.’ (Michiel, 25.04.2018)

39

Met deze uitleg wordt ook duidelijk welke zaken gemist worden op de volkstuin. Hoewel de ouders dus erg positief zijn over het leven op de volkstuin, is het leven op de tuin niet gemakkelijk. Dit wordt ook duidelijk in de uitleg van Anna, waar zij het moment beschrijft waarop het gezin besluit dat het seizoen voor hen is afgelopen:

‘Wat wel zo is, dat het op een gegeven moment, als het begint te dauwen in het huis, dan is het klaar. Dus het heeft vooral met luchtvochtigheid te maken. Dan wordt alles vochtig, natte kleren, natte lakens. De lucht die je uitademt die blijft dan in het huisje hangen, want die kachels die we hier hebben die lozen allemaal hun verbrandingswarmte in de ruimte dus dan krijg je het niet meer droog.

En dan is het niet meer comfortabel.’ (Anna, 20.04.2018)

Hilde Robin Clair Christa karlijn Anna Michiel Nienke Amber Fokko

Dagen in jaar 214 104 183 50 - 100/150 183 40 100 150 Nachten in jaar 193 104 183 10 - 60 152 10 60 100 Hoe lang achter elkaar max

10 dagen 7 dagen 7 dagen 2 dagen - 10 dagen

10 dagen 4 dagen 10 dagen 5 dagen Wanneer in de week De hele week

Weekend Weekend Weekend en vakanties Wo, do, en weekend De hele week Wo en weekend Wo en weekend Vrij, za, zo De hele week Vervoers- middel Fiets, soms bakbrommer Auto en fiets Auto en fiets Fiets en metro Auto en fiets Auto en fiets Auto en fiets Auto en fiets Auto en fiets Auto en fiets