Expose (figuur 35)

Wat is Expose?

Expose is een broedplaats waar de diversiteit van het creatieve ondernemerschap en de cultuurproductie volledig in het middelpunt staan en waar de mogelijkheden worden geboden dit te presenteren aan bezoekers.

In welke context past Expose?

Het zijn de woonmilieus in en direct rondom het centrum waar Expose het beste in gedijt. Deze milieus vragen niet om een sociale impact omdat de sociaal-economische status al relatief hoog is. De werkloosheid en bijstandsafhankelijkheid zijn hier immers laag. Ook vragen deze milieus om weinig economische impact.

Dit komt eveneens doordat de werkgelegenheid hier laag is en de welstand hoog, maar ook omdat de milieus al als zeer attractief worden ervaren. Dit uit zich in de hoge ozb-waarden die in deze milieus aanwezig zijn.

Zo ontstaat er volop ruimte om in te zetten op het culturele kapitaal van de creatieve broedplaats en op de culturele impacts die dit heeft op de omgeving. En dat is ook waar in deze milieus vraag naar is. Het blijkt immers dat de waardering van de nabijheid van culturele mogelijkheden in deze centrumstedelijke-milieus zeer waarschijnlijk één van de redenen is dat voor deze wooncentrumstedelijke-milieus wordt gekozen door bewoners.

Daarnaast hebben deze milieus naast een woonfunctie vaak ook een centrumstedelijke functie voor de stad. Culturele voorzieningen maken daar deel van uit. Door middel van extraversie, zichtbaarheid en manifestatie kan de aanwezigheid van de creatieve broedplaats en de cultuurproductie die op deze plek plaatsvindt naar buiten gebracht en geconsumeerd worden.

Wat is de ruimtelijke impact van Expose?

Expose zit hoofdzakelijk in attractieve wijken. Door te investeren in voorzieningen als Expose blijft het creatieve potentiaal in de buurt. Zij zorgen voor exclusieve en innovatieve detailhandel en cultuurmanifestaties.

Expose draagt er aan bij dat de wijk attractief blijft en het voorzieningenaanbod niet monotoon wordt.

7

attract

expose

interact

interact culturele impact

economische impact ruimtelijke impact

expose attract sociale impact

broedplaats concept

impact-domeinen

amsterdam utrechtden haageindhoven

rotterdam

figuur 35 - conceptuele schets expose en toepassing in g5 door: m. boisen & de auteur

gis-materiaal: faculteit geowetenschappen, universiteit utrecht voor uitgebreide bronvermelding zie bijlage 20

Wat wil Expose verder nog bereiken?

Ontmoeting: vergroten van de sociale cohesie door te voorzien in programmering die ruimte biedt voor culturele uitingen die uitnodigen tot kennisname;

Extraversie en zichtbaarheid: het versterken van de culturele functie van centrumstedelijke woonmilieus door de creatieve bedrijvigheid zichtbaar aanwezig te laten zijn;

Cultuurinnovatie: het stimuleren van de vernieuwing in cultuurproductie door creatieve ondernemers met verschillende professionele en etnische achtergronden bij elkaar te plaatsen;

Kunstenaarsschap: het kunstenaarschap stimuleren en professionaliseren door te waarborgen dat een substantieel deel van de broedplaats gebruikt wordt door startende of professionele kunstenaars;

Cultuurmanifestatie: meer mensen de mogelijkheid geven cultuur te ervaren door het aantal plekken waar publiekelijk toegankelijke culturele manifestaties gehouden worden te vergroten.

Welke plek binnen een buurt is het meest geschikt voor Expose?

Expose vraagt om een plek waar veel passanten zijn; een doorgaande straat die meerdere buurten met elkaar verbindt, is het beste voor Expose.

Wie vormen waarschijnlijk de ontwikkelende coalitie van Expose en wat is voor hen de meerwaarde?

Op deze locaties is de (toekomstige) eigenaar niet zonder meer aan te wijzen. De overheid zal in de meeste gevallen als hoofd- of co-financier optreden. Voor de overheid is dit interessant omdat er de mogelijkheid wordt geschept startende ondernemers een kans te geven, een nieuw attractief punt in de buurt gerealiseerd kan worden en lang leegstaande panden zoals oude schoolgebouwen voor deze functie in aanmerking komen. Woningcorporaties hebben in de woonmilieus waarvoor Expose het meest geschikt is, vaak relatief weinig bezit waardoor de impact van Expose voor hen van minder belang is, maar kunnen toch besluiten een broedplaats te realiseren. Tenzij het een financieel rendabel project is, zullen ontwikkelaars in deze woonmilieus eerder neigen naar een meer rendabele ontwikkeling. Doordat Expose voor startende creatieve ondernemers een springplank van de carrière wil zijn en cultuurinnovatie probeert te bereiken, kan niet aan alle huurders een marktconforme huur worden gevraagd.

Op welke kansen speelt Expose in?

Culturele functie binnenstad: het belang van de culturele functie van centrumstedelijke woonmilieus;

Innovatieve kennismaatschappij: inspelen op het belang van een innovatieve culturele productie;

Belang van netwerken: het gebruik maken van creatieve ondernemers die hun netwerk willen vergroten

Wat zijn de kritieke succes- en faalfactoren?

- De aanwezigheid van een geschikt pand;

- Het vormen van een goede coalitie;

- Het maken van heldere financieringsafspraken tussen coalitieleden;

- Het vinden van een vastgoedobject waarin ook een ruimte gerealiseerd kan worden voor cultuurmanifestatie;

- Het voorzien in (woon)werkateliers met voldoende lage huurprijzen voor de startende creatieve ondernemers;

- Het vinden van creatieve ondernemers die aan marktconforme huren kunnen voldoen;

- Het vinden van een groep huurders die over voldoende professionele en etnische diversiteit beschikken;

- Het vinden van een huurder die een consumentgeoriënteerde functie wil exploiteren;

- Het maken van heldere afspraken over de verwachtingen over de prestaties van de creatieve ondernemers en het stellen van haalbare en concrete doelstellingen voor de creatieve ondernemers;

- Het voorzien in programmering die ontmoetingen tussen omwonenden uitlokt;

- De creatieve ondernemers aanspreken op hun verantwoordelijkheden.

Hoe kunnen de doelstellingen van Expose gemeten worden?

- Beoordeling van creatieve ondernemers over de mate van cultuurinnovatie;

- Het aantal bezoekers op cultuurmanifestaties;

- De mate van zichtbaarheid van de interne bedrijvigheid (etalages e.d.).

Welke randvoorwaarden stelt Expose aan de ontwerper?

- Aandacht voor esthetische kwaliteit;

- Transparant ontwerp met sterke relatie tussen binnen en buiten;

- Inzet van cultuurhistorische waarden (indien van toepassing);

- Flexibiliteit om op langere termijn aan vraag aan te kunnen passen.

Een voorbeeld-Expose?

Functies : Huurders:

- Podium voor muziekartiesten - Balans starters/professionals = 40/60 - Tentoonstellingsruimte - Balans kunstenaars/dienstverlening = 60/40 - Kookstudio - Vertegenwoordiging van >4 creatieve disciplines - Showrooms en werkateliers - Etnische mix

- Platenzaken

Contractuele randvoorwaarden: Coalitie:

- 40% VVO max. Euro. 40/m² VVO per jaar - Overheid - 60% VVO Euro 40 tot 60/m² VVO per jaar - Kunstacademie - Afspraken m.b.t. programmering

- For-profit activiteiten (muziekartiesten bv.)

- Langdurige exploitatie Maat: 800 m²