De Telegraaf
6 juli 2019 zaterdag, Gehele Oplage
Copyright 2019 De Telegraaf All Rights Reserved
Section: REPORTAGE; Blz. 24 Length: 1529 words
Body
Minister Wouter Koolmees: ’Ik heb nogal wat dingetjes gehad de afgelopen weken’
D66’er Wouter Koolmees zegt problemen te willen oplossen. Als minister van Sociale Zaken doet hij dat het liefst buiten de schijnwerpers. Hij had het afgelopen jaar zijn handen vol aan het tot stand brengen van het pensioenakkoord. Intussen wordt Koolmees geconfronteerd met tegenvallers bij uitkeringsorganisatie UWV en is ook het lastige onderwerp integratie zijn verantwoordelijkheid. Een gesprek met de stille kracht van het kabinet. Bij het bureau van Wouter Koolmees (42) staat een ingelijste foto van hem en Alexander Pechtold uit 2017. De twee lopen op de foto hand in hand naar de formatie-onderhandelingen, een signaal van solidariteit dat het duo wilde afgeven nadat twee mannen waren afgetuigd omdat ze homo waren.
Het is een aandenken aan een sterk bondgenootschap dat D66 tot grote hoogten bracht en intussen het vorige kabinet hielp met allerlei bezuinigingen. Inmiddels is Pechtold van het toneel verdwenen en zit Koolmees zelf aan de knoppen van het landsbestuur als minister.
Het pensioenakkoord is misschien wel het belangrijkste wapenfeit dat een minister van Sociale Zaken de afgelopen tien jaar voor elkaar heeft gekregen. Staat u daar bij stil?
„Grappig genoeg had ik afgelopen dinsdagavond voor het eerst een gevoel van: oef! Toen kwam de eerste AOW- wet die er door het akkoord is gekomen, door de Eerste Kamer. Ook Forum voor Democratie was voor, alleen de PVV was tegen. Een grote stap vooruit!”
Hoe waren de reacties naar u?
„Op straat heel positief. Veel mensen zeiden: knap gedaan, goed dat het is afgerond. Het is wel een thema dat leeft, vooral bij ouderen. Daar zit chagrijn vanwege pensioenen die al jaren niet geïndexeerd zijn. Het is fijn dat het akkoord nu gelukt is. Want ik heb er een hele lange periode – tot gekmakens toe – mijn mond over moeten houden.”
U lijkt zich ook wel wat comfortabeler te voelen op de achtergrond dan op de voorgrond, waar een voormalig D66- leider juist het omgekeerde had.
„Hahaha. Dáárom konden Alexander Pechtold en ik ook zo goed met elkaar samenwerken! Maar u heeft wel gelijk: ik vind het leuker en zinvoller om achter de schermen dingen voor elkaar te krijgen.”
Page 22 of 129 Prominenten bezorgd over D66 in verval
Intussen is het wel een puinhoop gebleken bij uitkeringsorganisatie UWV, waar u keer op keer verrast wordt door nieuwe informatie over fraude of onrechtmatig verstrekte uitkeringen. Waarom krijgt u die zaak niet onder controle? „De afgelopen tien jaar is er bij het UWV veel veranderd. Er waren bezuinigingen, maar er is ook veel digitaal gemaakt. Het persoonlijk contact is verdwenen.”
Wie maakte die bezuinigingen de afgelopen jaren ook al weer mogelijk met gedoogsteun aan het vorige kabinet? Dat was toch het D66 van Wouter Koolmees?
„Het speelde al eerder, maar ik denk dat de politiek breed verantwoordelijk is, ook D66. Ik maak me zorgen over de uitvoering. Bij het UWV, maar ook bijvoorbeeld bij de Belastingdienst. Meerdere uitvoeringsorganisaties staan onder druk, omdat er de afgelopen jaren op bezuinigd is én door erfenissen van allerlei ict-systemen. De problemen met het UWV zijn niet morgen opgelost.”
Volgend jaar wel? „Eh. Nee.”
Het jaar daarna?
„Nou ja, we kunnen grote stappen vooruit zetten als het om ict gaat. Daarnaast is er inderdaad ook fraude. Dan gaat het over handhaving en verkeerde prioriteitstelling. We hebben er mensen voor nodig. Ik heb acht miljoen in de voorjaarsnota afgesproken om handhaving te versterken. Ik wil problemen oplossen.”
Ah, problemen oplossen. U gaat ook over integratie. Denkt u dat er een probleem is met de integratie in Nederland? (zucht)
We hebben nog nooit een minister zo moeilijk zien kijken bij een vraag.
„Nee? Oh. Dat komt omdat ik de allesomvattendheid van uw vraag probeer te begrijpen. Ik heb altijd moeite gehad met dé integratie. Als je kijkt naar arbeidsparticipatie, deelname aan het onderwijs, sociaal-cultureel... dan gaan er ontzettend veel dingen goed. Dat is echt anders dan twintig jaar geleden. Er zijn nog steeds ook problemen.” Noem eens zo’n probleem.
„Het feit dat werkloosheid onder allochtonen twee of drie keer hoger ligt dan bij autochtonen. We hebben ook incidenten als het gaat om problematisch gedrag.”
Zoals recent weer berichten opduiken over ’zwembadterreur’, zoals het ook wel genoemd wordt. (stilte) „Ik heb oprecht gemist wat de zwembadterreur is. Wat is dat?”
Er gaan kinderen of jongvolwassenen naar het zwembad en die worden door grote groepen jongeren belaagd en bijvoorbeeld in hun kruis getast. Groepen jongeren met vaak Marokkaanse achtergrond vliegen hierbij uit de bocht. „Dat is onacceptabel. Grensoverschrijdend gedrag moet altijd aangepakt worden. Maar nogmaals, ik heb het niet gelezen. Ik kan het niet goed beoordelen. Ik heb nogal wat dingetjes gehad de afgelopen weken.”
Heeft u het met pensioenen en UWV-beslommeringen niet gewoon te druk, waardoor de integratieportefeuille op een lagere plaats komt?
„Dat laatste ben ik niet met u eens. Ook daar steek ik heel veel aandacht in. Ik heb vorige week nog de nieuwe inburgeringswet naar de Kamer gestuurd. Waar ik wel moeite mee heb, is dat het continu zo’n polariserende discussie wordt. Er worden mensen weggezet en bekeken als lid van een groep.”
Page 23 of 129 Prominenten bezorgd over D66 in verval
„Dat weet ik niet. Ik wil niks bagatelliseren. Ik wil nergens voor weglopen. Het is nog steeds zo dat er een oververtegenwoordiging is van Turkse en Marokkaanse Nederlanders in de criminaliteit. Zo’n drie procent in plaats van voor heel Nederland: één procent. Maar dat betekent nog wel dat 97 procent van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders niet in aanraking komt met justitie. Ik vind het ook mijn verantwoordelijkheid om ook voor die andere kant op te komen.”
Dat is ook belangrijk. Maar u schermt net met uw inburgeringswet, terwijl in het dagelijks leven van mensen uitwassen plaatsvinden in zwembaden die u volledig ontgaan. Minister van Integratie zijn behelst wellicht meer dan het aan de Kamer sturen van een wet.
„U maakt een tegenstelling die er niet is. Die inburgeringswet is ervoor bedoeld dat vluchtelingen snel de taal leren spreken en aan het werk gaan en niet in de bijstand terechtkomen, waardoor hun kinderen ook op achterstand staan. Ik vind het erg flauw dat u dan zegt dat het maar een wet is en dat het niet om echte problemen gaat.”
Dat zeggen we niet. We proberen gewoon duidelijk te krijgen of een man die loodzwaar werk heeft rond pensioenen en arbeidsmarkt wel voldoende tijd heeft voor problemen rond integratie.
„Dan luistert u toch niet goed naar wat ik zeg. Ik ben voorzitter van de ’taskforce problematisch gedrag’, die we hebben opgericht om te zorgen dat verschillende ministeries en de diensten dit soort problemen aanpakken.” Een taskforce. Maar gaat het niet ook om management by speech? Dat de overheid ook de norm moet stellen om dit soort dingen te signaleren, te benoemen en te veroordelen, naast het beleid. Misschien bent u daar iets minder productief in?
„Dat klopt. En soms doe ik dat ook bewust. Het CDA zei dit laatst ook tegen me. En dat beaamde ik ook. Maar wat in het politieke debat momenteel gebeurt, is dat de PVV naar voren stapt en zegt: ’Mohammed was een pedofiel’. En dat de heer Kuzu van Denk naar voren stapt en dan zegt: ’Dat PVV-Kamerlid is gek’. Dan gaat het helemaal niet meer over het probleem of het gedrag dat we willen aanpakken. Ik heb recent een aantal speeches gegeven op het terrein van integratie, bijvoorbeeld bij de slavernijherdenking. Daar probeer ik juist een genuanceerde boodschap te verkondigen. Het punt is dat dat meestal niet de media haalt.”
Dat klinkt nogal als het ’redelijk alternatief’; de slogan van uw partij uit de jaren tachtig. Over D66 gesproken. Wie moet uw partij gaan leiden?
„Daar heb ik persoonlijk een opvatting over, maar die ga ik niet aan u vertellen.” Hoe vindt u dat Rob Jetten het doet?
„Rob moest in hele grote schoenen stappen, van Alexander Pechtold die er sinds 2006 zat. Ik vind dat Rob het ontzettend goed heeft gedaan. Er is nu een klimaatakkoord. Hij heeft ook een goede campagne gevoerd voor de provinciale staten, waar hij als jonge nieuwkomer zijn mannetje heeft gestaan.”
En hij verloor twee verkiezingen. Jetten focust heel erg op klimaat. Maar het succes van uw partij onder Pechtold, waar u aan meewerkte, was toch het doorvoeren van hervormingen?
„Ja. Eens. Misschien moet dat wat meer zichtbaar worden naar buiten. We hebben een moeilijk eerste jaar gehad in het kabinet. Er is toen weinig zichtbaar geweest van de invloed van D66 op kabinetsbeleid. Nu zie je dat wel, bijvoorbeeld met het pensioenakkoord.”
Dat u heeft gesloten. Bent u zelf beschikbaar voor het lijsttrekkerschap en dus om D66 te gaan leiden? „Ik ben beter in andere dingen. Dat heb ik altijd tegen u gezegd.”
Page 24 of 129 Prominenten bezorgd over D66 in verval
„Het pluche bevalt mij wel? Hou nou toch op! Hahaha. Ik denk dat ik sommige dingen goed kan en andere dingen wat minder goed kan. Dat moet je van jezelf weten.”
’Grensoverschrijdend gedrag moet altijd aangepakt worden’ ’Leuker om achter de schermen zaken voor elkaar te krijgen’
Classification
Language: DUTCH; NEDERLANDS
Publication-Type: Krant
Journal Code: telegraaf,Telegraph
Subject: Social Security (93%); Labor Force (77%); Social Security (94%); Labor Force (77%); Population +
Demographics (67%)
Load-Date: July 5, 2019