Culturele binding Huidige betekenis publiek

Allereerst is de respondenten gevraagd in hoeverre ze zich momenteel identificeren met het publiek in de Haarlemmerstraat & -dijk. Bijna alle respondenten maakten hierin automatisch een onderscheid tussen het publiek in beide straten. Door de aanwezigheid van coffeeshops en (drugs)toeristen identificeren de meeste respondenten, waaronder nr. 11, zich veel minder met de Haarlemmerstraat…’Wij zeggen altijd een beetje gekscherend: "'Het stomme deel begint een beetje vanaf de Appie', maar dat komt omdat je daar dat hele coffeeshopgebied in loopt’… Respondent 14b is woonachtig aan de kant van de Haarlemmerdijk en had een veel lagere binding met de Haarlemmerstraat…‘De Haarlemmerstraat is duidelijk kwalitatief minder met die toestroom van toeristen. Het voelt niet als onderdeel van de buurt’… Toch werd er niet alleen maar vol negativisme gesproken over het toerisme in de Haarlemmerstraat & -dijk. Respondent 4, 9 en 15 gaven aan dat de toenemende toeristenstroom ook voor gezelligheid en levendigheid zorgt. Zo zei respondent 4, die al heel haar leven woonachtig is in Amsterdam, over het publiek in de Haarlemmerstraat & -dijk…’Ik vind het eigenlijk wel heel erg gezellig en heel leuk. Het is echt Amsterdam. Mensen van allerlei culturen, van allerlei standen. Eerst stopte dat een beetje bij de Nieuwendijk, maar dat trekt nu helemaal door. Dus het wordt drukker, maar ook gezelliger’… Enkele respondenten typeerden het publiek in de Haarlemmerstraat & -dijk als gemêleerd en gaven aan dat te waarderen. Met name de Haarlemmerdijk wordt nog beschouwd als een juiste mix tussen buurtbewoners en bezoekers.

Vervolgens is de respondenten gevraagd of ze zich thuis voelen in de Haarlemmerstraat & - dijk. Alle respondenten voelden zich erg thuis en dit bleek ook uit het feit dat enkele respondenten al tientallen jaren woonachtig waren in de Haarlemmerbuurt. Respondent 1, die al 40 jaar woonachtig was in de buurt, vertelde …‘Ja, ik voel me hier helemaal thuis. Ik zou hier niet weg willen’… Ook veel respondenten, waaronder nr. 7, voelden zich thuis, ondanks dat ze zich niet identificeerden met het publiek op straat…’Het is niet dat ze dat thuisgevoel verdringen, dat je denkt: 'Ik heb alleen maar onbekende hoofden om mij heen'. Je ziet toch die buurman en andere bekenden op straat’… Tevens is het thuisgevoel sterk gelinkt aan het bij de sociale binding beschreven dorpse karakter. Er heerst een hoge mate van veiligheidsgevoel in de Haarlemmerstraat & -dijk onder de respondenten. Dit is in overeenkomst met het hoge rapportcijfer voor het veiligheidsgevoel in tabel 4. Alhoewel enkele respondenten wel de opkomst van straatdealers en drugscriminaliteit zagen, resulteerde dit alleen voor respondent 7 en 12 in een hoger onveiligheidsgevoel. Respondent 16, die aan de Haarlemmerstraat woont

50

en doordeweeks door de straat voor haar werk naar het station loopt, heeft hier geen last van…‘Het is vaak dat ik dan een groep toeristen langsloop en je hoort ze vragen: 'Do you want something?'. Dan voel ik me daar toch niet echt onveilig bij’…

Huidige betekenis fysieke structuur

De fysieke structuur zorgt er ook voor dat respondenten zich thuis en fijn voelen in de Haarlemmerstraat & -dijk. Alle respondenten waardeerden de uitstraling van de panden en winkeletalages en meenden dat dit belangrijk was voor de beleving in de Haarlemmerstraat & -dijk. Dit is in overeenstemming met tabel 4 waarin het uiterlijk van de woonomgeving een 7,5 kreeg voor het jaar 2015. Respondent 10a zei over de fysieke structuur…’Er zitten een paar gewoon hele mooie gebouwtjes tussen met hele mooie gevels. Ja, ik denk dat het wel een positieve bijdrage levert aan de sfeer’… Respondent 17, die geregeld bioscoop The Movies, bezocht gaf als een van de redenen aan ‘de uitstraling van het pand’ …’Dat is zo'n mooi ouderwets beeld. Dat bord met die lichtjes word ik helemaal blij van, met al die aankondigingen erop. Dat is zo lekker ouderwets en dat is zo fijn zoals het was’… Dit gaf haar een authentieke beleving. Ook refereerden respondent 7, 12 en 17 naar het fotoproject ‘Eenheid in diversiteit’ en de gevelbankjes die beide zijn besproken in het vorige hoofdstuk. Deze respondenten waardeerden dat er moeite werd gedaan om de uitstraling van de Haarlemmerstraat & -dijk te vergroten…‘Ze proberen er echt met zijn allen toch wat van te maken’… gaf respondent 12 aan. Naast de uitstraling van de winkelpanden werd ook de ligging van de Haarlemmerbuurt gewaardeerd door diverse respondenten. De ligging maakt dat grote delen van de stad, of daarbuiten, snel bereikbaar zijn…’Je bent dan wel misschien in de binnenstad, maar je bent zo in Zuid, West of Oost. Het Centraal Station is ook een hele grote troef’…gaf respondent 10a aan. Respondenten 3,10ab, 17 en 18 zijn mede door de ligging en aanwezigheid van voorzieningen komen wonen in de Haarlemmerbuurt. Zo gaf respondent 18, die eerst in Osdorp woonde, aan…’ Je zit hier heel vlak bij Centraal Station, je zit tegen de Jordaan aan, bij het Westerpark. De Haarlemmerdijk & -straat vormt eigenlijk de verbinding tussen oost en west. Deze oost-west verbinding brengt ook verkeersdrukte met zich mee. Dit resulteerde ook in overlast, zo bleek ook uit de analyse van de politieke binding. Over de manier waarop deze verkeersdrukte aan te pakken heerste minder overeenstemming. Respondent 3 en 4 zijn voorstander van het omleiden van fietsers via de Haarlemmer Houttuinen, een parallelweg aan het spoor. Respondent 13 reed bewust al niet meer langs de Haarlemmerstraat & -dijk richting haar werk…’Ik fiets er niet graag over heen. Als ik naar mijn werk fiets neem ik bijvoorbeeld zelden de Haarlemmerstraat, dan fiets ik meer richting het spoor zeg maar, zodat ik niet door de drukte hoef’… Respondent 1 en 11 zijn voorstander van het autovrij maken van de Haarlemmerstraat & -dijk. Respondent 16 is het met beide opties niet eens. De aanwezigheid van verkeer zorgt er volgens haar voor dat de Haarlemmerstraat & -dijk niet veranderen in één grote wandelstraat voor toeristen…‘Het blijft een soort leefstraat daardoor, omdat je kunt voelen dat het niet alleen maar gericht is op toeristen, zoals de Nieuwendijk’…

51 Veranderende betekenis

Woonduur

Vergeleken met 10 jaar geleden identificeren langbewoners zich minder met het publiek in de Haarlemmerstraat & -dijk. Respondent 3 en 9, beide langbewoners, gaven aan dat er 10 jaar geleden meer buurtbewoners op straat te vinden waren. Tevens gaven enkele kort- en langbewoners de opkomst van straatdealers en junks aan als reden dat zij zich minder met het publiek identificeren. Respondent 18 is werkzaam als rechercheur en gaf, in overeenstemming met het vorige hoofdstuk, te kennen dat hij ook een waterbed-effect van ‘Project 1012’ merkt in de Haarlemmerstraat & -dijk. Hij sprak over een grote groep straatdealers die tevens ook straatroven plegen…’Het is een actieve groep die nu een verbod heeft gekregen in het Wallengebied en daaromheen. Daarom komen ze nu onder andere hierheen, omdat hier veel toeristen komen’…

Toch heeft deze verminderende identificering met het publiek geen invloed op het thuisgevoel in de Haarlemmerstraat & -dijk. Het is gebleken dat het thuisgevoel voor zowel kort- als langbewoners minimaal gelijk is gebleven óf zelfs sterker is geworden. Voor een aantal kortbewoners is het thuisgevoel vanaf het moment dat ze woonachtig zijn hoog, omdat ze bewust voor de Haarlemmerbuurt hebben gekozen om te komen wonen. Voor enkele langbewoners, zoals nr. 10b, zat het sterkere thuisgevoel hem in het feit dat de fysieke structuur van de Haarlemmerstraat & -dijk is verbeterd in de afgelopen 10 jaar…’Vergeleken met dan is het veel sterker. Dat heeft wel te maken dat alles is opgeknapt, ja. Nieuwbouw met oude geveltjes ervoor. Dat hebben ze gewoon heel leuk gedaan’… Kortbewoners gaven aan geen drastische wijzigingen in de afgelopen jaren te hebben meegemaakt in de fysieke structuur, maar wel veranderingen in het publiek te hebben gemerkt. Vooral de hoeveelheid toeristen die daarmee ook voor spanningen in het verkeer zorgen…’Ik zie wel duidelijk een verandering in het aantal toeristen dat hier door de straat loopt. Je hebt sowieso het drukke verkeer hier, vooral de vrachtwagens 's ochtends vroeg die overal de straat blokkeren. Dat hebben ze nu de afgelopen jaren aangepast’… Respondent 18 refereerde naar de aanpassingen die de gemeente Amsterdam eind 2015 heeft doorgevoerd om de functionaliteit te verbeteren in de Haarlemmerstraat & -dijk. Hierover waren de meningen hevig verdeeld en het was vier respondenten nog niet eens opgevallen dat er aanpassingen waren doorgevoerd. Zowel kort- als langbewoners vonden de aanpassingen mislukt en soms zelfs lachwekkend. Respondent 17 vond dat de aanleg van zebrapaden zijn doel voorbijschiet...’Goedgemanierde mensen willen nu stoppen, maar dit kan niet altijd. Als achter hen iemand aankomt knalt die bovenop ze. Het is gewoon gevaarlijk’… Veel langbewoners gaven aan dat de zebrapaden zijn geplaatst op de verkeerde plekken, maar ook dat ze geen enkel effect uitoefenen. Over de extra laad & los plekken zijn de respondenten positiever, maar zien tegelijkertijd dat vrachtauto’s deze plekken niet altijd gebruiken. De meeste respondenten waren wat positiever over de zebrapaden die gelijkvloers zijn gemaakt voor bijvoorbeeld kinderwagens of rolstoelgebruikers…’Ik kan me voorstellen dat het voor rolstoelen hier echt onmogelijk was hier in de straat. Nog steeds niet heel makkelijk denk ik’… gaf respondent 16 aan. Respondent 6 en 18 vonden het een verbetering voor de Haarlemmerstraat & -dijk…’Het is in ieder geval duidelijk is waar je mag oversteken’... gaf respondent 6 aan.

52 Overige kenmerken

Respondent 1 en 5 gaven aan dat de mate van thuisgevoel ook wordt beïnvloedt door het wel of niet hebben van een fulltimebaan. Deze is versterkt naarmate zij minder gingen werken, zo vertelde respondent 5…’Ik heb nu een wat vrijere baan en dan kom je vaker er ook doordeweeks. Meer tijd voor om te gaan en dan ja, dan komt er ook meer binding’… Van de zes respondenten die te kennen gaven zich duidelijker meer thuis te voelen vergeleken met 10 jaar terug (of vanaf het moment dat ze zijn komen wonen in de Haarlemmerbuurt), zijn vier daarvan langbewoners die tevens ook een koophuis bezitten. Hoewel de huurders zich ook thuis voelen in de Haarlemmerstraat is die binding wel minder sterk vergeleken met kopers. Dit bleek ook uit de verhuisplannen. Bij kopers waren die niet aanwezig, terwijl kortbewoners 14, 15 en 16 wel aangaven binnen enkele jaren hun huidige huurwoning te willen verruilen voor iets groters. Zij waren tevens alleenstaanden, hetgeen zorgt dat ze flexibeler zijn om een nieuwe woning te zoeken. Respondent 4, 12 en 17 zijn rasechte Amsterdammers en enorm trots op hun stad. Het groeiende aantal toeristen verdrong daarmee amper het thuisgevoel…’ Ik heb dan ook die trots van Amsterdamse zijn en denken van goh: 'Je komt naar die mooie stad kijken, leuk'. Maar liever een beetje gedoseerd … gaf respondent 12 aan.

5.6 Deelconclusie