• No results found

Als Maatje kun je beschermingsbewindvoerders, mentoren of curatoren tegenkomen. We zullen hier aangeven  wat deze hulpverleners doen. Het is belangrijk je te realiseren dat de beschermingsbewindvoerder een totaal  andere is dan de Wsnp‐bewindvoerder. Wordt iemand begeleid in een aanloop naar de Wsnp dan is het  belangrijk om hier aandacht aan te besteden. Het komt namelijk zelfs voor dat iemand met een 

beschermingsbewindvoerder wordt toegelaten tot de Wsnp. Deze persoon heeft op dat moment dus twee  bewindvoerders! 

BESCHERMINGSBEWIND18 

Voor wie? 

Bewind is voor mensen die hun financiële zaken niet zelf kunnen regelen. De bewindvoerder neemt  beslissingen over het geld en de goederen van de betrokkene. Wie onder bewind staat, blijft 

handelingsbekwaam. Hij mag dus nog wel zelfstandig rechtshandelingen verrichten. Sinds 1 januari 2014 is het  mogelijk dat een bewind wegens verkwisting of het hebben van problematische schulden wordt uitgesproken,  het zogenaamde schuldenbewind. Dergelijke bewinden worden gepubliceerd in het openbare curatele‐ en  bewindregister19.  

Hoe aan te melden? 

Om iemand onder bewind te (laten) stellen, moet wel eerst een aanvraag worden gedaan bij de kantonrechter. 

De volgende personen of instellingen kunnen bewind aanvragen of wijzigen:  

 de betrokkene zelf 

 de partner van de betrokkene 

 familieleden van de betrokkenen tot in de 4e graad 

 degene die het gezag uitoefent, zoals de voogd als de betrokkene nog minderjarig is 

 de officier van Justitie. Dit kan alleen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld omdat er geen familie meer is. 

 de instelling waar iemand verblijft  

De aanvraag voor beschermingsbewind wordt meestal ingediend door de persoon, die het bewind uiteindelijk  zal uitvoeren. Betrokkene mag zelf een bewindvoerder kiezen. Dit kan een familie, bekende of een 

professionele bewindvoerder zijn. 

 

18 Bron: www.rijksoverheid.nl 

19 https://curateleenbewindregister.rechtspraak.nl/ 

Als de kantonrechter van mening is dat het verzoek gegrond moet worden geacht, dan zal hij de betrokken  persoon onder bewind stellen en een bewindvoerder aanstellen, die het vermogen van de onder bewind  gestelde zal gaan beheren.  

Taken bewindvoerder 

Zodra het bewind door de kantonrechter is ingesteld en een beschermingsbewindvoerder is aangesteld, zal de  bewindvoerder alle financiële belangen van zijn cliënt gaan behartigen. Concreet houdt dit in dat de hulpvrager  geen zelfstandige beslissingen meer mag nemen ten aanzien van het doen van grotere uitgaven (ofwel 

uitgaven, die geen betrekking hebben op voedsel en kleding enzovoorts).  

De bewindvoerder moet bij het opstarten van het bewind een lijst van alle goederen van de hulpvrager  opstellen: deze boedellijst moet hij bij de griffie van de rechtbank inleveren. Bij onroerende zaken moet de  bewindvoerder het bewind laten inschrijven in de openbare registers; dit schrijft de wet hem expliciet voor. 

De bewindvoerder moet tevens een beheerrekening openen. Hij zal vervolgens de uitkerende instantie of de  werkgever verzoeken de gehele uitkering of het volledige salaris te storten op deze beheerrekening. De  hulpvrager zal uiteindelijk wekelijks of maandelijks van deze beheerrekening via de bewindvoerder leefgeld  ontvangen op zijn leefgeldrekening. Zijn vaste lasten en schulden alsook grotere uitgaven worden betaald van  de beheerrekening via de bewindvoerder.  

Zodoende wordt gegarandeerd dat de hulpvrager niet meer in de problemen komt met het betalen van zijn  vaste lasten en schulden én zo houdt de hulpvrager een gereserveerd bedrag over om hiervan voedsel en  kleding te kopen. Dit zorgt voor overzichtelijkheid en duidelijkheid voor de hulpvrager, waardoor hij niet meer  in de verleiding kan komen (te) grote aankopen te doen.  

Als er een bovenmatige aankoop (meer dan € 1500) moet worden gedaan, dan moet de bewindvoerder aan de  kantonrechter vooraf om toestemming vragen. 

Controle op de bewindvoerder 

De kantonrechter controleert of de bewindvoerder zijn werk naar behoren uitvoert: de bewindvoerder moet  jaarlijks schriftelijk rekening en verantwoording afleggen en de geldstromen toelichten. Verder verstrekken de  meeste bewindvoerders een maandelijks mutatie overzicht van de beheerrekening aan hun hulpvrager, zodat  zij kunnen controleren of de vaste lasten en overige rekeningen zijn betaald. Of zij geven de hulpvrager online  inzage in de banktransacties. 

Einde beschermingsbewind 

De taak van de bewindvoerder eindigt als zijn benoemingsperiode is verstreken, of als hij overlijdt of failliet  wordt verklaard, of als hij zelf onder bewind komt te staan, of als hij door de kantonrechter wordt ontslagen. 

Het beschermingsbewind eindigt als de betrokkene (de cliënt) zelf overlijdt, onder curatele wordt gesteld of de  periode, waarvoor het bewind is ingesteld, is verstreken. 

MENTORSCHAP20 

Mentorschap is voor mensen die hun persoonlijke zaken niet meer zelf kunnen regelen. De mentor neemt  beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling of begeleiding van de betrokkene. Iemand die een  mentor heeft, blijft handelingsbekwaam. 

Ook voor het mentorschap komt de kantonrechter eraan te pas. De betrokkene zelf of zijn familie kan een  aanvraag tot mentorschap indienen (zie beschermingsbewind), waarna de kantonrechter de betrokken partijen  zal horen en het mentorschap zal uitspreken. De kantonrechter geeft hiertoe een beschikking af, waarin de  mentor wordt aangesteld en waarin wordt aangegeven wat de ruimte en de grenzen zijn binnen de 

mentorrelatie. Als een familielid wordt aangesteld, zal hem geen financiële beloning worden toegekend. In het  geval een vrijwilliger (niet uit de familie) zal worden aangesteld, kan de kantonrechter op verzoek van de  vrijwilliger hem een jaarvergoeding toekennen, die de betrokkene dan aan de vrijwilliger moet vergoeden. 

Wanneer een van de partijen het mentorschap wil beëindigen, zal hij dit aan de kantonrechter moeten  verzoeken. 

Het kan zijn dat iemand naast een mentor ook een beschermingsbewindvoerder heeft, zodat de één de  persoonlijke en de ander de financiële belangen van de betrokkene behartigt. Dit kan het geval zijn als  ondercuratelestelling als een te zwaar middel wordt gezien. Er bestaat geen mogelijkheid om naast de  ondercuratelestelling tevens onder bewind te staan en een mentor als begeleider te hebben: een curator  behartigt namelijk reeds de financiële en persoonlijke belangen van de curandus. 

Een Maatje zal niet snel een hulpvrager krijgen voor wie een mentor is aangesteld. Als iemand niet meer in  staat is om beslissingen te nemen over zijn verzorging, verpleging of behandeling. Dan is de kans vrij klein dat  hij wel een verzoek doet om door een Maatje te worden begeleid bij zijn financiële handelen. 

CURATELE20 

Curatele is voor mensen die hun financiële en persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen. Een curator neemt  beslissingen over geld, verzorging, verpleging, behandeling of begeleiding van de betrokkene. Iemand die  onder curatele staat, is handelingsonbekwaam. Dit betekent dat hij zonder toestemming van de curator geen  rechtshandelingen kan verrichten die niet kunnen worden teruggedraaid. Alle lopende ondercuratelestellingen  staan in het curatele‐ en bewindregister21

Voor curatele moet eerst een aanvraag gedaan worden door de betrokkene zelf of naaste familie (zie  beschermingsbewind). Nadat de betrokkene door de kantonrechter (na te zijn gehoord) onder curatele is 

 

20 Bron: www.rijksoverheid.nl 

21 https://curateleenbewindregister.rechtspraak.nl/ 

gesteld, benoemt de kantonrechter een curator, die de hulpvrager zal vertegenwoordigen en alle beslissingen  voor hem zal nemen. Iemand die onder curatele is gesteld, wordt ook wel een curandus genoemd.  

Je kunt de positie van de curator vergelijken met die van de ouders of een voogd bij een minderjarige. Het is  zelfs mogelijk dat de kantonrechter een familielid tot curator benoemt. De curator gaat niet alleen over de  financiën (zoals bij een beschermingsbewindvoerder), maar ook over de persoonlijke belangen van de curandus  en is tevens bevoegd de curandus in rechte te vertegenwoordigen. Bij meerderjarigenbewind blijft de 

betrokkene volledig handelingsbekwaam, wat niet het geval is bij ondercuratelestelling. De curator kan bij  ondercuratelestelling dus een aankoop of beslissingen van de curandus volledig terugdraaien, dit alles ter  bescherming van de curandus.  

Evenals bij mentorschap zal een Maatje niet snel een hulpvrager krijgen voor wie een curator is aangesteld.