Nog een reeks andere Open Oproepprojecten in het corpus geven de publieke ruimte zo vorm dat ze deel uitmaakt van de toegang tot het gemeentehuis. OO1816: Stadhuis Diksmuide uit 2009 is een interessant project om naast OO2014: Gemeentehuis Zulte te leggen omdat de winnaar ONO architectuur Gert Somer|Jonas Lindekens een analoge benadering ontwerpt als goedefroo+goedefroo architecten, maar binnen het kader van historisch erfgoed. Het stadsbestuur van Diksmuide vraagt om bij de renovatie van het beschermde stadhuis, gebouwd in de jaren
12. De tuinmuur, het park en de ingang van het gemeentehuis zijn duidelijk zichtbaar op de maquettefoto van URA Yves Malysse Kiki Verbeeck voor Zulte
het onthaal
44
13. Gerealiseerd stadhuis in Diksmuide van ONO architectuur. De ceremoniële, verhoogde ingang ligt aan de Grote Markt. De poort naar het achterliggende binnenplein is zichtbaar aan de rechterkant.
14. De nieuwe rondgang op het binnenplein van het stadhuis van Diksmuide leidt tot het nieuwe glazen volume tegen de achterste gevel. In dit volume zijn de ramen omgevormd tot doorgangen naar de balies.
15. Links op de maqeuttefoto van ONO architectuur in Diksmuide ligt de toegang tot het binnenplein, en vertrekt de rondgang naar de nieuwe glazen inkom aan de andere kant van het plein. Het kleine vierkante volume naast de toegang, de hoogspanningscabine van Infrax, werd uiteindelijk afgebroken. De andere toegang tot het binnenplein vanaf de Grote Markt bevindt zich in de linkerbovenhoek van het plein, maar is niet goed zichtbaar door de donkere schaduwen.
het onthaal
45
192012, de bestaande koer open te stellen voor publiek en er een groene plek in het stadsweefsel
van te maken. ONO architectuur start met het verplaatsen van de inkom voor bezoekers van de gemeentediensten van de prominente monumentale ingang aan de Grote Markt (die trouwens ook slecht toegankelijk was voor mensen met een beperkte mobiliteit) naar het binnenplein. In het nieuwe ontwerp blijft de oude ingang gereserveerd voor ceremoniële functies zoals het huwelijk. De nieuwe ingang voor dagelijks gebruik op het binnenplein zorgt voor een laagdrempeliger, gemoedelijker binnenkomen van de burger in zijn stadhuis. De twee toegangspoorten tot het binnenplein (een aan de Grote Markt, de andere via de zijstraat) zullen symbolisch wagenwijd openblijven staan om bezoekers uit te nodigen en te verwelkomen. De ontwerpers creëerden op het eerste gezicht eenzelfde soort route als goedefroo+goedefroo architecten in Zulte waarbij een rustig binnenplein toegang geeft tot het gemeentehuis, in dit geval aangevuld met aanleidingen gevonden in het stadhuis van Diksmuide en zijn geschiedenis. De inspiratie voor de moderne, subtiele en transparante rondgang op de binnenplaats die de bezoeker naar het onthaal leidt, vonden de ontwerpers in de oorspronkelijke plannen die tonen dat een overdekte galerij was gepland. De vormgeving voelt erg modern aan, maar is geïnspireerd op het uitzicht van een traditioneel hekwerk. De rondgang leidt de bezoeker op eenzelfde manier naar de inkom als de tuinmuur in het ontwerp van URA architecten in hun ontwerp voor Zulte. Tegelijk schermt ze de binnenplaats af van de, weliswaar rustige, straat. De bestaande bomen blijven behouden en klimplanten krijgen een plaats tegen het hekwerk zodat na verloop van tijd de binnenplaats een beschutter gevoel krijgt. De transparantie van de moderne toevoeging was belangrijk om de integriteit en eigenheid van het beschermde monument te behouden. Eén van de meest belangrijke en ingrijpende veranderingen aan het gebouw bevindt zich aan de inkom. De onthaalbalie is gelegen in een fijn glazen volume dat tegen de gevel van het gebouw staat. Zowel de rondgang als de meer directe trappenpartij, die ook kan dienen als tribune bij evenementen, komen erop uit. Om van het onthaal naar de balies te gaan, moest een ingang gecreëerd worden. De ontwerpers hebben ervoor gekozen om van de vijf ramen die zich in deze gevel bevonden doorgangen te maken. In het gunningsverslag staat echter “De wachtruimte lijkt te groot en het wegnemen van de ramen en het schrijnwerk ligt moeilijk op
het vlak van monumentenzorg�”13, maar op de foto van het voltooide gemeentehuis zijn de vijf
opengewerkte doorgangen toch zichtbaar en lijkt het binnenkomen weinig veranderd.
De vormgeving van de publieke ruimte en de benadering van het gemeentehuis speelt bij veel projecten in meer of mindere mate een rol in hoeverre de burger de toegang tot het gebouw als uitnodigend ervaart. In OO2014: Gemeentehuis Zulte grijpt de bouwheer het ontwerp van de ruimte rondom het gebouw vooral aan als een manier om van de omgeving een waardevolle, aangename plek te maken voor de bewoners van de gemeente. Het besef dat deze ruimte ook een rol kan spelen in het concept voor een laagdrempelige en uitnodigende dienstverlening wordt niet zozeer duidelijk in de projectdefinitie, maar vooral in de antichambre in het ontwerp van
12. In de Eerste Wereldoorlog is het stadhuis vernietigd door Duitse en Belgische bombardementen en tussen 1923 en 1925 naar een nieuw ontwerp van Valentin Vaerwyck in eclectische vormentaal heropgebouwd. Het is een beschermd monument sinds 1999 en het belfort staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO onder de noemer Vlaamse Belforten. PB OO1816 Diksmuide (2009), 3-4.