5.17 Beheermaatregelen en richtlijnen m.b.t. cultuurhistorische elementen
5.17.3 Beheer van poelen, motes en kleine boselementen
Naast de lineaire boselementen zijn nog tal van puntvormige elementen in het plangebied aan-wezig. Het betreft hoofdzakelijk poelen, motes en enkele solitaire (knot)bomen, knotbomen-groepen en hakhoutstoven. Ze vereisen een individuele opvolging indien ze als landschapsele-ment moeten behouden blijven (Tabel 5-8 – kaart 5.2a en b).
Rondom poelen worden bomen en struiken bij voorkeur geheel of gedeeltelijk gekapt om het water te vrijwaren van dichtgroei, bladval en beschaduwing en de ontwikkeling en het behoud van water- en oevervegetaties mogelijk te maken. Nieuwe bospoelen op privaat terrein worden binnen het plangebied niet aangelegd. Wel worden bestaande (oude) poelen terug openge-maakt en uitgebaggerd (Theetbos, Sint-Sixtushoek, De Lovie….). In de openbare bestanden worden een dertiental poelen aangelegd (o.a. in het kader van het behoud en uitbreiding van de populaties Kamsalamander en Vinpootsalamander). Waar voormalige open percelen bebost worden, worden de poelen liefst gevrijwaard en 15-20 meter rondom niet bebost en vrijgehou-den van spontane verbossing. Verder wordt ook de uitbaggering voorzien van een drietal motes te Dozinghem, het Couthof en in het Theetbos. De andere motes zijn reeds gebaggerd in de periode 2008-2010 waarbij het afval werd uitgegraven en afgevoerd. Merk op dat de uitbagge-ring van de motes steeds dient te gebeuren in samenspraak met de intergemeentelijke Archeo-logische Dienst (CO7) en dat het bestaande grondplan (zoals Figuur 5-6) steeds gevolgd dient te worden. De poelen worden om de 12 jaar geruimd terwijl de motes om de 16 jaar worden gebaggerd.
Figuur 5-6: Opmetingsplan van de Geestwal in De Lovie (bron: Libbrecht H. et al., 2011).
Varia: Grote lisdodde in poelen en motes slaat na verwijdering meestal massaal weer op uit achtergebleven wortelstokken. Grote lisdodde dient (indien nodig jaarlijks) gemaaid te worden in de zomer met afvoeren van het strooisel. Maaien in de zomer (bij voorkeur in juli-augustus, eventueel gevolgd door een tweede maaibeurt in de nazomer) grijpt drastisch in op de planten:
door het afmaaien in volle groei kan er minder fotosynthese plaatsvinden. Dit leidt tot een aan-zienlijke verzwakking van de soort (Hermy et al., 2004). Het is van belang de soort onder water te maaien, zodat het resterende deel a.h.w. wordt ‘verzopen’.
In De Lovie en in het Couthof bevinden zich een groot aantal monumentale bomen die een indi-viduele verzorging en opvolging vereisen (o.a. vrijstellen). In enkele gevallen is individueel ad-vies nodig van een boomverzorger. Dit valt echter buiten het bestek van dit beheerplan. De vierschaar van Linde achter het Jagershof in de Canadabossen zal worden vrijgesteld.
Bij oudere hakhoutstoven en knotbomen worden steeds enkele spillen behouden. Deze spillen kunnen vervolgens worden afgezet in de volgende cyclus. In de Sixtushoek (40d) hebben de jonge bomen van Es last van de essenziekte. Deze zullen worden vervangen door Schietwilg..
Tabel 5-8: beheer van poelen, motes en puntvormige (bos)elementen
Bosplaats Referentienummer/bestand beheer opmerking
Bardelenbos
118a afzetten hakhoutstoof vEd
-14y knotten bomengroep xPo
-p1 heraanleg mote
afval uitgegraven & afge-voerd en gebaggerd in 2010, afzetten tKa/Hz en zEl
p2 heraanleg mote Gebaggerd in 2008
p3 Te baggeren, na landgebruik van 10/2013. Verwijderen lisdodde en gele lis
p4 heraanleg mote Gebaggerd in 2009
p6 heraanleg mote met afzetten loofhout
Afval uitgegraven &
p9 poel ruimen en afzetten zEl
-p10/p11 poelen ruimen Aangelegd in 2013
p12 poel aanleggen
-p13/p14 poel aanleggen en ruimen
-Canadabos
6a vrijstellen vierschaar Linde
p1 poel ruimen met afzetten bomen op rand
p3 poel ruimen Aangelegd in 2005
p4 poel uitdiepen
-p5 poel ruimen en afzetten zEl opletten voor lisdodde
aangelegd 2010
p6 poel aanleggen
-Couthof
101a knotten bomen Li/Hb aan pad, twee spillen laten
staan
51a knotten bomengroep sWi aan weide
55a gefaseerd knotten bomengroep Hb op mote met kappen omgrenzende lorken
initieel enkele spillen laten staan
55a vrijstellen solit. boom zE (4,77m omtrek) van
omringend lichter loofhout monumentale boom
65a vrijstellen gladde iep
72a afzetten hakhoutstoof Es W-rand met behoud spillen
p1 bospoel, uitslibben en kappen rand
-Bosplaats Referentienummer/bestand beheer opmerking p2 heraanleg mote met verwijdering van lorken en
kappen randen
-p4 onderhouden poel bospoel, deel es wegdoen
en uitbaggeren
p10 poel aanleggen in rand tevens riet maaien en
kap-pen Es en zEl
De Lovie
105l heraanleg mote verwijderen bladval en
kappen randbomen
105q opvolgen monumentale bomen
jaarlijkse veiligheidscontro-le en indien gevaar dreigt kan een noodkapping (na advies!) worden uitgevoerd
p1 poelen (p1) onderhouden kappen xpo en ruimen
Dozinghem
9a knotten solitaire sWi
-16a afzetten hakhoutstoof Hb/zEl W-rand
22a heraanleg mote uitbaggeren en kappen
randbomen
24a afzetten hakhoutstoof Hb W-rand
27a knotten solitaire xPo
-p1 poel dichtgooien en terug openmaken watercrassula!
p2 ruimen poel met maaien bramen en afzeten zEl Gebaggerd in 2006, bevat waterviolier.
p3 grachtensysteem uitbaggeren
-p5 ruimen poel en maaien braam en struweel Gebaggerd in 2007
p6 uitbaggeren poel na kapping Bevat momenteel geen
water p7 verder uitdiepen poel
Gebaggerd in 2007, bevat nauwelijks nog water in de zomer
p8 verder uitdiepen poel Bevat momenteel geen
water
p9 poel ruimen Aangelegd in 2008
p11 poel ruimen gegraven in 2013
Eversambos p1 poel ruimen en verwijderen lisdodde
-p2 poel aanleggen
- St.-Sixtushoek
40d knotten bomengroepen zPo/Wi
-120e knotten bomen xPo/Wi in heg
-p1/p2
uitbaggeren en vergroten poelen, p2 aan de Hol-lebeek wordt niet meer onderhouden wegens regelmatige overstromingen. Poel wordt terug heraangelegd op hoger gelegen terrein.
Aangelegd in 2010
p3&p4 ruimen poelen en kappen randbomen voor
creëe-ren van licht rond de poelen
-p5 ruimen poelen en kappen randbomen
-Wippehoek
1y knotten solitaire Wi aan poel
8y/9y knotten bomengroepen sWi/zPo/xPo aan Poperingevaart
p1 poel ruimen
uitgegraven ikv ruilverka-veling Woesten in 2008-2009 iov VLM, lisdodde en opslag Wi
p2 poel ruimen oud, gebaggerd met knotwi
p3 lisdodde en Wi verwijderen poel lisdodde en Wi verwijderen
p4 uitbaggeren en afrasteren poel
oude weidepoel, geruimd in 2011-bij regenval loopt onder met water van de Poperingevaart p5 uitbaggeren en afrasteren poel
vaartrestant naar vroegere loskaai 'De Overdraght', geruimd door ANB in 2011
p6 poel ruimen
bij zware regenval loopt hij onder met water van de Poperingevaart
Bosplaats Referentienummer/bestand beheer opmerking
p7 uitbaggeren en afrasteren poel met afzetten Wi/zEl en lisdodde
bij zware regenval loopt hij onder met water van de Poperingevaart p8 onderhouden poelen en indien mogelijk afvissen
om de 5 jaar
bij zware regenval loopt onder met water van de Poperingevaart p9 onderhouden poel,en indien mogelijk afvissen om
de 5 jaar
uitgegraven ikv ruilverka-veling Woesten in 2006 iov VLM
p10 poel ruimen en maaien riet
uitgegraven ikv ruilverka-veling Woesten in 2006 iov VLM
p11 poel ruimen
uitgegraven ikv ruilverka-veling Woesten in 2011 iov VLM
p12 poel ruimen
uitgegraven ikv ruilverka-veling Woesten in 2011 iov VLM
p13&p14 poelen aanleggen
-p15 poel aanleggen
-p16 poel aanleggen uitrasteren indien
begra-zing blijft
p17 poel ruimen
-Foto links: het aanleggen van poelenclusters waar Kamsalamander voorkomt zoals hier in de Wippehoek moet de kleine populatie doen uitbreiden, rechts: indien lisdodde niet gemaaid wordt kan de poel zeer snel verlanden (Bardelenbos, 17x).