Beantwoording van de onderzoeksvragen

· Wat is de opbouw van de ondergrond en is het bodemprofiel intact?

In het noordelijke deel van het plangebied zijn enkeerdgronden aangetroffen die het historische landgebruik als bouwland bevestigen. In het zuidoostelijke deel ontbreekt een plaggendek en is sprake van een recente bouwvoor die direct op de natuurlijke ondergrond ligt. Hier heeft mogelijk afgraving-/egalisatie plaatsgevonden. Er is echter geen sprake van een diepe bodem-verstoring tot in de natuurlijke ondergrond. In het westelijke deel van het plangebied is een antropogene bodemopbouw aangetroffen waarbij de antropogene invloed/verstoring tot in de top van de natuurlijke ondergrond reikt.

· Wat is de specifieke archeologische verwachting van het plangebied op basis van het bureauonderzoek en wordt deze door het veldonderzoek bevestigd?

KSP Archeologie 31

Op basis van de resultaten van het verkennend booronderzoek kunnen zowel de lage verwachting voor vuursteenvindplaatsen uit het Laat-Paleolithicum tot en met het Neolithicum als de middelhoge verwachting voor sporen uit het Neolithicum tot en met de Volle Middel-eeuwen (tot in de 13^e eeuw) gehandhaafd blijven. In het westelijke deel van het plangebied is een antropogene bodemopbouw aangetroffen die wijst op de aanwezigheid van een archeo-logische vindplaats. De hoge verwachting voor een huisplaats uit de Late Middeleeuwen – Nieuwe tijd en/of sporen van het klooster uit de Nieuwe tijd blijft voor het westelijke deel van het plangebied gehandhaafd.

· In hoeverre wordt het (potentiële) archeologische niveau bedreigd door de voorgenomen ontwikkeling van het gebied?

De kans dat een vindplaats binnen het westelijke deel van het plangebied aanwezig is, wordt hoog ingeschat. Vanwege de aanzienlijke ophoging van 1,25 m en de aanwezigheid van vermoedelijk een intact voormalige maaiveldniveau daaronder is het goed mogelijk dat er oudere ophogingslagen/-sporen aanwezig zijn. Vanwege het ontbreken van dateerbaar vondstmateriaal is het niet mogelijk om de lagen te dateren. Het is dus lastig om de recente 19^e – 20^e eeuwse lagen te onderscheiden van de archeologisch relevante lagen uit de 16^e – 18^e eeuw of ouder. In de rest van het plangebied kunnen archeologische sporen direct onder de huidige bovengrond/bouwvoor en onder het plaggendek worden aangetroffen. In overeenstemming met de gemeentelijke ondergrens (zie paragraaf 1.3) is geconcludeerd dat bodemingrepen die dieper reiken dan 40 cm een bedreiging vormen voor het archeologische bodemarchief. Dit betekent dat als de woningen ‘standaardʼ worden gefundeerd op een diepte van ca. 80 cm beneden maaiveld archeologische resten verloren kunnen gaan.

4.3 Selectieadvies

Tijdens het onderzoek zijn aanwijzingen gevonden dat in het westelijke deel van het plangebied een archeologische vindplaats aanwezig is. De hoge verwachting geldt voor een huisplaats uit de Late Middeleeuwen – Nieuwe tijd en/of sporen van het klooster uit de Nieuwe tijd. Gezien de aard van de plannen is de verwachting dat de graafwerkzaamheden dieper zullen reiken dan 40 cm beneden maaiveld waardoor eventueel aanwezig archeologische resten verloren kunnen gaan. KSP Archeologie adviseert een vervolgonderzoek in de vorm van een proefsleuvenonderzoek om vast te stellen of in het plangebied archeologische resten aanwezig zijn en zo ja, welke waardering hieraan gegeven kan worden.

Voor dit proefsleuvenonderzoek is een Programma van Eisen (PvE) noodzakelijk dat is goedgekeurd door de bevoegde overheid. In dit PvE wordt de werkwijze en de randvoorwaarden van het proefsleuven-onderzoek vastgelegd.

In de rest van het plangebied is de kans dat archeologische sporen aanwezig zijn kleiner, maar gezien de verwachting op een vindplaats in het westelijke deel van het plangebied en het dekzandrugcomplex ten noorden van het plangebied, kan dit terreindeel niet op voorhand worden vrijgegeven. Het advies is om ook dit terreindeel mee te nemen in het proefsleuvenonderzoek.

De bevoegde overheid (gemeente Asten) heeft de resultaten van dit onderzoek beoordeeld en kan instemmen met de conclusies en het advies. Op basis van de resultaten van het nog uit te voeren proefsleuvenonderzoek zal de gemeente een selectiebesluit nemen of het plangebied kan worden vrijgegeven voor de toekomstige ontwikkeling of dat nader onderzoek in de vorm van een opgraving moet worden uitgevoerd.

KSP Archeologie 32

Literatuur

Boeken, rapporten en artikelen

Bakker, H. de & Schelling, J. (1989). Systeem van de bodemclassificatie voor Nederland: de hogere niveaus. (Tweede druk bewerkt door Brus, D.J. & Wallenburg C. van) Centrum voor Landbouw-publikaties en Landbouwdocumentatie, Wageningen.

Berendsen, H.J.A. (2005). Landschappelijk Nederland. Perspectief Uitgevers, Utrecht.

Boer, drs. A. de (2013). Busserdijk 9, Ommel, gemeente Asten: een quickscan en booronderzoek. Bureau voor Archeologie Rapport 2013.22.

Centraal College van Deskundigen Archeologie (2016). Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 4.0. Stichting voor Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, Gouda.

Haartsen, H. (2009). Ontgonnen Verleden. Regiobeschrijvingen provincie Noord-Brabant. Bureau Lant-schap.

Hanemeijer, M. & Zee, R.M. van der (2013). Nobisweg 1 te Asten, gemeente Asten. Een Bureauonderzoek.

ADC Rapport 3316.

Hessing, W.A.M., Eimermann, E., Gouw, M.J.P. & Quack, R. (2011). Gemeentelijke archeologiekaart van Asten 2010. Verantwoording en toelichting voor de gebruiker. Vestigia Rapport V692.

Jager, drs. A. (2009): Rapportage Standaard Archeologische Inventarisatie Tuincentrum Coppelmans Marialaan 8, Ommel. Synthegra-rapport 171034.

Kiefte, D. de (2014). Ommel, Plangebied De Loo 2. Inventariserend veldonderzoek door middel van proefsleuven (IVO-P). BAAC projectnummer A-14.0022.

Koeman, S.M. (2012). Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek, karterende fase: Kluisstraat te Ommel. Archeodienst-rapport 138.

Laarschot, H. van de (1984). Archeologisch overzicht Asten, Dʼn Uytbeyndel. nr. 6, p. 4-14, Heemkunde-kringen ‘De Vonderʼ en ‘H.N. Ouwerlingʼ

MIP Asten. Cultuurhistorische Inventarisatie Noord-Brabant. Monumenten Inventarisatie Project, Provin-cie Noord-Brabant.

Mulder, E.F.J. de, Geluk, M.C., Ritsma, I.L., Westerhof, W.E. & Wong, T.E. (2003). De ondergrond van Nederland. Wolters-Noordhoff, Groningen/Houten.

Nederlands Normalisatie Instituut (1990). NEN-5104:1989 NL, Classificatie van onverharde grondmon-sters. Nederlands Normalisatie Instituut, Delft.

Rooij, J.A.G. van & Holl, J. (2010). Asten Ommel de Loo 2 Booronderzoek. ADC Rapportnummer 2407.

Smit, L. (2006). Kluisstraat te Ommel Hemelberg te Asten (gemeente Asten) Bureauonderzoek en archeologisch inventariserend veldonderzoek, karterende fase. BAAC rapportnummer 06.193.

KSP Archeologie 33 Spek, T. (2004). Het Drentse esdorpen landschap: een historisch geografische studie. Uitgeverij Matrijs,

Utrecht.

Stouthamer, E., Cohen, K.M. & Hoek, W.Z. (2015). De vorming van het land: geologie en geomorfologie.

Perspectief Uitgevers, Utrecht.

Kaartmateriaal

Actueel Hoogtebestand van Nederland (2008 – 2012). AHN2, grid 5 x 5m: www.ahn.nl

Archeologische Monumentenkaart (2014). Geraadpleegd via https://zoeken.cultureelerfgoed.nl.

Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG): https://bagviewer.kadaster.nl

Basisregistratie Grootschalige Topografie (2017): https://www.pdok.nl/nl/producten/pdok-downloads/

download-basisregistratie-grootschalige-topografie. Kadaster.

Bestemmingsplan: www.ruimtelijkeplannen.nl

Bodematlas van de provincie Noord-Brabant: https://www.brabant.nl/subsites/kaarten.aspx

Bodemkwaliteit: www.bodemloket.nl

Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000, met veenkartering (2006). Alterra, Wageningen UR.

Geraadpleegd via https://zoeken.cultureelerfgoed.nl.

Bonnebladen en Topografische kaarten van Nederland schaal 1:25.000: www.topotijdreis.nl (Kadaster).

Geologische overzichtskaart van Nederland, schaal 1:600.000. Geraadpleegd via www.dinoloket.nl à oude Dinoloket. Referentie: Mulder, E.F.J. de, Geluk, M.C., Ritsma, I.L., Westerhof, W.E. & Wong, T.E.

(2003). De ondergrond van Nederland. Wolters-Noordhoff, Groningen/Houten.

Geomorfologische kaart van Nederland, schaal 1:50.000 (2008). Alterra, Wageningen UR. Geraadpleegd via https://zoeken.cultureelerfgoed.nl.

Kadastrale kaart van Nederland (2009) via WMS server: http://gis.kademo.nl/gs2/wms

Kadastrale kaarten 1811-1832. http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl

Luchtfoto (2016) via WMS server: https://geodata.nationaalgeoregister.nl/luchtfoto/wms? Kadaster.

Meierijkaart van Hendrik van Verhees, getiteld: “Kaart van het grootste gedeelte van Bataasch Braband, bevattende de Meyerye van ʼs Bosch, bestaande in de vier kwartieren…”, enz., 1794: www.archieven.nl

Rijksmonumenten (2016): Geraadpleegd via https://zoeken.cultureelerfgoed.nl.

Topografische kaart van Nederland schaal 1:25.000 (rasterbestand) via WMS server:

https://geodata.nationaalgeoregister.nl/top25raster/wms?request%3DGetCapabilities. Kadaster.

Websites www.asten.nl www.ommel-info.nl

KSP Archeologie 34