april 1874 leent Kanters f.2500,- op zijn tjalk “De Vrouwe Adriana” groot 93 scheepston

Vaart de Adriana op Rotterdam?

1879

Aug. 1879 is er een huis met tuin en een schuit die het veer naar Rotterdam doet, uit de hand te koop. Te bevr bij C. Hoogenboezem te Viane.

Huis en schuit worden in september gekocht door K. A. van den Berge, hij hoopt het

vertrouwen van de landbouwers, winkeliers en particulieren met een solide en accurate bediening waardig te zijn met zijn beurtvervoer naar- en van Rotterdam.

197

In 1880 komt er wettelijk een eind aan de monopoliepositie van de beurtschippers.

1912

Er zijn twee beurtschippers, G. C. Hartog uit Ouwerkerk en A. A. Visser te Viane.

1916

De gemeente Ouwerkerk plaatst een advertentie om op Viane een beurtschipper te krijgen.

In 1925 adverteren J. A. de Jonge en M. Verstrate uit Sirjansland met een beurtveer Viane-Ouwerkerk per feb.1925.

Na de hoogtijdagen met twee herbergen, een postkantoortje en een winkeltje, zijn er nu wat tegenslagen: In 1877 wordt de meestoof “De Gekroonde Meebaal” die er dan al meer dan 150 jaar staat, gesloopt. Rond 1900 vervalt het postveer, en nu is er ook geen vaste beurtschipper meer. Aan de andere kant neemt de aan- en afvoer van producten behoorlijk toe, vooral in de bietentijd is het erg druk. Een paar oudere huizen worden verbouwd voor opslag en verwerking van landbouwproducten. In 1890 wordt de Coöperatieve weegbrugvereniging “Onderling”

opgericht. In 1916 wegen ze bijna 8 miljoen kg. suikerbieten en bijna 2 miljoen kg. pulp.

Na de oorlog staan er maar 3 huizen meer op Viane, na de ramp maar één meer.

Van ca.1955-1985 zorgt het sloopbedrijf de Marel voor flinke activiteieten, maar dan wordt het stil.

Rinus de Marel, klaar om een jachtje te water te zetten.

198

Vrachtrijders.

1610

De stad Zierikzee krijgt een octrooi om een dam in de Gouwe te leggen, de “Steenen dijk”, en daardoor ontstaat de eerste landverbinding tussen Duiveland en Schouwen.

Er is al lang een verplichting om bepaalde producten uit Duiveland in Zierikzee te verhandelen en dat is tot nu toe een heel gedoe, het moet per schip of via het veer bij het Gouweveer. Dat veer kan nu vervallen en alle landbouwproducten kunnen snel van Duiveland naar Zierikzee gebracht worden over een brug bij de Zuidhavenpoort.

Mogelijk begint er al spoedig iemand als vrachtrijder, maar het kan ook nog wel meer dan 100 jaar duren voordat er een vaste regeling is, dat vergt nog wat onderzoek.

Ca.1735

Arij Domisse de Witte koopt een huis met schuur, ongeveer waar tegenwoordig Weststraat 20-225 staan, dat tot mei 1736 verhuurd is aan Gerrit Brander.

Arij is in 1730 getrouwd met Tannetje Pieters, ze krijgen drie kinderen van 1731 tot 1737.

Arij trouwt in 1739 met Bastiaantje Jans Ockerse, ze krijgen een dochter Anna in 1740.

Ca. 1755 wordt er, na het overlijden van Bastiaantje, een inventaris opgemaakt.

Het huis met schuur en wagenhuis wordt getaxeerd op £ 66.13.4. Er staan 5 paarden op de lijst voor 60 pond, en 4 melkbeesten voor 24 pond, verder een varken en andere kleine zaken, samen ruim 465 pond, waar 161 pond aan schulden tegenover staan. Er blijft £ 304.10.1 over om te verdelen, Anna krijgt de kleren van haar moeder. De schulden bestaan uit een hypotheek van 50 pond, 80 pond te betalen voor pacht van land, enz.

In 1762 betaalt Arij £ 0-1-10 cijns per jaar aan Corn. de Jonge, de rentmeester van de

ambachtsheer, voor het recht om vracht te mogen vervoeren tussen Nieuwerkerk en Zierikzee.

Het lijkt dat hij één van de eerste vrachtrijders is.

1764

In 1764 verklaart Nicolaas van Alphen die getrouwd is met Anna Arijse de Witte, de enige erfgename van Arij Domisse de Witte, dat hij borg staat voor de schulden van zijn schoonvader.

Nicolaes verkoopt dit huis met schuur aan zijn broer Arij van Alphen voor 75 pond, maar die verkoop gaat niet door omdat er “genaast” wordt, voor 60 pond gaat het huis naar het familielid Marinus Pieterse Lokker (1744-ca.1782), die in 1765 trouwt met Neeltje Leendertse Kister (1741-1773), hij is de volgende vrachtrijder. Ze gaan hier wonen en laten 4 kinderen dopen van 1765-1770,. Leendert hertrouwt in 1773 met Dina Willemse Kik (1750-ca. 1782) en in 1780 met Lisabeth de Jonge (1753-1825).

1786

Lisabeth hertrouwt in 1783 met de volgende man die vrachtrijder wordt tussen Nieuwerkerk en Zierikzee, Leendert Pieterse van der Have (1760-1828). Leendert moet £ 1.10.- per jaar afdragen aan de Vrouwe van de Hoogheerlijkheid, Johanna Suzanna van der Mandere.

Kennelijk gaat het niet zo goed met Leendert als vrachtrijder, in 1796 wordt er een nieuwe vrachtrijder aangesteld. In 1799 kopen Leendert en zijn vrouw een ander huis (tegenwoordig Kerkring 57) en gaan er wonen, ze hebben regelmatig kostgangers. Op 3 mei 1809 lenen Leendert en zijn vrouw 1200 gulden. Dat jaar kopen ze een schuur op de Molendijk, die ze in 1809 ruilen met een andere schuur. In 1820 gaan ze naar de Kerkstraat.

1789

Christiaan Pieterszoon de Vin, in 1777 getrouwd met Maria Geelhoed, betaalt dit jaar £ 1.10 recognitie als vrachtrijder.

1796

Op 8 feb.1796 stelt de rentmeester van de Vierbannen een nieuwe vrachtrijder aan tussen Nieuwerkerk en Zierikzee, het wordt Cornelis Ad. Fonteijne (ca.1761-1823) die voorheen hetzelfde werk deed op Zonnemaire. Op Donderdag vervoert hij ook de post.

Cornelis is in 1784 getrouwd is met Janna van Agthoven (1762-1815).

199

Ze hebben pas een huis aan de Kerkstraat (nu Kerkstraat 4) gekocht met een kapitale schuur over de Achterweg en de helft van een goed en sterk wagenhuis aan de oostzijde van het Kerkhof.

Ook in 1814 betaalt Fonteijne f.5,- per jaar om vrachtrijder te mogen zijn.

1820

Winkelier Abraham Gertse (1777-1851) koopt het huis met schuur naast de Meebaal en wordt de nieuwe vrachtrijder, hij koopt ook het schuurtje van Fonteijne aan de Ring als paardenstal.

1825

Op 7 mei 1825 komt de schout opeens met het bericht dat Gertse vanwege een koninklijk besluit met het vervoer van post moet stoppen. De postwagendienst die al sinds 1796 op donderdagen door de vrachtrijder wordt vervuld komt te vervallen. Gertse blijft wel vracht vervoeren.

1851

Gertse is overleden. Vrachtrijder Marinus Beekman Pieterszoon (1819-1893) uit Bruinisse wordt, na het in werking treden van de nieuwe postwet, per 21 sep. aangesteld als postrijder met een paard voor de gemeenten Bruinisse, Ooster- en Sirjansland en Nieuwerkerk op de stad Zierikzee. Marinus is op 40 jarige leeftijd in 1868 getrouwd met Joppa Fokker (1839-1913), ze krijgen geen kinderen.

Zijn vader, Pieter Beekman 1832), die in 1809 getrouwd is met Thona Verspoor (1785-1866) is al op 1 mei 1810 als lopende bode begonnen en liep toen drie keer per week met brieven via Oosterland en Nieuwerkerk van- en naar het rijks postkantoor in Zierikzee,.

Na het overlijden van Pieter 1832 zorgt de weduwe met haar zonen Marinus en later ook Adriaan (1829-1872) voor het voortzetten van het vervoerbedrijf voor post en vracht. Adriaan trouwt in 1856 op Nieuwerkerk met de naaister Martina Alderliefste,

Marinus Beekman doet dit werk tot 1879, dan wordt de postdienst van Bruinisse naar Zierikzee en de tussenliggende plaatsen overgenomen door zijn neef Jacob Beekman A.zn (1858-1881), maar die overlijdt al snel.

1865

Er is geen vrachtwagendienst vanaf Nieuwerkerk, maar de weduwe Beekman en zoon Adriaan uit Bruinisse zorgen met paard en wagen ook hier voor de pakketjes en boodschappen.

In 1885 trouwt de 21 jarige vrachtrijder Louwerens Beekman op Bruinisse.

De familie Beekman blijft post-en vracht vervoeren. Hierbij een foto uit1918, dan verkoopt vrachtrijder Piet Beekman Adriaanszoon zijn huis met schuur, aan vrachtrijder Thomas van Peer, voor f.7000,-

1883

J. C. van der Werf uit Oosterland maakt bekend dat hij zich gevestigd heeft als vrachtrijder voor Oosterland, Nieuwerkerk en Zierikzee. Hij rijdt niet op Woensdag.

Van 1885 tot 1907 zijn er advertenties van vrachtrijder J.de Visser op Oosterland.

1887

Er begint weer een vrachtrijder op Nieuwerkerk. Paulus van Dongen (1843-1912) uit de Stekelstraat adverteert als vrachtrijder op Zierikzee.

In 1893 is hij vrachtrijder en 25 jaar getrouwd met Pieternella Overbeeke (1844-1920) 1898

Op 6 oktober 1898 begint de hier wonende vrachtrijder Gillus Fernaaijs (1840-1937)van