DEse vrome stoute mannen wt grieken. als yason ende hercules met haren gheselscap.
wanneer als si quamen inden lande van troyen so gingen si te gader vten scepe op dat lant om aldaer te
gebru-ken ende te hebben haer ghenuechten ende rust ende vrede ende om hem wat te vermaken Ende si sciepen versch water vter fonteynen ende si droeghen aldaer mit malcander ouer een dat si aldaer een wijltijts bliuen ende rusten wouden Ende niet dat si aldaer yemant wouden bescadighen of misdoen van dien luden die aldaer woenden. mer om ghenuechten ende om verlichtenisse te hebben. mer dat hatighe ende dat nydighe slot des gelucs ende der auentueren. welc dat altoes lastich is den ghenen die rustelijcken ende vredeliken willen leuen ouermits onuersiende laghen der viantscappen ende der scanden welke ouer al die ghehele werelt heuet ghetoghen een sake der groter swaerre armoede. datter alsoe menich coninc heer ende princen of vorsten inden stride gedoot sijn ende te niet ghegaen Ende dat also groten heerliken verweenden rijckeliken stat als grote troeyen was verdoruen is ende gedestrueert tot asschen. ende also veel wedewen ende scone vrouwen dat hem hare mannen ende hare ouders aldaer werden verslaghen ende alsoe veel volcs ontuoert ende in verren vreemden landen ghedoolt ende ghedwaelt sijn Ende die sommighe eyghen ende slauen geworden sijn. al is dat sake dat die gryecken hadden alsoe grote victorie ende seghe. nochtan so gheuoelden ende beuonden die gryeken wel in haren lande langhe tijt den scade ende den dootslach ende last van haren ondersaten ende van haren luden. al was dat sake dattet gode of den afgoden alsoe te gheschien ghenuechde. nochtan soe moet hem ymmer een menschelijc harte aldaer van bedroeuen wanneer alst alsulc iammer of verdriet verhoert van sinen euen mensche dat aldaer soe groten last ende scade quam van also clenen sake. mer bi auentueren daer mochte wel yemant segghen van dien quade soe is ghecomen menich goet Als die stat van romen. welcke stat ghetimmert ende ghemaect wort ende verheuen vanden verdreuen troyanen. als van eneas ende van astanius sinen sone. die oec mede ghehieten was iulius Ende sommighe ander personen die doe mede van troeyen verdreuen ende veriaecht werden. want een edelinc van troeyen. die ghehieten was brutus. die besat dat conincrijck van enghelant Waer om dat enghelant na hem ghenoemt wert brutania Ende oec mede dat conincrijcke van vrancrijcken dat wert ghenoemt na francio van troeyen. want hi dat mede beseten hadde. ende hi was eneas gheselle. ende het is na hem ghenoemt vrancrijc Ende hi tymmerde ende stichtede oec mede een grote stede biden rijn die geheten is
vranc-kevoert Ende also is oec mede die stede van venegien In welker stat dat woende een die gehieten was anthenor Ende als is cecilia In welken metten eersten was een coninc. die gehieten was Sycanus van troeyen Ende wert na hem gehieten Sycana Ende aldaer na doe tooch sicanus van daen Ende hi liet aldaer siculus sinen broeder welke siculus die wart doe ghehieten Cecilia Ende men seit oec mede dat eneas voerscreuen inden lande van cecilien omtrent der zee veel steden dede funderen ende maken als is neapolijs Ende oec mede dyomedes die inden stryde van troeyen menich wonder bedreef ende dede doe troyen gedestrueert ende verdoruen was. ende hi quam inden lande van grieken. want hi en mochte in sijn eygen ryke niet comen noch werden ontfanghen Ende doe bleef hi ende woende in calabria. want ouidius die poete die seit dat sirtis der sonnen dochter dyomedes gesellen verwandelde in vogelen vanden welken vele vogelen quamen Ende al groeyende so vercrigen si inder naturen dat si met ondersceyt bekennen enen griecken mensche voer enen latijnscen mensche. waer om dat die van grieken ontfangen ende verheffen die van calabren. ende si scuwen die latijnsce menschen Mer of dit grote quaet ende scade der verderfnissen der stat van troeyen was een sake des goedes ende des profijts dat aldaer na volgende is. dat is den menschen onkundich
¶ Hoe dat coninc laumedonca van troeyen ontboot met enen bode den griecken als yason Ende hercules met haren gesellen dat si vten rijcke van troeyen souden varen ende vter hauen simeonca
ENde alhier na so seit die hystorie voert Als yason ende hercules rustende waren
met haren gesellen inder hauen van simeonca. doe quam die mare totten coninc. van troeyen gehieten laumedonca. als dat was ghecomen inden conincryke van troyen een onkundich volc met ombekenden scepgen bi auenturen te ondersoeken ende te vernemen die heimelicheden des conincrykes van troeyen of om troeyen te verderuen Ende si waren in een lant dat gheheten is frigias. welcke frijgias gheleghen was onder troeyen. want op die tijt doe en was troeyen niet also groet alset daer na van nywes weder wert ghetymmert ende ghemaect Ende in troeyen so regneerde doe dese voerscreuen coninc laumedonca. ende hi nam doe enen ghemenen stadighen raet. die beter gelaten gheweest hadde Ende hi seynde enen bode met enen groten gheselscappe tot yason ende tot sinen medegesellen Ende doe dese boodscap ende dese bode aldus tot yason
quam. doe dede die bode sine boetscap mit aldusdanighen woerden. Coninc laumedonca heer van desen conincrijcke die verwondert hem vtermaten seer van uwer toecomst ende waer om dat ghi al hier coemt. ende tredet op sijnre aerden ende in sinen lande. sonder enighen oerlof van hem. welcke lant ende rijcke dat coninc laumedonca houden wil onder enen goeden ende bequamen sachten vrede. waer om dat hi v naersteliken ende haesteliken ghebiedet dat ghi haestelijcken sonder toeuinghe ende sonder merren wt sinen lande gaen sult. alsoe dat hi morghen vernemen mach. wanneer die dach aencomende is dat ghi dan ghesceyden sijt wt sinen lande Ende is dat sake dat ghi sijn ghebot versmadet. soe suldi weten voerwaer dat hi sinen ondersaten ghebieden sal om v allen te verslaen. ende v uwe goede te berouen ende te benemen ende v also te verbijsteren tot uwen verdriete ende tot uwer scanden Ende doe iason alle die woerden des boden ende die bootscappen hadde ghehoert doe wert yason seer gemoeit ende ghestoert van binnen in sijnre harten Ende eer dat hi antwoerde op die woerden des bode soe sprac hi tot sinen gheselscappe ende seide Coninc laumedonca heer van desen seluen conincrijcke. die is van groter wondeliker oneeren ende scanden. dat hi ons dit grote onrecht doen wil. als dat hi ons verbiedet sijn lant ende sijn rijcke sonder enighe sake des misdaets. want hadde hi enen conincliken sin ende moet. hi soude gheboden hebben datmen ons eeren soude. want waer hi ghecommen inden lande van gryecken om aldusdanighe saken in deser wise ende in deser manieren. hi soude hebben vernomen dat die van gryeken hem grote eere ghedaen souden hebben ende gheen oneer noch scande noch confuse. mer want hem bet gheholpen is mit oneere dan mitter eeren soe willen wi hem ghehoersamich wesen Ende wi willen mit groter ghenuechten wt sinen lande varen ende reysen. want het mochte noch wel lichteliken gheschien dat laumedonca sinen onedelen ende snoden raet wel betaelt soude werden mit seer costelike scat ende loen Ende nae desen woerden soe keerde hem yason weder omme totten bode ende hi seide tot hem Vrient die woerden dijnre boetscappen die hebben wi naerstelicken ende wel ghehoert ende verstaen ende die ghiften ontfanghen na der gewoenten der edelre luden. die ons gheseynt sijn inden lande dijns conincs mit enighen opsette of sinnen yemant onluste. of ghewelt. of hinder te doen mer want wi nv dencken ende
vermoeden te reysen ende te varen in verren land en soe heuet ons die noot aldaer toe ghedwonghen in deser stede te verkeren ende te comen Ende du sulste dinen coninc seggen voer waer dat wi haestelike reysen ende varen sullen wt sinen lande sonder merren. mer het mochte noch wel geschyen ouermits ons of somige ander vanden onsen die verhoren sellen dat onrecht dat ons alhier ghesciet is dat si den coninc laumedonca sullen doen hebben des ghelijckes Ende hercules die en was aldaer niet mede te vreden met yasons woerde Mer hi antwoerde den bode selue aldus. vrient du sulste dijnen heer dinen coninc segghen dat wi te samen eer morghen sceyden sullen. ende van hene reysen wt sinen lande Mer ten sal gheen drie iare liden nae desen dach is dat sake dat laumedonca leuendich bliuet hi en sal of hi wil of niet en wil sien dat wi onse anckers gheworpen sullen hebben ende geuesticht in sinen lande Ende dan soe en sal hi die machte niet hebben ons oerlof te gheuen noch te verdriuen. wanttet nv ter tijt alsulcken strijt ende twiste beghint dat hi eer bedruct sal werden van scanden ende confuyse. dan seghe of winninghe vanden stryde te vercrighen ende te verweruen. welcken hercules die bode des conincs laumedonca antwoerde aldus Het is leliken ende onbetameliken den goeden edelen mannen ende sonderlinghe den vromen cloecken mannen. datmen hem dreyghelike woerde toe spreken sal noch mi bode die vanden coninc gesent bin en is niet beuolen teghen v met vechteliken woerden te kiuen ende te scelden Mer ic hebbe v geseit dat gene dat mi beuolen was te doen Ende gelieft v wijsseliken te doen. ic sal v luden goeden raet geuen dat v niet swaer noch lastich en si te reysen wt desen lande eer dat ghi den doot moghet smaken ende verweruen. want het en is niet goet noch lichteliken te lyden den goeden wisen bequamen personen hair lijf te verliesen. die hem seluen met wisen rade mogen bergen Ende alhier na soe heeft dese bode oerlof genomen. ende hi is wederom gereyst tot sinen heer sinen coninck laumedonca
¶ Hoe dat yason ende hercules sijn te samen wt gereyset vter hauen van troeyen. ende si sijn ghecomen in een eylant dat gheheten is Colchos
IAson ende hercules sonder enighe toeuinge of merringe die riepen haren scipman
philotete. ende si beualen hem dat hi die anckers trecken soude vten gronde Ende dat si altemalen haestelijck vergaren souden alle dat ghene dat si op dat lant ghebracht hadden om ruste ende
vrede te hebben. want si wisten dat wel voerwaer. hadden si die phrigien willen aengaen. ende teghen hem vechten ende striden dat si hem niet ghelijck en waren in crachten noch inder moghentheyt Ende al hier om soe ghinghen si te scepe in een scip dat argon ghenoemt was ende si hebben die seylen op getoghen den goden hem seluen bevelende Ende si hebben mit goeden winde die zee ouer gheuaren ende si sijn na luttel daghen ghecomen mit gesonden liue in een eylant ghehieten colchos Ende si sijn die goede bequame hauen in gheseylt In desen eylande colchos soe was in dien tiden een stede die ghehieten was Iaconites Ende het was een hoeft stede des conincrijcs om hare groetheyt willen Ende si was oec mede seer suuerlijck ende schoen ende wel beset ende beuaen mit sconen groten toernen. ende mit schonen muren vercyert ende mit sconen ghetimmerten vol van plaetsen ende vander heren houen ende palasen. vol van volke ende van edelen luden Ende in deser stat so woende die coninc oethes met seer groten ghesinne. want niet verre van deser stede so lagen veel wildernissen seer bequaem ende ghenuechliken om dat wilt te iagen van alrehande wilden beesten Inden ommeganc ende singhel der seluer steden soe waren veel pryelen. ende wijde plaetsen. die veruollet waren mit vele fonteynen en de ryuieren. die dese plaetsen ende dese bomen natteden mit haren ghestadighen vloeyen. Ende aldaer om so waren daer vele iaghers ende vlieghers mitten voghelen. Als mitten sparwaren. ende mitten valken ende hauyken ende meer dier gheliken Ende aldaer was stadelijcken soeten bequamen sanc der voghelen in deser stat Ende iason ende hercules mit haren gesellen die werden aldaer in gheleit seer conincliken ende betameliken. recht voerwaert ouer die straten inder stat die seer lanc waren ende breet. seer sedelijcken ende manierliken Ende mit enen eerbaren ende loueliken ghelate Ende dat volck van dier stat die verwonderden hem vtermaten seer van also conincliken vertoninge. ende van so scoenre bloeyender ioghet ende ioncheit. ende van so hoefschen ende sedighen voertganc Ende al hier om soe ondersochte ende ondertaste dat volc inder stat seer naersteliken ende behendeliken. wie dat si waren. van waen si quamen Ende wat dat die sake was van haere toecomste Ende nyemant so en gaf teykenen. eer dat si genakeaden des conincs pallaes. mer coninc oethes van sijnre ingeborenre edelheyt niet verghetende sijns selfs also haesteliken als hem gekundicht
ende gheopenbaert was die toecoemst der gryecken Soe stont hi op rechteuoert van sinen coninclijken stole. enden hi quam den grieken te ghemoete met veel groter heren ende ridderen ende knechten ende hi ontfincse seer vriendeliken met enen bliden aenschijn. ende met een vriendelijc ommehelsen ende cussen. ende met soeten genuechliken bequamen woerden hem groetende Ende hi louede hem aldaer een volmaecte volcomen vrientscappe Ende daer na so sijn si te samen op geclommen in dat coninclike pallaes. ende si gingen in die cameren die aldaer verchiert waren mit menigerhande maleryen. ende met wonderlijcken verchierenghen des goudes ende der ghesteenten. die seer costelijcken waren. ende die oec seer scone blinckenden ende lichten Ende doe si waren gheseten doe wert yason veruollet met wonderliker groter genuechten. ende met soeter sediger ende bequamer spraken soe heuet hi oothes den coninc ondecket die saken waer om dat hi aldaer ghecomen was Ende dat hi woude onderstaen na gesetter manieren te liden die vresen ende die anxten oetmoedeliken om dat gulden vlies te verweruen ende te vercrigen Ende coninc othes die gonnede hem goedertierlijcken dat gheen dat hi op hem begheerde
¶ Hoe dat medea ende yason malcander onderlinge vryeden om haerre schoonheyt willen
ALs daer vele costelike spijsen waren ouervloedeliken te hant bereyt. doe werden
die tafelen aldaer ghedect ende toe gemaect Ende al daer so werden op geset vele vergulden vaten ende nappen ende scalen. ende die tijt die genakede datmen aldaer eten soude. doe begeerde die coninc othes den grieken alle sine edelheit ende cierheyt te tonen Ende hi seynde om sine dochter dat si mede vroyliken ende blidelijken comen soude ter tafelen ende totter werscappen metten goeden nywen gasten. welke haer vader oothes waerdeliken ende seer vroeyliken ontfangen had met groter genuechten Ende die coninc oothes dochter die was ghenoemt medea. ende si was een seer scone maget. ende was des conincs enighe dochter. ende een recht erfgenaem van dien conincrijc. welke maget al was si gecomen tot haere outheit. ende dat si wel bequame was tot haerre echtscappen te gaen. nochtan van haren kynschen iaren so was si doe altoos genegen te studeren ende te leren die vij. vryen consten der clergien met groter naernsticheit haers herten ende haers sins also dat aldaer doe nyement en wert geuonden in dien tiden die bet geleert was dan medea Mer bouen al was si seer abel gehieten inder consten te wesen gheheten matematica welke bi crachten ende manieren der werkinge van touernien
of swarte consten wrachte also groot wonder na dat ouidius die heidensche meester bescriuet dattet den kersten menschen niet toe en hoert dat te ghelouen ende wanneer als medea verhoerde haers vaders gebot. al was si een seer scone maget nochtan nader manieren ende gewoenten der vrouwen so arbeyde si haer seluen noch meer scoenheden te vercrigen ende te vercieren mit costeliken ende mit duerbaren ornamenten ende iuwelen welcke medea verciert aldus seer costeliken woude onderdanich wesen den gebode haers vaders. ende si ghinc sitten an der tafelen bi yason mer o du sotte dwase ende onsalighe edelheit wat eerbaerheit ende
duechdelicheit so tones du nv tot dijnre oneeren ende verdriet. waer om so verhefstu di seluen. want ten behoert niet toe den wisen menschen te ghelouen der maechden ghestadicheit of den wijfeliken kunne den welken gheen bant der minnen mach vast maken ende gestadich. welken moet ende ghedachten altoes staen in beroeringe ende in twiuel. ende sonderlinghe die ionghe maechden die onghehilict sijn want wi weten dat wel voerwaer eer een wijf machtich is eens mans ende met hem vergadert so begeert si des mans geselscap ende bi wesen ghelikerwijs als die materie begheert die forme Ende och of die materie eens ghinghe in die forme. ende in die forme ware ende dan aldaer bleue te vreden mer gelikerwijs alsmen seit dat die een forme gaet totter ander formen. ende dat voert totter materien also is dat oec mede openbaer ende kundich dat die een ghesade begheerlicheyt der vrouwen altoes sonder eynde gaet vanden enen man totten anderen. want hare begeerlicheyt. dat is een diepheyt sonder gront. mer die vlecken ende die smetten der scanden ende der oneeren. die houtse ter auentueren dicke ende menichweruen mitter loueliker soberheit in eeren ende in duechden O edel coninck oethes. hoe waertstu alsoe coen dattu die teder scone maget lietes sitten aen die side des vreemden mans. want haddestu wel ondersocht ende bekent die crancheit ende die onghestadicheit der vrouwen of des wijseliken kinnes. du en soudeste niet alhier namaels bescreyet ende beweent hebben mit alsulcken verdriet dine enighe dochter ende erfghenaem van dinen conincrijke te wesen ontuoert of ontseylt mit vreemden scepinghen noch du en soudeste oec niet werden berooft van dinen duerbaren ende onghehoerden scat. wat halp ende bate di die bewaringhe ende behoedinghe dijns afgodes mars teghen den liste ende den bedroch des wiues. mer du mogest seggen datter toecomende was. dat en mogestu niet bescouwen noch sien. want du ghebodeste
dijn-re eniger dochter met yason te hoeuedijn-ren ende te werscappen. want du setste yason een werscap Ende inder genuechten ende waellusten der spisen so makestu hem een mede gheselle met dijnre eniger scoonre dochter Mer wat goet ende quaet dat di daer na ghesciede. dat en swiget niet die historie Ende als medea sat tusschen den coninc haren vader ende yason. was si seer bedect met scaemten. nochtan so en mocht si doe niet bedwingen dat ghesichte van haren ogen. Mer wanneer als si dat vermochte so sach si altoos met enen vriendeliken soeten gesichte op yason. bescouwende ende aensiende hem met haren inwendigen ghedachten. ende met groter naernsticheit soe