Hoofdstuk 3: Institutionele vertegenwoordiging
3.4 Analyse van de paratext
3.4.1 Analyse van de paratext: Carol
Een betrokken partij die bijdraagt aan het verspreiden van een bepaald waarheidsregime over lesbiennes is de filmmaker Todd Haynes. Haynes is geboren in 1961 en komt openlijk
uit voor zijn homoseksualiteit ("Todd Haynes", 1961). Lhbt-onderwerpen zijn terugkerende thema’s in zijn films. Voor het vertolken van de hoofdpersonages selecteerde Haynes Cate Blancette (1969) en Rooney Mara (1985). Beide actrices hebben veel prijzen gewonnen voor eerdere acteerprestaties. De actrices spelen lesbische personages in de film, maar beide actrices zijn openlijk heteroseksueel op social media.
De film is geproduceerd en gedistribueerd door filmstudio Number 9 Films, Film4 Productions en Killer Films. Number 9 Films is een Brits onafhankelijk filmproductiebedrijf opgericht in 2002 door producenten Elizabeth Karlsen en Stephen Woolley. Zij kennen elkaar van de samenwerking bij Palace Pictures en Scala Productions. Number 9 Films is een van de best bekende onafhankelijke productiebedrijven uit het Verenigd Koninkrijk. Ze werken samen met veel talent in het Verenigd Koninkrijk, Europa en Amerika ("Number 9 Films", z.d.). Film4 Productions is een Brits filmproductiebedrijf onder leiding van Channel Four Television Corporation. Het bedrijf was verantwoordelijk voor de ondersteuning van een groot aantal films gemaakt in het Verenigd Koninkrijk ("Welcome to Film4 - Film4", 2018). Daarnaast was Killer Films betrokken bij het produceren en distribueren van Carol. Killer Films is een onafhankelijk filmproductiebedrijf gevestigd in New York en opgericht door Christine Vachon en Pamela Koffler in 1995. Dit bedrijf heeft de afgelopen twee decennia een aantal van de meest geprezen Amerikaanse onafhankelijke films
geproduceerd, waaronder Far From Heaven (genomineerd voor vier Academy Awards), Boys Don’t Cry (Academy Award winnaar) en Still Alice (Academy Award winnaar).
De lhbt-film Carol ging in première op 17 mei 2015 op het top-rang Filmfestival van Cannes. Doordat de film in première ging op een top-rang filmfestival kreeg de film veel aandacht. Hierdoor heeft de film meer macht om de gerepresenteerde kennis in de film als waarheid te verspreiden in de samenleving. Rooney Mara won tijdens het filmfestival de prijs voor de beste actrice en de film won de ‘Queer Palm’. Dit is een onafhankelijk gesponsorde filmprijs die sinds 2010 wordt uitgereikt op het filmfestival van Cannes aan lhbt-films. De jury bestaat uit organisatoren van Europese homofilmfestivals en een aantal internationale journalisten. Daarnaast won Todd Haynes de prijs voor de beste regisseur, Phyllis Nagy voor de beste scenarioschrijver en Edward Lachman voor beste cinematograaf. Beide actrices werden meerdere malen genomineerd voor de prijs beste actrices, maar wonnen geen prijzen ("Carol (2015)", 2015). Ook het winnen van prijzen draagt bij aan het verspreiden van een bepaald waarheidsregime.
Kritiek in de media
Een ander aspect dat heeft bijgedragen aan de in de betekenisgeving van de film en daarmee aan het verspreiden van een waarheidsregime in de samenleving met betrekking tot kennis over de lhbt-gemeenschap, zijn de kritieken in de media. De film Carol ontving in vergelijking met de overige films in dit onderzoek de minste kritiek. Dit heeft volgens de berichten uit de media te maken met het aspect dat het een van de weinige films is die een lesbisch onderwerp bespreekbaar maakt, door de goede cinematografie, het goede scenario en acteerwerk van Rooney Mara en Cate Blanchett. In een artikel van PinkNews wordt Carol zelfs bestempeld als de beste lhbt-film aller tijden. Dit is gebaseerd op de mening van meer dan 100 filmcritici, schrijvers en programmeurs zoals Joanna Hogg, Mark Cousins, Peter Strickland, Richard Dyer, Nick James en Laura Mulvey. Deze groep heeft een lijst opgesteld van de 30 beste lhbt-films aller tijden en Carol staat bovenaan op deze lijst (Duffy, 2016a). Argumenten van de experts zijn dat in de film geen gebruik wordt gemaakt van
stereotyperingen zoals dat vaak het geval is in lhbt-films waarin grote acteurs spelen. Het verhaal loopt goed af en niemand wordt gestraft of gaat dood zoals dat vaak het geval is met homoseksuele personages (Duffy, 2016a). Volgens Brown (2017) is het een heel goed liefdesverhaal ongeacht de geaardheid van het stel. Aan de hand van deze kritieken van critici wordt een kennis verspreid in de samenleving die luidt dat Carol een
waarheidsgetrouwe weergave is van lesbiennes.
Daarentegen bestaat de kritiek dat Carol uitsluitend een goede film is door het goede acteerwerk en de goede cinematografie van Ed Lachman. Volgens critici hebben de personages te weinig diepgang, lijkt het liefdesverhaal veel op een heteroseksueel
liefdesverhaal en komen lesbisch gerelateerde onderwerpen te weinig of te impliciet aan bod. Kohn (2015) en Roberts (2015) schrijven op Indiewire en Filmjournal dat de film uitsluitend om de liefdesrelatie van Carol en Therese draait en hoe zij langzaam naar elkaar groeien. Terwijl de manier waarop de buitenwereld reageert op een homoseksuele relatie in 1952 veelal buiten beschouwing wordt gelaten evenals fysieke details. Hierdoor worden belangrijke aspecten waarmee lesbische personen te maken krijgen geminimaliseerd en krijgen de personage weinig diepgang.
Ook Brody (2017) schrijft op de website van The New Yorker dat de twee vrouwen weinig diepgang krijgen. Brody refereert naar het aspect dat de twee vrouwen weinig informatie met elkaar uitwisselen, zoals hun informatie over hun verleden, interesses en
andere onderwerpen waarover mensen praten wanneer ze elkaar beter leren kennen en een liefdesrelatie beginnen. Daarnaast lijkt het liefdesverhaal volgens Brody (2017) veel op een heteroseksueel liefdesverhaal en worden lesbische aspecten van een lesbische relatie niet belicht en geminimaliseerd. Brody beschrijft dat het aspect homoseksualiteit in de film uitsluitend een extra dimensie geeft aan de liefde tussen de twee hoofdpersonages.
Doordat de homoseksualiteit nog erg ongeaccepteerd was in 1952 maakt het aspect dat de twee vrouwen desondanks een liefdesrelatie beginnen hun liefde extra moedig en
opstandig. Terwijl echte lesbische (liefdesrelatie)onderwerpen niet aan bod komen. Aan de hand van deze kennis wordt bijgedragen aan het beeld in de maatschappij dat het onjuist is om lesbische aspecten te minimaliseren en lesbische personages te representeren zoals heteroseksuele personages worden gerepresenteerd in films. Op deze manier wordt straightwashing in de filmindustrie zichtbaar omdat lhbt-personages niet dezelfde rechten hebben als heteroseksuele personages bij het representeren.
Marketing van de film
Een anders aspect dat een bepaalde waarheid verspreidt is de officiële trailer van Carol. In de trailer wordt duidelijk in beeld gebracht wie de filmmaker is en voor welke andere grote prijswinnende films deze verantwoordelijk is. Hierdoor wordt gesuggereerd dat de film Carol ook een goede film is. Daarnaast worden veel recensies in de trailers getoond terwijl op de achtergrond de mooie omgeving van de stad te zien is, de mooie huizen, kleding en auto’s. Dit wordt versterkt door de klassieke muziek. De recensies die in beeld worden gebracht zijn van de filmrecensenten Richard Lawson van Vanity Fair, Clayton Davis van Awards circuit, Chris Nashawaty van Eintertianment en Manohla Dargis van The New York Times. De recensies benadrukken de goede aspecten van de film zoals het acteerwerk, scenario en de cinematografie. Verder ligt in de film de nadruk op de schoonheid en acteerprestaties van Roony Mara en Cate Blanchett waarmee getracht wordt een groot publiek aan te trekken. Aan het einde van de trailer wordt pas in beeld gebracht dat de twee vrouwen verliefd zijn op elkaar. Vanaf dat moment neemt de tragedie van de trailer toe doordat de muziek versnelt, een wapen in beeld wordt gebracht en kenmerken van een onmogelijke liefde. Deze dramatische aspecten trekken de aandacht van de kijker en verhullen het lesbische onderwerp. Hierdoor verspreidt de trailer het beeld dat de film geschikt is voor een grote doelgroep mits lesbische kenmerken worden geminimaliseerd
door andere aspecten van de film op de voorgrond te zetten en wordt een vorm van straightwashing in de filmindustrie zichtbaar.