Algemene conclusie en advies

De Nederlandse vermogensongelijkheid is zorgwekkend en niet wenselijk voor economie en politiek. Het fiscale systeem lijkt vermogensongelijkheid nog niet tegen te gaan. Ik heb geopperd daar

verandering in te brengen door middel van bovenstaande alternatieven. Ook ben ik meegegaan met een nieuwe tendens door fiscaliteit en morele rechtvaardigheid met elkaar te verbinden. Tot slot heb ik geprobeerd met doelmatigheidsargumenten te ondersteunen waar nodig. Mijn algemene advies luidt: beschouw de rechtvaardigheidsbeginselen van ons belastingrecht, zoals realiteit, draagkracht en het recht op gelijke kansen, om op die manier het fiscale systeem zo in te richten, dat de al zeer scheve vermogensverhoudingen in Nederland niet nog schever worden, en misschien zelfs gelijker.

Bibliografie

Literatuur

Albert, P.G.H. (2012). Gelijk zijn, gelijk hebben en gelijk krijgen. WFR, 2012/1214.

Alesina, A. & Perotti, R. (1994). The Political Economy of Growth: A Critical Survey of the Recent Literature. The World Bank Economic Review, 8(3), pp. 351-371.

Apeldoorn, L.C.J. van, Gribnau, J.L.M. & Verbeek, B. (2015). Rechtvaardigheid en Belastingen - filosofie en fiscaliteit. WFR, 2015/93.

Arendonk, H.P.A.M. van. (2005). Belastingarbitrage. NDFR, 4-6.

Auerbach, X.G.R. (2008). Familievermogen en het recht van successie; over fundamenten en politieke verantwoording. WFR, 2008/1078

Bavel, B. van & Frankema, E. (2013). Low Income Inequality, High Wealth Inequality. The Puzzle of the Rhineland Welfare States. Centre for Global Economic History, no. 50. Bavel, B. van & Salverda, W. (1999). Vermogensongelijkheid in Nederland. ESB, 99, pp. 392-395. Beatley, T. (2007). Applying Moral Principles to Growth Management. Journal of the American

Planning Association, 50(4), pp. 459-469.

Beer, P.T. de. (2007). In: Caminada, C.L.J., Haberham, A.M., Hoogteijling, J.H. & Vording, H. (2007). Belasting met beleid. Sdu uitgevers, Den Haag.

Belastingdienst. (2014). Erf- en schenkbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling 2014. Belastingdienst, Amsterdam.

Bevan, D.L. & Stiglitz, J.E. (1979). Intergenerational Transfers and Inequality. Greek Economic Review, 1(1), pp. 8-26.

Boer, J.P. & Vording, H. (2015). Keuzes voor een betere vermogensrendementsheffing. WFR, 2015/614.

Broers, V. (2014). Thomas Piketty’s Kapitaal: samengevat in Nederlands perspectief. Prometheus Bert Bakker, Amsterdam.

CBS Statline. (2014). Nalatenschappen; nagelaten vermogen. Verkregen op:

http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=81086NED&D1=a& D2=0&D3=a&D4=a&D5=0,5-6&HDR=G2,G4,G1,T&STB=G3&VW=T

CBS Statline. (2015). Samenstelling vermogen; particuliere huishoudens naar kenmerken. Verkregen op:

http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=80056NED&D1=0- 3&D2=0,31,121-130,155-164&D3=0,12&D4=5&HDR=T,G2&STB=G3,G1&VW=T

CBS. (2014). Welvaart in Nederland 2014: Inkomen, bestedingen en vermogen van huishoudens en personen. CBS, Den Haag.

Cnossen, S., Bovenberg, L., Rijkers, A.C., Kavelaars, P., Caminada, K., Goudswaard, K. Vording, H., Okker, R. (1999). Vermogensrendementsheffing: vondst of miskleun? Onderzoekscentrum Financieel Economisch Beleid, Rotterdam.

Commissie van Dijkhuizen. (2013). Naar een activerender belastingstelsel. Commissie inkomstenbelasting en toeslagen, pp. 57-73.

Dam, E. van (2005). Beleggen in de bv of in privé? NDFR, 11-6, pp. 18-22.

Dusarduijn, S.M.H. (2013). Van Dijkhuizens vermogensrendementheffing. Onafhankelijk Maandblad voor Belastingrecht en Belastingpraktijk, 9, pp. 254-266.

Floor, E., Groot, S. & Lejour, A. (2015). Het financieel vermogen in box 3: verdeling en belasting. CPB, Den Haag.

Geld, J.A.G. van der. (2006). De evaluatie van de Wet IB 2001: box 3. WFR, 2006/302.

Gilst, J.J. van, Nijboer, H. & Caminada, C.L.J. (2008). De successiebelasting vanuit economisch perspectief. WFR, 2008/1423.

Gribnau, J.L.M. (2012). Vertrouwen, legitimiteit en belastingen. Symposium Tilburg University, Tilburg.

Gribnau, J.L.M. (2015). Piketty en Smith: Bien étonnés? NTFR, 2015/823.

Hausman, D.M. & McPherson, M.S. (1993). Taking Ethics Seriously: Economics and Contemporary Moral Philosophy. Journal of Economic Literature, 31(2), pp. 671-731.

Herreveld, F.R. (1999). Vermogensrendementsheffing. WFR, 1999/1524.

Hoog, de P.A. (2006). Vermogensrendementsheffing en differentiatie van beleggingsvormen. WFR, 2006/997.

Hoogeveen, M.J. (2012). Fiscaal bedrijfsopvolgingsbeleid is onder de maat. Tijdschrift voor Fiscaal Ondernemingsrecht, 2012/118, pp. 1-42.

Hoogwout, T.C. (2012). Bedrijfsopvolging in de Successiewet discriminatoir? Fiscaal Tijdschrift Vermogen, 9, pp. 14-20.

IMF. (2014). Fiscal Policy and Income Inequality. IMF, Washington, D.C.

Kaldor, N. (1957). A Model of Economic Growth. The Economic Journal, 67 (268), pp. 591-624. Kam, C.A. de & Caminada, C.L.J. (2009). Belastingen als instrument voor inkomenspolitiek.

Studiecommissie Belastingstelsel.

Kopczuk, W. & Lupton, J.P. (2007). To Leave or Not to Leave: The Distribution of Bequest Motives. The Review of Economic Studies, 74-1, pp. 207-235.

Kremer, M., Bovens, M., Schrijvers, E. & Went, R. (2014). Hoe ongelijk is Nederland? Een verkenning van de ontwikkeling en de gevolgen van economische ongelijkheid. Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, Den Haag.

Ministerie van Financiën. (2012). Fiscale kengetallen. Ministerie van Financiën, Den Haag. Nardi, M. de. (2002). Wealth Inequality and Intergenerational Links. Federal Research Bank of

Niessen, R.E.C.M. (2000). Een nieuwe belasting op vermogensopbrengst in Nederland. OECD. (2011). Divided We Stand: Why Inequality Keeps Rising. OECD, Paris. OECD. (2014). Does inequality hurt economic growth? OECD, Paris.

Ostry, J.D., Berg, A. & Tsangarides, C.G. (2014). Redistribution, Inequality and Growth. IMF, Washington D.C.

Piketty, T. (trans. Goldhammer, G). (2014). Capital in the Twenty-first Century. The Belknap Press of Harvard University Press, London.

Praag, C.M. van. (2010). Fiscaal bevorderen van groei en innovatie via de DGA? Essay voor de Studiecommissie Belastingstelsel (Van Weeghel) over ondernemerschap en fiscaliteit. Rawls, J. (1971). A Theory of Justice. Revised Edition (1999). The Belknap Press of Harvard

University Press, London.

Skopek, N., Buchholz, S. & Blossfeld, H. (2011). Wealth inequality in Europe and the delusive egalitarianism of Scandinavian countries. Munich Personal RePEc Archive, 35307-1. Smith, A. (1776). An Inquiry into the Nature and Causes of The Wealth of Nations. Digital

Edition (2007). MetaLibri Digital Library.

Solt, F. (2008). Economic Inequality and Democratic Political Engagement. American Journal of Political Science, 52(1), pp. 48-60.

Sugin, L. (2003). Distributive Justice and Limitations on Taxation: What Rawls Demands from Tax Systems Symposium - Rawls and the Law: Panel VI: Property, Taxation, and Distributive Justice. Fordham L. Rev., 72, pp. 1991-2014.

Tol, J. (2010). Opa is dood, leve opa? Kwartaalbericht Estate Planning, 2010/4. Vording, H. (2015). Om zes uur ‘s avonds. WFR, 2015/456.

Wijtvliet, L.W.D. (2014). Vermogensbelasting: Over gif, ongelijkheid en blind geloof in heilzame werking van belastingen. WFR, 2014/930.

Wilkinson, R.G. & Pickett, K.E. (2009). Income Inequality and Social Dysfunction. Annual Review of Sociology, 35, pp. 493-511.

Wilterdink, N. (1984). Vermogensverhoudingen in Nederland: Ontwikkelingen sinds de negentiende eeuw. De Arbeiderspers, Amsterdam.

Zucman, G. (2013). The Missing Wealth of Nations: Are Europe and the U.S. net Debtors or net Creditors. The Quarterly Journal of Economics, 128(3), pp. 1321-1364.

Zwemmer, J.W. (2008). De Successiewet op de schop. NDFR, 2008/138, pp. 422-424.

Kamerstukken

Kamerstukken II 1999/2000, 26 727, nr. 7. Kamerstukken II 2000/01, 26 727, nr. 155 Kamerstukken II 2005/06, 30 375, bijlage 8.

Kamerstukken II, 2008/09, 31 930, nr. 3. Kamerstukken II, 2014/15, 32 140, nr. 5.

Jurisprudentie

Hof Den Haag 11 februari 2014, AWB 12/11465 Hoge Raad, 5 juni 2015, nr. 14/00343

Rb. Arnhem 25 maart 2010, LJN BX0548 Rb. Breda 13 juli 2012, LJN BX3386

Overig

Brief van de Staatssecretaris van Financiën, Tweede Kamer, 19 juni 2015, AFP2015/512 Staatscourant, 2005, nr. 251.