ALs-men aensiet den glans de Bloemen in de hoven Bemerckt de Lelie, hoe dat sy gaet te-boven
De Bloemen al-te-mael door haere Suyverheyt, Sy staet op eenen Stam die recht en-hemel leyt. En staet daer als en pronckt met haere witte gronden, s'En vreest geen ongeval van eens te zyn geschonden,
Sy thoont haer open hert gestadig aen de locht, Sy lacht met het venyn van menig snood gedrocht. Iae selfs het vuyl gebry van duysent spinne-koppen Die al den schoonen glans van ander bloemen stoppen
Die moeten vluchtig zyn met al hun boose macht; Want dese edel Bloem hun listigheijt veracht. Gelijck de Lelie kan 't vuyl venyn verpletten, Soo kan de Suyverheijt noch geven gr[o]oter wetten:
Want dese wonder Deught is van soo hoogen Graet Dat sy de Deugden all' dickwils te-boven gaet. Siet dese schoone Deugt, die moet ten-alle tyden Het s'werelts snoodt bedr[o]g, en vuyligheijt bestryden:
Sy is hier noyt gerust: want sy met groot geweldt Bevecht de Listigheijt als een Manhaftigh Heldt. Dit heeft seer wel betoont, en wonder laten blijcken Deês EDEL[E] PRINCESS', vermaert in alle Rijcken,
Hoe dat d'Onsuyverheijt moet zyn altijdt versmaedt, Gelijck het wreet vergift, dat oorsaeckt alle quaedt Dit was die schoon [H]eldinn', Vorstinn' van onse Landen, Ons EDELISABEL, vol Wysheijt en Verstande,
Die ioegh altijdt van haer de vuyl Onsuyverheijt, Gelijck de klaere Sonn' doet aen de duijsterheyt. Sy vluchte dit bedrog in 't bloeijen van haer iaeren, En die met Listigheijt den Lust quamen verklaeren
Die wirt door haer veracht, als wast haer Vaders vrint. En kreég door haer een straf gelijck hy had verdint Siet eens een Edel Heer, door vuylen drift ontsteken, Begost ons Hertoginn' van sijne Drift te spreken,
En socht by haer vermaeck, ofte een ydel vreught, Terwyl sy noch was ionck, in hare frissche ieught: Maer siet wat de PRINCESS' terstont heeft ingespannen Sy heeft op staende-voet hem uyt het Hof gebannen,
Door haer voorsichtigheijt soo sont sy hem van kant In eene vremde stadt, in ver'-gelegen Lant.
Selfs als Sy was gepaert, en door de Trouw verbonden Is Sy ten-allen tijdt gebleven ongeschonden,
Oock selver naer de doodt van haeren Bruydegom Behiel Sy haren Glan[s], gelijck de Leli'-Blom. Sy was een recht Voor-belt van duysent goede Zeden, Sy offerde aen Godt gestaedigh haer Gebeden,
Sy liet 't Ydel çieraet, en s'Were[l]ts Ydelheyt, En deêd aen menig mensch groote Bermhertigheyt. Hoe quam Sy door haer sorg deés Landen te bestieren,
Met alle Zedigheijt in Wercken, en Manieren, Waerdoor Sy wirt bemint, en van 't gemyn geacht, Meer om haer Deughden alals om haer groot Geslacht. Aen haer was wel bekent, dat Edeldom is t'haeten Wanneer dat sy de Deught, en goede wercken laeten;
Want daer geen Deugt en is die zyn hier aen gelijck Aen een vergulde Vaes vol vuyligheijt en slyck. Bemerckt Haer Edel Belt, en haer sachtmoedig wésen, Daer is de Waere Deugt ten-vollen in-te-lesen:
Iae Sy in haer besloôt soo groote Deugden-schat Als oyt een Aerdts Heldin[n'] voor dese oyt besat. Men wenscht noch alle dagh te sien in dese Landen Soo een Manhaftig Hert van een soo groot verstande,
Die alles heeft bestiert met sulcken goet belijdt, Als oyt door [e]ene penn' kan worden uytgelijdt. Hoe siet-men over-al noch van haer Milde Daeden, Hoe hoort men menig-mael verheffen haer Genaede,
Hoe heeft Sy het Gemeijn waerachtelijck bemint, Meer als een Moeder doet aengaende menig kint, Sy was altijdt besorgt voor haere Ondersaeten, Sy hiel gedurig Raedt met allen haere Staeten,
Sy sochte anders niet als Welvaert van het Landt, Dit thoonde Sy genoech door haren Onderstant. Siet wat dese heldinn' noch voo[r]der heeft bedreven;
Ostende, en Breda, die kan getuijgen geven,
Als Brugge, en Nieup[o]rt, en g'heel het Neder-landt Hoe dat sy in den Strijdt gebruyckte haer verstandt Als een kloeckmoedig Helt red' sy door vele straeten Sy gaf gestadig moet aen alle haer Soldaeten,
En toonde hare gunst aen klijn en hoog van staet, Sy wirden al geloont door menig milde Daet. Iae self die door den strijdt behielen vele Wonden Die wirden door haer hulp genesen en verbonden, Sy was voor die besorgt in hunne smert en pyn, Soo dat Sy aen hun gaf veel Tro[o]st en Medeçyn. Met Liefde ende drift heeft Sy met haere handen Van haer suijver Gewaed gemaeckt verschijde banden
Om daer mé in den noodt te stutten self het Bloet. Van menig vroôm Soldaet die sijne plicht voldoet
Haer Deugt die was soo groot op't eynde van haer leven
Dat Sy aen menig klacht wou eerst voldoening geven, Soo dat den Suppliant verkreég van Haer voor't lest 't Gene hy met ootmoet versocht in sijn Request. Alsoo heeft ons HELDINN' geheel haer levens-dagen Gevonden in de Deugt een wonder groot behagen;
Maer siet de Suyverheijt heeft Sy het meest bemint. Waer door Sy eeuwelijck de Leli'-Cro[o]n verdint. Maer die tot Boos Bedrijf op d'aerde zyn genegen, Die hebben menig-mael een wreede straf gekr[e]gen:
Dit wort door dese twee aen ieder aengechoont Hoe dat in allen tydt het Quaet syn' Meester loont.
24
Afbeeldinge
SIet als een Rat het Veldt verlaet, Den Bos, oft Gracht, en holle straet Soo dat sy haer dan soo verstout, En op haer snoodt geweldt be[t]rouwt: Iae op bedrogh, en schelmery', Op haeren List, en Dievery', Soo dat sy self voor haer begin B[r]eckt in den kelder, oft in spin', Van waer dat sy dan mede-sleypt All' geên' sy met haer tanden greypt. Hier med' is sy noch niet gerust; Maer wilt voldoen aen haeren lust, Sy wordt genegen tot meer quaet; Want sy tot op de Solder gaet, Al waer s'haer haeijt komt open slaen, En wentelt haer soo in het Graen; Sy schynt te zyn hier door verbleijdt Om dat sy door haer listigheijdt Gerooft heeft van een' goeden Bloedt Het Speck, en Graen, oft ander goedt. Maer als dit iemandt wordt gewaer De snoode Rat die lijdt gevaer; Want hy die nemt op selver pas Van 't Speck, waer naer sy gulsig was, Dat hanght hy dan in eene Vall' Tot dat de Rat loopt over-all', Al waer sy dan met blijden sin Weêr stelt daer wreede tanden in. Maer siet, terwyl sy deftigh byt Wordt s'haer geluck, en vrydom quyt; De Vall' slaet toe, eer sy 't ontsnapt, Soo wordt de snoode Rat be[t]rapt. Doch siet wat haer ten selven tydt Wordt voor een pyn oft straf berydt, Iae self van dien goeden Bloedt, Van wie sy hadd' gerooft het Goedt. Die is op haer dan soo gestoort Dat hy haer selver dan vermoort, Oft hy worpt haer voor syn plaisier Selfs dickwils levend' in het vier, En kan hy vinden meerder pyn Daer me moet sy gepynight zyn. Gelijck gy aen deês Rat nu siet Soo is 't dat aen den Mensch geschiet, Die door Bedrogh, List, oft Gewelt Een anders Vreught, oft Welvaert stelt, Die siet-men dat sy menigh werf De oorsaeck zyn van hun verderf, Soo dat sy dickwils onverwacht Worden tot groote Straf gebracht, Oft wel veriaeght uyt hun geluck In groote smert, in pyn, en druck. Dat is 't dat t'alle tydt geschiedt Aen die aen ander doet verdriedt.
Iae dat sy worden vroegh, oft laet, Gestraft volgens hunn' boose daet.
SOO