Obstinate Leydenaers teghen Godt ende teghen uwe Coninck ende Heere: Alhoewel uwe groote hartneckicheyt gene bermherticheyt weerdich en is, niet tegenstaende alsoo de goedertierenste wille van sijne Majest. is, u l. in genade te ontfanghen, by soo verre ghy alleen uwe schult kennen wilt: soo en hebbe ick niet willen laten u l. dese regulen te schrijven, om u te doen de laetste protestatie (gelijck ick u mits desen doe) dat ghy de Stadt opgevet aen sijne Majesteyt. Ende ick van sijnen wegen belove u l. op Christen-menschs ende Ridders gelove, dattet u l. alle gheheelick vergeven sal worden in lijff en goet, sonder eenighe exceptie: self al warent de Heere van Noortwijck, de Commissaris Bronckhorst, ende Pieter Adriaensz. Borgermeester, sy sullen dese genade voorseker verwerven. Ende op dat ghyluyden u te beter sult beraetslaghen ende ramen 'tgene u l. best te doen staet, soo verleene ick u respijt tot den gheheelen Maendagh naestkomende, zijnde den sesten van deser Maendt: Binnen welcken tijt ghy vryelick sult mogen senden een, twee, oft meer Persoonen, om met my op dit in het particulier te handelen, eenen
Trommelslager voor uyt sendende. Want ick aen de Persoonen, die ghy senden sult, mits desen passeport verleene, om vryelick te comen ende weder te keeren. En laet u niet bedriegen met ydele hope van ontset: naedemael 'tgene u l. nutste zy, is de genade van sijne Majesteyt, die u aenghedient wert. Welcke aenvaerdende ghy u voorseeckeren meucht aen my eenen goeden Vrient te hebben: Maer wilt ghy volherden in u boos voornemen, soo gelooft my vry, dat ghy sult
moe-ten passeren door 'tscherp mes van Iustitie. Datum in Leyderdorp den 4. September 1574.
Francisco de Valdes.
*
Lannoy schrijft aen Leyden.
*
Den derden is een Brief van Don Ferdinando de Lannoy, de welcke hem te dier tijden noemde Stadt-houder ende Capiteyn Generael over Hollant,
Zeelant, Vrieslant ende Vtrecht. Ende was vanden volgenden Inhout:
Don Ferdinando de Lannoy, Grave van Roche, &c. Stadthouder van
Arthois, Hollandt, Vrieslandt, ende Utrecht, Overste Capiteyn over Con.
Majesteyts Crijchs-volck, leggende in Hollandt ende Utrecht.
Eersame goede Vrienden, Gerechte ende Gemeente der stede van Leyden. Alsoo ick voor de handt sie uwer aller bederffenisse, die u seer nae by is, ende ick om de goede affectie die ick der selver Stad ende goede Burgeren daer inne wesende toedrage, gaerne verhoeden soude, soo vele in my is. Soo hebbe ick goet ghevonden mijnen Trompetter, brengher van desen, aen u l. te schicken, ten eynde ghy luyden van 'tgunt u aenstaende is, onderrecht mocht zijn ende adviseren, wat ghy terwijlen het noch eenich tijt is, daer tegens te doen sult hebben, ende in soo verre ghyluyden van meyninghe sout zijn u in eeniger manieren, onder sijne Majesteyts obedienti te begeven, mits daer toe versoeckende mijns Persoons, wil my selven in aller vlijticheyt by u luyden laten vinden, ende uwe saken in alle billicheyt helpen vorderen, ten eynde u l. Stadt, Mannen, Vrouwen, Kinderen, ende goeden van alle inconvenienten ende grouwel (die den overvallen steden plagen te volgen) gepreserveert ende beschermt mochten werden. Maer indien ghylieden by uwe voorgaende
hartneckicheyt persevererende, geadviseert zijt het uyterste te verwachten, ende desen mijnen raet ende presentatie achter rugghe te stellen, soo protestere ick wel expresselicken by desen voor den Almogenden Godt ende alle menschen, van mijn devoir, meer dan voldaen te hebben, ende dat u l. bederffenisse niemandt ter Werelt dan u eyghen boosen ende obstinaten quaden wille sal wesen te imputeren. U desen
over-500
sendende voor het allerlesten, sonder yet voorders van my te verwachten. Eersame goede Vrunden den Heere Almachtich verleene u sijn Goddelicke gratie, ende tot aengrijpinge van u eygen welvaren, een oprecht verstant ende goede wille. Gheschreven uyt Utrecht, desen 5. Septembris Anno 1574.
Don Ferdinando de Lannoy.
De selve Trompetter hadde noch een Missive van den selven date uyt Utrecht geschreven van thien uytghewekene Leytsche Burgeren: De welcke de Burger-meesteren ende de Burgeren mede vermaenden ende sochten te bewegen tot het overgeven vande Stadt, onder de ghehoorsaemheyt van sijne Con. Majesteyt van Spangien. Het Sommarium van haren Brief was in effecte dit volgende:
*
Thien uytgewekene Leytsche Burgeren schrijven aen die van
Leyden.
*
Dat sy met grooter noot den voorsz. Brief (de welcke hier voor ghestelt is) vanden Grave de la Roche verworven hadden. Op dees tijt mochten die van Leyden ghenade ontfangen soo sy wilden, ende so sy de selfde verworpen, so protesteerden sy heur Vaderlicke plaetse van grouvvelicke periculen
ghevvaerschout te hebben, die hun in goet ende bloet anders nakende vvaren. Hun ten laetsten vvenschende kennisse om uyt den ellendigen staet in liberteyt gebrocht te vvorden: vvelcken Brief onderteyckent vvas by
Cornelis vander Hooch Claesz. Gerrit Roelofsz. Claes Oom Iansz. Buytenwech, Mees Alewijnsz. Garbrant Meesz. Ian Adriaensz. de Wilde, Reyer Iacobsz. I. Dircxsz.
Die van Leyden antwoorden den sesten September op dese Brieven genoech met dese woorden:
*
Antwoorde van die van
Leyden.
*
Dat sy den Prince van Orangien als Stadthouder ende Capiteyn Generael van weghen sijn Con. Majesteyt over Hollant eedt ghedaen hadden, ende insgelijcx den Staten des selfden Landts: Soo langhe sy hier van niet ontslaghen en waren, verhoopten sy hun in heuren eedt te quijten. Ten tweeden versochten sy Paspoorte al eer sy in eenige tsamensprekinge treden wouden, om sommighe vanden heuren by sijn Excellentie
ende den Staten te trecken, ende beloofden binnen acht daghen weder te comen. Don Francisco de Valdes dese antwoorde ontfangen hebbende schrijft aen de
Stadt wederomme opten 8. September dese volgende Missive in Spaensche Tale: