BELEIDSUITGANGSPUNTEN
Het beleid is vastgelegd in de “Nota risicomanagement 2021” vastgesteld door de Raad op 23 febru-ari 2021. Uitgangspunt is dat het weerstandsvermogen van de gemeente voldoende moet zijn om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat de continuïteit van de gemeente in gevaar komt. Het streven is een weerstandsratio van 1,4 of hoger (dit is ruim voldoende of beter).
AANLEIDING EN ACHTERGROND
Het is nodig om risico's die van invloed zijn op de bedrijfsvoering beheersbaar te maken. De ge-meente voert hiertoe twee keer per jaar een gege-meente brede risico-inventarisatie uit. Hieronder wordt verslag gedaan van de resultaten van de risico-inventarisatie van begin 2021. Op basis van de geïnventariseerde risico’s is het weerstandsvermogen berekend.
RISICOPROFIEL
Om de risico's van Gemeente Brunssum in kaart te brengen is een risicoprofiel opgesteld. Het risico-profiel is tot stand gekomen door gebruik te maken van een rekenmodel (van de BNG) waarmee ri-sico’s in kaart kunnen worden gebracht en beoordeeld. Het definiëren van de maatregelen en het inschatten van het effect van deze maatregelen op de gevolgen is ook onderdeel van de risico-inven-tarisatie. In de inventarisatie zijn in het totaal 105 risico's in beeld gebracht. Een aantal daarvan heeft geen financiële gevolgen of de gevolgen worden beperkt door het treffen van maatregelen. Bij andere risico’s blijft een kans op een financieel gevolg bestaan. Het totaal van deze financiële gevol-gen is maximaal € 29.848.000 (“als alles tegevol-gen zit”). Het totaal van de risico’s bestaat uit grote en kleine risico’s, risico’s met interne en/of externe oorzaak, met geen tot grote financiële gevolgen en operationeel dan wel strategisch van aard.
De grootste risico’s lopen we bij de bedrijfsvoering. Hierbij is het belangrijkste risico het Coronavi-rus; dit is nu € 4,7 miljoen. Dit is € 0,7 lager door een lagere inschatting van sommige deelrisico’s. Als tweede lopen we bij de financiering bestaande risico’s op het gebied van het gemeentefonds zoals het “vastklikken van het accres gemeentefonds (als gevolg van Corona) de herijking van het gemeen-tefonds van circa € 2,4 miljoen (was € 1,9). Tenslotte loopt de gemeente risico’s op uitstaande lenin-gen. Dit risico is nagenoeg ongewijzigd. Als derde lopen we -zoals veel gemeenten- risico’s bij de grondexploitatie. Deze is met ruim € 0,8 miljoen gestegen. Dit betreft voornamelijk het vervallen van het risico inzake een opgenomen subsidiepost bij het masterplan Centrum ad € 1,6 miljoen; hierte-genover staat een nieuw risico zolang de subsidiegelden KLC/regiodeal ad € 2,75 miljoen niet for-meel zijn toegekend. Met betrekking tot het sociaal domein zijn de risico’s € 8 ton gedaald. De be-langrijkste daling betreft de achterblijvende uitstroom Buig met ruim € 7 ton.
In onderstaand overzicht worden de tien risico’s gepresenteerd die de hoogste bijdrage hebben aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. Hierbij is aangeven onder welke cluster het risico valt (GREX, sociaal domein, bedrijfsvoering, financiering). De risico’s worden vergeleken met de laatst gemaakte risico-inventarisatie; dit is medio 2020 gebeurd bij het opstellen van de begroting 2021
TABEL 1: BELANGRIJKSTE FINANCIËLE RISICO’S P
R G
RISICO OMSCHRIJVING KANS FINANCI-EEL
Coronavirus Sinds 2020 is een globale inschatting opgenomen. De gevolgen van Covid-19 blijven ook nu voor de gemeente Brunssum zijn nog niet of zeer moeilijk in te schatten. Gedacht moet worden aan hogere kosten schuldhulpverle-ning, kwijtschelding en vervanging per-soneel bij ziekte, lagere inkomsten ge-meentelijke belastingen, legesinkom-sten en dividendinkomlegesinkom-sten.
90% € 4.693.000 31,4% € 5.401.000
2 12 Herijking ge-meentefonds (Fi-nanciering)
Voor het verwachte nadeel van het herverdeeleffect geldt een overgangs-regeling van 4 jaar met een maximaal nadeel van € 25 per inwoner. De herij-king is nu uitgesteld tot 2023
10% € 2.410.000 12,9% € 1.925.000
3 12 Gevolgen corona op de algemene uitkering (Finan-ciering)
Het gemeentefonds is vastgeklikt voor de jaren 2020 en 2021; dit is in prin-cipe voordelig, maar kan vanaf 2022 structureel nadelig zijn
90% € 1.313.000 9.0% € 1.313.000
4 12 Lagere uitkering gemeentefonds (Financiering)
Mogelijke aanvullende bezuinigingen Rijk (boven op de bezuinigingen waar-mee al in de begroting rekening is ge-houden).
70% € 750.000 4,6% € 750.000
5 11 Masterplan Cen-trum (GREX)
Mede op basis van een verhoging van arrangement prijzen Maastricht wordt in 2021 een overschrijding niet uitge-sloten.
90% € 350.000 2,4% € 350.000
7 11 GTD (GREX) De grond is functioneel gesaneerd. Ex-tra saneringskosten zijn waarschijnlijk noodzakelijk. Indien de vervuilde grond moet worden afgevoerd be-draagt het risico € 350.000. Indien de grond kan worden verwerkt in de
ge-70% € 350.000 2.3% € 350.000
9 1 Meldplicht con-form de wet Da-talekken
(Bedrijfsvoering)
We spreken van een datalek als per-soonsgegevens in handen vallen van derden die geen toegang tot die gege-vens zouden mogen hebben. Een da-talek is het gevolg van een beveili-gingsprobleem. Meestal gaat het om uitgelekte computerbestanden, al kan een gestolen geprinte lijst, USB-stick, notebook of smartphone evengoed een datalek vormen. Deze datalekken moeten - als ze voldoende ernstig zijn - onverwijld worden gemeld aan de toezichthouder, de Autoriteit Per-soonsgegevens (AP). De sanctie op niet-naleving van de meldplicht is een maximale boete van €820.000 per overtreding. Door getroffen maatrege-len is dit risico gedaald.
70% € 410.000 2,1% € 410.000
1 0
12 Jeugdhulp , extra middelen 2023 en 2024 in ge-meentefonds (Fi-nanciering)
Gemeenten mogen onder voorwaar-den een stelpost opnemen voor nog te ontvangen rijksmiddelen jeugdzorg.
Voor 2022 zijn incidenteel gelden ver-strekt maar vanaf 2023 is de stelpost structureel opgenomen. Dit gebeurt de raming ter waarde van de compen-satie in 2022, ofwel het gemeentelijk aandeel in macro € 300 miljoen. Struc-tureel is het risico € 557.000
50% € 557.000 2,1% € 512.000
JAARKENING 2020 BEGROTING 2021 Totaal 10 grootste risico’s € 12.221.000 € 11.574.000
Overige risico’s € 17.627.000 € 18.885.000
Totaal alle risico’s € 29.848.000 € 30.459.000