Aanbevelingen Deelvraag 3:

Hoe kun je dit als gemeente initiëren met stakeholders in het gebied?

Momenteel is er in het gebied bij de stakeholders nog geen sprake van eigenaarschap en wordt het stedelijk ontwerp nog niet vormgegeven met behulp van 'collaborative governance'. De gemeente dient als traditionele gouvernementele partij, eigenaar van de openbare ruimte, publiek orgaan en als stakeholder de eerste aanjager te zijn en verbinding te maken met de verschillende stakeholders. Hierbij moet duidelijk worden gemaakt dat de stakeholders eigenaar zijn van hun eigen leefomgeving en dat nu het moment gekomen is om hun wensen en behoeften gezamenlijk te adresseren. Daarbij kan worden uitgelegd dat er hoe dan ook ontwikkelingen in het gebied plaatsvinden waarbij

onderkoeling of oververhitting op de loer ligt. Het creëren van eigenaarschap en zelforganisatie (rond fysieke ingrepen) en het maken van een duurzame leefbare en levendige omgeving kan als volgt worden aan gepakt:

 Maak het Olympisch Stadion Terrein in Stadsdeel Zuid tot een pilot 'zelforganisatie' en 'collaborative governance'

De tevredenheid over de leefbaarheid is genuanceerder dan uit onderzoek van de gemeente op het eerste gezicht blijkt. Om het gebied nog meer te doorgronden is niet alleen een gebiedsgerichte aanpak maar ook een locatiegerichte aanpak nodig, specifiek voor het Olympisch Stadion Terrein. Hierbij kan nog meer worden ingezoomd op het 'weefsel van het gebied' en kan nog meer worden ingespeeld op diverse initiatieven op submicroniveau. Benoem het gebied binnen de ambtelijke organisatie als pilot voor een aanpak van nieuwe governancemodellen en maak voorstellen en acties om incrementeel met alle stakeholders te experimenteren met een gezamenlijk 'stedelijk ontwerp'. Het vernieuwende karakter is een nieuwe experimentele vorm van samenwerken met alle

stakeholders om te komen tot een collaboratieve governance. En goed voorbeeld zijn de eerder genoemde co-city protocollen in Bologna en Rome.

• Gebiedseigenaar/kwartiermaker aanstellen

Maak capaciteit vrij binnen de ambtelijke organisatie en stel vanuit het gebiedsteam Oud Zuid een kwartiermaker aan om snel naar en met alle andere stakeholders te kunnen handelen. De

kwartiermaker wordt met mandaat van de gebiedsmanager aangesteld en neemt in nauw overleg met de gebiedsmakelaar het voortouw. Eén aanspreekpunt vanuit de gemeente komt de

duidelijkheid naar de andere stakeholders ten goede. De kwartiermaker kan binnen de gemeente een verbinding maken met diverse (gemeentelijke) loketten. Duidelijk moet worden gemaakt dat ook de kwartiermaker geen mandaat heeft om alles binnen de gemeente te regelen. De kwartiermaker dient te worden ondersteund met een assistent en dient een duidelijke fysieke plek in het gebied te krijgen, bijvoorbeeld in het Huis van de Wijk of het Olympisch Stadion. De kwartiermaker is de 'gebiedseigenaar' die het eigenaarschap en de zelforganisatie moet initiëren en een start moet maken met 'collaborative governance'. Formeel valt de kwartiermaker buiten de lijn organisatie maar legt verantwoording af over de voortgang van de pilot aan de gebiedsmanager als

Hoofdstuk 6, Conclusies en aanbevelingen 54  Bestuurlijke en ambtelijke ondersteuning verzorgen

De focus op het gebied en een andere manier van werken met behulp van 'collaborative governance' kan er voor zorgen om soms te breken met vastgestelde beleidsnota’s en budgetten. Om invulling te geven aan de 'multidisciplinaire aanpak' van 'stedelijk ontwerp' is het soms nodig om de grenzen van de ambtelijke mogelijkheden op te zoeken en daar soms iets overheen te gaan. Het vraagt stimulatie van ambtenaren om initiatieven te helpen en te faciliteren. De kwartiermaker moet hierbij de initiator zijn binnen de gemeente en de collega-ambtenaren zo nodig faciliteren om hierbij over de grenzen heen te durven kijken. Bestuurlijke dekking versoepelt de ambtelijke samenwerking. De kwartiermaker dient in nauw overleg met de gebiedsmanager en -makelaar te zorgen voor bestuurlijk draagvlak. Door gebruik te maken van de eerder genoemde aanpak kan het Olympisch Stadion Terrein als pilot dienen voor een 'collaborative governance'-traject zoals bij de co-city protocollen in Bologna en Rome. De wensen van de andere stakeholders dienen hierbij te worden gebruikt om de breed gedragen maatschappelijke wensen te benadrukken.

 Zoek intensief samenwerking onderzoeksinstituten

Onderzoeksinstituten als de HvA en de UvA zijn op de hoogte van andere experimenten in binnen en buitenlandse steden. Kennis en ervaring kunnen worden gebruikt, bijvoorbeeld middels 'field labs' (HvA) of 'The Amsterdam Centre for Conflict Studies (ACCS, UvA)'. Beide onderzoeksinstituten zijn stakeholder bij 'collaborative governance' maar zijn tot op heden nog niet betrokken bij het 'stedelijk ontwerp' van het Olympisch Stadion Terrein. Ze dienen actief door de kwartiermaker te worden betrokken bij de pilot. Zowel de UvA als de HvA kunnen niet alleen kennis genereren maar ook mobiliseren door de stakeholders te helpen om in het gebied op zoek te gaan naar nieuwe kennis. Met behulp van de 'field labs' kan de opgedane kennis in de praktijk worden gebracht in de veilige omgeving van een pilot. De resultaten en de ervaringen van de pilot kunnen vervolgens weer worden gebruikt om nieuwe kennis te genereren voor een nieuwe pilot.

 Beginnen bij de basis en contact leggen met 'ervaren' partijen in het gebied

In het Olympisch Stadion Terrein moet het gevoel van eigenaarschap en zelforganisatie bij de basis beginnen en dienen te worden gestart kleine stapjes. Hiertoe kan de kwartiermaker in eerste instantie contact leggen met de ervaren (geïnterviewde) buurtbewoners en de 'best persons' van de instellingen. Het is belangrijk dat alle stakeholders zo goed mogelijk zijn vertegenwoordigd. Hierbij kunnen de conclusies van dit rapport worden besproken en worden verkend op welke manier met de stakeholders kan worden samengewerkt. Voorgesteld wordt om alle 'ervaren' partijen bijeen te brengen om gezamenlijke ideeën te genereren. Benadrukt moet worden dat samenwerking essentieel is. Verwachtingen dienen goed te worden weergeven door aan te geven dat samenwerking gebeurt op basis van gelijkwaardigheid. Niet het bezit van middelen van één

stakeholder moet doorslaggevend zijn maar gezamenlijk gedragen ideeën van alle stakeholders. Het uitvoeren van gezamenlijk gedragen kleine fysieke ingrepen op korte termijn, 'quick-wins' kunnen het eigenaarschap snel op gang brengen. Denk hierbij ook aan de ideeën van de ontwikkelaar en de middelen die hiervoor beschikbaar zijn.

 'Olympische Dorpskring' organiseren

Momenteel is er nog niet één algemeen platform voor alle stakeholders. Organiseer een dorpskring na contact met de 'ervaren' partijen. Dit kan bijvoorbeeld door regelmatig algemene bijeenkomsten voor alle stakeholders te houden waarin de nadruk ligt op wat de stakeholders willen en laat ze meedenken over de inrichting van de openbare ruimte. Gebruik daarvoor de uitkomsten in dit rapport. Dit wordt 'human centered design proces' genoemd. Hierbij worden de stakeholders voor wie wordt ontworpen centraal gezet en oplossingen gecreëerd die zijn afgestemd op de lokale wensen en behoeften. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat alle stakeholders partner zijn. Samen gaan de stakeholders op zoek naar aanpassingen in de openbare ruimte waarbij de kwartiermaker of

Hoofdstuk 6, Conclusies en aanbevelingen 55 apart aangestelde onderzoekers het gereedschap aanreiken en de stakeholders het werk doen en afmaken. In een eerste bijeenkomst dienen eerst ideeën en wensbeelden over de openbare ruimte te worden besproken. Voorkomen moet worden dat bij deze verkenning direct wordt ingezoomd op fysieke ingrepen op operationeel niveau zoals het bijplaatsen van zitbanken en de aanleg van een schommel. De aanwezigen kunnen een 'sneeuwbaleffect' genereren door ook andere personen aan te dragen/ te informeren die op dat moment niet aanwezig zijn.

 Platform creëren en communicatie

Maak een speciaal online platform via de afdeling communicatie. Hiervoor kan een Facebookpagina worden aangemaakt en kan Instagram en Twitter worden gebruikt. De stakeholders kunnen dit ook zelf oppakken. De kwartiermaker kan wel faciliteren door via de afdeling communicatie van het stadsdeel Zuid een online platform ter beschikking te stellen waar verwijzingen naar buurtinitiatieven worden gemaakt.

 Geld en middelen

Voor het benodigd budget voor de kwartiermaker en assistent kan een aanvraag worden gedaan om dit te dekken uit het 'opdrachtgeversbudget' van Stadsdeel Zuid. Concrete plannen kunnen worden opgenomen in de komende gebiedsplannen. Kleine ingrepen in de openbare ruimte naar aanleiding van wensen en ideeën van de stakeholders kunnen wellicht worden gecombineerd met beheer- en onderhoudswerkzaamheden van de afdeling Schoon en Heel. Daarnaast dient te worden onderzocht of gebruik kan worden gemaakt van andere (gemeentelijke) fondsen zoals het Groenfonds, het Schipholfonds, Jantje Beton en grootstedelijke ontwikkelingen bij de gemeentelijke RVE's (Resultaat Verantwoordelijke Eenheden) zoals R&D (Ruimte en Duurzaamheid), G&O (Grond en Ontwikkeling) en het Meerjaren Investeringsprogramma van V&OR (Verkeer en Openbare Ruimte). Ook kunnen gewenste ingrepen in de openbare ruimte worden gecombineerd met grote werkzaamheden in de openbare ruimte zoals bijvoorbeeld van Waternet of de RVE's V&OR en Metro en tram. De

gebiedsmakelaar kan naast de kwartiermaker werkzaamheden verrichten en worden betaald uit de lijnbegroting. Een algemeen gebiedsfonds waar gelden vrij kunnen worden besteed om initiatieven van stakeholders te kunnen betalen is wenselijk. Dit is echter binnen de huidige financiële

gemeentelijk kaders lastig te regelen en op dit moment nog te vroeg.  Experimenten (openbare) ruimte en bereikbaarheid

Uit de interviews en het literatuuronderzoek blijkt dat de Amstelveenseweg in de huidige staat een barrière vormt voor de aansluiting met de omgeving. Met name het langzaam verkeer ondervindt hiervan hinder. Voor het verbeteren van de leefbaarheid en levendigheid is een permanente langzaamverkeerverbinding noodzakelijk naar bijvoorbeeld het Stadionplein en de rest van de stad zonder obstakels. Experimenteer hiermee door de Amstelveenseweg (periodiek) af te sluiten voor autoverkeer en een zone te maken voor langzaamverkeer en openbaar vervoer. Niet alleen tijdens grote evenementen rond het Olympisch Stadion zelf zoals de marathon maar ook tijdens

evenementen elders in de stad. Ervaringen kunnen worden gebruik om de Amstelveensweg in een later stadium definitief af te sluiten.