Aanbeveling

Ter verbetering van het proces van afwikkeling van zorggerelateerde schade in de praktijk doe ik de volgende aanbeveling. Deze aanbeveling borduurt voort op uitkomsten van het onderzoek van de VU en de aanbeveling mediation die is toelicht tijdens mijn onderzoek. Ook van belang hierbij zijn de uitkomsten van het onderzoek naar het functioneren van de GOMA. Voor patiënten die te maken krijgen met zorggerelateerde schade is openheid, excuses en een

43 empathische bejegening van grote waarde. Gebleken is dat er buiten rechte voldoende opties zijn voor afwikkeling van deze schade en dat dit ook voordelen heeft ten opzichte van een juridische procedure.

Mediation moet meer bekendheid krijgen onder de patiënten die te maken krijgen met een medisch incident. Er zou bijvoorbeeld een stukje over mediation geschreven kunnen worden in brochures van zorgverleners, die gaan over klachten en claims. Tevens lijkt het invoeren van artikel 22a Rv uit het wetsvoorstel mediation een aantal knelpunten op te lossen. De rechter kan zich uitlaten over de aansprakelijkstelling en partijen vervolgens verwijzen naar mediation. Op die manier krijgen partijen nauwelijks te maken met de nadelen van een juridische procedure en is er ook aandacht voor achterliggende belangen en de vertrouwensband tussen partijen. Voorwaarde is wel dat de rechter de nodige kennis moet hebben alvorens een oordeel te kunnen vellen over aansprakelijkheid. Eventueel zou een samenwerking kunnen ontstaan met een tuchtcollege, aangezien zij meer ervaren zijn met zaken van medische aard.

In navolging op de aanbeveling van Wijne die ziet op een meer empathische bejegening van de patiënt na een medisch incident, doe ik de aanbeveling deze ook daadwerkelijk in de GOMA te implementeren. De wijze waarop patiënten benaderd worden na een medisch incident is voor patiënten van grote waarde gebleken. Openheid en excuses worden zeer gewaardeerd door de patiënt en vaak ook belangrijker geacht dan een schadevergoeding. Er dient aandacht te zijn voor het gevoel van de patiënt. Daarmee hangt het betrekken van de patiënt bij het traject, alsmede het gevoel van de patiënt serieus genomen te worden, nauw samen. Als patiënten daadwerkelijk empathisch bejegend worden, zal dat bijdragen aan een betere afwikkeling van een medisch incident, in ieder geval voor de patiënt.

44

Literatuurlijst

A. van den Berg, Mediation in de zorg, Den Haag: Sdu Uitgevers 2013

A.F.M. Brenninkmeijer e.a., Handboek mediation, Den Haag: Sdu Uitgevers 2009

M.C. de Bruijne e.a., Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2007

CBO Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg, Dit nooit meer, Utrecht 2009

J.J.M. van Dijk & F. van Mierlo, Leemten in de slachtofferhulpverlening: Resultaten van een

verkennend, kwalitatief onderzoek onder verschillende categorieën gedupeerden van ingrijpende gebeurtenissen. Tilburg University 2009

G.E. Frerks e.a., Mediation is volwassen! Actuele toepassingen en ontwikkelingen, Apeldoorn – Antwerpen: Maklu 2008

R.W.M. Giard, Aansprakelijkheid van artsen, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2005 R.W.M. Giard, Dokteren aan het aansprakelijkheidsrecht, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2012

J. de Jongh en M. Boerma, De Letselschade Raad/GOMA. Een onderzoek naar de

bekendheid, toepassing en naleving van de gedragscode GOMA na medische incidenten in ziekenhuizen, Amsterdam, februari 2014

KNMG, Omgaan met incidenten, fouten en klachten: wat mag van artsen worden verwacht?, april 2007

M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2011/2012, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2013

J. Legemaate, Patiëntveiligheid en patiëntenrechten (oratie Amsterdam) Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006

De Letselschaderaad, Gedragscode Openheid Medische incidenten; betere afwikkeling

Medische Aansprakelijkheid (GOMA), Den Haag, maart 2012

M. Mostert, Wetsvoorstel Wkkgz, klachten en geschillen, UMC Utrecht, 13 mei 2014 Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2013 E. Schutte en J. Spierdijk, Juridische aspecten van mediation, Den Haag: Sdu Uitgevers 2011

45 J.L. Smeehuijzen, K.A.P.C. van Wees, A.J. Akkermans, J. Legemaate, S. van Buschbach en J.E. Hulst (VU Amsterdam), Opvang en schadeafwikkeling bij onbedoelde gevolgen van

medisch handelen, 2013

J.L. Smeehuijzen en A.J. Akkermans, Medische aansprakelijkheid: over grote problemen,

haalbare verbeteringen en overschatte revoluties, Preadvies Vereniging voor

Gezondheidsrecht, Den Haag: SDU Uitgevers 2013

Stichting de Ombudsman, Over leven in de medische letselschade praktijk, Een onderzoek

naar de positie van de patiënt en de rol van de ketenpartners tijdens de afhandeling van een medische letselschadezaak, Hilversum mei 2008

C. Wagner e.a., Oorzaken van incidenten en onbedoelde schade in ziekenhuizen, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2008

W.C.T. Weterings, Efficiëntere en effectievere afwikkeling van letselschadeclaims. Een studie naar schikkingsonderhandelingen in de letselschadepraktijk, normering en geschiloplossing door derden (diss. Tilburg), Den Haag: Boom Juridische Uitgevers 2004

R.P. Wijne, Aansprakelijkheid voor zorggerelateerde schade. Een onderzoek naar obstakels in het civiele aansprakelijkheidsrecht en alternatieven voor verhaal van zorggerelateerde schade (diss. Rotterdam), Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2013

R.P. Wijne, De GOMA; van 0 naar beter. Een analyse bij de 0-meting betreffende de bekendheid, toepassing en naleving van de goma, mede in relatie tot bevindingen uit eerder wetenschappelijk onderzoek, Bussum 2014

Artikelen

H. van Dijk en A.E. Krispijn, GOMA: op weg naar een betere afwikkeling van aansprakelijkheidszaken?, Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2011 (35) 2

Prof. mr. J. Dute en mr. L.H.J.M. van de Laar, Komende klachtwet gezondheidszorg, ondoordacht en onrechtmatig, NJB (2014) 2

R.W.M. Giard, ‘Medische aansprakelijkheid aan aansprekend recht’, AV&S 2006, 25

G. de Groot, ‘De deelgeschilprocedure in de rechtspraktijk, goede start, behouden vlucht, veilige landing’, TVP 2011, nr. 2

T. Hartlief, ‘Vergoeding na medische ongevallen, van systemen naar mensen’, NJB 2013/605 R.W. Jagtenberg & A.J. de Roo, Mediation: verplicht of vrijwillig?, Justitiële verkenningen

jrg. 29, nr.8, 2003

Mr. W.R. Kastelein, Klachten- en geschillenbehandeling in de Wcz: van de drup in de regen oftewel het kind en het badwater, Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 34(2010) 8

J. van de Laar, Ervaringen van een mediator in letselschadezaken, VR 2010 nr. 5 J. Legemaate, ‘Wcz moet van tafel’, Medisch contact, 37/2010

46 J. Legemaate, Nieuwe wetgeving over het klachtrecht: winst of verlies?, Tijdschrift voor

Gezondheidsrecht 2013 (37) 5

J. Legemaate, Goed nieuws voor de patientenrechten!, NJB (88), 8 maart 2013 B. Sieperda, Het wetsvoorstel Wkkgz, Kwaliteit in zorg 2015 (1)

J.L. Smeehuijzen, K.A.P.C. van Wees, A.J. Akkermans, S. van Buschbach en J.E. Hulst, ‘Over problemen en oplossingen in het medisch aansprakelijkheidsrecht’, NJB 2013/1966 J. Wolfhagen en W. de Zanger, de letselschadekamer: van een lijdelijke naar een leidende rechter, Ars Aequi oktober 2010

Kamerstukken

Kamerstukken II, 2007-2008, 31476, nr. 1

Kamerstukken II, 2009-2010, 32402, nr. 3 (MvT)

Kamerstukken II, 2012-2013, 32620, nr. 78, p. 8 (Brief van de Minister van VWS) Kamerstukken II 2012-2013, 33 722, nr. 1 Kamerstukken II 2012-2013, 33 722, nr. 3 Kamerstukken II 2012-2013, 33723, nr. 2 Kamerstukken I, 2012-2013, 32402, E Kamerstukken I, 2013-2014, 32402, G Kamerstukken I, 2013-2014, 32402, I Kamerstukken I, 2014-2015, 32402, J Kamerstukken I, 2014-2015, 32402, K Kamerstukken I 2014-2015, 32402, M Kamerstukken I 2014-2015, 32402, N

Korte aantekeningen vergadering commissie VWS, 32402, 7 april 2015

Elektronische bronnen Letselschade www.letselschade.com/nl/nieuws/467-mediation Fonds Slachtofferhulp www.fondsslachtofferhulp.nl/ons-werk/projecten/onderzoek-opvang-slachtoffers-medische- fouten/ KNMG www.knmg.artsennet.nl/Nieuws/Overzicht-nieuws/Nieuwsbericht/132970/Openheid-en- communicatie-bij-medische-incidenten.htm Centramed www.centramed.nl/over-centramed/nieuwsarchief/185-centramed-blij-met-rapport-opvang- en-afwikkeling-medische-incidenten Boels Zanders www.boelszanders.nl/nl/algemeen/zorg/wetsvoorstel-kkgz.aspx Eerste Kamer, Wkkgz

47 www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/32402_wet_kwaliteit_klachten_en

De geschillencommissie