a Wat doet Amazon

Amazon.com Inc. (hierna: Amazon) is een internationaal bedrijf dat zich focust op de verkoop van producten via het internet. Amazon is in 1994 opgericht in Amerika en hier ook nog steeds gezeteld. Naar schatting verkoopt Amazon wereldwijd meer dan een miljard producten, van boeken tot iPads en van kleding tot banken. Naast de verkoop van eigen producten biedt Amazon ook haar website aan, aan derden. Deze derde partijen kunnen hun producten te koop zetten op de websites van Amazon en moeten in ruil hiervoor een commissie afdragen per verkocht product.

5.2.3.b Structuur

De snelle groei van Amazon heeft ertoe geleid dat Amazon in 1998 haar

activiteiten buiten Amerika ontplooit. In Engeland en Duitsland werden de lokale grootste online boekverkopers opgekocht en de websites kregen de naam Amazon.co.uk en Amazon.de. In dat jaar worden ook de eerste internationale ‘fulfilment’ centra geopend om de producten dicht bij de lokale markt op te kunnen slaan. De aanwezigheid van Amazon in Engeland en Duitsland in de vorm van fulfilment centra, dienden voornamelijk voor het verlenen van

ondersteunende activiteiten en niet voor de verkoop of marketing. Dit zorgde ervoor dat de winsten die buiten Amerika werden behaald, toch werden

toegerekend aan de Amerikaanse holding Amazon. Omdat in de jaren 1995 tot en met 2003 ieder jaar verliezen werden gerealiseerd in Amerika, konden de winsten die het behaalde in het buitenland afzetten tegen de Amerikaanse verliezen. Amazon streefde in beginsel namelijk naar een zo groot mogelijk marktaandeel en niet naar winstmaximalisatie (op de korte termijn).144

142 _{Zie voetnoot 29}

143 _{De House of Commons is een kamer met democratisch gekozen parlementsleden. Hier}

wordt gedebatteerd over belangrijke zaken en beslissingen worden genomen om het land te regeren. Samen met de House of Lords vormen zij het Britse parlement.

144 _{Deze strategie hanteert Amazon hedendaags nog altijd. Amazon richt zich op de ‘long-}

term investment) en niet op het in korte termijn realiseren van winst. Zie de website van Amazon over hun Corporate Governance, http://phx.corporate-ir.net/phoe-

38 / 67 Deze strategie zorgde voor een snelle groei en heeft ertoe geleid dat Amazon vanaf 2003 winst realiseerde en dus ook de buitenlandse opbrengsten niet meer tegen Amerikaanse verliezen kon worden weggestreept. De groei heeft er dan ook toe geleid dat Amazon in 2003, naast het wereldwijde hoofdkantoor van Amazon dat is gelegen in Seattle in de Verenigde Staten, een Europees hoofdkantoor aanhoudt in Luxemburg. De entiteit die in Luxemburg werd opgericht heet Amazon EU Sarl (hierna Amazon Lux).

Het bedrijf Amazon Lux functioneert als hoofdkantoor van Amazon voor de Europese markt en is de 100% aandeelhouder (direct of indirect) in de andere landelijke entiteiten van Amazon binnen Europa. Daarnaast voert zij het

management over de schatkist, is zij eigenaar van de goederen in eigen opslag en in opslag bij de dochtermaatschappijen (en loopt dus ook het risico m.b.t. deze goederen), ontvangt zij de winsten van de verkopen aan de consument, draagt zij de voornaamste risico’s en handelt en regelt zij alle betalingen van de Europese klanten.145 _{Amazon Lux is de exploitant van de producten en services die Amazon}

aanbiedt via de Europese websites

Binnen de twee jaar na 2003 heeft Amazon in Luxemburg meerdere entiteiten en holdings ingeschreven.146 _{In 2004 richtte Amazon nog een entiteit op in}

Luxembourg, genaamd Amazon Europe Holding Technologies SCS. Deze entiteit houdt alle aandelen in Amazon Lux en licenseert de intellectuele eigendommen147

aan Amazon Lux. Tot deze intellectuele eigendommen behoren onder andere de Europese websites waarmee Amazon haar producten verkoopt aan de Europese markt. Naast het verkopen van eigen producten, biedt Amazon ook de

mogelijkheid aan derde partijen om hun producten aan te bieden via de websites van Amazon. Die bedrijven kunnen vervolgens kiezen om hun producten naar Amazon te sturen die ze vervolgens in de opslagplaatsen stalt, vermeld op de websites en orders inpakt en verstuurd in geheel Europa.148 _{Deze activiteiten zijn}

ondergebracht in een derde Luxemburgse entiteit, genaamd Amazon Services Europe Sarl. Amazon Lux heeft hier een 100 procent aandelenbelang in. Als vierde entiteit in Luxemburg heeft Amazon een entiteit opgericht dat zich bezig houdt met de digitale producten zoals MP3s en eBooks. Dit bedrijf ontvangt alle winsten die voortkomen uit deze digitale producten, aangezien zij hiervoor ook het risico draagt. Zij is ook verantwoordelijk voor het afhandelen en regelen van de betalingen van Europese klanten. Alle kern- en management taken zijn dus

Amazon oprichter J. Bezos in 1997 aan de aandeelhouders waar op de website en in de jaarrekeningen nog steeds naar wordt verwezen.

145 _{Zie het onderzoeksrapport van de EC naar Amazon, docnr. C(2014) 7156 final, paragraaf}

19.

146 _{Zie http://www.reuters.com/article/2012/12/06/us-tax-amazon-} idUSBRE8B50AR20121206, geraadpleegd op 28/03/2015.

147 _{De Engelse benaming is Intellectual Property (IP). Hierna wordt hier dan ook naar ver-}

wezen met de afkorting IP.

148 _{Zie het onderzoeksrapport van de EC naar Amazon, docnr. C(2014) 7156 final, paragraaf}

39 / 67 ondergebracht in diverse entiteiten die zich in Luxemburg bevinden. Voor een overzicht Europese structuur van Amazon, zie bijlage 1.

Om een korte levertijd te garanderen aan de klanten bezit Amazon Lux door heel Europa dochtermaatschappijen die dienen als fulfillment-centra. De rol van deze dochtermaatschappijen zijn voornamelijk ondersteunend. Zo bieden zij

ondersteunende verkoop diensten als het verlenen van klantenservice, het updaten van de lokale websites en beschikken ze vaak over opslagloodsen. In deze loodsen zijn producten opgeslagen die de lokale markten via de website kunnen bestellen. Andere werkzaamheden die de lokale entiteiten uitvoeren zijn uitvoerende en logistieke services, klantenservice, tax, legal, Human Resources, merchandising and marketing, en aankoop advies.149 _{De diensten die de}

dochtermaatschappijen leveren worden niet in rekening gebracht bij de klanten, aangezien zij geen eigenaar zijn van de producten en deze dus ook niet kunnen verkopen. De opbrengsten van de dochtermaatschappijen bestaan uit

vergoedingen die zij ontvangen van Amazon Lux voor het verlenen van de ondersteunende diensten aan de lokale markt.

5.2.3.c Commotie

Amazon ziet haar onderneming in Europa als één onderneming. De verschillende Europese websites150 _{zijn handelsnamen van Amazon Lux en representeren}

daarmee dan ook geen lokale entiteiten. Zo verklaart Andrew Cecil (destijds Director of Public Policy bij Amazon) dat alle verkopen via de Europese websites in feite worden verkocht door een Luxemburgse onderneming en dat de landelijke entiteiten slechts als dienstverleners optreden voor de Europese entiteit Amazon Lux. Omdat alle intellectuele eigendommen (IP) 151 _{in één land zijn gevestigd en}

met deze IP’s de producten worden verkocht (namelijk via de websites en de achterliggende betalingsmethode, pack & track software, etc.) ontstaat hier dezelfde soort casus als we bij Google Ierland zien. Namelijk dat het land waar de websites en technologie op papier zijn gevestigd (alle) winsten realiseren en ontvangen en de lokale entiteiten slechts een vergoeding krijgen voor hun ondersteunende diensten. De vraag is of het terecht is dat alle winsten neerdalen in een gecentraliseerd en vrij gekozen punt, in plaats van in de landen waar de consumenten zich bevinden. Wanneer men zou kijken naar economische activiteiten kan namelijk een andere conclusie worden getrokken. Zo zijn in Luxemburg bijvoorbeeld 1000 werknemers gestationeerd en in Engeland

149 _{Report on HMRC's 2011-2012 accounts – Written evidence form Amazon EU SarL.}

http://www.publications.parlia-

ment.uk/pa/cm201213/cmselect/cmpubacc/writev/716/m03.htm

150 _{Amazon.fr (Frankrijk), Amazon.de (Duitsland), Amazon.it (Italië), Amazon.nl (Neder-}

land), Amazon.es (Spanje) en Amazon.co.uk (Engeland).

151 _{In het fiscale vakgebied wordt hier vaak de Engelse term intellectual property (IP’s)}

40 / 67 15.000.152 _{Toch wordt de winst gerealiseerd in Luxemburg en wordt in Engeland}

geen tot nauwelijks belasting betaald.153 _{Dit verschijnsel geldt evengoed voor}

andere Europese landen waar Amazon opereert.

5.3 Samenvattend

In dit hoofdstuk heb ik op basis van openbare documenten de waardeketens van twee grote e-retailes onderzocht. Er is een grote mate van gelijkenis: er is een Europees hoofdkantoor in een fiscaal aantrekkelijk land. Er zijn

werkmaatschappijen in de host countries en deze verlenen ondersteunende diensten en genieten weinig winst. De ondernemingen verdedigen deze situatie door erop te wijzen dat de Europese hoofdkantoren de key value drivers voor de host countries beheren, zoals het recht om in die markten te opereren onder de groepsnaam, licenties tot technologie en het verkoopproces. De locale

dochtermaatschappijen in de host countries verlenen slechts routinematige diensten en dienen overeenkomstig het arm’s-lengthbeginsel slechts een routinematige beloning te genieten.