Algemeen bestuur
Vergadering 5 oktober 2017
Agendapunt 4
Onderwerp Mededelingen
1. Toezicht Wmo
In de eerste acht maanden van 2017 zijn er veel signalen over de kwaliteit van Wmo-aanbieders binnengekomen en onderzocht, alsmede follow up-onderzoeken uitgevoerd. Om binnen de begroting te blijven zijn de signaalgestuurde onderzoeken en follow up-onderzoeken over een langere periode uitgespreid. De prioriteitstelling is in goed overleg en met instemming van de betrokken gemeenten tot stand gekomen.
Mocht in de laatste vier maanden van het jaar blijken dat er in 2017 meer capaciteit nodig is om alle signalen en geplande follow up-onderzoeken uit te voerden dan de begrote 1250 uur, dan zullen we in overleg treden conform de besluitvorming van het AB van 6 april jl.
Daarnaast zijn er extra onderzoeksopdrachten door gemeenten gegeven. Om te voorkomen dat de reguliere werkzaamheden hierdoor in de knel komen, is in september jl. de werving gestart voor extra capaciteit Wmo-toezichthouder.
2. Besluit Provinciale Staten Gelderland dat geitenhouderijen zich niet mogen vestigen en uitbreiden in Gelderland
De Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben op 30 augustus jl. door middel van een
voorbereidingsbesluit bepaald dat een geitenhouderij in Gelderland zich niet meer mag vestigen, uitbreiden of de oppervlakte van de dierenverblijven mag vergroten. Ook het omschakelen naar een geitenhouderij is verboden. Uit onderzoek blijkt dat omwonenden van geitenhouderijen in een straal van 2 kilometer meer kans hebben op longontsteking en is 10% van alle gevallen van longontsteking onder deze groep te wijten aan de geitenhouderij.
Het voorbereidingsbesluit geldt voor een half jaar. Binnen die termijn bereiden Gedeputeerde Staten een aanpassing voor van de Verordening Ruimte van Gelderland. Na vaststelling zullen de genoemde maatregelen definitief zijn.
Namens de drie Gelderse GGD’en heeft de heer Van de Weerdt, arts M&G medische milieu- kunde/toxicoloog overleg gevoerd met de gedeputeerde Van Dijk. Hierbij is aangegeven dat de GGD’en gezien de risico’s voorstander zijn van voorzorg. Hieraan is met dit besluit gehoor gegeven.
3. Regionale Thermometers Seksuele Gezondheid 2016
Bijgesloten zijn de regionale Thermometer Seksuele Gezondheid 2016 van de regio Gelderland- Zuid (bijlage 1) en de Thermometer van Oost-Nederland 2016 (bijlage 2). Deze cijfers over soa’s en seksualiteitszorg worden jaarlijks aangeleverd door het Centrum Seksuele Gezondheid van de GGD. De cijfers bieden handvatten om het lokale gezondheidsbeleid op het gebied van seksuele gezondheid verder aan te scherpen of aan te passen.
Bij bezoekers die gewaarschuwd zijn voor een soa, werd in 2016 het vaakst een soa gevonden. In Gelderland-Zuid lag het vindpercentage bij deze groep (36,2%) iets hoger dan voor heel Oost- Nederland (35,9%). Ook is er dit jaar een toename van het aandeel MSM (mannen die seks hebben met mannen) op de spreekuren gezien ten opzichte van 2015.
Dat er meer soa worden gevonden bij de Centra Seksuele Gezondheid komt onder andere omdat er steeds meer mensen getest worden die tot de hoog-risicogroepen horen.
Het soa-vindpercentage ligt in de regio Gelderland-Zuid iets lager dan gemiddeld in Oost- Nederland. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het relatief grote aantal studenten op de spreekuren. Zij komen sneller testen bij relatief lager risico.
Uit het landelijke onderzoek ‘Seks onder je 25e’ dat eind juni werd gepubliceerd, komt naar voren dat jongeren later aan seks beginnen. Dit wordt onderbouwd door de resultaten uit de
jeugdmonitor van Gelderland-Zuid (E-MOVO 2015-2016), die in de thermometer Seksuele Gezondheid voor Gelderland-Zuid zijn opgenomen.
4. Jodiumprofylaxe
Op 31 augustus jl. zijn brieven verstuurd door het Ministerie van VWS aan burgemeesters en Tweede Kamer over de distributie van jodiumprofylaxe. Voor Gelderland-Zuid geldt dat het westelijk deel van de regio in de preparatiezone ligt. De predistributie van jodiumtabletten wordt
door VWS in oktober uitgevoerd in de preparatiezones. Daarnaast wordt het mogelijk voor mensen die niet in de preparatiezone wonen om zelf tabletten aan te schaffen via de apotheek.
Het Ministerie is verantwoordelijk voor de uitvoering en de communicatie. Aanvullende
communicatie, bijvoorbeeld in het zorgnetwerk, zal per regio worden opgepakt. De GHOR en GGD werken hierin samen. De GHOR zal de ‘bijzondere locaties’ identificeren waar jodiumtabletten in voorraad beschikbaar zullen zijn (nooddistributie) voor een specifieke doelgroep (bijvoorbeeld jeugddetentie).
5. Kindermonitor
In oktober starten we met de kindermonitor, die ouders van kinderen van 0-12 jaar bevraagt. Dit jaar willen we voor de groep ouders van kinderen van 4-12 jaar de werving van de ouders via de scholen laten verlopen. We hebben de 250 basisscholen in de regio gevraagd of ze ons met de werving willen helpen. Bij volgende deelname van ouders van een school kunnen we een
schoolrapport/profiel maken. 224 scholen hebben hier positief op gereageerd. Het is spannend of dit ook zo gaat uitpakken, maar we hebben er vertrouwen in dat het een betere respons oplevert dan een steekproef.
6. Projectvoorstel ingediend over armoede en gezondheid
Met de academische werkplaats AMPHI, heeft de GGD een projectvoorstel ingediend bij ZonMw bij het programma Sociaal Economische Gezondheidsverschillen over het thema Armoede en
Gezondheid. In de gemeente Nijmegen willen we onderzoeken hoe de samenwerking tussen de gezondheids-agenda en de armoede-agenda binnen de gemeente beter kan verlopen en gebruik kan maken van elkaars mogelijkheden. Voor het einde van het jaar horen we of de aanvraag gehonoreerd wordt.
7. Projectvoorstel HIV-preventiepil gehonoreerd door Aidsfonds
De verwachting is dat het aantal nieuwe hiv-diagnoses versneld kan dalen als PrEP toegevoegd wordt aan de bestaande preventiemiddelen. PrEP is een bewezen effectieve en veilige hiv- preventiepil, die mensen met een verhoogd risico op hiv beschermt. Sinds kort is het middel geregistreerd in Nederland. Echter, mensen met een verhoogd risico op hiv die PrEP willen
gebruiken en een groot deel van de professionals in de zorg zijn niet of onvoldoende voorbereid op de introductie en het gebruik van prEp als preventiemiddel.
Het project richt zich op een adequate inrichting van de noodzakelijke zorgstructuur en de deskundigheidsbevordering van de diverse zorgprofessionals. Ook wordt de potentiële
gebruikersgroep van PrEP voorgelicht over mogelijkheden van PrEP gebruik. Daarbij zal in eerste instantie de focus gelegd worden bij de doelgroep MSM (mannen die seks hebben met mannen) als de grootste (in aantal) risicogroep voor hiv. Het betreft een samenwerking tussen GGD Gelderland- Zuid, GGD Amsterdam, GGD Utrecht, SOA Aids Nederland, universiteit Maastricht.
8. Aanpak personen met verward gedrag: Stand van het land op 5 oktober Op 5 oktober presenteert het Schakelteam ‘Personen met verward gedrag’ de derde
tussenrapportage. Ook zal de voortgang van de ontwikkelingen in de regio’s worden gepresenteerd aan de hand van de negen bouwstenen. Aan de hand van vijf kleuren kan de voortgang worden afgelezen. Door alle regio’s op deze wijze te presenteren, wordt helder waar (per regio) nog nadere inzet te plegen is. Regio’s zijn uitgenodigd om vooral de successen (parels) te benoemen, om zo van elkaar verder te kunnen leren. De regionale ‘factsheets’ worden op 5 oktober naar de Tweede Kamer gestuurd. De factsheet Gelderland-Zuid treft u in de bijlage aan.
Onderstaand de ‘ingekleurde’ bouwstenen (conceptversie) voor Gelderland-Zuid:
9. Kamerbrief Stimuleringsprogramma Publieke Gezondheid
Minister Schippers en Staatssecretaris Van Rijn hebben 12 september jl. de brief over het Stimuleringsprogramma Publieke Gezondheid naar de Tweede Kamer gestuurd. Met deze brief informeren zij de Tweede Kamer over het afronden van het Stimuleringsprogramma. In de brief komen de volgende onderwerpen aan de orde:
Inzicht in de inzet en effectiviteit van de publieke gezondheid.
Fundament van de GGD: diversiteit werkt.
Versterkte relatie met het sociaal domein.
Bestuurlijk overleg publieke gezondheid
De bewindslieden concluderen in hun brief dat: “Het Stimuleringsprogramma heeft laten zien dat het stelsel van de publieke gezondheid, zowel op landelijk als op lokaal niveau op orde is. Het is van belang dat wij deze kwaliteit ook in de toekomst hoog houden. Een toekomstbestendig stelsel van publieke gezondheid is daarnaast ook gebaat bij bestuurlijk partnerschap tussen rijk en gemeenten.” Daarom wordt in 2018 een eerste bestuurlijk overleg publieke gezondheid gehouden, waarin rijk en gemeenten een eerste analyse maken van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) 2018 en een aanzet geven voor een gezamenlijke nota gezondheidsbeleid.
Met de Kamerbrief zijn ook de volgende rapporten openbaar gemaakt:
De GGD in Beeld. Resultaten van een onderzoek naar taken, mensen en middelen van de GGD'en in Nederland (AEF).
AEF heeft in opdracht van VWS een onderzoeksrapport opgeleverd, waarin het complete werkpakket en de capaciteit van de 25 GGD’en zijn beschreven. Het biedt inzicht in de takenpakketten, bijbehorende financiën en formatie per GGD.
Lokaal gezondheidsbeleid: landelijke inventarisatie 2017. Inhoud en uitvoering van preventief gemeentelijk beleid (Cebeon i.s.m. Regioplan).
Het rapport van Cebeon biedt inzicht in de inzet van gemeenten op het terrein van gezondheidsbevordering, sociaal-economische gezondheidsverschillen en preventieve ouderengezondheidszorg.
Indicatorenset voor het stelsel van publieke gezondheidszorg: ontwikkeling compacte set en duiding; samenvatting (RIVM).
Het RIVM heeft een set indicatoren ontwikkeld om inzicht te geven in het functioneren van het stelsel voor de publieke gezondheidszorg. In overleg met professionals uit de
wetenschap, het beleid en de praktijk zijn voor deze set 45 indicatoren op 10 thema’s gedefinieerd.
Uit de onderzoeken is gebleken dat alle GGD’en de taken uit de Wet Publieke Gezondheid en de taken die onder de vier pijlers vallen goed uitvoeren. Ook zijn zij goed ingericht op veranderende omstandigheden en innovatie. Alle GGD’en voeren de taken uit de Wet Publieke Gezondheid waar nodig uniform uit. Waar het kan wordt lokaal maatwerk geleverd. Het onderzoek van AEF geeft aan dat er sprake is van diversiteit in organisatievorm tussen de GGD’en. De gemeenten en GGD’en hebben daarvoor beleidsruimte en gebruiken die ook.
Het onderzoek naar het landelijk beeld van de activiteiten van de gemeenten op het terrein van preventief gezondheidsbeleid door Cebeon laat zien dat de gemeenten werk maken van hun wettelijke taken en lokale gezondheidsnota’s hebben opgesteld waarin de landelijke speerpunten duidelijk zijn weerspiegeld. Ook hanteren veel gemeenten een brede benadering van preventief
gezondheidsbeleid en wordt dit steeds beter verbonden met het sociaal domein. Bij de uitvoering worden uiteenlopende soorten organisaties betrokken.
De Kamerbrief en bijbehorende rapporten zijn ter kennisname bijgevoegd en u kunt ze lezen via rijksoverheid.nl.
10. Rapport over luchtkwaliteit in Gelderland
Maandag 18 september jl. is het rapport ‘Naar een gezonde lucht in Gelderland – update 2017, Gezondheid meewegen in besluitvorming fysieke leefomgeving’ gepubliceerd. Het rapport gaat over de stand van zaken van de luchtkwaliteit in Gelderland, de gezondheidseffecten en de financiële gevolgen hiervan. Het rapport is geschreven door de drie Gelderse GGD’en in samenwerking met provincie Gelderland.
In het nieuwe rapport wordt duidelijk dat de luchtkwaliteit de afgelopen jaren is verbeterd, mede dankzij maatregelen van Gelderse gemeenten en provincie Gelderland. Betere luchtkwaliteit betekent minder gezondheidsschade. Ook al wordt bijna overal in Gelderland voldaan aan de normen, de gezondheidsschade door luchtvervuiling is nog groot. Gelderlanders leven gemiddeld nog ruim een jaar korter en in minder goede gezondheid door luchtvervuiling. Het rapport geeft middels kaarten en tabellen op buurtniveau inzicht in de concentraties luchtverontreiniging en de gezondheidseffecten daarvan.
De Gelderse GGD’en benadrukken in het rapport het belang om door te gaan met maatregelen om de luchtkwaliteit en de gezondheid van de inwoners van Gelderland te verbeteren. Ook staat in het rapport een berekening van kosten van de gezondheidseffecten van luchtvervuiling. Deze kosten zijn aanzienlijk. Maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren zijn relatief goedkoop in
vergelijking tot andere maatregelen om de gezondheid te verbeteren.
De ambtenaren met portefeuille gezondheid en/of milieu en leden Algemeen Bestuur zijn voorafgaand geïnformeerd over de publicatie.
Het rapport is als bijlage bijgesloten (ook beschikbaar via www.ggdgelderlandzuid.nl).
