Tweede adres aan de parlementaire fracties van de Partij van de Arheid in de Staten-Generaal»
•Waarde Partijgenoten,
1. 'Vanneer het duidelijk wordt, dat noch de reis van minister Roem naar Djakarta, noch de toenemende spanning in de wereld de twee strijdende partijen Indonesi'ó en Nederland over het punt, dat hen verdeeDd houdt, nl. de souvereiniteit over Nieuw-Gumea, heen kun--
nen brongen, dan wordt het var het allerhoogste helang uit het slop der souvereiniteitscontrovdrse te geraken. Uwe fracties staan voor de taak naat hun vermogen een uitweg te helpen zoeken, opdat de ge- varen^ welke wij in ons eerste adres geschetst hehben, vermeden kun- nen worden o
?. Wie heden ten dage souvereiniteit zegt, zegt taak en verantwoor- delijkheid. Een land dat in een ander land souvereiniteit uitoefent, ziet^-^.ich staan voor een geweldige taak: zorg voor de veiligheid van het ge'bied, zorg voor de verheffing van de levensstandaard, ^
zorg 'voor de ontplooiing van al de gaven en kansen van^de "bevolking var het gehied. Het veel aangeroepen en ook wel misbruikte art. ^73 van hot Handvest der Verenigde Naties zegt dit alles overduidelijk.
3 o Nieuw-Guinea stelt in al de genoemde opzichten aan het eventueel
"souvereine" land geweldige eisen. Noch Nederland, noch Indonesië kuraien aan die eisen uit eigen middelen voldoen. Wil de "souverem'-
zijn taak naar hehoren voltrengon, dan zal hij tientallen jaren lang met millioenen internationaal geld gesteundmoeten worden o
4 o kaar dan bestaat er een diepe kloof tussen gepretendeerd of he~
peera recht en de volbrenging van de daarin besloten taak, dan wordt het gevecht om die, niet te dragen, "souvereiniteit" toch zeer onwezenlijk. Is het dan niet beter het gepraat over souverei-^
nitein; te staken? en de aandacht te concentreren op het belang van het land en de bevolJcing, waarvoor al dat vreemde geld nodig zal
zijn? ?:^edarland en Indonesië staan nu als de twee bokken uit de fa- bel met de souvereiniteits-horens tegen elkaar. Blijft men bevangen
in de useer van het begrip -'souvereiniteit", en wil geen van beide strijders het veld op dit punt ruimen, dan komt mon aan de beiangen var de bevolking in het geheel niet toe; Terwijl juist over die be-
langen, bezien los van de verwarrende souvereiniteitskwestie , de twee partijen het wel eens zouden kunnen worden. Over de souvereini- teit kan alleen een "ja" tegenover een "neen" of een "neen" tegen- over een "ja" beslissen, een beslissing, bij volgehouden starheid,
zonder mogelijkheid van overeensteimuing, ook zonder mogelijkheid van bemiddeling.
5. Terwijl Oost-Azi"ó in brand staat en de spanning in de wereld on- draaglijk toeneemt, zijn Indonesi'é en Nederland verwikkeld in onnut vechten in een slop. laat men een uitweg zoeken, het bewandelen waarvan elk der twee partijen een gelijkelijk zwaar offer kost, aan hoop, aan prestige wellicht, aan verlangens, aan emoties. Een uitweg
die'zijn beginpunt vindt in het bovonvcrmolde onloochenbare feit van de'onvermijdelijke steun van buiten,
- 2 - Met 1 bijlage»
a '
a f M : n e f i r e n * H : a e S l n a \ o l 2 j r o v e r e e n a r t . 2 van het Charter van
^iuyereiniteit.overaracht .ulten « J - ^ ' f J ^ f «^«Jden noch sou- (Dus geen eouveremiteit door .weaexxcinu
vereiniteit door Indonesië te ^^^^^^^^e^"-" ' rP^elin- van het hewind b: Indonesië en Nederland komen ^^^^^.^^/^^^'ftiv ?0 jaar te la-
o^er Nieuw^-Guinea voor een oyergangsLiD ^ van lljl^^'-^^lll,,^ ,,et ten vaststellen door een ^-^^^^^ f-.^^^f^^^^f^^e heïhewind over
India en Australi'é m een "-^^a^uut oetretieaae ne ,-fcie- west Nieuw-^-Guinea". Die conferentie ^^^^jk^^^^fj^^^^^ ^ea. '"orden aanvraag op voor "technical assistance" aan f/^^.'^^^V /e vast-
de vier het over het Statuut m e t eens, ^'^a-Q gescnieai.
stelling door de Verenigde Naties, U g Vergadering,,
.r.if^md^t^^dl^ ^^^XJ^^^^^'i^^-^-^ - - ^ -^^^^-^
vertegenwoordigd z i . i n _ .^.^.31^.^ bedoeld i s een lichaam t e T e r t i o omda-c de ^;;:^;;G^;^: ^ ^ . ^ f ^ j ' ^ ^ ^ ^ ^ , ~ o v e r e e i ^ ^ ^ ^ en a i s p r a k e n
^ r u " t o e z Ï e ° / ' a a r h l e r ^ ï n N?euw.-G-uinea gaat h e t om h e e l i e t s a n - ders he't bewind over ^ e n ' g r o o t l a n d , dus niex om een xoezienae
maar om een scheppende arbeid», handen ^elegd van eenN TTpt Y,pwind over Nieuw-lrumea wordt m iianaen ^öiüt,u ya.
^.iJi?__-!^^.ï?; 7 ? L . i ^«n u i t elk der 4 l a n d e n . De commissie c o i m i s s i e van 4 l e d e n , een u i fc elk ^^^ .^/^'"^^^'''^^^ ^ „ ^ een der v.^-i: .Pnnc ner j a a r b i j e e n , en t u s s e n t i j d s op lllll^^J^^'l^lJ^^l
ewind wordt u i t g e o e f e n d door een Hogen Commissaris l a n d e n , b i j g e s t a a n door een a d v i s e r e n d vertegenwoor
^ - e - l " = l ? t - ^ ' !!?,^ji".r^^/aoorL^^rnler ?,oeruk'n^,, van de door ae ïewlna^oommlssle of door hem onder S ° « * f ^ " [ ^ ^ j ; f j f ^^
coiMissie tenoemae, ambtenaren en s e o r g a n i e e e r a e d i e n s t e n De
rooh ï n r o ^ e ' r l r ^ - Z o r N s a e r l a n a e r zijn. Hij ts aan de hewrndsoom-
" " ' " ^ i j e t ^ i f S o d r / ' d a t ' e r een hoogste h e a t u u r d e r van Nieuw Guinea . i i ^ d i e " o ? ? t l ó o r eenheid en c o a r d i n a t i e van bewind, v o o r t s a a t a e i ê ma" aanbeen gezaghebbend lichaam ^ f ' ^ ' ^ ^ f - P ^ ^ ° ; ^ " " * : ° ° f e * . . : _ „ v „ , i .,<„,! ,1-1 on dnt hi.i aoor een, hoewel embryonaal, v e r j e v e r s o h u i a i g a z i j , en dat h i j aoor ^^^';. '^"g^^^aetaïls m S e ï ' i n H ï
>enwooraigena lichaam g e a a v i s e e r a w o r a t . up aecaix,.
^ n e " i n ™ : g ï n g V a n ' « - S : L i n e a in een defensresysteem wordt aoox genwoordigend_lichaam geadviseerd wordt
-G'
dé 4^1anden^nader g e r e g e l d . ^. ,, . ^ t e i t in de g e l i k t e b e t e k e n i s
^^ -nc> T-n-'i c-non b f i 7 , i t t e n Pieen n a t i o n a l i t e i t i n a e g ö x j ^ o c
P^ -De I r i a n e n b e z i t t e n geen n a t i o n a i i t e i x i n ae ^ « x j ^ u . u..^.^^
I r word een " I r ï a n - b e w S n e r s c h a p " i n g e s t e l d . I n h e t b u i t e n l a n d h e e f t een ? r i a a n aanspraak op bescherming van de b u i t e n l a n d s e
dfenst van ï n d o n e s i e of Nederland, t e z i j n e r k e u z e . Sen eenmaal /rpr^onp Vpuye kan n i e t v e r a n d e r d worden. • ^^
c i r e l f r L°a°rlSSrrv\:n™S=L\='^1?;.refn a-logo-fin
S H l E g e f S S f - L - r ? e S Ï Ï I i r ' v r a ^ t : i - ^ b ^ = ^ van
1923 O
" 3 ~
, J- 1 ,,„^,ov,oH-atp rep'eling eenvoudig zal Hiemand zal beweren, dat de &eBchetste ^jseix ^.^^_^ ^^^^^^^^
zijn noch in opstelling, noch in "^-^^^^^^ ^^Z Nederl .-Indonesi- een mogelijkheid om uit ^^\^1°P „^^^^ J'^f'^^lerwerpen. Na afloop der sche Unie niet aan te hevige f ^^^/^^^^^^^.^"^.^^ nader he slist kunnen 20 jaar zal over de status 7^^^^,®;^'!^.,^^^^^^ of een volksstem- worden, en dan misschien met een volksraadpie^i g
ming, die reële betekenis zou hehben« bewi^id uitsluitend De beduchtheid van groepen ^^^^^^'^^ .^^^''^^^ zendings- en missie-^
door de Ilepubliek Indonesia, ^^e beduchtheid van zei^^^^^ ^^^ ^^
arbeiders voor onvoldoende waardering ^n zorg ^beduchtheid van kant van ambtenaren en^regeerders f^^^^^Xeid vior verwijdering tus-
Indonesiërs voor koloiiialisme ^^^^ .^f^^^Xftu^ die twee met al sen Nederland en Indonesië, ot ^^^f^^^.^f^^^. ^""ef ^ave van Federlan- de daaraan verbonden gevaren ^°°:[J^^l^fi^,^^^.^,^emSen, voor infil- ders en voor Nederlandse mvestaties ^^ ^^^f^^^^ïd vaA Irianen te-
tratie van oproerige slementen, voor opstandigne^^^ ^^^^
gen een eventuele souvereiniteitsoefening door inaon ^ '
beduchtheden en mogelijk _ nog andere zouden '^^if^^^'^^J^lf^-^^ geschets- kunnen worden bij ^-^o^^^^^ê If^^.^^^.^^^f "^an h S en zijn te vorm, een bewindsvorm waaroij hex oeiang vdn
bevolking bovenaan staat. .rr.^-'m-i i flt de «evaren van een
Een dergelijke l^ewindsregeling ve.m idt ^^>^^^^^^^^ ,,eh simpel condominium. HiD ii^Xi Sr^r-^phill-nd JimTiers inmenging van
hij is daarvan in.wezen g f ^^^J/^^f^°^^,^^e „eziS!tseind >3e^
de Trusteeshipcouncil komt niet binnen ae ^.^^^^
^°^^^^ïï'men:S; d;t'de aloverheersende belangen^an vrede in de
^'^^ ^ ' - i ^ - '^ ^^^ " ^ " S ^ ' n : ^ a ^ ^ ^ i S ? lSssen\edeiïand'en In- Nieuw^;Guinea en ^^n vreedzame | f ° 7 ° f ^^^-^^^^^^.^ts aan onze par- donesie aan ons Nederlana^rs, en i^ a^ de imoasse onverbidde- lementsleden, het zoeken van ^^^^ Jf^^^^^''^^^ eïpioreren. Het hier^
lijk opleggen, laten ^iD alle mogelijkheden explorer ^^^^^^
boven ruw omlijnde voorstel schijnb ons een praiiuxb te bevatten.
Leiden,December 1950,
Namens de in bijgaande lijst genoemde partijlede
/ / ./-r-c.
(P.M, van .Isbeck)
(J7X^-^- J Ax^-^- oC-^L '•>-)A^..
( S . C . v a n R a n d w i j c k ,
7. C?/Uil .
( E . CTobée).
Aan de parlemüntaire fracties van de Partij van de Arbeid in de 'jtaten-Generaal o
Waarde Partijgenoten,
1. Pe eindbeslissing over de vraag, welke van de beide landen,
^Tederland of Indonesië, de souvereiniteit over Nieuw Guinea zal dra- gen, vraagt van de Staten-Generaal, bij wie zij berust, ook nu min- stens tweederde der uitgebrachte steimneno Vanzelfsprekend zal de houdin/-^ van uwe fracties daarbij van zeer grote invloed zijn.
Ondergetekenden zouden er zLch in 's Lands belang over verheugen indien uw houding een resultaat zou bevorderen, ^-aa-rbij de Neder- landse souvereiniteit over West-Guinea zal worden opgegeven, natuur- lijk tenzij deze voor Indonesië onder zekere voorwaarden aanvaard- baar zou blijken.
2„ Pe motivering van ons standpunt kan zeer beknopt zijn. De uitge- breide litteratuur over het vraagstuk is u uiteraard bekend, dus ook hetgeen voor- en tegenstanders van een Nederlandse souvereini- teit hebben aangevoerd.,
Onde-rgetekenden bepalen er zich dan ook toe, u deel te maken van hun overtui."in.Q', dat onder de bestaande verhoudingen handhaving "van de Nederlandse souvereiniteit over West-Guinea voor ons land slechts wezenlijke schade kan opbrengen.
3. Vele uitlatingen en voortekenen binnen de Indonesische gemeen- schap, het Nederlandse deel hiervan inbegrepen, rechtvaardigen de vrees, dat het volharden bij deze souvereiniteit ten gevolge zal hebben, dat de nationale opwinding, waarin Indonesië nog steeds^ver- keert - wederom zal toenemen en vooral ook invloedrijke, meer links gericnte partijen scherper stelling zullen nemen tegen Nederland en
de Nederlanders. Bestaansmogelijkheid en veiligheid onzer landgeno- ten in Indonösië zullen onvermijdelijk worden aangetast, het atij-
• gend herstel der Nederlandse ondernemingen gestuit. Ben gunstige
werking der Nederlands-Indonesische Unie wordt op het spel gezet, een goede verhouding tussen de beide landen dus verijdeld.
4. Een Nederlands bestuur over Y/est-Guinea zal voor bijna niet te overwinnen moeilijkheden komen te staan. Niet alleen vanwege de op zichzelf reeds zware taak om een lang verwaarloosd land, goeddeels onvruchtbaar en niet-exploitabel, tot gezondheid en welvaart te
• brengen:; maar ook om politieke redenen, Indonesië zal een vijandige nabuur worden en deze omstandigheid zal de instandhouding van een militair en politioneel apparaat vereisen, welke van Nederland een
ernstige verzwaring van de toch al maximale militaire lasten zouden opvragen. Hiertegenover kan bezwaarlijk een redelijke compensatie worden voorzien en evenmin enige nationale voldoening,
5 Een gezonde emigratie op grote schaal, de beschikking dus over geschikte en geschoolde werkkrachten, is wegens de ongunstige hygië- nische en klimatologische omstandigheden in het grootste deel van het gebied binnen afzienbare tijd niet te verwachten. Wel moet reke- ning worden gehouden met de grote mogelijkheid, dat het land als toevluchtsoord zal dienen voor elementen, die tot de vijanden van Me_t_1 bijlag_e^_ - - 2 -
- 2 ~
Indonesië kunnen worden gerekend, of wel als operatie-terrein voor een soort vijfde colonne van Indonesische extremisten. In "beide ge- vallen een bron van onrust en gevaar.
Met nadruk moge er nog op worden gewezen, dat de verschillende po- gingen tot emigratie op min of meer grote schaal tot nu volstrekt zijn mislukt.
6. De veel vernomen mening, dat öehoud van Y/est-Nieuw~Guinea uit in- ternationaal oogpunt zou zijn te verkiezen en daarom ook een natio- naal "belang zou zijn, kunnen wij niet geredelijk aanvaarden. Zonder ook op dit prohloem thans dieper in te gaan, houden wij er ons van overtuigd, dat een directe Nederlandse "bemoeiing met deze gevoelige zone der internationale staatkunde er toe zou kunnen leiden, dat In- donesië zich meer en meer tegen Nederland zou keren en er zeker niet gemakkelijker toe zou zijn te "brengen, in het dreigende grote wereld- conflict de zijde van het "^Vesterse Blok" te kiezen. Eer mag worden verwacht, dat dan de communistische propaganda en agitatie ruimer
armslag zouden vinden.
Indonesië zal zelf door een optreden "binnen de Verenigde Naties en eventueel door directe onderhandelingen met Australië zijn positie
"binnen de internationaliteit he"bhen te "bepalen,
7. Tot zover de voornaamste overwegingen, welke tot het u voorgelegde verzoek hebben geleid.
Nog een slotopmerking, welke het directe belang van de Partij raakt.
Uwe fracties staan voor een moeilijke en pijnlijke beslissing. Stel- len zij zich tegenover de handhaving van een Nederlands Nieuw-Guinea,
dan is het geenszins uitgesloten, dat zij mede de verantwoordelijk- heid dragen voor een breuk in do samenwerking der thans regerende partijen. Een Regeringscrisis kan ontstaan, welke de Tartij voor een principieel sterk gewijzigde positie zou plaatsen^ een schokkende politieke conseqiuentie, welke door niet weinigen in onze kringen zou worden betreurd. Kiezen uw fracties echter de andere weg, dan nemen zij naar onze overtuiging de in wezen zwaardere verantwoordelijkheid op zich voor een blijvende verwijdering tussen de beide landen, voor een diepe teleurstelling bij de Indonesische volken in de vriendschap en betrouwbaarheid van onze socialistische beweging en ook voor
groeiende onrust on onveiligheid in een land, dat zich met het aan invloed stijgende Azië zeer nauw verwant gevoelt. Dat laatste brengt de grote mogelijkheid, dat Azië zich steeds meer van het ^^.^esten zal verwijderen. Wij vragen ons af, welk Nederlands of Partij-belang hiermede kan zijn gediend.
8. Om al deze redenen dringen wij er met kracht en overtuiging bij u op aan, te helpen voorkomen, dat het Nederlands gezag over^Nieuw- Guinea zal voortduren, althans in de rechtstreekse aard en de totale omvang, zoals dat door bepaalde kringen wordt nagestreefd.
Het wil ons voorkomen, dat het de Partij moeilijk zal vallen om van de aanvaarding van een standpunt in laatstbedoelde geest, te zijner tijd op overtuigende wijze rekenschap af te leggen,
's Gravenhage, December 1950.
Namens de in bijgaande lijst genoemde partijleden,
/X fpriï>\y^ ^'^••^' ^^°^'^^^^ y' ^/ri^'^c^CE. Gobée).
