Vraag nr. 79
van 4 december 1996
van de heer FRANCIS VERMEIREN Ingenieursstudies – Promotie
In het maandelijks opinieblad van Fa b r i m e t a l wordt in een bijdrage gewezen op het tekort aan i n g e n i e u r s. De vraag wordt gesteld of dit geen aan-leiding zal geven tot het afremmen van de ontwik-keling en de groei van de metaalindustrie, t o t n o g-toe een van de toonaangevende bedrijfstakken die voor een aanzienlijke werkgelegenheid zorgt. Het is een fenomeen dat trouwens niet tot V l a a n-deren of België beperkt is. Ook elders in Europa vatten steeds minder jongeren ingenieursstudies aan.
Bepaalde sectoren, zoals de elektronica en de tele-c o m m u n i tele-c a t i e, voelen reeds de gevolgen van een tekort aan hooggeschoold personeel, i n z o n d e r h e i d burgerlijk en industrieel ingenieurs.
Inschrijvingen in het eerste jaar ingenieur aan de Vlaamse universiteiten zijn sedert het academie-jaar 1990-91 in vrije val. In een witboek en actie-programma heeft Fabrimetal aanbevelingen gedaan voor alle betrokken onderwijsinstellingen om de belangstelling voor de ingenieursstudies nieuw leven in te blazen.
Die belangstelling moet vooral echter in het basis-en secundair onderwijs wordbasis-en gestimuleerd. Het lijkt ons dus noodzakelijk dat de inspanningen van Fabrimetal een respons vinden in de onder-wijskringen en ook op het niveau van het departe-ment Onderwijs.
Door welke initiatieven worden de bovenvermelde studies van overheidswege bij de jongeren in het basis- en secundair onderwijs aangemoedigd ? Gebeurt dit in samenspraak met de beroepsfedera-ties ?
Antwoord
Het basisonderwijs is in ons land al lang geen eind-onderwijs meer en stimuleert niet rechtstreeks tot een bepaalde studie of tot een bepaald beroep. Goed basisonderwijs streeft een brede en algeme-ne vorming na en heeft grote aandacht voor"leren l e r e n " . Dit is de beste waarborg voor kwaliteitson-derwijs.
In het secundair onderwijs daarentegen vervult de sector van de psycho-medisch-sociale centra (PMS) op het vlak van oriëntering, naar welk studiegebied dan ook, een belangrijke rol. Ook van de onder-wijsinstellingen zelf mag worden verwacht dat ze hun leerlingen op de hoogte houden van de toe-k o m s t p e r s p e c t i e v e n , zowel in het hoger onderwijs als op de arbeidsmarkt.
Om deze opdracht te kunnen waarmaken moeten de onderwijsverstrekkers over degelijke en actuele informatie beschikken. Het is niet gebruikelijk dat de onderwijsoverheid activiteiten opzet om initia-tieven van bedrijfssectoren ingang te doen vinden in scholen.
Wel kan zij ervoor zorgen dat structureel kanalen aanwezig zijn om belanghebbenden toegang te ver-lenen tot relevante informatie ; ik verwijs hier in het bijzonder naar het onderwijstijdschrift Klasse. Een van de voornaamste redenen waarom de Vlaamse overheid bevoegd voor het secundair onderwijs geen "sturende" initiatieven neemt naar latere werkgelegenheid toe, is het niet beschikbaar zijn van betrouwbare wetenschappelijke studies over arbeidsmarktbehoeften op middellange en lange termijn.
Wat de rechtstreekse communicatie tussen de bedrijfs- en de onderwijswereld betreft, bestaan er hechte contacten tussen Fabrimetal en scholen voor technisch secundair onderwijs. Anderzijds zou deze beroepsfederatie naar mijn oordeel wel meer aandacht kunnen schenken aan scholen voor alge-meen secundair onderwijs met een studieaanbod sterke wiskunde en wetenschappen, vermits deze leerlingendoelgroep een potentieel vormt voor een al dan niet universitaire opleiding.
De minister-president heeft aan de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid een advies gevraagd over de kwestie van de dalende belangstelling van aspi-rant-studenten voor ingenieursstudies. In het advies zal de Raad aanbevelingen formuleren om de interesse bij de jeugd voor wetenschap en tech-n i e k , zowel itech-n brede zitech-n als itech-n het otech-nderwijs, te otech-nt- ont-wikkelen.
In het onderwijs speelt de leraar van de vakken Wetenschappen en Techniek een cruciale rol in de ontwikkeling van die interesse. Op basis van dat advies zal met het onderwijsveld een gesprek wor-den gevoerd over de te nemen concrete maatrege-l e n . Ook het punt van de toemaatrege-latingsproef zamaatrege-l in het gesprek met de universiteiten aan bod komen. Een telefonische bevraging over de evolutie van het aantal generatiestudenten in de eerste
kandida-tuur burgerlijk ingenieur en burgerlijk ingenieur-architect leert dat de belangstelling opnieuw stijgt. Het aantal generatiestudenten in de eerste kandi-datuur burgerlijk ingenieur in 1996-1997 stijgt met 31 eenheden ten opzichte van het academiejaar 1995-1996 (van 471 naar 502 studenten). Het aantal studenten in de eerste kandidatuur burgerlijk inge-n i e u r-architect iinge-n 1996-1997 stijgt met 35 eeinge-nhedeinge-n ten opzichte van het academiejaar 1995-1996 ( van 157 naar 192 studenten).
De voorlopige cijfers van de studentenpopulatie in het hoger onderwijs buiten de universiteit (studie-gebieden architectuur, industriële wetenschappen en technologie, biotechniek) vertonen daarentegen een veeleer dalende tendens. De bevraging voor het academiejaar 1996-1997, die dateert van 14 oktober 1996, geeft als voorlopig resultaat 3.296 eerstejaarsstudenten (respectievelijk 811, 2 . 3 4 7 , 1 3 8 ) . Het aantal generatiestudenten bedraagt in totaal 2.379 eerstejaarsstudenten (respectievelijk 5 8 2 , 1 . 7 1 9 ,7 8 ) . Voor 1995-1996 bedraagt het defini-tieve aantal studenten 3.742, waarvan 1.008 voor architectuur en 2.782 voor het studiegebied tech-nisch en agrarisch onderwijs. Er zal bijgevolg in het kader van de op basis van het advies te voeren gesprekken bijzondere aandacht moeten worden besteed aan maatregelen die de belangstelling voor de ingenieursstudies in het hoger onderwijs buiten de universiteit kunnen verhogen.
