Super Favorite Kruisers

(1)

(2)

SAM VAN LINGEN

DEALER VOOR UTRECHT - HOUTEN - HAARLEM TELEFOON: 030-314433 I 03403-1734/ 023-319138

A. L. Van Gendt & Co., B.V.

KEIZERSGRACHT 610 - AMSTERDAM

020-234107 .

~ _~

8LID

VEILINGENVAN OUDEENZELDZAME BOEKEN EN PRENTEN 4 à 5 x per jaar

Catalogi op aanvraag ad f 5,- verkrijgbaar (abonnement f 20,- p. j.) Inbreng van goederen dagelijks van 9-17.30 uur

kool

AANNEMINGSBEDRIJF F. H. KOOL B.V.

WARMOND

nouveauté's van internationale beurzen

schouten!>osje 10 laren (nh) (tlo het postkantoor) telefoon 02153-89961 geopend: 9.00 tlm 17.30 woensdag 9.00 tlm 13.00 uur

* SPORTZALEN

* ^BUNGALOWS

*VERBOUW

* ^ONDERHOUD

v. Wassenaarstr. 4 01711-10532 Privé Beatrixlaan 15 01711-1 0213

IS UW RIJBEWIJS NOG GELDIG?

Wij verzorgen rijbewijs aanvragen voor:

• alle nederlandse rijbewijzen, mits niet langer dan één jaar verlopen

• houders van nederlandse rijbewijzen die woon- achtig zijn in het buitenland

• houders van een geldig buitenlands rijbewijs, die prijs stellen op een naderlands

CENTRALE RIJBEWIJZEN VERNIEUWING

lnschr nr. 94095 Handelsregister Amsterdam abc

Amsterdam, Havenstraat 5 ... tel 02D-7617B7n99878 opgericht 1-11-1956

Super Favorite Kruisers

Klassiek, robuust. waardevast. met of zonder achterkajuit Datzijn de kruisers die in twee De afmetingen zijn: lengte 9.40 m.

uitvoeringen leverbaar zijn, resp. breedte3.20m,diepgang0.90m.

Jachtwerf De Watersport

H. van Kleefv/h D. Mulder n.v., Frans Halsplantsoen 6, Voorschoten. tel. 01717-2325, ivé 01717-6522

abee

^parket,

is 'n huis vol V#armte.

Abee parket weerspiegelt de gloed van natuurlijk hout NJee parket is zo goed van kwaliteit dat

't alleen maar mooier kan worden en uw huis waardevoller maakt.

Er is lamel parket, gelaagd parket mozaïek parket en massief parket. ".

Er is 'n Abee vloer op maat van uw wensen en van uw budget.

Vraag de folder aan.

Voor de feiten, de prijzen, de unieke verhuisgarantie. abee parket, orwerwoestbaar doordeiaren heen.

Van Boetzelaerlaan 90, r-~ La-ate~n~;n ~; ;d~1;e~r; ~~ .;!5~r;ak~ak;,i Den Haag, om het parket levensecht te komen presenteren. l

Telefoon 070 -55 55 64 ⁰ Zend mij gratiS dokumentatle I

Filialen en toonkamers:

Amsterdam,

Corn. Schuytstraat 7, Rotterdam,

Pannekoekstraat 29a, Utrecht,

Korte Jansstraat 17.

I

Naam _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ i

Adres _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ I : Woonplaats _ _ _ _ _ _ _ _ _ I :

I

Tel 0 - - - ' - - - :

1 Inzenden 1n ongefrankeerde envelop :

1 aan Abee·parketvloeren. ~ 1

i antwoordnummer 2087 Den Haag. · l

L--- ___ ^.J

(3)

Heldere momenten

.. Het was niet een van de helderste momenten in de formatie", zo heeft Den Uyl zijn partijgenoot PvdA-fractievoorzitter Van Thijn terecht gewe- zen. Wij zijn het niet zo vaak met de heer Den Uyl eens. maar dit keer heeft hij gelijk. Zijn uitspraak, gedaan kort nadat hij samen met Veringa zi·jn informatie-opdracht had moeten teruggeven, sloeg op het feit dat de PvdA de heer Van Agt niet als minister van justitie terug wil als PvdA en CDA ieder zeven zetels in het nieuwe kabinet krijgen. maar hem wèl wil aanvaarden als de PvdA acht en het CDAzeven ministers levert.

Van tweeën één: óf de man is wèl geschikt als minister van justitie, óf hij is dat niet. Door die beoordeling te laten afhangen van de krachts- verhouding in het kabinet kiest men met zoveel woorden niet voor de juiste man op de juiste plaats, maar laat men partijbelangen prevaleren. Het is een staaltje van koehandel, met personen als inzet, dat nu niet bepaald een verheffend schouwspel oplevert en daarmee het respect voor de politiek- voor zover nog aanwezig na alle gebeurtenissen sinds 25 mei- ondermijnt.

Met deze stellingneming, waarbij terloops ook nog duidelijk werd gemaakt dat de PvdA niet zit te wachten op CDA-voormannen zoals Andries- sen en Kruisinga in het nieuwe kabinet, moeten de socialisten bovendien heel wat kwaad bloed bij de christen-democraten hebben gezet. Het is onbegrijpelijk dat het CDA zich dit allemaal m~:tar laat aanleunen en er ondanks al die onvrien~e

lijkheden en ondanks al dat wantrouwen van uit blijft gaan samen met de PvdA te moeten re- geren. Ook daar ontbreekt het aan heldere momenten.

Uit het advies van Van Agt aan het staatshoofd, vorige week uitgebracht over de vraag hoe het nu verder moet, blijkt dat het CDA zich nog steeds veroordeeld voelt tot de PvdA. Er wordt door deze twee partijen, die nu al bijna vijf maanden aan het onderhandelen zijn. weer aangestuurd op een lijmpoging.

Met de benoeming van de heren Vrolijk (PvdA) en Verdam (ARP) tot informateurs heeft de koningin et opnieuw blijk van gegeven haar staats- rechtelijke taak uitstekend te verstaan. Als staatshoofd immers dient zij haar beslissingen te nemen niet op grond van haar persoonlijke voor- keur, maar zoveel mogelijk in overeenstemming met de adviezen die haar door de politieke partijen worden gegeven.

ledereen het naar de zin maken kan zij daarbij natuurlijk niet. Zo hadden Van Thijn en Terlouw een socialistische formateur (met name Den Uyl) gewild, met als achtergrond dat deze even-.

tueel ook de vrijheid zou hebben een socialistisch minderheidskabinet in elkaar te timmeren. Het CDA had laten weten het liefst een CDA'er te zien optreden en als tweede keus een duo CDA- PvdA geadviseerd. Zo'n duo was ook Terlouws tweede keus. Wiegel heeft opnieuw gepleit voor een nationaal kabinet, steunend op de grootste partijen.

Het landsbelang zou zeker met zo'n nationaal kabinet gediend zijn, maar helaas moeten wij constateren dat de politieke wil daartoe bij de andere belangrijke partijen ontbreekt. Dat is ook de koningin duidelijk en daarom heeft zij niet voor die oplossing kunnen kiezen. Anderzijds heeft zij ook niet Den Uyl de vrijheid gegeven desnoods een minderheidskabinet te vormen.

Eén van de redenen is ongetwijfeld geweest de mededeling van het CDA dat zo'n minderheidskabinet geen dag zou bestaan. De godogende rol wil het CDA toch kennelijk niet meer spelen.

Zo is het staatshoofd uitgekomen bij het alterna- tief dat CDA en D'66 haar boden: twee informateurs. één uit PvdA-kring. één uit CDA-kring.

Beide partijen blijken tevreden met die keus en dat betekent dat zij staatsrechtelijk juist is: PvdA en CDA menen tot elkaar veroordeeld te zijn en wachten op voltrekking van het vonnis. D'66 helpt daarbij graag een handje, hopend op twee zetels.

In onze gelederen heerst begrijpelijke teleur- stelling over het feit dat wij buiten de formatie worden gehouden. Natuorlijk niet door het staatshoofd, maar door de partijen op wier medewerking wij aangewezen zouden zijn in een regering. De ruzies en het wantrouwen tussen CDA en PvdA doen met recht veronderstellen dat een kabinet van deze partners geen lang le- ven beschoren zal zijn en we zullen met Wiegel dan ook maar hopen: Onze tijd komt nog wel.

Het wachten is op heldere momenten.

Ph. C. la Chapalla. hoofdredacteur

~. •• '~. '1.:: •

' 3

(4)

(Ke:rn)ene:rgie-p:rohleiDen

Bij alle problemen die de wereld bezighouden dient zich één steeds dringender aan.

Dat is het probleem van de energievoorziening in de toekomst. De samenstellers van het tweede rapport van Rome constateerden in 1974: .. We zijn van de ene dag op de andere geconfronteerd met een energiecrisis die alle ken- merken schijnt te hebben van een permanente crisis op we- reldschaal". De situatie blijkt sindsdien nauwelijks verbe-

terd. ¹

Op de vorige week in Parijs gehouden bijeenkomst van het Internationale Energie Agent- schap (IEA) waarbij 19 wes- terse landen zijn aangesloten is door deskundigen vastge- steld dat er in 1 985 een nieuwe oliecrisis dreigt door- dat de produktie van de Opec- landen niet meer voldoende zal zijn om aan de verder gestegen vraag te voldoen. Poli- tieke chantage van de kant van de olieproducerende landen en sterke prijsverhogingen zouden daarvan het gevolg kunnen zijn.

De tweede ministeriële verga- dering Vqn het I EA sinds 197 5 was nodig geacht juist omdat op het ogenblik geen acuut gevaar voor een energiecrisis dreigt en de drang tot bezui- nigingen op dit gebied dus afwezig is, ten onrechte als je het in het licht van de toe- komstverwachtingen ziet.

De negentien lidstaten werden het in meerderheid eens over de noodzaak de produktieca- paciteit·van nucleaire energie uit te breiden. Dit om het risico te vermijden dat zij in de late jaren tachtig niet meer over voldoende energie tegen redelijke prijs zouden beschik- ken.

Hoe belangrijk verdere ontwikkeling van nucleaire energie

is, zou kunnen blijken uit het feit dat de beperkingen in de nucleaire programma's de schattingen over de wereld- vraag aan Opec-olie tussen november vorig jaar en mei van dit jaar met twee miljoen vatsn per dag deden stijgen.

Besparing

Er werden in Parijs nog een aantal afspraken gemaakt die de waarde hebben van adviezen aan de desbetreffende regeringen. Zo werd onder- meer aanbevolen de interne energie-prijzen te laten stijgen tot een niveau waardoor energie-besparingen en ontwikkeling van alternatieve energiebronnen zouden kunnen worden aangemoedigd. Dit komt overeen met het advies dat de Landelijke Stuurgroep voor Energieonderzoek (LSEO) de Nederlandse regering dit jaar heeft verstrekt. Dr. P. · W.

Renaud van het LSEO zegt in zijn rapport, getiteld Energie- besparing, strategie en be- leid: .,Het stellen van de bin- nenlandse energieprijzen is vooral hierom een zo belangrijk stuurmechanisme omdat het de prikkel tot besparing legt op de plaats waar deze thuishoort. n.l. bij de gebrui- ker". Het belangrijkste argu- ment om reeds nu tot een ge- leidelijke verhoging van de prijzen over te gaan is dat de vervangende energiebronnen die de plaats van olie in moeten nemen tegen 1 990 à 2000 geproduceerd moeten zijn.

.. Om dit ook economisch waar te maken zal het nood- zakelijk zijn dat vanaf deze periode of liefst al daarvoor, de prijs van oliè en gas zal zijn opgetrokken tot het vervangende niveau."

Onzekerheid

Het I EA raadt ook aan andere brandstoffen voor het opwek-

ken van elektriciteit te gebrui- ken dan olie en men denkt dan bijv. aan kolen. iets wat de kosten in~ Nederland niet of . nauwelijks zal verlagen.

Verder r:coet volgens de in Parijs overeengekomen prin- cipes een goed investerings- klimaat worden geschapen door een aangepaste prijspoli- tiek en een minimum aan onzekerheid t.a.v. de energiepoli- tiek.

Het is vooral die onzekerheid die de nodige problemen heeft gegeven en nog geeft. Een vergelijking van de voorspelde

·groei van het gebruik van kernenergie tot het jaar 2000 van 1976 met die van dit jaar illustreert die onzekerheid en de groei ervan. Vorig jaar werd aangenomen dat de produktie van kernenergie aan het einde van de eeuw in de landen van de OECD geschat kan worden op 1350-1600 Giga- watt (IAEA-Bulletin 18, no.

5/6, herfst 1976). In het (IAEA-Bulletin 19, no. 4 van augustus 1 977 wordt een schatting gegeven van 850- 1 650 GWe, getallen die veel verder uit elkaar liggen dus dan in 1976. De onzekerheid t.a.v. van de voorspellingen is het grootst in de Verenigde Staten, gevolgd door Europa.

Krymm, Lane en Zheludev die deze gegevens vermelden in hun artikel Future Trends in Nuclear Power, noemen het paradoxaal dat de verwachtin- gen t.a.v. de ontwikkeling van de kernenergie zo gedaald zijn als je het legt naast de vijfvou- dige verhoging va:1 de olie- prijzen ... Als we zulke toeval- I i ge oorzaken zoals de recessie van 1974-'75. die leidde tot een stagnatie in het wereld- energiegebruik in het grootste deel van de wereld en het uit- stel van de aanbouw van nieuwe central~s in Engeland en Mexico tengevolge van

nieuwe olie- en aardgasvond- sten, buiten beschouwing laten, kunnen we hiervoor twee oorzaken aanwijzen:

1. sociale en politieke factoren die voortkomen uit soms irrationele angst voor de ge- volgen van kerncentrales en kernbrandstof voor het milieu en uit een groeiende bezorgdheid voor een mogelijke link tussen civiele kernenergie en de verspreiding van kern- wapens;

2. Technische en economi- sche factoren die .hebben geleid tot een aanzienlijke stijging van de kosten van kapitaal en brandstoffen. Wat het stijgen van de kapitaals- kasten betreft, hiertoe heeft de verhoging van de kosten voor voorzieningen ten behoe- ve van de veiligheid en het milieu bijgedragen in een mate die in de eerste jaren van de commerciële exploi- tatie van de kernenergie moei- lijk kon worden voorzien." De kosten zijn daardoor sindsdien nagenoeg verdubbeld. De prijs van uranium is zelfs sterker gestegen dan die van olie, terwijl de kosten voor verrijking van uranium 3 maal hoger zijn dan in het begin.

Weerstanj

Aan 'de weerstand bij het publiek tegen de invoering van kernenergie is aandacht besteed op de Internationale Conferentie over kernenergie die van 2 tot 13 mei in Salz- burg gehouden werd. Het was voor het eerst dat dit punt op de agenda van deze regel- matig terugkerende bijeen- komsten ·stond en de ver- wachtingen waren hoog ge- spannen, vooral bij degenen die meenden dat dit probleem al te lang over het hoofd was gezien. Het uiteindelijke resultaat van de conferentie viel hen tegen. Technische proble-

- .. -,. ^-~·. .· . . . · ... --·~-:~~-.; .. ~:~~·.;.~~: .. ~~~.>--:~-.-.-_._. -~~~·--~J~~~ .·\.:· t1'j7J~··'

4 •' . -··· .• .. t·. ··-·-" ·-""' ·-· ·.· - ... 1.~.~.~--

(5)

men voerden toch de hoofd- toon op de conferentie, zoals dat in de jaren ervoor ook altijd het geval was geweest.

Er werd een plenaire zitting en twee .technische vergaderingen aan het probleem van de publieke weerstand tegen kernenergie en de voorlichting aan het publiek gewijd.

Dr. P. R. Albrecht van de Wereldraad van Kerken meende op de openingszitting dat de wetenschappelijke wereld veel te winnen en niets te ver- liezen heeft als zij ziéh er goed van bewust is dat de ontwikkeling van nucleaire energie grote sociale en ethische di- lemma's met zich brengt (IAEA-Bulletin 19. no. 3 juni '77) ... We moeten het publiek niet doen geloven dat deze gemakkelijk overwonnen kunnen worden. Vanuit theolo- gisch en technologisch perspectief kun je zeggen dat er niet zoiets als een risicovrij menselijk bestaan bestaat ...

De politieke en sociale strijd- vragen rond kernenergie zîjn nu zo belangrijk dat er in toe- nemende mate gelegenheid geschapen moet worden tot publieke deelname aan beslissingen op het terrein van de te volgen politiek en de aan te wenden methoden. Hier- over kan onmogelijk door kerngeleerden en technologen al[êen beslist worden, noch door belangengroepen die be- trokken zijn bij de constructie en het beheer van kernenergie-systemen. Ook kunnen de beslissingen niet zonder hen genomen worden." Aldus Al- brecht die hoopte dat er een meer uitgebalanceerde, internationale discussie over dit

onderwerp op gang zal komen.

Informatie

De Noor D~derlein, die de effecten van kernenergie-produktie op gezondheid en milieu benadrukte, meende 'dat het publiek het recht heeft technisch correcte informatie te krijgen en beschermd te worden tegen de verbreiding van mythen op dit gebied.

Op de plenaire zitting werd een echte en wijdverbreide bezorgdheid bij het publiek gesignaleerd t.a.v. de informatie die door officiële lichamen wordt verstrekt. Deze weerspiegelt niet voldoende de be- zorgheid over het toekomstig beheersen en controleren van het gebruik van kernenergie.

Verbetering in de voorlichting zou gelegen kunnen zijn in een nieuw systeem van samen- werking tussen regering en niet-reger\ngsi nstanties om de objectiviteit van de penade- ring van specifieke probleem- gebieden te testen.

De naast kernenergie genoemde oplossingen ter ver- I ichting van het energiepro- bleem bieden nog steeds te weinig perspectief. De bouw van huizen, ook in Nederland, die ingericht worden voor het aanwenden van zon ne-energie -in Australië komt er een heel dorp voor 1 5.000 mensen - beteker.t in het geheel van de behoefte aan energie nog te weinig. Dr. Sigvard Eklund, directeur-generaal van het In- ternationale Atoombureau te Wenen (IAEA), verwacht dan ook dat in het jaar 2000 zeker 35 procent van de behoefte door kernenergie gedekt zal worden (IAEA-Bulletin 19, no. 4: augustus '77).

de grote broer van de DOERAK is de MARAK:

dàt is een jacht .... Váár'em!

EISTAWERF NEDERHEMERT-ZUID 7 dagen per week open- tel. 04185-533 (dag en nacht)

Veluwe Nunspeet. Speciale najaarsprijzen Te huur 4-6 pers. bungalows. Van f 120,-tot f 150,- perweek.

Bungalowpark- Ruitercentrum DE WITTE WIEVEN B.V.

Telef. 03412-2642, b.g.g. 3163

BUITENLAND

Te huur compleet ingerichte vakantiehuizen in: Belgische Ardennen, Luxemburg, Duitsland (Sauerland, Eifel, Moezel, Zwarte Woud, Algau en Bodensee), Zwitserland (Wallisl. Oostenrijk (Voralberg, Karinthie.

Tirol). Frankrijk (Bretagne, Normandië, Vogezen, Dordogne en Ardèche, Provence, Arcachon), Spanje (Costa Brava). Engeland (Cornwall, Wales).

Brochure bij: Vluchtheuvel Vakantiehuizen -Postbus 25, Puifliik Gld.

08870- 2671. Kantooruren: ma. t/m vr. van 9.00-1 7.00 u.

skiën zowel zomerals winter

IN LES 2 ALPES (1650-3600m) FRANKRIJK te huur luxueus appartement voor 4 à 6 personen

• sneeuwzeker, ook in de zomer

• ook ideaal voor andere bergsporten of een rustige zomervakantie, zwembad voor de deur

• zeer goed te bereiken'over de autobaan Parijs-Grenoble, ter plaatse alle comfort.

Voor informatie: Mandema, 070-512901: Werkdagen 9.00 tot 17.00 uur.

eleggings- voorlichti ng.

Wie ziin besparingen voor de toekomst veilig wil stellen

komt voor een beleggingsnoodzaak te staan.

De gespecialiseerde bank voor:

• beleggingsvoorlichting

• vermogensbeheer, ook voor onroerend goed en verzekeringen

• bewindvoering

• executeur-testamentair

KAS-ASSOCIATIE NV

w

Spu4straat 172. Amsterdam Tel. 020 · 21 25 21

; : - ! L

0

• 0 J

0 ~ ^{' . .} ^{. '} ^' ¹ ^\

' . . ^- . . ^;"_ ^.

. } . ·.· . \ , . - .

(6)

Te koop

~ Zeelandhuizen op eigen grond in bungalowpark Salvatorhoevev.a.109.000;--v.o.n.

In 't hartje van het krekengebied op Schouwen-Duiveland realiseert Gronddeel momenteel een recreatieproject van 40 kwaliteitsbungalows

op stukjes eigen grond tot ± 500 m'. Een groot aantal van deze ZeelandhUlzen liggendtrekt aan het water

met privé stetger, Modelwoning aanwezig.

Dit zijn uw exclusieve voordelen:

• Kwaliteitsbungalows; keuze uit 3 typen

• Magnifiek natuurgebied. Veel watersportfacilitelten.

• Visvijver, speelfaciliteiten etc.

• Ook losse kavels te koop (met bouwplicht bmnen 2jaar).

• Goede aanrij routes.

• Terremtoeztcht.

• Aantrekkelijke plaats)~s in de omgeving.

Wilt u snel meer informatie over recreatief wonen op Salvatorhoeve?

Bel of stuur een briefkaartje naar:

~-,..RQNDDEELBV Gronddeel/Zeelandhuizen bv . W U Oostweg 2 Ouwerkerk

tel. (01114) 1406

~ BREEMAN

~JROTTERDAMd),

~ HOOFDDEALER BMW \11

Centrum: Oostzeedijk310 te1.010-11.91.90

Zuid; Batterijstraat 23

tel. 010-8544 73

Geen

optrekkend en doorslaand

VOCHT

meer!

GEGARANDEERD I

door de

INJECTION NEDERLAND METHODE

Een bedrijfszekere methode voor het terugdringen van grond- en regenwater door het Injecteren

van AP-4 harsen. Deze unieke, u1terst snelle methode wordt reeds Jaren door ons toegepast 1n

stenen of betonnen fundaties. muren. kelders, INJECTION NEDERLAND bv

INJEcl~

VIANEN MARCONIWEG 4 TEL. 03473-4440 en 4455

GARAGE VANDERVAART

BMW Dealer voor Utrecht en omstreken

Werkplaats en verkoop

Prof. MelchiorTreublaan 11 - 13 Utrecht. Tel. 030-713625

ASMOCObv

Amsterdam oost, MrTreublaan 18, tel. 020-947252

&

Amsterdam noord, Klaprozenweg 40, tel. 020-272225 Amsterdam west, Jan Rebelstr. 26, tel. 020- 195444 '---

Voordeliger GaAIIMUI Leasen

autorijden... VW1(jill op •

VAN BREUKELEN BMW

EXCLUSIEF DEALER IN HETHARTVAN G 0 u ^DA

Autobedrijf

H. v. Poelgeesten Zn. B.V.

&

AMSTELVEEN

DEALER Stationsstraat 7-11 -tel. 020-410051

Ookvooruw onderdelen, accessoires of occasions

WERKPLAATS EN MAGAZIJNEN:

lage gouwe 64, tel. 01820-13000 showroom en verkoop wijdstraat 1, tel. 01820-17937

(7)

DepolarÏsatÏe

In zijn artikel .. Individu, vrijheid en indoctrinatie", dat opgenomen is in Vrijheid en Democratie van 16 september 1977, brengt A. W. Abspoel de tegenstelling tussen individualisme en het collectivisme ter sprake.

Schrijvend over het feit, dat mevrouw Den Ouden-Dekkers DS'70 inruilde voor de WD, waarschuwt Abspoel voor het collectivisme en verdedigt hij het individualisme.

Binnen de WD worden er nauwelijks discussies gehouden over liberale beginselen.

Gesteld wordt veelal, dat liberalen individualistisch ge- oriënteerd zijn, terwijl socialisten collectivistisch denken.

Klaarblijkelijk doet deze tegenstelling tussen liber a I en en socialisten nog steeds op- geld. Vermoedelijk uit een behoefte aan een pregnante liberale identiteit wordt zij zelfs aangewakkerd. De liberale en socialistische ideologieën van de 1 9e eeuw hebben evenwel afgedaan. Zoals zij de opvol- gers waren van de godsdien- stig-metafysische opvattingen van de 18e eeuw, is de demo- cratische interpretatie van de politiek in de plaats gekomen van de liberale en socialis:- tische ideologieën. De liberalen zijn socialist geworden, de socialisten liberaal.

De discussie over collectivisme en individualisme heeft weinig zin. Bij het vraagstuk omtrent individu of samenleving gaat het om twee zij- den van eenzelfde zaak. Zij zijn geen gescheiden groot- heden. Individu en samenleving veronderstellen elkaar.

Het individu kan evenwel niet zondermeer uit samenlevings- invloeden verklaard worden;

de mens is relatief gezien een zichzelf bepalend wezen. De samenleving is niet zondermeer een optelsom van individuen; zij heeft relatief gezien een eigen structuur. Indivi- duen vormen met elkaar een

samenleving, die op individuen invloed uitoefent.

Sociaal proces

De VVD zal zich moeten laten inspireren door de opvatting, dat de samenleving een ver- anderend geheel van ageren- de en reagerende individuen is. De samenleving is een sociaal proces. dat zich tussen actieve leden van de samenleving afspeelt. Het individu moet derhalve opgevat worden als een sociaal wezen.

Mensen zijn sociale individuen.

Waar mensen samenleven zijn er overeenstemmingen en botsingen. In de Nederlandse politiek zijn de overeenstemmingen gelegen in de socia- 1 i st i sche gelijkhe idsgeda eh te en het liberale vrijheidsidee.

De botsingen zijn interpretatie-variaties. Over de principia kunnen geen misverstanden meer bestaan. In de conere- tlseringen van de normatieve inzichten van gelijkheid en vrijheid doen zich wel problemen voor. De operationalise- ringen ervan leveren discussies op. Deze discussies hebben echter slechts betrekking op de wijzen van realisering van genoemde uitgangspunten. Deze niet-principiële strijd is weinig spectaculair.

Het oppositionele gesprek lijkt nauwelijks relevant. Het gevaar is zelfs aanwezig, dat het optreden van d~ oppositie als remmende factor gezien wordt.

Omdat het in de hedendaag- se politiek niet meer gaat over principia, maar nog slechts over de wijzen van verwerke- lijken van gemeenschappe- lijke uitgangspunten, is de po- sitie van de politieke minder- heid niet te benijden. Pola- risatie maakt een geforceerde indruk, die weldra doorzien wordt. Overleg vereist een ge- nuanceerde benadering,

waaraan vanwege zijn sub- tiele argumentatie voorbij gegaan wordt. Het tegenspel, dat geleverd moet worden, heeft nauwelijks een opposi- tioneel karakter. Omdat Ab- spoel zijn betoog adstrueerde met een voorbeeld op het onderwijs betrekking hebbend, zal het weinig opmerkelijke optreden van de VVD even- eens met een dergelijk voorbeeld aangegeven worden.

Daarbij zal geconstateerd worden. dat er ten opzichte van een onderwijspolitiek, zoals deze door zogenaamde socialistische partijen wordt voorgestaan, een zo te noemen liberale onderwijspolitiek ontbreekt.

Onderwijspolitiek De socialistische onderwijspolitiek wordt expliciet in de Contourennota uit de doeken gedaan. Deze politiek is cen- tralistisch. De landelijke overheid dient, naar de opvatting van Van Kemenade althans, veel invloed te hebben op het onderwijsbeleid. Aan deze zogeheten constructieve onderwijspolitiek valt niet te ont- komen. Noch aan het toeval, noch aan het particuliere initiatief kunnen onderwijsver- anderingen worden overge- laten. Wijzigingen van en in het onderwijs zijn een aangelegenheid van de landelijke overheid.

De discussie tussen social is- tische en liberale partijen richt zich derhalve op de mate van overheidsinvloed. Het ver- schil tussen socialistische en liberale onderwijspolitiek is slechts een graadverschil van invloed van de landelijke overheid. Opmerkelijk is echter, dat de WD zich in de politieke gesprekken over de mate van centralisatie nauwelijks uitlaat. Zij lijkt zich niet bezig te houden met het probleem van de decentralisatie binnen het onderwijssysteem.

Bij discussies over onderwijspolitiek wordt althans niets vernomen over participatie- democratie. Als liberalen evenwel de mening zijn toe- gedaan. dat het onderwijs van de toekomst vooral een aangelegenheid is van de leden van de samenleving dan zal aan de meningsvorming ter-

Gastschrij11er os deze keer het Haagse VVO-lid dr. N. L Oodde, peda- goog - didacticus en wetenschappelijk hoofd- medewerker 11an de Erasmus -uni11ersiteit te Rotterdam.

zake aandacht besteed dienen te worden. Het door Haber- mas geïntroduceerde prag- matische beleidsmodel, dat vanwege een optimale in- spraakmogelijkheid, . een ty- pisch liberale benaderings- wijze genoemd kan worden, wordt door de VVD ten be- hoeve van een verwerkelijking van een liberale onderwijspolitiek echter niet uitgewerkt.

Toch biedt het model moge- lijkheden om democratisering te bewerkstelligen. Dit model geeft immers aan, dat politici en wetenschappers hun inzichten ter discussie dienen te stellen. In de dialoog omtrent een onderwijspolitiek moeten alle leden van de samenleving de gelegenheid hebben zich uit te spreken over het te volgen onderwijsbeleid. Dat is namelijk niet louter een aangelegenheid van politici of deskundigen, maar bovenal van ouders.

leerlingen, leraren en niet- onderwijzend personeel.

liberaal equivalent De socialistische onderwijspolitiek is bekend. Er bestaat echter geen equivalent van een liberale onderwijspolitiek.

Er zal dan ook een uitwerking van de onderwijskundige opvattingen van de WD dienen te komen van het formaat van de Contourennota. Liberalen kunnen anderen niet verwijten, dat zij in het onderwijs indoc- trinerend te werk gaan, als niet expliciet duidelijk is wat een liberale onderwijspolitiek inhoudt.

•

(8)

Coininissie ~elzijn.'

geÏnstalleerd

Op 28 september j.l. werd door de voorzitter van de VVD, mr. F. Korthals Altes, de Com- missie Welzijn geïnstalleerd.

Onder de koepel van deze commissie werken de reeds bestaande Culturele Commis- sie en de Commissie Sociaal- Cultureel Werk (voorheen de Commissie Jeugd- en Jonge- renwerk) evenals de nieuw ingestelde Commissie Sport, Recreatie en Natuurbehoud en de Commissie Maat;;chappe- lijke Ontwikkeling. Over een Commissie Mediabeleid worden nog oriënterende bespre- kingen gevoerd.

De heer Korthals Altes zei bij de installatie van de Commis- sie Welzijn dat de initiatief- nemers tegen de verdrukking in hebben moeten vechten voor de totstandkoming van deze commissie. Het resultaat is nu dan ook dat zij in e.en zeer vruchtbare bodem valt.

Zowel Tweede Kamerfractie, hoofdbestuur als Vereniging voor Staten- en Raadsleden hebben verlangend naar dit moment uitgezien.

Haar voornaamste taak zal zijn het liberale standpunt ten opzichte van welzijn nader te bepalen, te verbreden en te verdiepen. Een liberaal wil al-

tijd graag concreet denken.

De heer Korthals Altes hoopt dan ook dat het deze welzijns- commissie zal lukken, met uiterst concrete voorstellen te komen. Speciaal op het wel- zijnsterrein blijkt nu toch ook dat voorziÊmingen betaalbaar moeten zijn en blijven in de toekomst. Waar legt de WO dan de prioriteiten?

Voorts merkte de heer Kort- hals Altes op dat grote waak- zaamheid ons past bij het vrijwilligerswerk, dat steeds meer gepolitiseerd wordt.

De commissie kan nu aan de slag, de eerste stap is gezet;

het zal nog niet zo gemakkelijk zijn nu ook inhoudelijk aan te tonen dat zij bestaansrecht heeft. Zonder medewerking van de partij zal dit niet lukken. Wij ho peri en verwachten dan ook dat een ieder in de partij die meent op dit terrein een inbreng te kunnen leveren, van harte aan de activiteiten van de Commissie Welzijn zal willen meedoen.

J. DEN OUDEN,

voorzittercommissiewelzijn N.H. VAN DE BROEK-

LAMAN TRIP, secretaris

•

Samenstelling van de Commissie Welzijn

J. den Ouden, Anna Paulowna (voorzitter)

Mw. N. H. van den Broek-laman Trip. Geldermalsen. Tel.: 03455- 1605 (secretaris)

Drs. P.l. A.M. van Campenhout, Randwijk.

Mw. drs. A.C. J. J. Fenijn-Van Delft, Abbenbroek

Mr. J. A. Jager, Utrecht (voorzitter Commissie Sport, Recreatie en Natuurbehovdl

Drs. A.J. E.G. Renique, Nijmegen

Mw. H. J. Sengers-Van Gijn, Vught (namens de Vereniging van Sta- ten- en Raadsleden)

Mw. M. Sicman-Hardeman. 's-Gravenhage (voorzitter Culturele Commissie)

K. Weide, Marurn (voorzitter Commissie Sociaal-Cultureel Werk) Mr. H. N. A. J. Zijl mans. Grouw (voorzitter Commissie Maatschappe- lijke Ontwikkeling)

Mej. Mr. A. Kappeyne van de Coppello en mw. drs. N. J. Ginjaar- Maas zullen als adviserende leden nauw samenwerken met de Com- missie Welzijn.

•

.· •.

{lu5t~üryqti~

:: ..

1:.,!_. ~·· ^{: •} ^••^{: ·} ^_.-· ~ ^{- ·}~ ~-- ...>. • - • • • ~:~..~.. ^...

Romantisch Restaurant-Auberge DE CAMPVEEASE TOREN Kade2-Veere-Tei.01181-291

450 jaar vast gebruik ...... om luyden van qualiteit en andere passanten te logeeren en tracteeren."

Maître Confrérie de la Chaine des Rötisseurs. §§

Lid Romantisch Tafelen. ~~

Conferenties- Vergaderingen Recepties- Diners Zalen voor moderne conferentie-technieken Gezellige hotel-kamers

Direct aan zee gelegen

HOTEL ZINGER NOORDWIJK

Tei.01719-19330

HOTEL,BOUWES. Dagelijks diner-dansant (behalve op maandag) met een fijn orkest. Compleet 3-gangen menu reeds v.a. f 25. -. Elke zondag matinee. Unieke accommodatie voor congressen, feesten en partijen. WAAG 'N KANS IN HET AANGRENZENriE CASINO ZANDVOORT (Paspoort of rijbewijs niet vergeten) In het nabijgelegen BOUWES PALACE kunt u In het Panorama Restaurant op 70 m hoogte, voortreffelijk eten en genieten van een

magnifiek uitzicht. i!f

BQUWESZANDVQQRf ^Bel02507-²¹⁴⁴ ^•:i:

GRAND HOTEL DE MALLEJAN TE VIERHOUTEN (bij Nunspeet)

~ HetHotelwaaruzichthuisvoelt

N

~ ' Het Hotel waarvan de medewerkers het u zo gezellig mogelijk maken Het Hotel met het unieke diner-dansant op de zaterdagavond

N

.;_ waar iedereen over spreekt.

~ Weekend arr. van vrijdag of zaterdag voor het diner tot zondag of

:g maandag na het ontbijt. Ook voor uw langer verblijf. conferenties, vergaderingen, congressen enz .. verschaffen wij u gaarne alle inlichtingen.

onze fameuze keuken en uitgebrelde wiJn·

kelder staan voor U klaar, óók voor Uw zakenrelatie.

tevens zijn sfeervolle vergaderzalen ter be- schikking.

ru;me parkeergelegenheid.

SPECIALITEITEN RESTAURANT

"Het Kasteel van Rhoon"·

à la carte Restaurant

Tevens zalen voor recepties. diner. vergad~ringen etc.

S.G. Abel-Dorpsdijk.63. Rhoon-T.el. (01 890) 8896-8884

hotel

mastbosch

'"~·-tel. 076-650050. -·~~~~ 1.~. telex 54406

Diverse zalen voor konferenties, vergaderingen e.d. (groot en klein).

• SPECIAAL KONFERENTIE- ARRANGEMENT Alle kamers met privè bad en telefoon. Zeer rustig gelegen in bosrijke omgeving. Groot parkeerterrein.

. . ^-

8 . :··· ... '_, ... ^-·~,~.. '. . ^:~·. . . - . . . . . . ·. . - '·' ..

- .. • • I ~ • ,. •

(9)

Maidenspeech

Ter gelegenheid van de Pro- vinciale Dag van de Vrouwen in de WD in Zuidholland. op 27 september, hield mevrouw A. C. van Wijngaarden-Ter- louw haar eerste toespraak als nieuwe voorzitter van de Vrouwen in de WD. Zij be- steedde daarin o.m. aandacht aan de emancipatie. ,,Wat vinden wij als WO-vrouwen van de emancipatie, of liever gezegd: Wat verstaan wij daaronder? Kunt u zich vinden in de ideeën van radicaal- feministen, die niets met mannen te maken willen hebben en menen dat nu de vrouwen het alleen maar eens voor het zeggen moeten hebben? Df denkt u dat het overgrote deel van de vrouwen er alleen op uit is een positieve waardering te krijgen van vrouwelijke normen, waarden. denkbeelden en kwaliteiten, zodat het bijvoor- beeld mogelijk wordt z.g.

mannelijke zakelijkheid, objectiviteit en redelijkheid te combineren met z.g. vrouwelijke gevoelsmatigheid, sub- jectiviteit en intuïtie?", zo vroeg mevrouw Van Wijn- gaarden haar gehoor.

,.Wij geloven dat het hoog tijd wordt dat ook wij als vrouwen in de WD hierover een standpunt bepalen, zodat niet het gevaar ontstaat dat de hele emancipatiebeweging wordt opgehangen aan socialisme, links feminisme en radicalen".

Daarom staat op het najaars- congres van de WO-vrouwen het onderwerp Emancipatie

ook centraal. '

Marie word wijzer De Stichting .. Marie word wijzer" is met een nieuwe actie van start gegaan.

Aan deze stichting nemen twaalf organisaties deel,

waaronder de Vrouwen in de WD. Doelstelling is het sti- muleren van de onderwijs- deelneming van meisjes. op twee manieren. Enerzijds door te bevorderen dat meisjes langer onderwijs volgen dan zij nu meestal doen (van de groep 16- 1 8-jarig.en, die geen enkele vorm van onderwijs meer volgt, blijkt twee- derde van het vrouwelijk ge- · slacht te zijn). Anderzijds door te bevorderen dat meisjes een minder traditionele keuze voor onderwijs maken (dus bijvoor- beeld niet persé de huishoud- school). De nieuwe actie, half september begonnen, heeft betrekking op alle zesde klas- sen van de basisscholen, dus lingen van 11-12 jaar en hun onderwijsgevenden. Voor deze leeftijdsgroep is geko- zen, omdat in de zesde klas een keus voor voortgezet onderwijs gemaakt moet worden ... Marie word wijzer" zou graag zien dat de leerlingen zelf, hun leerkrachten en ouders, bewuster gingen nadenken over het belang van deze keuze.

In dit project is veel aandacht . besteed aan het betrekken van de ouders bij de behande- ling van het onderwerp. Van- daar dit verzoek: Als u kinde- ren heeft in de zesde klas of deel uitmaakt van een ouder- commissie of iets dergelijks, wilt u dan zoveel mogelijk deelnemen aan dit project?

Als de leerlingen geen poster en boekje hebben ontvangen, informeer dan waarom dat niet is gebeurd!

De actie "Marie word wijzer"

wordt bekostigd uit een sub- sidie van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen.

Verdere inlichtingen bij mevr.

Th. L. Blom-de Koek van Leeuwen, Frederik Hendrik- laan 5, Oegstgeest.

Najaarsconferentie De najaarsconferentie van de Vrouwen in de WD wordt, zoals eerder gemeld, gehouden op vrijdag 28 en zaterdag 29 oktober in .. De Blije We- relt" te Lunteren. Denkt u eraan zich op te geven? I nfor- matie daarover in de num- mers van Vrijheid en Demo- cratie van 16 en 30 september.

Het program ma ziet er als volgt uit:

Vnjdag 2 8 oktober

1 6.00 uur ontvangst, 18.00 uur diner, 20.00 uur opening door de voorzitter, mevrouw Van Wijngaarden-Terlouw.

Vervolgens spreekt mevrouw mr. A. Kappeyne van de Co- pello en daarna dr. C. Boertien (commissaris van de koningin in Zeeland) over de Europese verkiezingen. De avond wordt besloten met een discussie over dit onderwerp.

Zaterdag 29 oktober

09.00 uur ontbijt, 10.00 uur inleiding door· dr. I. J. Schoe- nenboom (medewerker van het wetenschappelijk bureau voor het regeringsbeleid) over Emancipatiemodellen. Na een korte koffiepauze spreekt om 11.1 5 uur mevrouw Paula Wassen-van Schaveren (voorzitter van de Emancipatie·

Kommissie) over Emancipa- tie-werk. Van 12.00 tot 12.1 5 uur gelegenheid om vragen te stellen.

Na de lunch begint om 13.30 uur de discussie in groepen, gevolgd door· rapportage en plenaire discussie. Sluiting om 16.00uur.

Kerncentrale Dodewaard

De WO-vrouwen in Gelder-

Kopy voor deze rubriek zenden aan:

mevr. Th.l. Blom-de Koek van Leeuwen.

Frederik Hendriklaan 5.

Oegstgeest.

land hebben op 22 september een excursie georganiseerd naar de kerncentrale Dode- waard. Er was een ochtend- en een middag-excursie, waarvoor de belangstelling zó groot was dat zij al vóór de sluitingstermijn waren vol- geboekt.

De ongeveer 80 deelnemers is gevraagd na afloop een Nipo-enquête in te vullen.

Men was zeer voldaan over de deze dag verkregen informatie. Het is bijzonder inte- ressant en nuttig zich eens ter plaatse op de hoogt~ te laten stellen van de werking en de veiligheidsmaatregelen van een kerncentrale. Als anderen ook eens zo'n initiatief willen nemen: de excursies worden geregeld door de KEMA te Arnhem.

Noordelijke contactdag Voor de VVD-vrouwen in Gro- ningen, Drenthe en Friesland wordt de jaarlijkse contactdag, als altijd in he1 Familie- hotel te Paterswolde, gehouden op dinsdag 8 november, aanvang 10.00 uur. 's Mor- gens zal mr. drs. F. Bolke- stsin een inleiding houden over .. De energievoorziening van Nederland, nu en in de toekomst". 's Middags spreekt H. J. L. Vonhoff. burge- meester van Utrecht, over wat ons in de komende periode in Nederland te wachten staat: Kansen en zorgen op politiek gebied. De sluiting is om 16.00 uur.

De kosten voor deze dag be- dragen f 25,- p.p., inclusiet' lunch, twee koffie en één thee. Wie wil deelnemen dient het verschuldigde vóór 3 november over te maken op giro 1226357 t.n.v. mevr.

M. Glas-Doornbos, Woel- wijk 3 te Tietjerk.

•