Vraag nr. 2
van 22 september 1997
van de heer JAAK GABRIELS Gewestwegen – Onderhoud
" Waar men gaat langs Vlaamse wegen komt men vuiligheid tegen" : het is de laatste jaren van kwaad naar erger gegaan. De meeste Vlaamse gewestwe-gen liggewestwe-gen er in erbarmelijke staat bij en zijn drin-gend aan herstelling of onderhoud toe. B r u g g e n liggen er met dikwijls losliggende stenen onveilig bij en vertonen een grauw en groezelig beeld. B e r-men worden verwaarloosd. Hopen zwerfvuil waai-en rond of liggwaai-en aan de kant, waaronder verlorwaai-en a u t o - o n d e r d e l e n , uit auto's weggegooid afval en gedumpte vuilniszakken. Gras en onkruid tieren welig.
Naast het cultureel en historisch erfgoed blijken steeds meer landen van hun wegen en infrastruc-tuur een visitekaartje te maken. Spijtig genoeg hinkt Vlaanderen ver achterop in vergelijking met onze buurlanden. De leuze "wat we zelf doen, d o e n we beter" gaat hier zeker niet op. Vanaf de grens-overgangen met Nederland, Duitsland en Fr a n k r i j k ziet men hoe groot de verschillen zijn. In tegenstel-ling tot het schabouwelijke beeld van onze wegen met op de zij- en middenkanten verwilderde plan-t e n g r o e i , meplan-tershoog onkruid en afval, zien we in onze buurlanden keurig gemaaide bermen en pro-per aangelegde rotondepro-perken, geïntegreerd in een goed onderhouden wegeninfrastructuur.
Een onderhouden wegennet met verzorgde ber-men getuigt niet alleen van netheid en orde, m a a r weerspiegelt tevens het gevoerde beleid en in enige mate zelfs de economische toestand van een land. Het zegt iets over de fierheid op ons patrimonium. Indien we ons land aantrekkelijk willen maken voor enerzijds de buitenlandse toeristen en ander-zijds de buitenlandse ondernemingen, moeten we naast een attractief fiscaal beleid zeker werk maken van onze wegen en bermen. Los van econo-misch structurele ingrepen is het de eerste indruk die telt, en dat zijn de wegen en bermen die men ziet bij het overschrijden van de grens.
Duidelijk niet alleen voor buitenlandse toeristen of o n d e r n e m i n g e n , maar ook vooral voor de eigen bevolking zijn propere bermen noodzakelijk : z i j betaalt er tenslotte voor. Op een onderhouden wegennet met ordelijke bermen is het aangenamer autorijden en fietsen ; daarbij heeft het een gunstig effect op de veiligheid en gemoedstoestand van de w e g g e b r u i k e r. Verwaarloosde en verwilderde
ber-men geven een indruk van "alles kan en alles m a g " , wat zeker niet de mentaliteit mag worden op onze wegen.
Studies wijzen tevens uit dat een verzorgde en ordelijke omgeving een positief effect heeft op v e i l i g h e i d , sluikstorten en vandalisme en zelfs een daling van de criminaliteit teweegbrengt.
1. Is er een concreet beleid inzake het onderhoud van bermen en straatkanten ?
2. Hoeveel wordt er jaarlijks gespendeerd aan onderhoud van bermen van gewestwegen ? 3. Waarom liggen onze wegen er in vergelijking
met onze buurlanden zo erbarmelijk bij ? 4. Hoeveel wordt er jaarlijks gespendeerd aan
sen-sibiliseringscampagnes inzake preventie van sluikstorten en dumpen van zwerfvuil langs de Vlaamse gewestwegen ?
5. Welke concrete maatregelen heeft de minister genomen om op korte termijn voor de Vlaamse gewestwegen een verzorgder straatbeeld te creëren ?
Antwoord
1. Het algemeen langetermijnbeleid is gericht op het beperken van het onderhoudsvolume, door nadrukkelijker rekening te houden met de gegenereerde onderhoudsbehoeften bij de selectie van de meest optimale uitvoeringsvorm tijdens de ontwerpfase, zoals ook werd ver-woord in mijn beleidsnota van 4 oktober 1995. Op dit moment wordt er ook werk gemaakt van het opstellen van bermbeheersplannen en een programma voor rationeel wegenonderhoud. Dit laatste heeft echter vooral betrekking op het structureel onderhoud (wegwerken spoor-v o r m i n g, spoor-verbeteren stroefheid en spoor-vlakheid en dergelijke).
Wat de netheid van de gewestwegen betreft, wil ik erop wijzen dat binnen de mobiliteitsconve-nants een bijakte opgenomen is die een basis creëert waarop samenwerking rond netheid mogelijk is met de lokale overheden en met De Lijn.
De praktische invulling en uitwerking van het jaarlijks wegenonderhoudsprogramma (opgeno-men op de begroting onder basisallocatie 14.08
op de organisatieafdeling 63.10) wordt opge-steld en goedgekeurd door de administratie Wegen en Ve r k e e r. Dit onderhoudsprogramma omvat het onderhoud van de wegen, de brug-gen, de bermen en de signalisatie, de netheid, de winterdienst, de werken van de wegendistricten en het herstellen van schade door ongevallen. Op de begroting 1997 werd hiervoor 2.723,4 miljoen ingeschreven. Hiermee worden 1.266 km autosnelwegen (incl. op- en afritten) en 4.964 km gewestwegen onderhouden.
2. Wat het jaar 1997 betreft, werden volgende bedragen voor het onderhoud van de bermen van gewestwegen in het onderhoudsprogramma opgenomen. Deze bedragen omvatten het maai-en, het snoeien van bomen en beplantingen en het ruimen van zwerfvuil :
Antwerpen 160,6 miljoen
Vlaams-Brabant 77,8 miljoen
West-Vlaanderen 88,8 miljoen Oost-Vlaanderen 65,3 miljoen
Limburg 80,2 miljoen
Vlaams Gewest : 418,8 miljoen Dit betekent dat jaarlijks meer dan 400 miljoen wordt besteed aan het onderhoud van bermen van gewestwegen.
3. De indruk die de gewestwegen op het vlak van de netheid geven, is sterk afhankelijk van de periode.
Ten gevolge van het bermdecreet en afhankelijk van de weersomstandigheden en het seizoen geven onze wegen een meer of minder verzorg-de indruk. Deze indruk is echter een persoons-gebonden gegeven en dus gedeeltelijk subjec-tief. Wat voor de ene persoon onkruid is, is voor een ander persoon een prachtig natuurlijk bio-toop.
Ik ben mij ervan bewust dat de netheid van ons wegennet kan worden verbeterd. Een aantal factoren komen een optimale netheid momen-teel niet ten goede : de huidige omvang van de middelen, de moeilijkheden bij het controleren van deze werken en de mentaliteit van vele weggebruikers op het gebied van netheid. H e t zwerfvuil is immers in eerste instantie te wijten aan het incivisme van een deel van de bevol-king.
4. Een sensibiliseringscampage heeft een looptijd van ongeveer twee maanden. Diverse
onder-werpen dienen hier aan bod te komen, zoals het stimuleren van de verkeersveiligheid (alcohol, snelheid, veilige schoolomgeving, ...) en het col-lectief vervoer (openbaar vervoer, c a r p o o l i n g, ...). Gezien het aantal onderwerpen kan netheid niet jaarlijks aan bod komen. Dit jaar was dit echter wel het geval.In de zomer werd een cam-pagne gevoerd inzake de netheid op en rond de wegenparkings, onder de slogan "Scoor met net-heid".
Deze campagne kostte (ontwerp, drukken en plakken van de 325 affiches) 837.946 frank. 5. Wat de concrete maatregel betreft om op korte
termijn een verzorgder straatbeeld voor Vlaam-se gewestwegen te bereiken, heb ik op drie niveaus volgende werkinstrumenten ontwikkeld of bijgestuurd :
– preventief : sensibilisering in de vorm van affichecampagnes ;
– curatief : uniformisering van de onderhouds-b e s t e k k e n , zodat voor alle onderhoudswer-ken op gewestwegen dezelfde (strenge) uit-voeringsbepalingen worden opgenomen ; – repressief : opnieuw activeren van het
verba-liseringsbeleid door gemachtigde ambtena-ren binnen de administratie Wegen en Ve r-keer. Hiertoe werd een werkgroep opgericht.
