Contactpersoon Ons kenmerk Uw kenmerk Doorkiesnummer
drs B.M. de Groot OPTA/AM/2012/201245 070 330 3515
Datum Onderwerp Bijlage(n )
6 juli 2012 12.0014.29 Oordeel verbod op tariefdifferentiatie:
WLR-kortingsregeling
1
Geachte mevrouw Ten Asbroek,
Koninklijke KPN N.V. (hierna: KPN) heeft overeenkomstig het bepaalde in het marktanalysebesluit Vaste Telefonie 2012
1(hierna: VT-besluit) inzake het verbod op tariefdifferentiatie, een voorstel tot tariefdifferentiatie ingediend bij het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college). KPN heeft voorgesteld om een reeds bestaande kortingsregeling op WLR nummerblokken, als nader beschreven in het op 1 juni 2012 door KPN bij het college ingediende en als bijlage 1 bij deze brief aangehechte voorstel, te continueren (hierna: WLR-kortingsregeling). In deze brief oordeelt het college in lijn met dictumonderdelen XLVI tot en met LI van het VT-besluit of deze vorm van tariefdifferentiatie niet tot doel of effect heeft de mededinging te belemmeren en of het KPN dus is toegestaan deze vorm van tariefdifferentiatie te continueren.
In paragraaf 1 van deze brief wordt het verbod op tariefdifferentiatie toegelicht. Vervolgens wordt in paragraaf 2 de door KPN voorgestelde tariefdifferentiatie en haar onderbouwing daarbij behandeld. In paragraaf 3 is de van Tele2 ontvangen zienswijze samengevat. Verder geeft het college in paragraaf 4 zijn oordeel over de toelaatbaarheid van continuering van de WLR-kortingsregeling, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de zienswijze van Tele2. Ten slotte volgt in paragraaf 5 de conclusie.
1. Het verbod op tariefdifferentiatie
Op 1 mei 2012 is het VT-besluit in werking getreden. In dit marktanalysebesluit is onder meer een verplichting tot non-discriminatie aan KPN opgelegd. Deze verplichting omvat mede een verbod op het hanteren van tariefdifferentiatie door KPN voor toegang op de wholesalemarkten voor enkel-, twee- en meervoudige gespreksdiensten.
1
OPTA/AM/2012/201189, 1 mei 2012.
KPN Corporate Legal & Regulatory Juridische Zaken - TP 5-4
Mevrouw mr. S.J.C. ten Asbroek Postbus 30000
2500 GA 'S-GRAVENHAGE
Openbare versie
Onderdelen XLVI tot en met LI van het dictum van het VT-besluit hebben betrekking op het verbod op tariefdifferentiatie. In onder meer paragraaf 10.3.2.1 van het VT-besluit heeft het college het verbod nader toegelicht. Het college beoordeelt de voorgestelde vorm van tariefdifferentiatie aan de hand van voornoemde dictumonderdelen, die hieronder voor de leesbaarheid van deze brief zijn ingevoegd, en de passages uit de hoofdtekst van het VT-besluit.
“XLVI. De non-discriminatieverplichting omvat daarnaast een verbod op tariefdifferentiatie: het is KPN niet toegestaan dezelfde diensten tegen verschillende tarieven aan (interne en externe) afnemers aan te bieden of te leveren, tenzij de tariefdifferentiatie niet tot doel of effect heeft de mededinging te belemmeren. In het specifieke kader van dit verbod is sprake van dezelfde diensten, indien deze de afnemer dezelfde functionaliteit bieden.
XLVII. Het verbod op tariefdifferentiatie geldt in alle gevallen voor (i) het hanteren van selectieve prijzen (zoals kortingen of tarieven voor slechts een beperkte groep van afnemers), en (ii) het hanteren van
getrouwheidskortingen (zoals langjarige termijnkortingen of bundelkortingen waarbij afnemers worden ontmoedigd om (voor een deel van hun diensten) over te stappen naar een concurrent). Naar het oordeel van het college hebben deze vormen van tariefdifferentiatie in alle gevallen een beperking van de mededinging tot doel of effect.
XLVIII. Bepaalde vormen van kwantum- en termijnkortingen, alsmede bepaalde vormen van geografische tariefdifferentiatie hebben meestal niet tot doel of tot effect de mededinging te belemmeren. Deze vormen van tariefdifferentiatie zijn dan ook toegestaan, indien de tariefdifferentiatie (i) op objectieve en transparante wijze is vormgegeven, (ii) niet selectief is, (iii) niet het karakter heeft van een getrouwheidskorting, en (iv) niet anderszins een beperking van de mededinging tot doel of effect heeft.
XLIX. Indien KPN kostenvoordelen aanvoert om aan te tonen dat een bepaalde vorm van tariefdifferentiatie niet tot doel of tot effect heeft de mededinging te belemmeren, dient zij in ieder geval aan te tonen dat die
kostenvoordelen zich daadwerkelijk voordoen en dat de aangevoerde kostenvoordelen in een redelijke verhouding staan tot de voorgenomen tariefdifferentiatie. Dat de kostenvoordelen daadwerkelijk optreden, dient KPN aan te tonen op basis van de EDC-systematiek. Voor zover de kostenvoordelen voortkomen uit
schaalvoordelen, is tariefdifferentiatie (alleen al) op die grond niet toegestaan. Bij een vergroting van de schaal daalt immers de gemiddelde kostprijs van alle diensten waaraan het schaalvoordeel wordt ontleend.
Schaalvoordelen hebben daarom niet als effect dat er kostenverschillen ontstaan tussen de verschillende diensten waarover het schaalvoordeel wordt behaald. Schaalvoordelen kunnen daarom niet worden gebruikt ter onderbouwing van de stelling dat tariefdifferentiatie tussen specifieke diensten niet tot doel of tot effect heeft de mededinging te belemmeren.
L. Indien KPN voornemens is om na inwerkingtreding van dit besluit een bepaalde vorm van tariefdifferentiatie te handhaven of te introduceren en deze naar haar oordeel voldoet aan het bepaalde in dictumonderdeel XLVI tot en met XLIX, doet zij zo spoedig mogelijk een daartoe strekkend voorstel aan het college toekomen. Voor zover het gaat om bestaande vormen van tariefdifferentiatie, dient dit voorstel uiterlijk binnen één maand na
inwerkingtreding van het onderhavige besluit bij het college te worden ingediend. Het voorstel dient te zijn voorzien van een gedetailleerde en complete onderbouwing aan de hand waarvan het college kan vaststellen of de voorgenomen tariefdifferentiatie niet tot doel of tot effect heeft de mededinging te belemmeren. KPN zal alleen met toestemming van het college overgaan tot daadwerkelijke handhaving of introductie van de voorgestelde vorm van tariefdifferentiatie.
LI. KPN dient het verbod op tariefdifferentiatie binnen drie maanden na inwerkingtreding van onderhavig besluit te implementeren. Tijdens de implementatietermijn blijft de normering voor tariefdifferentiatie (gedragsregels ND-1 t/m ND-4) uit het vorige marktanalysebesluit vaste telefonie van kracht.”
22
OPTA/AM/2012/201189, 1 mei 2012, p. 311 - 312.
2. De voorgestelde tariefdifferentiatie
KPN stelt voor om de WLR-kortingsregeling te continueren. De kortingsregeling houdt in dat elke afnemer gedurende 36 maanden 60% korting krijgt op het standaard maandtarief voor elk WLR- nummerblok dat in de periode van 1 oktober 2010 tot en met 31 december 2010 (hierna: de
actieperiode) is aangemeld. Dit betreft een vorm van tariefdifferentiatie ten opzichte van het standaard maandtarief. Hoewel de actieperiode reeds is afgelopen en KPN daarom de WLR-kortingsregeling niet langer aanbiedt voor nieuw afgenomen nummerblokken, wordt de korting nog wel verstrekt in geval van lopende overeenkomsten van tijdens de actieperiode aangemelde nummerblokken.
KPN onderbouwt dat continuering van deze vorm van tariefdifferentiatie niet tot doel of effect heeft de mededinging te belemmeren op de wholesalemarkt en de daaraan downstream gelegen retailmarkten voor VT-diensten.
Wat betreft de wholesalemarkt voert KPN onder meer het volgende aan:
- KPN is de enige WLR-aanbieder en toetreding van een andere WLR-aanbieder is op korte termijn niet aannemelijk. De regeling kan er volgens KPN daarom niet toe leiden dat (potentiële)
wholesaleconcurrenten uit de markt worden gedrukt; en
- In aanwezigheid van deze kortingsregeling is het marktaandeel van KPN op de wholesalemarkten voor enkel-, twee- en meervoudige gespreksdiensten gedaald.
Wat betreft de downstream gelegen retailmarkten voor VT-diensten voert KPN onder meer het volgende aan:
- De regeling kent geen verplichting om de nummerblokken gedurende 36 maanden te blijven afnemen. WLR-afnemers kunnen dus eerder dan na afloop van de korting overstappen op andere wholesalediensten;
- Elke wholesaleafnemer heeft zich kunnen melden om aan de regeling mee te doen. Geen enkele partij wordt buitengesloten; en
- De wholesaleafnemers kunnen de korting gebruiken (en eventueel doorvertalen) in hun
retailaanbod aan eindgebruikers, en aangenomen mag worden dat wholesaleafnemers dat ook hebben gedaan.
Verder merkt KPN op dat alternatieve wholesalediensten en netwerken van derden het WLR-aanbod van KPN disciplineren en dat de ND-5-toets voldoende bescherming biedt tegen eventuele
marge-uitholling. De gehele onderbouwing van KPN staat in bijlage 1 van deze brief.
3. Zienswijzen van marktpartijen
Het college heeft marktpartijen van 1 juni 2012 tot en met 15 juni 2012 de gelegenheid geboden hun zienswijzen in te dienen op de voorgestelde continuering van tariefdifferentiatie door KPN. Het college heeft alleen van Tele2, op 14 juni 2012, een zienswijze ontvangen.
Samengevat voert Tele2 in haar zienswijze aan dat zij van mening is dat de kortingsregeling potentieel
ongewenste effecten heeft op de markt. Zo zou KPN haar bestaande (retail)klanten wel de korting hebben doorberekend, terwijl WLR-afnemers hier momenteel geen concurrerend bod tegenover kunnen zetten. Nieuwe nummerblokken komen namelijk niet in aanmerking voor de WLR- kortingsregeling aangezien de actieperiode reeds is geëindigd.
Tele2 is desondanks van mening dat het niet opportuun en niet wenselijk is om met terugwerkende kracht in te grijpen door de WLR-kortingsregeling te verbieden. Wel verzoekt Tele2 het college om KPN op te dragen de regeling meer generiek te maken. Dat zou bijvoorbeeld inhouden dat KPN WLR-afnemers zowel voor eerder bestelde als nog nieuw te bestellen nummerblokken 60% korting verstrekt.
4. Beoordeling door het college
Op basis van de aangeleverde informatie heeft het college geoordeeld of continuering van de WLR- kortingsregeling toegestaan is. Hierbij is als bepaald in het VT-besluit geoordeeld of de voorgestelde tariefdifferentiatie tot doel of tot effect heeft de mededinging te belemmeren. Het college oordeelt dat de door KPN voorgestelde continuering van de WLR-kortingsregeling is toegestaan, omdat deze vorm van tariefdifferentiatie niet tot doel of tot effect heeft de mededinging te belemmeren. Bij dit oordeel is onder meer het volgende van belang:
- De WLR-kortingsregeling kan gezien worden als een vorm van een termijnkorting die niet tot doel of effect heeft de mededinging te belemmeren (zie dictumonderdeel XLVIII van het VT-besluit).
Hierbij is van belang dat de voorgestelde vorm van tariefdifferentiatie op objectieve en transparante wijze is vormgegeven. Dit doet KPN onder meer door de regeling en de voorwaarden duidelijk te beschrijven en toegankelijk te maken via de website van KPN (zie dictumonderdeel XLVIII onder (i) van het VT-besluit);
- Er is geen sprake van selectieve prijzen die slechts voor een beperkte groep afnemers, diensten of situaties gelden (zie dictumonderdeel XLVII, onder (i) van het VT-besluit). De WLR-
kortingsregeling was gedurende de actieperiode beschikbaar voor alle afnemers en
nummerblokken. In de beslissing op het handhavingsverzoek van Tele2 inzake OT2010 heeft het college reeds geconcludeerd dat – hoewel het college onder meer heeft vastgesteld dat KPN in het proces van informatievertrekking rond de WLR-kortingsregeling discriminatoir heeft gehandeld – de kortingsregeling voor alle (potentiële) afnemers geldt en derhalve op dat vlak niet selectief is;
3- Het betreft geen getrouwheidskorting die WLR-afnemers te veel zou ontmoedigen om over te stappen naar een concurrent (zie dictumonderdeel XLVII, onder (ii) van het VT-besluit). De duur van de WLR-korting van 36 maanden kan door potentiële WLR-concurrenten gerepliceerd worden en is niet langer dan de uniforme standaard terugverdienperiode van drie jaar die is vastgesteld in het VT-besluit. De verstrekte korting is prijstechnisch repliceerbaar omdat de WLR-tarieven
3
