S4008820
Myrthe van de Worp Rensumaheerd 78 9736AD Groningen +31 6 20582844
Stagebegeleider bij Noordhoff:
Lisanne Liewes Stagedocent:
Hans Jansen
Stageverslag
VO Talen bij Noordhoff Stageperiode:
3-9-2019 t/m 24-1-2020
Inhoudsopgave
Inleiding...4
Beschrijving van Noordhoff...4
Beschrijving van de werkzaamheden...5
Evaluatie...10
Conclusie...12
Inleiding
Tijdens mijn Master stage heb ik gekozen om bij Noordhoff te gaan werken omdat het ten eerste een bedrijf is waar ik al bekend mee was, in de zin dat ik met schoolboeken heb
gewerkt die door Noordhoff zijn uitgebracht tijdens mijn jaren op de middelbare school. Ik had redelijk laat besloten om een stage te gaan doen en toen ik van Hans Jansen hoorde dat Noordhoff stagairs zocht was ik er meteen achteraangegaan. Het speelde ook mee dat ik tijdens het begin van mijn universitaire studie nog de ambitie had om docent te worden.
Inmiddels is dit veranderd en ben ik de WEM Master gestart na mijn Bachelor, maar ik was nog steeds geïnteresseerd in hoe het maken van schoolboeken precies werkt. In het algemeen wilde ik doormiddel van mijn stage zien of ik het werken binnen een uitgeverij leuk zou vinden, in het bijzonder het werken als editor. Bij Noordhoff leek het me een uitdaging om dit werk te doen op een manier die voor mijzelf niet zo vanzelfsprekend was als het in elkaar zetten van bijvoorbeeld een fictie roman. Zo zou ik meemaken wat voor een werkzaamheden er komen kijken bij een bedrijf die educatief materiaal uitgeeft en op die manier tegelijkertijd mijn horizon verbreden.
Ik ben bij de stageplaats gekomen doordat ik een gesprek met Hans Jansen had over de potentie van een stage in mijn komende semester. Hierdoor nam ik kennis van de
stageplaatsen bij VO Talen die er waren bij Noordhoff en stuurde ik meteen een bericht ter informatie en voor een eventueel gesprek. Uiteindelijk kwam het ter sprake of ik er open voor stond om bij een andere taal dan Engels te gaan werken. Mijn doel voor deze stage was om de werkzaamheden bij een uitgeverij te leren kennen in het algemeen, dus het was geen obstakel voor mij dat ik uiteindelijk bij Duits ben geplaats en daar mijn stage heb kunnen doorlopen voor TrabiTour.
Beschrijving van Noordhoff
Noordhoff is een educatieve uitgeverij gevestigd in Groningen. Het bedrijf heeft ook een filiaal in Utrecht waar zicht voornamelijk de health sector plaatsvindt. Het bedrijf is deel van Infinitas Learning, waar Liber in Zweden en Plantyn in België ook onder vallen. Noordhoff geeft leermiddelen uit voor het basis- en voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, het hoger onderwijs en de eerdergenoemde health sector. Ook ontwikkelen ze producten zoals de Bosatlas en Lijsters. Binnen het voortgezet onderwijs werkt Noordhoff aan
methoden voor een groot aantal vakken. Voor Duits zijn er twee methoden, Neue Kontakte en TrabiTour, wat uniek is voor het bedrijf sinds er doorgaans maar een methode per vak wordt ontwikkeld.Onder team Duits liep ik stage bij de functie Content Management onder
begeleiding van Lisanne Liewes en werkte ik voornamelijk mee met TrabiTour.
Beschrijving van de werkzaamheden
Als stagiair bij Noordhoff werkte ik met de Content Managers van TrabiTour mee met een vaak afwisselende reeks taken. Vooral nadat ik zelf aangaf dat ik graag meer de eindredactie kant op wilde met mijn taken is hier ook rekening mee gehouden en heb ik meer taken gekregen die te maken hadden met de folio kant van het uitgeven. Hier volgt een algemene opsomming van mijn taken (in geen specifieke volgorde):
Revisies van Pdf’s nakijken voor fouten
Dit is waarschijnlijk een van de taken die ik het meest heb uitgevoerd bij Noordhoff, en een van de taken die in het algemeen het langst duurde als afzonderlijke taak.
Vooral in het begin was het bekend worden met het design prototype van TrabiTour belangrijk bij het controleren van revisies, waar ik nog wel eens over struikelde. Na een paar maanden merkte ik dat ik vooral bij de onderbouw, waar ik meer boeken van nagekeken heb, steeds meer bekend raakte met de opzet van de lay-out en waar de mogelijke fouten zaten. Door het nakijken van latere revisies van hetzelfde boek kon ik ook goed zien wat er uiteindelijk veranderd werd en wat niet; of mijn opmerkingen wel werden verwerkt, of dat ik juist opmerkingen had gemaakt op iets wat geen fout bleek te zijn. Zo leerde ik naarmate ik meer revisies nakeek ook meer over hoe alles in elkaar zat binnen de boeken.
Native checks van manuscripten en tapescripts
Bij native checks was het vooral belangrijk om kritisch te kijken naar de suggesties die de native speaker maakte, en of deze ook relevant waren voor de tekst. Vaak had de native speaker niet genoeg context om te weten dat een bepaalde verandering niet mogelijk was, bijvoorbeeld een opmerking om een woord uit de woordenlijst te veranderen wat grote gevolgen zou hebben voor de rest van het boek. Mijn taak was dus om goed op de context te letten, waar ik als stagiair meer oog op had dan de native speaker, en om te beslissen of een verandering in de taal wel of niet nodig was.
Soms betekende dit dat ik een opmerking heb moeten laten staan zodat de
eindredacteur hier nog naar kon kijken, omdat ik zelf geen oplossing wist. Verder vergde dit werk ook veel research naar Duitse grammatica en woordbetekenissen om te kunnen beslissen of de keuzes van de native wel klopten. Dit werk vergde veel concentratie, maar ik ervaarde het wel als erg belonend om toch met taal bezig te zijn op een inhoudelijke manier. Het was natuurlijk anders geweest als ik dit werk met mijn doeltaal Engels had kunnen doen, maar eveneens heb ik bij dit deel van de stage
veel gehad aan het vak WEM2 dat ik het semester voorgaand gevolgd had. Het gedetailleerd bezig zijn met een manuscript en het oog houden op kleine details zijn vaardigheden die ik allereerst bij WEM2 heb ontwikkeld en daarna goed heb kunnen gebruiken.
Net als bij de revisies van de Pdf’s, heb ik bij de manuscripten eerst moeten wennen aan de lay-out en hoe het precies in elkaar zat. Toen ik het eenmaal door had vond ik dit een van de taken die het meest aansloot bij mijn leerdoel en waar ik het meeste plezier in heb gehad.
Het kritisch bekijken van video scripts en de eerste drafts van de uiteindelijke video’s.
Dit was vooral een hele andere kant van het werk bij Noordhoff dan de voorgaande twee tekstuele werkzaamheden. Dit vergde een andere manier van kritisch kijken naar materiaal, in dit geval videobeelden. In het begin was het vooral lastig om de filmpjes te zien als eerste schetsen en om dus te kijken naar wat er verbeterd kon worden. Ook was het lastig om niet té kritisch te zijn en opmerkingen te maken over dingen die niet veranderd konden worden. Belangrijk was het voor de video’s om feedback te geven die nuttig was en waardoor het uiteindelijke product leuk is voor de leerlingen om naar te kijken. Hierbij was het nadenken over de doelgroep van een tekst of video heel nuttig, wat ik deels ook meegekregen heb van het volgen van WEM1. Dit vak volgde ik parallel met de stage, dus bepaalde kennis deed ik pas later op, maar de
bewustwording van doelgroepen was vitaal.
Historisch materiaal voor een video.
Samengaand met het proces van het maken van de video’s voor TrabiTour kreeg ik een taak om historisch materiaal te zoeken dat bruikbaar was voor een video over de Tweede Wereldoorlog. Dit was een kleinere opdracht, maar zelf zie ik de meerwaarde van het ervaren van de verschillende taken die mogelijk zijn binnen het maken van een lesboek en wat er bij komt kijken om in samenwerking met een ander bedrijf een video in elkaar te zetten.
Tapescripts
Tegen het einde van de stage heb ik veel tapescripts in elkaar gezet volgens de format die TrabiTour aanhoudt. Dit hield ook in dat ik woordenlijsten en spreekopdrachten samengesteld heb vanuit de boeken zodat deze opgenomen kunnen worden volgens de tapescripts. Verder was het ook nodig om de tapescript bestanden te controleren met
het uiteindelijke boek om te zorgen dat de opdrachtnummers kloppen en er geen tapescript mist bij een luisteropdracht die wel in het boek staat.
Bijmateriaal
Het maken van bijmateriaal bestond uit TrabiOnTour downloads in elkaar zetten volgens een template, de antwoorden van TrabiOnTour in elkaar zetten voor de docenten en een opzet maken voor de docentenhandleiding voor de specifieke stream.
Het bijmateriaal komt uiteindelijk online te staan. Consistentie is dus belangrijk tussen alle downloads, omdat de leerlingen hiermee gaan werken tijdens de lessen. Bij het maken van de antwoorden was het vooral nodig om te controleren of de
opdrachtnummers klopten bij het gegeven antwoord en of er antwoorden ontbraken.
Hier was het dus vooral van belang om in detail te bekijken of de gegeven
antwoorden wel pasten bij de opdracht met dat nummer, in plaats van hier overeen te lezen.
Illustratieformulieren waren ook deel van het bijmateriaal van de TrabiTour downloads; de inhoud van werkzaamheden voor illustratieformulieren worden beneden verder uitgelegd.
Toetsen
Voor toetsen heb ik de documenten die aangeleverd werden door de auteurs in de juiste format gezet zodat deze online geplaatst konden worden voor de docenten. Ook heb ik als opdracht gehad om een manier te bedenken waarop deze toetsen per
opdracht in één document gezet konden worden, waarna de docent zelf kan selecteren welke opdrachten er gebruikt worden voor de toets. Naar dit doel heb ik een paar opzetjes aangeleverd die ook door de eindredacteur zijn bekeken en voorzien van feedback.
Sjablonen voor de TrabiTour Literatuur module.
Tijdens de stage was TrabiTour bezig met een nieuwe editie van een eerder
uitgebracht boek dat zich speciaal richt op Duitse literatuur. Mijn taak hierin was om uit te zoeken, met referentie naar de oudere editie, wat er qua lay-out van de oudere literatuur module zou passen binnen het design prototype van de reguliere TrabiTour boeken voor de bovenbouw. Binnen het prototype staan codes die gebruikt worden binnen het Word-manuscript die zorgen dat de zetters weten welke lay-out er voor bepaalde tekst gebruikt moet worden. Mijn taak was om te constateren tot hoeverre dit prototype gebruikt kon worden voor de teksttypen die voorkwamen in de oude
literatuur editie. Daarnaast was het mijn taak om de tekst vanuit de Pdf van de oude editie om te zetten naar een Word-document en deze te voorzien van de voorlopige codes die geselecteerd waren uit het prototype van de bovenbouwboeken. Deze tekst moest ook in de format worden gezet van een TrabiTour manuscript. Dit heb ik gedaan voor het gehele Pdf en per hoofdstuk op een Google Drive gezet zodat de auteurs van de nieuwe versie hieraan konden werken. Dit was een zeer interessante opdracht, omdat het me meer inzicht heeft gegeven over hoe de Pdf’s uiteindelijk gemaakt worden vanuit de codes die in het manuscript staan. In connectie met deze opdracht heb ik een vergadering bijgewoond tussen de uitgever, een Content Manager en een collega binnen design. Deze vergadering ging over die visie die er was voor het design van de nieuwe editie van dit literatuur boek, wat de mogelijkheden hiervoor waren binnen het bestaande prototype en of een nieuw prototype niet beter zou zijn in verband met de visie van de uitgever. Als stagiair was deze vergadering heel interessant in verband met de connectie met design, een branche waar ik zelf geen ervaring in heb. Het verkrijgen van een groter inzicht in het samenwerken van verschillende afdelingen binnen Noordhoff was binnen deze opdracht vooral belangrijk voor mij.
Bronnenlijsten
Voor deze taak moest er een lijst gemaakt worden van de bronnen die gebruikt waren voor teksten binnen een leerboek. Per bron was het nodig om aan te geven wie de rechthoudende is, hoeveel woorden de tekst was die gebruikmaakte van de bron en of de bron veranderd was of geheel gebruikt. Dit was belangrijk omdat er zo een
overzicht ontstaat van degenen die gecontacteerd moeten worden voor toestemming van gebruik binnen TrabiTour.
Illustratieformulieren
Het maken van illustratieformulieren is vergelijkbaar met de bronnenlijsten, alleen betreft illustratieformulieren beelden in plaats van teksten. De formulieren zorgen ervoor dat elk beeld dat nodig is, een code krijgt die gebruikt kan worden binnen de manuscripten en zodat de beelden snel teruggevonden kunnen worden. Deze
formulieren zijn voor collega’s binnen het team nodig voor het inkopen van de beelden voor gebruik in de boeken en voor onlinemateriaal.
Feedback verzamelen
Dit hield in dat er in verschillende manuscriptbestanden nog feedback van auteurs stond, dat verzameld moest worden in een document. Feedback werd niet meer geschreven, dus doormiddel van dit document kon feedback toch eventueel gebruikt worden voor toekomstige edities.
Sjablonen
Voor een stream die nog geschreven zou worden was het nodig om een voor de auteurs overzichtelijk bestand te maken waar de nodige codes in stonden voor de opdrachttypen die gebruikt gingen worden per hoofdstuk. Volgens de al bekende hoofdstuk planning was het mijn taak om de nodige codes per opdracht bij elkaar te zoeken en samen te stellen voor elk hoofdstuk zodat de auteurs hier verder mee konden werken.
Online leeromgeving
Er waren verschillende kleine taken die te maken hadden met de online leeromgeving van TrabiTou. Vaak ging het om het controleren van fouten in de generatoren die gebruikt werden voor de opdrachten van de leeromgeving, of het controleren van fouten in de leeromgeving dat al online te zien was. Verder was het ook soms nodig om de bestanden voor het docentenmateriaal te controleren op opmerkingen die nog in de marges van de Word-documenten te zien waren. Dan was het nodig om deze bestanden te corrigeren en eventueel de opmerking op te lossen, bijvoorbeeld om een missend antwoord te zoeken en toe te voegen aan het document. Dan was het nodig om aan te geven welke documenten vervangen moesten worden door de nieuwe versies.
Verder was er ook de taak om de resultatenpagina’s van de online leeromgeving te vullen alsof een leerling de opdrachten daadwerkelijk had gemaakt. Dit was nodig voor het Levende Talen congres waar de online leeromgeving gedemonstreerd ging worden aan docenten die mogelijk nog niet met TrabiTour werkten, of niet bekend waren met de mogelijkheden van de online leeromgeving. Een deel van de taak hield ook in dat één leerling meer dan 75% goed moest hebben, één leerling tussen de 40- 75% goed en één leerling beneden de 40%. De antwoorden moesten dus secuur ingevuld worden.
Verschillende kleinere taken:
o Het zoeken van een beeld in een bepaald boek of een vergelijkbaar beeld zodat dit hergebruikt kon worden.
o Zoeken in de bestaande boeken naar aanleiding van een docent die had gezien dat er iets in de boeken stond dat tegenwoordig niet meer gebruikt wordt in Duitsland behalve in hele formele brieven.
o Trainingen en webpagina’s controleren voor missende informatie.
o Opmerkingen verzamelen en verwerken in de Pdf’s.
o Het bij elkaar zoeken van onderwerpen van audioscripts in de voorgaande jaren als inspiratie voor komende edities en een meer spontane manier van audio opnemen.
o Het controleren van generatoren voor de online leeromgeving.
Evaluatie
Mijn belangrijkste leerdoelen aan het begin van de stage waren (1) het verkrijgen van inzicht in hoe een uitgeverij in elkaar zit als bedrijf, wat voor een werkzaamheden er gedaan worden en hoe dit aansluit aan mijn interesses; (2) te weten komen of het werken bij een uitgeverij echt een optie voor mij is na mijn studie en vooral te weten komen welke specifieke werkzaamheden me aanspreken; (3) het leren werken binnen een team in een bedrijf.
Hiernaast was het voor mij ook belangrijk om serieus te werk te gaan en om te stage met een goede werkhouding in te stappen. Omdat het doen van een stage vaak geen vast onderdeel is van een universitaire opleiding wilde ik toch graag zorgen dat ik wat specifiekere ervaring opdeed dat aansluiting had op mijn Master.
Mijn leerdoelen zijn grotendeels bereikt; mijn stagebegeleidster heeft ervoor gezorgd dat ik veel aspecten van het bedrijf heb mogen meemaken, zeker binnen het team en door trainingen voor Content Managers waar we als stagiaires ook bij mochten zijn. De
werkzaamheden die ik heb uitgevoerd waren divers en zorgden ervoor dat ik een breder beeld heb gekregen van de verschillende mogelijkheden binnen het team. Hierdoor heb ik ook kunnen ervaren dat ik het werken aan de foliokant, van manuscript tot de fysieke boeken, het leukste vond en daarna ook de kans heb gekregen vanuit de stage om meer werkzaamheden te krijgen die daarbij aansloten. Tijdens de stage ben ik er dus achter gekomen dat
eindredactiewerk binnen een uitgeverij mij echt aanspreekt.
In een mindere mate heb ik leren werken binnen een team, maar dit is ook het zwakste deel geweest van mijn eigen ontwikkeling binnen de stage. Door actiever aanwezig te zijn geweest had ik meer uit de stage kunnen halen en dit heb ik ook zelf zo ervaren. Mijn taken heb ik altijd serieus benaderd met het doel hiervan te leren, maar de potentie om te leren van
mijn stagecollega’s heb ik soms te veel verwaarloosd. Desondanks, was het ook een leermoment om daarachter te komen en te weten dat dit iets is waar ik in de toekomst van mijn carrière aan kan werken. De aansluiting met het team had beter kunnen zijn en ik moet daarin ook toegeven dat dit wel veel te maken had met feit dat ik stagiaire was. Dit gevoel dan niet vanuit mijn collega’s maar vanuit mezelf.
De stage sloot heel goed aan op mijn WEM Master, omdat ik hiermee ben begonnen omdat ik interesse had in het editing gedeelte van uitgeverijwerk. De stage sloot heel goed aan op het doel van mijn studie en heeft deze keuze tot opleiding zelfs versterkt. Zoals al genoemd in de beschrijving van werkzaamheden, heeft het vak WEM2 de meeste aansluiting gehad met de stage. De vaardigheid om secuur te lezen en keuzes te maken is natuurlijk relevant aan de gehele Master (en mijn Engelse Taal en Cultuur Bachelor), maar het specifiek toepassen van deze vaardigheid op het editen van een tekst heeft me erg geholpen.
Geconcentreerd bezig kunnen zijn voor een langere tijd en zo kwaliteit werk kunnen opbrengen zijn vaardigheden die ik via WEM2 heb kunnen aanscherpen op de werkzaamheden binnen de stage.
Tijdens de stage heb ik ook nieuwe vaardigheden kunnen leren. Het voornaamste voor mij was leren hoe correcties binnen een Pdf-bestand aangegeven moesten worden voor de zetters tijdens een revisie. Ook werken met Word op een meer professioneel niveau was heel nuttig, vooral als ik na moest denken over de indeling van een document waar auteurs later in zouden werken. Het mag ook niet ontbreken dat ik beter bekend ben met vakterminologie binnen de uitgeverij. Een inzicht in de werking van een uitgeverij en de inhoud van de werkzaamheden die hierbij horen, hoewel misschien geen vaardigheid te noemen, heb ik bij Noordhoff geleerd, wat van belang gaat zijn na mijn opleiding.
De begeleiding bij mijn stage was voor mij zeer fijn, omdat er vrijheid was om de taken zelf uit te zoeken en vragen te stellen als dit nodig was. Zoals eerdergenoemd heb ik ook het idee gehad dat er vanuit mijn begeleidster en Noordhoff in het algemeen erg de moeite is genomen om te zorgen dat ik veel uit mijn stage heb kunnen halen. Dit kwam tot uiting in het kunnen bijwonen van het Levende Talen congres, vergaderingen, trainingen en het meer toespitsen van mijn werkzaamheden toen ik wist dat ik meer eindredactie werk wilde doen.
Door mijn werkzaamheden heb ik hopelijk veel kunnen doen voor de Content Managers en had ik zelf tijdens de stage wel het idee dat ik goede bijdrage leverde aan het bedrijf. Mijn werkzaamheden tijdens de stage hebben onder andere bijgedragen aan het
voorbereidend werk voor de auteurs, de mogelijkheid tot het opnemen van audio doormiddel van tapescripts en het corrigeren van boekrevisies.
Conclusie
Ter conclusie wat de stage zeer geslaagd. De stage bij Noordhoff was begonnen met het doel om bekend te raken met het uitgeverij vak en om daarbinnen ook kennis te maken met verschillende taken die mij inzicht konden geven in een toekomstige carrièrekeuze. Met dit doel voor ogen heb ik mijn werk verricht met ijver en met de inzet om hier veel van te leren.
De aansluiting met het gehele team heb ik minder gevonden en ben hierin ook bewust
geworden van een sterk verbeterpunt voor de toekomst. Ik heb veel baat gehad bij het werken bij TrabiTour en ik zou een stage bij Noordhoff zeker aanraden door de professionele en persoonlijke insteek van de begeleiding; er wordt echt de mogelijk gegeven om heel veel uit je stage te halen.
