. - - - -
maart 1958
-
litiek en G ultuur
•
•
I
I
[
MAART 1958
Bij de verklaring van de CPN over de fractie Reuter-Brandsen
Het Indonesische conflict en de Nederlandse regering Na Bandung. . . . Cairo
jaap Wolf/ 97 P. de Groot 105 H. de Vries 113 Over de vrijheid van de kunstenaar
Communisten regeren Kerala
Onderwijs en inkomen in kapitalisme en socialisme BOEKBESPREKING
George van Acker G. Liebscher
121 124
132
Overtuigend betoog voor pijnloze baring 0. B. Streticus 134 De vrouw in de moderne maatschappij
PAR TIJDOCUMENTEN
E. Verrips-de jong 137
Verklaring over het optreden van een rechtse fractie Venterking van het Partijbestuur
Oproep inzake strijd Haagse bouwvakarbeiders Communiqué inzake "tegenregering" op Sumatra Communiqué over Amerikaanse raketbases in Nederland Program voor de Prov. Staten verkiezingen
POLITIEK en CULTUUR
138 140 140 141 142 143
verschijnt maandelijks bij uitgeverij Pegasus Leidsestraat 25, Amsterdam-C., tel. 35957.
De abonnementsprijs is f 4,50 per jaar, f 2,25 per half jaar, losse nmnmers 40 cent.
Ons gironmnmer is 173127, gemeentegir.o: P 1527 Correspondentie over betalingen en verkoop zenden naar de administratie p ;a Pegasus.
18e jaargang no. 3 maart 1958
Politiek en Cultuur
maandblad gewijd aan de theorie en praktijk van het
marxisme-leninisme onder leiding van het partijbestuur der c.p.n.
BIJ DE VERKLARING VAN DE CPN OVER DE FRACTIE REUTER-BRANDSEN
F RACTIEVORMING is onverenigbaar met de grondslagen van de communistische partij. Zij is ontoelaatbaar en moet in het belang van de strijd van de arbeidersklasse onverzoenlijk worden bestreden.
Dit is nogmaals duidelijk geworden uit de verklaring van het Partij- bestuur der CPN van 8 februari j.l., waarin werd medegedeeld, dat er binnen de partij een rechtse fractie is opgetreden, geleid door F. Reuter en B. Brandsen. Deze groep voerde een actie tegen de partijleiding en de partijpolitiek om deze te veranderen en een rechtse koers te doen zegevieren.
De verklaring over de fractie Reuter-Brandsen geeft aanleiding om op de organisatiebeginselen van de communisten nader in te gaan. Dit is op zich zelf al van belang, nu de politiek van de PvdA rondom Indo- nesië en de bestedingsbeperking opnieuw laat zien, hoe een partij die steunt op sociaal-democratische organisatie-opvattingen, zich losmaakt van de belangen der arbeidersklasse en zich laat gebruiken in het be- lang der monopolies. Maar ook is het nodig, omdat de belagers van de arbeidersbelangen dit fracttonele gedoe hebben aangegrepen om hun gebruikelijke hetz-campagne tegen de communistische partij te verster- ken en pogen haar principes te verdraaien en verdacht te maken.
Met tranen van deernis over de maatregelen, tegen de fractie geno- men, jammeren zij over het gebrek aan democratie binnen de commu- nistische partij en over het geweld, dat daar de individuele persoonlijk- heid wordt aangedaan. Het is alleen jammer voor hen, dat hun reactie op het barbaarse bombardement van Saliet Sidi Joessef, waarbij geen woord van deernis werd geuit voor de vermoorde schoolkinderen die hun persoonlijkheid nooit meer zullen ontwikkelen en waarbij geen woord van critiek klonk op het optreden van de Franse regeerders, de huichelachtigheid van hun woorden over democratie en persoonlijkheid zo overduidelijk laat zien.
De arbeidersklasse heeft dit geweeklaag van de reactie al vaker ge- hoord. Zij kan vaststellen, dat dit alleen opstijgt, als het gaat om een vrijheid en een democratie, die haar belangen verdedigen en haar brand- kast beschermen.
Het belangrijkste wapen waarover het proletariaat in zijn strijd be-
•
I
I
'
I
'
I
schikt, is zijn georganiseerdheid. En een organisatie, die in het belang van de arbeidersklasse moet optreden en de strijd tegen de monopolies moet aanbinden en leiden, heeft eenheid nodig, in principes, in politiek, in handelen.
De keuze is daarbij duidelijk. Zij gaat tussen burgerlijke en proletari- sche principes, politiek en organisatie-opvattingen.
De proletarische organisatie-principes zijn niet uit de hemel komen vallen. Zij zijn ontwikkeld in een moeilijk proces van groei en bewust- wording, in een practijk vol tegenslagen en teleurstellingen, door het theoretische denken van de beste leiders der arbeidersklasse.
Voordat er partijen werden gevormd, ontwikkelde de nog zwakke revolutionaire, op omvorming van de maatschappij gerichte arbeiders- beweging zich in kringen, waar men tezamen de juiste weg trachtte te vinden. Deze kringen en het contact tussen hen, berustten op persoon- lijke vriendschap en vertrouwen. Dit besliste over alles. Als een lid van zo'n kring het met een ander niet kon vinden, of geen vertrouwen had in iemand ging hij weg. Deze kringen leidden tot een zekere verhelde- ring van een reeks principiële punten, maar op organisatorisch gebied kon er niet veel mee bereikt worden: Daarvoor geschiedde alles te ver- brokkeld; alles was afhankelijk van de "goede wil" van afzonderlijke personen; een wil van het geheel kon moeilijk worden gevormd. Lenin, die zelf veel ervaring had in het werk in deze kringen, wees er op, dat omstreden kwesties niet volgens statuten werden beslist, "maar door de strijd en de bedreiging met uittreden." Alleen door de vorming van een partij, met statuten, "welker strenge inachtneming ons alleen een waarborg geeft tegen de laatdunkendheid, tegen de luimen, tegen het getwist, dat men het 'vrije proces van de ideologische strijd' noemt, die aan het kringwezen eigen zijn", kon hieraan een eind komen!)
Dit kringwezen en de hiermee verbonden methoden waren dus on- voldoende om de arbeidersklasse naar de overwinning te brengen. De rechtse groep Reuter-Brandsen ging echter in haar houding binnen de partij-organisatie terug tot het kringengedoe. Dit is herhaaldelijk ge- bleken in de strijd, die in het partijbestuur tegen de rechtse opvattingen is gevoerd. Dreigingen, ultimatums en ook het uittreden, - alles wat Lenin al in de kringen signaleerde, - gebruikten zij in hun optreden tegen de partijleiding. De leden van deze fractie dreigden herhaaldelijk met uittreden uit het Partijbestuur en B. Bransen en C. Geugjes vol- brachten deze daad; anderen gingen nog verder en traden buiten de partij. De statuten, waarin de leninistische opvattingen over de organi- satie, het principe van het democratisch-centralisme, hun kristallisering hebben gevonden, werden door deze groep met voeten getreden.
Zo bevestigde het optreden van de rechtse fractie eens te meer Lenins woorden, dat "de opportunistische vleugel van iedere partij steeds iedere achterlijkheid èn op het gebied van het program èn op dat van de tactiek èn op dat van de organisatie verdedigt en rechtvaardigt."")
Doch niet alleen de ervaring met de kringen dwong tot het inslaan van andere wegen. Ook de ervaringen met de sociaal-democratische partijen noopten daartoe. Deze partijen waren ontstaan en hadden zich
t) Lenin, Keuze uit zijn werken, Deel I, blz. 274-275.
2) Idem, blz. 277.
ontwikkeld in de periode, waarin de socialistische ideeën snel veld won- nen onder brede lagen van de arbeiders. In deze periode van betrekke- lijk vreedzame ontwikkeling van het kapitalisme concentreerden zij zich op het voeren van verkiezingscampagnes en de leiding kwam te berusten bij de fracties in de parlementen en de gebureaucratiseerde vakbondsfunctionarissen. Het waren apparaten, die zich beperkten tot het verkrijgen van kleine hervormingen, hoofdzakelijk langs de weg van het compromis met de bourgeoisie. Revolutionaire taken werden er niet gesteld, het reformisme overwon. Dit leidde er op organisatorisch gebied toe, dat de partij een aanhangsel werd van de parlementsfrac- ties; een voor allen geldige discipline bestond niet. Groepen met ver- schillende meningen en zelfs eigen instanties konden rustig gevormd worden. Wat was het gevolg?
Toen de realiteit de noodzaak van revolutionair handelen aan de orde stelde, waren deze partijen onmachtig om op te treden. Aan de bour- geoisie onderhorige elementen hadden door deze groepsvorming de gelegenheid gehad om de leiding in handen te nemen en de sociaal-de- mocratische partijen te maken tot steunpilaren van de macht der bourgeoisie.
Het eerst uitte zich dit bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, toen alle sociaal-democratische partijen zich achter hun bourgeoisie plaatsten en de belangen van het proletariaat verrieden.
Sindsdien is de gehele geschiedenis van de sociaal-democratie een verder bewijs daarvan. De houding van de PvdA in alle belangrijke vraagstukken toont het overduidelijk. Binnen de PvdA hebben de ver- schillende monopolistische groepen hun vertegenwoordigers die de vrij- heid hebben op te komen voor hun belangen. Als er iemand verlangens uit, die in de richting gaan van het volks- en arbeidersbelang wordt hij overstemd door deze klieken die steeds het welzijn van de ondernemers voor ogen hebben. Dit alles is mogelijk door het ontbreken van een een- heid van principes, van politieke standpunten en van organisatie. Dan krijgen de vertegenwoordigers van de burgerlijke invloed de leiding in het beginselloze geheel in handen en dienen de mooie woorden nog slechts om slechte daden te camoufleren en goed te praten.
LJ IT deze ervaringen met het kringenwezen en de sociaal-democrati-*
sche partijen moest de arbeidersbeweging haar conclusie trekken.
Deze was, dat, om te overwinnen, de arbeidersklasse geleid diende te worden door een partij uit één stuk, een partij die de eenheid van wil combineert met de eenheid van handelen. Het vraagstuk van de orga- nisatie-principes was daarbij van grote betekenis.
"Eenheid in kwesties van program en in kwesties van taktiek is een noodzakelijke, maar nog niet een toereikende voorwaarde voor de partij- vereniging, voor de centralisatie van het partijwerk. Voor dit laatste is nog nodig de eenheid van organisatie, die in een ook maar enigszins buiten het raam van een familiekring gegroeide partij niet denkbaar is zonder omlijnde statuten, zonder het zich onderwerpen van de minder- heid aan de meerderheid, zonder het ondergeschikt zijn van de delen aan het geheel."3)
3) Idem, blz. 268.
•
I
I
'
I
[
Om dit te verduidelijken citeren we nog een uitspraak van Lenin, die al deze vraagstukken diepgaand heeft bestudeerd en bij wie een ieder die de communistische organisatiebeginselen goed wil kennen en toe- passen, te raad moet gaan. "Een vraagstuk bespreken, verschillende meningen uitspreken en beluisteren, de opvatting van de me er d e r- h e i d van de georganiseerde marxisten leren kennen, deze opvatting in een besluit tot uitdrukking brengen, dit besluit gewetensvol uitvoe- ren - dat wordt overal in de wereld, onder alle verstandige mensen eenheid genoemd."4)
Sinds opportunisten tegen de communistische organisatiebeginselen streden, is deze eenheid hun een doorn in het oog geweest. De noodzaak van eenheid in de strijd en de wegen die werden aangegeven om deze te bereiken, werden steeds weer opnieuw door hen aangeduid als on- derdrukking, als dictatuur, als een bureaucratisch bewind, e.d. Een argument, dat eveneens veelvuldige aanwending vond, is dat deze organisatiebeginselen alleen voor het voor-revolutionaire Rusland of voor illegale partijen van kracht zouden zijn.
Een dergelijke opvatting is in het Partijbestuur naar voren gebracht door C. Geugjes. Hij verdedigde de mening, dat Lenins uiteenzettingen alleen betrekking hadden op de periode, dat de Russische arbeiders- beweging, daartoe door het Tsarisme gedwongen, illegaal moest strij- den. De door Lenin gevormde communistische partij had haar organi- satiebeginselen uitgewerkt en toegepast in een periode, dat zij onder- gronds streefde naar de omverwerping van het reactionaire regiem.
Daarna moest zij zich instellen op het voeren van een burgeroorlog, op de geforceerde opbouw van het socialisme in een achtergebleven land en later op de oorlog tegen het fascisme en het zich weerbaar maken tegen een atoomaanval. De door Lenin uitgewerkte en door de practijk beproefde principes zouden daarom niet van toepassing kunnen worden geacht op partijen, die onder geheel andere verhoudingen werken en wel in een periode van "schokloze" ontwikkeling die aangebroken zou zijn.
C. Geugjes verbond daaraan een theorie, volgens welke democratie en centralisme in de communistische partij een tegenstelling zouden vormen. In werkelijkheid vormen zij een onverbrekelijke eenheid. Het centralisme van de leiding is in de communistische partij verbonden met de breedste democratie, de discipline met het zelfstandig optreden, het recht om de vraagstukken vrijelijk te bespreken met de verplichting om de genomen besluiten uit te voeren. Volgens C. Geugjes echter wordt het centralisme overschat en de democratie onderschat, wordt de discipline mechanisch en is er te weinig ruimte voor compromissen binnen de partij. Hij eiste daarom, dat de partijgenoten, wier mening van de algemene mening afwijkt, het recht hebben aan hun mening te blijven vasthouden en op vergaderingen hun afwijkende stem uit te brengen. De partij zou in haar werk gedachten en meningen in één stroom van practisch handelen a 11 e moeten vereningen.
Maar gedachten en meningen zijn nu eenmaal niet alleen het product van meer of minder intelligente mensen. Gedachten en meningen zijn de weerspiegeling van klassebelangen. En binnen de communistische
4 ) Verz. Werken, Russ. Uitg. Dl. 19, blz. 470.
partij kan er alleen plaats zijn voor gedachten en meningen, die de proletarische belangen welke samenvloeien met de belangen van de vooruitgang der maatschappij, tot uitdrukking brengen. Opvattingen, die in wezen de burgerlijke invloed op de arbeidersklasse weergeven, moeten niet worden geduld, maar bestreden.
Ook is het niet zo, dat een eindeloze discussie over politieke stand- punten van de partij mogelijk is. Er bestaat nu eenmaal geen tweeërlei arbeiderspoliti.ek. In de op democratische wijze, op grondslag van het marxisme-leninisme gevoerde discussie wordt gezocht naar de juiste politiek. Wordt .een standpunt bepaald, met algemene stemmen of met een meerderheidsbesluit, dan is dat voor allen geldig. Mocht toch een fout zijn gemaakt, dan zal dit bij het uitvoeren snel gemerkt worden;
de practijk is toch de toetssteen van de waarheid. De discussie kan dan worden heropend om een nieuw standpunt uit te werken.
Als echter de discussie, ofschoon een besluit is genomen, steeds door- gaat, wordt de partij het eensgezinde handelen, - en zij is toch opge- richt als partij van de actie, - onmogelijk gemaakt en verandert zij in een discussieclub.
De eis dat de discussie moet blijven doorgaan na een besluit en dat a 11 e gedachten en meningen erkend moeten worden, is in wezen een erkenning en rechtvaardiging van het bestaan van fracties. Het is een terugval tot de sociaal-democratische organisatieopvattingen. Een communistische partij kan niet werken zonder eenheid in de belang- rijkste vraagstukken.
W AT zo theoretisch werd uiteengezet, is onder leiding van F. *
Reuter en B. Brandsen in de practijk toegepast. Zij vormden een fractie die een eeuwige discussie trachtte uit te lokken en een verande- ring van de partijpolitiek en de partijleiding tot stand wilde brengen.
De partijstrijd heeft zijn eigen logica. Het optreden tegen de partij leidt onvermijdelijk tot principeloosheid, tot gebruik van laster en grove demagogie, tot de laagste en gemeenste methodes, tot het in de kaart spelen van de vijand.
Het optreden van de rechtse fractie van Reuter, Brandsen, c.s. maakt hierop geen uitzondering.
Zo ligt het in het wezen van de fractiestrijd, dat ze wordt gevoerd met middelen van het laagste allooi. Het rondstrooien van laster en het beginselloze stoken tegen de leidende partij-organen heeft steeds een belangrijke plaats in het program van fracties, in welke communistische partij ze zich ook hebben voorgedaan.
Wat gelaster en ge stook betreft is .de fractie van Reuter en Brandsen dan ook beslist niet achter gebleven ...
Verder is het kenmerkend v;oor het optreden van een fractie, dat ze langs geheime wegen, zonder openlijk voor de dag te komen haar doel tracht te bereiken. De deelnemers er aan pogen hun ware gezicht ver- borgen te houden, zij stellen het voor alsof hun opvattingen, in wezen gericht op de verandering van de partijpolitiek, in volledige overeen- stemming zijn hiermee en protesteren verontwaardigd, als wordt ge- zegd, dat ze er mee in strijd zijn. De rechtse opportunisten, die in de CPN zijn opgetreden, deden zich voor als de ware uitvoerders van haar
,
-
politieke lijn, als grote strijders tegen dogmatisme en sectarisme, waar- bij ze het grootste gevaar in dit tijdsgewricht, het revisionisme, zorg- vuldig toedekken met de mantel der liefde. Hun aanvallen werden voor- gesteld als critiek op "beleidsfouten", die geen betrekking zou hebben op de gevoerde politiek en in overeenstemming zou zijn met de organi- satie-principes van de communistische partij. Terwijl de rechtsen echter deze verklaringen plechtig aflegden, gingen ze voort met hun samen- zwering en brachten zij de leden van hun groep in het gevecht en wel op steeds openlijker wijze, tegen de partijpolitiek en de partijleiding.
Dat leidde er toe, dat ondanks alle pogingen om beschermd door het duister op te treden, hun rechts-opportunistische afwijkingen steeds duidelijker in het licht kwamen.
Het eerst geschiedde dit met de opvattingen van de fractie op het gebied van de organisatie. Toen het partijbestuur maatregelen nam tegen het ondermijnende optreden van A. Verreijt, die zoals later is komen vast te staan in nauw overleg met B. Brandsen handelde, traden B. Brandsen en C. Geugjes uit het partijbestuur. Zij braken daarmee nu openlijk met het democratisch centralisme en lieten hun opportunisme op het gebied van de organisatie duidelijk zien.
In de partijdiscussie die zich ontplooide na de verklaringen over het uittreden van B. Brandsen en C. Geugjes uit het partijbestuur, veroor- deelden de partijleden dit gedrag en spraken zij zich uit voor het onver- kort handhaven van de leninistische organisatiebeginselen.
De nederlaag van de rechtsen in de partijdiscussie deed hen echter niet terugkeren op hun weg. Integendeel, zij begonnen een nog verbit- terder aanval op de partijpolitiek. Een aantal hunner trad uit de partij om van buiten af te kunnen optreden, terwijl anderen in de partij, en in de gedaante van F. Reuter ook in het partijbestuur, wilden blijven om van binnen uit de partij te bestoken. Tezamen handelen ze als een gesloten blok. Daarbij werd ook gepoogd zich te beroepen op de autori- teit van het Wereldvakverbond, dat Reuter c.s. zou steunen. Maar het is duidelijk, dat het WVV zich niet kan en zal mengen in partijzaken.
Het onderhoudt natuurlijk betrekkingen met de EVC, die bij het ver- bond aangesloten is, maar treedt uiteraard niet op als geluidsversterker voor een opportunistisch kabaal tegen de communistische partij.
De opportunistische politieke opvattingen van deze groep, met name over vraagstukken van de vakbeweging en de strijd voor de eenheid, werden nu openlijk gepropageerd in artikelen in bladen van enkele EVC-bonden; ze komen neer op liquidatie van de EVC als klasse-organi- satie en haar verandering in een soort OVB. Concessies aan het anti- communisme, zelfs in de vorm van pressie tegen communistische functionarissen, moeten dit doel bevorderen. De grond van deze opvat- tingen en handelingen is het terugwijken voor de reactie, die na het 20-ste congres van de CPSU en de gebeurtenissen in Hongarije een fel offensief tegen de communistische partijen en de klassebewuste arbei- ders inzette. In plaats van met de grootste vastbeslotenheid stand te houden, ging deze rechtse groep er toe over zich van de CPN te dis- tanciëren en een neutrale houding te propageren, los zelfs van de politiek in het algemeen. Onder de indruk van dit reactionaire offensief zag de rechtse groep de mogelijkheid tot eenheid wegsmelten; zij zag 102
- --
niet, dat de arbeiders steeds weer voor de noodzaak van de eenheid geplaatst worden door de ontwikkeling van de klassenstrijd, door de aanval op hun levenspeil, nu in de vorm van de bestedingsbeperking.
Vandaar ook, dat zij het door de communistische partij aangeheven parool tot vorming van comité's van actie, die de eenheid van onderop konden belichamen, naast zich neerlegden, scepticisme verspreiden en geen stappen deden tot practische verwezenlijking er van. De rechtsen staan vol pessimisme tegenover het eenheidsstreven en tegenover de strijd van de arbeiders.
Iedere critiek op deze houding werd door F. Reuter en B. Brandsen steeds terug gewezen. Zij beschouwden zich zelf als onschendbaar en toonden een grenzenloze minachting voor de opvattingen van het partij- bestuur en van de leden van de partij. Zij stelden zich boven de partij- discipline en beschouwden de leninistische organisatiemethoden als een onverdraaglijke aantasting van hun "autoriteit". De binnen de partij bestaande vrijheid beschouwden zij als een vrijheid om op te treden tegen de partij en haar opvattingen, als een vrijheid om geen rekening te houden met de besluiten. De vrijheid binnen de partij zagen zij als een vrijheid om de laster der reactie in onze rijen te herhalen. Zij toon- den in één woord alle kleinburgerlijke eigenschappen van wat Lenin al in het begin van deze eeuw het "heren-anarchisme" noemde. "De partijorganisatie schijnt hem een monsterachtige "fabriek" te zijn, het zich schikken van een deel naar het geheel en van de minderheid naar de meerderheid noemt hij "knechtschap" de arbeidsverdeling onder lei- ding van het centrum verwekt van zijn kant een tragi-komisch ge- schreeuw over het veranderen van mensen in "raadjes en schroefjes", het in herinnering brengen van de organisatorische statuten van de partij verwekt een verachtelijke grimas", zo kenmerkte Lenin de op- vattingen van dit "herenanarchisme".5)
Het loslaten van de leninistische organisatiebeginselen, het vormen van een fractie, gaat aldus samen met het herleven van allerlei in het verleden met veel moeite overwonnen fouten. Het gaat samen met een zeldzame zelfoverschatting van enkele figuren "met autoriteit" en een evengrote minachting voor de opvattingen van het gewone lid van de partij. Alleen zo is het toch te verklaren, dat deze rechtse opportunisten de conclusies van de partij-discussies, die de vrucht was van het den- ken van de leden der partij, naast zich neerlegden. Dit gaat samen met een geringschattende houding tegenover de initiatieven van de massa en een hooghartige onderschatting van haar strijdvaardigheid.
D E communistische partij behandelt een dergelijk optreden niet in *
het verborgene. Ze brengt het openlijk in het daglicht, in het vol- ste vertrouwen dat de leden der partij en de arbeidersklasse in het alge- meen dit gevaarlijke, voor de strijd nadelige optreden zullen onder- kennen en er de conclusies uit zullen trekken.
Dit is een moeilijk en soms hard proces, maar de communistische partij is de partij van de arbeidersklasse en deze heeft het recht om haar te beoordelen en de houding van haar leiders te beoordelen. Ook daarbij gaan de communisten uit van Lenins aanwijzingen, dat de verkeerde
5) Lenin, Keuze uit zijn werken, Deel I, blz. 273.
handelingen van een of andere leider ter beoordeling van allen moeten worden gesteld. "Dit lijkt op het eerste gezicht hard, het moet soms
"beledigend" schijnen voor de een of andere leidende figuur, maar dit verkeerde gevoel moeten we overwinnen, dat is onze plicht tegenover de partij en de arbeidersklasse. Daardoor, en alleen daardoor, geven wij aan de gehele massa (en niet aan een toevallig uitgekozen kring) van invloedrijke partijwerkers de mogelijkheid om hun leiding te ken- nen en een ieder van hen op de hem toekomende plaats te zetten."6)
Zo is ook het optreden van de rechtse fractie Reuter-Brandsen open- lijk aan de kaak gesteld. Het overwinnen van deze rechtse groep en de door haar gepropageerde opportunistische opvattingen door de partij en de arbeidersklasse is de weg om de strijd voor de belangen van de arbeidersklasse te versterken. Zij moeten buiten staat worden gesteld om nog meer schade aan te richten; haar belemmerende houding ten aanzien van het verwezenlijken van de eenheid van actie moet worden weggenomen. Het is daartoe nodig om met kracht en onverzoenlijkheid tegen het rechtse gevaar op te treden.
In de Moskouse verklaring van de communistische en arbeiderspar- tijen is op grondslag van de analyse van de activiteit van de communis- tische wereldbeweging de noodzaak daarvan nogmaals duidelijk onder- streept. In deze verklaring wordt gezegd: "De gehele ervaring van de internationale communistische beweging leert, dat de vastbesloten ver- dediging van de marxistisch-leninistische eenheid in de rijen van de communistische en arbeiderspartijen en het niet toelaten van fracties en groepjes, die deze eenheid ondermijnen, de noodzakelijke voorwaar- den zijn om de taken van de socialistische revolutie en de opbouw van het socialisme en communisme, met succes op te Iossen."7)
B) Lenin, Verz. Werken, Russ. uitg. Dl. 7, blz. 101.
7) Voor vrede en socialisme, blz. 20.
JAAP WOLFF
Het Indonesische conflict en de Nederlandse regering
Uit de rede van Paul de Groot bij de behandeling van de begroting van Buitenlàndse Zaken in de Tweede Kamer op 4 februari 1958.
DR. Drees heeft bij de Algemene Beschouwingen in de Eerste Kamer een schets van de geschiedenis van het Indonesische conflict ge- geven. Dr. Drees heeft gezegd: De Nederlandse regering kwam op de Ronde Tafel Conferentie (RTC) dit en dat met de Indonesische regering overeen, o.a. dat wij één jaar na de ondertekening van de RTC-over- eenkomst over de status van Nieuw-Guinea zouden onderhandelen.
Helaas hebben wij daarbij een kleine fout gemaakt; wij vergaten te bepalen wat er zou gebeuren, wanneer wij het er niet over eens zouden worden. Wij werden het er niet over eens, want Indonesië wilde niet wat wij wilden. Daarna hebben wij enige jaren gewacht, zo zeide dr.
Drees ongeveer, en nu weten wij niet meer, waarover wij eigenlijk nog zouden moeten onderhandelen. Want plotseling gebeurde er iets. Onze landgenoten in Indonesië werd onrecht gedaan, hun auto's werden be- smeurd, hun bedrijven onder beheer gesteld, er kwam - ik citeer de Handelingen van de Eerste Kamer-: "een groot systeem van beroving, ten dele toegelaten door de regering, ten dele door de Indonesische regering zelf geregeld."
Nogal vriendelijk van de ene regering tegenover de andere om een woord als "beroving" te gebruiken! Heeft onze regering echter het recht om zich als de beledigde onschuld voor te stellen? Ik geloof het niet. De feiten tonen aan, dat dit juist is. De voornaamste oorzaak, waarom de regering zich als de beledigde onschuld poogt aan te stellen, is, dat zij nog steeds niet ziet, evenmin als haar voorgangsters, dat er in Indonesië een nationale revolutie aan de gang is, die zich onweer- staanbaar en onophoudelijk verder ontwikkelt. Die revolutie zal eerst voleindigd zijn na volledige nationale zelfstandigheid en na het ver- trek van de Nederlandse koloniale macht uit het gehele grondgebied van de voormalige kolonie Nederlandsch-Indië. Dat duurt tot aan de volledige economische soevereiniteit van Indonesië en de liquidatie van de monopoliepositie, die het Nederlandse kapitaal daar inneemt.
Het conflict tussen Nederland en Indonesië is niet een donderslag bij onbewolkte hemel, maar was reeds lang aan de gang. Dit conflict kan men eerst bespreken, wanneer men zich realiseert, dat het een conflict is tussen een overheerst land en een overheersend land. Het wezen van dit conflict is, dat het Indonesische volk zich verdedigt tegen Nederlandse economische en financiële agressie en tegen een hoe langer hoe duidelijker wordende voorbereiding van militaire agressie.
Dr. Drees zei in de Eerste Kamer verwonderd, dat hi.j de Indonesiërs niet meer kon begrijpen. Hoe is het toch mogelijk? In 1949 was het nog mogelijk de regering-Hatta de RTC-overeenkomst op te leggen. In 1949 waren ze nog zo braaf en nu zijn ze zo rebels geworden! Sindsdien ech-
ter is er heel wat gebeurd in de wereld. Sindsdien is er de nederlaag geweest van Tsjiang Kai-sjek tegen de Chinese Volksrepubliek, van Syngman Rhee tegen de Noord-Koreanen, van Frankrijk tegen Viet- Nam, van Engeland, Frankrijk en Israël tegen Egypte. Sindsdien is de Eisenhower-leer voor het M~dden-Oosten bankroet gegaan. Wanneer de regering voor deze ontwikkeling de ogen sluit, is het niet te verwonde- ren, dat er niets meer is te bespreken. Wanneer de regering voor deze ontwikkeling de ogen sluit en vast wil houden aan haar RTC·dictaat, dan is het duidelijk, dat een oplossing van het conflict door deze rege- ring niet is te verwachten. Wanneer de regedng een houding blijft aan- nemen, die ik populair zou willen kenschetsen als: "wat ook val, Luns staat pal", dan is er voor ons land een zeer duistere toekomst in het Indonesische conflict weggelegd. Maar er is meer.
IJskast of stookoven.
Wat heeft de Nederlandse regedng gedaan sedert in 1950 geen over- eenstemming over Nieuw-Guinea werd bereikt? Zoals bekend is, werd in 1951 op voorstel van de heer Romme het Nieuw-Guinea-vraagstuk in de ijskast gestopt. Later werd Nieuw-Guinea als Nederlands grond- gebied in de Grondwet vastgelegd. Wat betekende dat? Dat betekende, dat Nederland eenzijdig en eigenmachtig beschikte over de status van Nieuw-Guinea, waaromtrent het zich verplicht had te zullen onder- handelen. Was dat nu wel een ijskast? Wij stellen die vraag, omdat we met de heer Romme zekere ondervindingen hebben opgedaan; hij zegt nl. nooit wat hij meent. Wanneer hij het woord ijskast gebruikt, moet men geen kou verwachten, maar juist warmte. Het is dus zeer wel mogelijk, dat de heer Romme indertijd geen ijskast, maar een stookoven bedoelde. Inderdaad, wij hebben gezien hoe Nieuw-Guinea nadien een militaire basis werd. Wij hebben gezien wat er in Indonesië vanuit die militaire basis en vanuit de monopolistische positie van het Neder- landse kapitaal is gebeurd. Er is toen een stelselmatige beroving be- gonnen, niet een beroving van de Nederlandse kapitalisten, maar een beroving door de Nederlandse kapitalisten van de Indonesische be- volking.
Misschien mag ik één voorbeeld aanvoeren, nl. het voorbeeld van een handelmaatschappij in suiker. Multatuli had het over de makelaars in koffie, maar hier gaat het over een handelmaatschappij in suiker, ook een zeer belangrijk artikel. Ik las bv. in "Indonesian Review" van november 1956 een artikel van de secretaris van de bond van arbeiders in de suikerindustrie, de heer Kusunardi. Die vertelt daarin het een en ander over deze handelmaatschappij in suiker, de NIVAS. Deze maat- schappij maakte in de groothandel 30 pct winst. Daardoor bedroeg de winst van de NIVAS in de binnenlandse afzet 374 miljoen rupiah per jaar. De winst op de export van suiker bedroeg 23 miljoen dollar per jaar. Deze winsten gaan naar het buitenland en ze gaan dus aan de neus van Indonesië voorbij. Voorts zijn er vele berichten geweest, die dui- den op een aanzienlijke stijging van de textielprijzen in Indonesië ge- durende de afgelopen jaren. Men spreekt zelfs van een kunstmatige schaarste aan textiel in Indonesië; terwijl de Twentse textielindustrie toch werkelijk niet te veel orders had. Voorts was er de positie van de
KPM, die een veel hogere vrachtprijs eiste dan de normale vrachtprij- zen, die in de wereld golden, en die in Indonesië een bevoorrechte positie had op grond van een soort contract, een accoord dat in 1930 is gesloten, het z.g. Grote-Archipelaccoord, en dat tot nu toe geheim is gebleven. E,r is daarna in de Indonesische pers melding gemaakt van een hele reeks van subversieve acties en aanmoedigingen tot separatisme.
Voorts is er .sabotage gepleegd, zoals het in brand steken van een olie- tanker op Noord-Sumatra in 1956, waardoor de Indonesische Republiek 21 miljoen rupiah schade heeft geleden. Er is in de pers sprake van hulp, door de KPM verleend aan staatsvijanden van de Indonesische Repu- bliek, o.a. aan een genoemde Klaassen, die wegens het onwettige bezit van wapens en munitie tot drie jaar gevangenisstraf was veroordeeld.
Deze man wist met behulp van de KPM te ontvluchten.
Misschien zegt men nu, dat hier communistische bronnen of Indo- nesische-nationalistische bronnen, die aan de linkerkant staan, worden geciteerd. Om dan het evenwicht te herstellen, wilde ik de Kamer op- merkzaam maken op een verklaring van iemand, die in het geheel niet links is georiënteerd, nl. de Indonesische minister van financiën, Yus- suf Wibisono, die lid is van de Masjumi. Deze verklaarde op 3 oktober j.l. aan het persbureau Antara met betrekking tot het protest van de Nederlandse regering bij de UNO tegen het niet erkennen van de schul- den van het Nederlandsch-Indische Gouvernement door de Republiek:
"Neder land moest zich realiseren, dat de eenzijdige verbreking van de RTC-overeenkomst en de afwijzing van alle schulden slechts het gevolg is van de Nederlandse schending van de RTC, toen het weigerde West- Irian in de Indonesische Republiek in te voegen binnen een jaar na de ondertekening van de RTC in december 1949.'' Hij voegde eraan toe, dat de wederopbouw van Indonesië veel moeilijkheden had ondervon- den als gevolg van de Nederlandse subversieve activiteit op financieel en economisch gebied, gericht tegen de Indonesische belangen. "De schulden waren op de RTC in 1949", zo zei hij, "aan Indonesië opge- drongen en het was toen genoodzaakt de Nederlandse eisen te aanvaar- den onder protest en met veel voorbehoud."
U ziet, dat over dit vraagstuk in Indonesië onder het Indonesische volk van uiterst links tot uiterst rechts maar één mening is. Wat deed nu de Indonesische regering? Zij heeft gewacht. Eerst zeven jaar na de ondertekening van de RTC-overeenkomst, dus in 1956, heeft zij deze overeenkomst opgezegd. Dit is gebeurd door het Indonesische Parle- ment. De RTC-ove~reenkomst is getekend door een voorlopige Indone- sische regering. De opzegging van de overeenkomst heeft plaatsgevon- den door een officieel ingestelde, wettige regering; deze opzegging is goedgekeurd, geratificeerd door het Indonesische Parlement, dat is ge- vormd na algemene verkiezingen, die geheim waren en waarbij de candidaatstelling voor alle partijen vrij was. Eind 1957, een jaar later, is de Indonesische regering ertoe overgegaan na lang dralen en na veel aarzelen de monopolies onder beheer te stellen. Zij heeft deze monopo- lies - daarop vestig ik de aandacht speciaal van de leden van de fractie van de PvdA - niet genationaliseerd of gesocialiseerd, een punt, dat in het programma van de PvdA staat. Zij heeft deze monopolies alleen onder controle gesteld, met het doel de bevolking tegen prijsopdrijving
te beschermen en de Indonesische staat te beschermen tegen saboteurs en complotteurs. Dit is mijns inziens de geschiedenis van het conflict, zoals dit zich in de wereLd afspeelt.
Als de heer Drees dan zegt, dat hij min of meer, om zo te zeggen, ontstemd is over het catastrofale en crisiskarakter van dit conflict, moet ik vaststellen, dat dit catastrofale en crisiskarakter door het kolo- niale kapitaal en de Nederlandse regering zelf is teweeggebracht, dat zij dit karakter eraan hebben gegeven en dat zij aansturen op een cata- strofe in de Indonesische economie om langs deze weg in de binnen- landse verhoudingen van Indonesië verandering te brengen en een nieuwe regering af te dwingen, die uit de Nederlandse hand zou eten.
Daarom is het belachelijk, wanneer de regering zich als de beledigde onschuld wil voordoen. Zij is de schuldige aan het conflict. Hier wordt koloniale agressie bedreven tegen het Indonesische volk.
Keuze tussen twee wegen Nu is er voor de naaste toekomst de keuze tussen twee wegen.
De eerste is doorgaan met deze agressie. Dat betekent de evacuatie van de Nederlanders uit de bedrijven in Indonesië om te voorkomen, dat dezen als gijzelaars zouden worden beschouwd bij een eventuele militaire Nederlandse aanval. Dat betekent in de tweede plaats het bedrijfsleven ontwrichten voordat Indonesië in staat is het Nederlandse personeel te vervangen. Een soort variant op het bekende terugtrekken van de westerse loodsen uit het Suezkanaal aan de vooravond van de Engelse landing in Port-Saïd.
Verdere stappen zijn de vorming van een tegenregering op Sumatra,t) die op het ogenblik door sommige bladen openlijk wordt gepropageerd.
Is er een basis voor een tegenregering in Sumatra? Het is bekend, dat er in midden-Surnatra en andere gebieden een fascistisch regime heerst en dat daar concentratiekampen zijn ingericht, waarin nationalisten worden opgesloten. Het is dus niet onmogelijk een tegenregering op Sumatra op te richten, maar deze draagt dan nu reeds het stempel van fascisme. Wat zou deze moeten doen? Java blokkeren, Java uithongeren tot het zich overgeeft? Maar een ieder weet van de schoolbanken af, dat Sumatra tien miljoen inwoners heeft. En er staan weinigen achter dit fascisme.
Rebellie op Sumatra, de vorming van een nieuwe regering aldaar?
Dat zou een grote storm van verontwaardiging in geheel Indonesië met zich brengen, maar dat zal evenmin aan de Indonesische revolutie af- breuk kunnen doen als de opstand van een groep fascisten in Hongarije aan de revolutie afbreuk heeft kunnen doen.
Een dergelijke tegenregering zal alleen iets te betekenen hebben bij de landing van Nederlandse troepen op Sumatra. Wat zou hiervan het gevolg zijn? Een langdurige oorlog. Voor wat de resultaten daarvan betreft, zou ik de regering willen vragen te zien naar de resultaten van de politiek van Guy Mollet tegen Algerije en naar de resultaten van de politiek van Anthony Eden tegen Malakka.
Wie zal hiervan voordeel kunnen hebben? De Engelse kolonialisten
1 ) Intussen is een zgn "tegenregering" gevormd. De CPN heeft haar standpunt hier- over uiteengezet in de verklaring die elders in dit nummer is afgedrukt.
in de eerste plaats, die Sumatra gaarne als barrière willen hebben tegen de nationale vrijheidsstrijd van de bevolking van Malakka en die daarin een bescherming zouden zien voor de belangen van de olie- en rubber- ma'atschappijen, zowel op Sumatra als Malakka.
Wie zouden er nog meer voordeel van hebb~::n? Amerikaanse kringen, die beide partij en ondersteunen, om dan, als lachende derde het vetste deel van de buit te bemachtigen. ·
Voor Nederland zou een oorlog, die onvermijdelijk de consequentie moet zijn van de huidige lijn, die bij de politiek in Indonesië wordt gevolgd, alleen een ramp tot gev;olg hebben, een hernieuwde uitzending van soldaten, massagraven, stijging van de militaire lasten.
Het Nederlandse volk moet waakzaam zijn. Het Nederlandse volk moet waken voor zijn zonen en zich niet laten overrompelen door schijn- bare zwijgzaamheid of het rond de pot draaien op diplomatieke wijze, maar zorgen, dat deze regering ten val wordt gebracht voordat derge- lijke plannen tot werkelijkheid kunnen komen en dat dergelijke plannen in de kiem worden gesmoord.
Welke is de andere weg?
Hoe anders zou de verhouding tussen Nederland en Indonesië zijn geweest, wanneer de Nederlandse regering d~ wensen van onze com- munistische fractie in 1946 ter harte had genomen! Hoe anders zou de verhouding zijn geweest, wanneer zij toen reeds niet alleen de politieke soevereiniteit over Indonesië had gegeven, maar terzelfder tijd vrijwil- lig afstand had gedaan van de monopolistische overheersing van de economie van Indonesië, wanneer zij vrijwillig afstand had gedaan van elkeactede présence, zoals het bezit van Nieuw-Guinea betekent. Wan- neer zij onze politiek van vriendschap en vrede met het Indonesische volk had gevolgd, zouden wij op het ogenblik niet alleen geen conflict hebben, wij zouden geen donderwolken in het verschiet hebben, maar wij zouden een ongelooflijk morele versterking van onze positie in de wereld hebben gezien. Daarom geloof ik, dat er op dit moment maar één weg kan worden gegaan. Van Nederlandse zijde moet onmiddellijk het initiatief worden genomen om te komen tot onderhandelingen over deze brandende kwestie: de overdracht van Nieuw-Guinea aan de Re- publiek, het afstand doen van de monopolistische positie van het Ne- derlandse kapitaal in Indonesië en het afstand doen van alle andere bepalingen van de RTC.
Zes bezwaren Hierover is in Nederland een grote discussie gaande. Van officiële en niet-officiële zijde worden daartegen grote bezwaren aangevoerd.
Ik zou er een paar willen bekijken. Het e e r s t e bezwaar is het Neder- lands prestige. Ons prestige laat het niet toe, zo woll'dt gezegd, thans met Indonesië opnieuw aan de tafel te gaan zitten en nog minder uit eigen beweging een conferentie te organiseren. Om wiens prestige gaat het hier? De koloniale reactie heeft dit conflict uitgelokt en dreigt van kwaad tot erger te gaan. Als progressief Nederland hieraan een einde maakt, betekent het dan verlies van prestige? Misschien voor de reactie, maar het betekent een prestigewinst voor Nederland, niet alleen in Indonesië, maar in de gehele wereld. Door wat er nu gebeurt en ge-
beurd is, overlaadt Nederland zich met schande en schaadt zijn eigen
· belangen. Het is er de oorzaak van, dat het woord Nederland en de woorden koloniale uitbuiter in de gehele wereld synoniemen zijn gebleven.
Wie beweert tot onderhandelen bereid te zijn, doch geen initiatief van Nederlandse zijde wenst te nemen uit prestige-overwegingen, ver- langt dus van de Indonesische regering, dat zij het initiatief neemt, want één van beide moet toch het eerst beginnen. Het prestige van de Indo- nesische regering schijnt niet te wegen. Waarschijnlijk meent de rege- ring, dat prestige iets is voor blanken en niet voor bruinen, zo iets als de mentaliteit van Little Rock. Dat schuilt achter het argument, dat Nederland uit prestige-overwegingen geen initiatief kan nemen.
Het t w e e d e bezwaar kan men weergeven met de woorden: Right or wrong, my country. Wij zijn in een conflict met het buitenland en dan behoort iedere Nederlander, om het in het Duits te zeggen, das Maul zu halten en achter zijn regering te gaan staan. In die geest on- geveer heeft men in de Eerste Kamer de PvdA-fractie gepoogd de mond te stoppen. Welk een valse redenering! Als een regering een koloniale politiek voert, die een ramp dreigt te ontketenen, is het de plicht van iedere vaderlander, die bezorgd is voor zijn "country", zijn regering een halt toe te roepen. Wie zwijgt, stemt toe en maakt zich medeplichtig.
Er is nog een derde argument voor het behoud van Nieuw-Guinea Het zou in het belang van de Papoea's zijn.
Er wordt gezegd: Het is de roeping van Nederland om na drie eeuwen verwaarlozing de Papoea's uit het stenen tijdperk naar de beschaving te voeren. Het is nauwelijks de moeite waard, dit argument te ontze- nuwen. Tal van Nederlanders, die op dit punt bekwamer zijn dan ik, hebben het onzinnige van deze redenering aangetoond en hebben ook aangetoond, dat het geen redenering, maar een uitvlucht is om de overdracht van Nieuw-Guinea tot sint-juttemis uit te stellen. Hoe is het in hemelsnaam mogelijk, dat men op het idee komt de Papoea's de cultuur deelachtig te doen worden via de Nederlandse taal? Voor mij zijn de Papoea's allerminst minderwaardig. Integendeel. In de jong- ste geschiedenis is herhaaldelijk gebleken, dat ethnografische eenheden, die eeuwen in ontwikkeling achter zijn geweest, diezelfde beschaving en soms een grotere kunnen tonen, dan de z.g. oude cultuurvolkeren.
Maar om die Papoea's, ook al zouden zij zeer begaafd zijn, via de Ne- derlandse taal tot de cultuur te leiden, is erg moeilijk en is alleen nuttig voor degenen, die gedurende een onbeperkte tijd Nieuw-Guinea bezet willen houden. Wie enige ondervinding heeft met vreemdelingen, die de Nederlandse taal willen leren, weet, dat het vaak vele jaren duurt voordat men het onderscheid leert kennen tussen ei en ii en voordat men "sch" leert uitspreken. ·
Moeten de Papoea's van Nederland de democratie leren? Och, zij hebben het op het ogenblik beter dan wij wat de democratie betreft.
Zij hebben nog een vrije tam-tam. Wij kunnen in Nederland niet eens door de radio tot elkaar spreken zonder Radioraad. Dat instituut kent men in Nieuw-Guinea niet. Moeten zij van Nederland leren hoe vrede- lievende mensen van de radio weg te drijven? Op democratisch gebied
kunnen zij niet zoveel goeds van Nederland leren. Zij kunnen in dezen meer van Indonesië leren. Daar worden de burgemeesters door de ge- meenteraden gekozen; dat recht heeft geen enkele gemeente in Neder- land.
Een v i er de bezwaar betreft het materiële belang. Dr. Drees heeft in de Eerste Kamer onomwonden gezegd: Wij hebben geen materieel belang bij Nieuw-Guinea. Dat is zo, want alleen al bij overdracht zal op de begroting voor Nieuw-Guinea 80 miljoen van de rijksuitgaven
· wegvallen. Bovendien zouden belangrijke bezuinigingen op militair gebied kunnen worden bereikt. Het grootste materiële voordeel, dat aan een overdracht van Nieuw-Guinea zou zijn verbonden, is in deze situatie de mogelijkheid om de Nederlandse handelsbelangen te redden en om de Nederlandse bedrijven in Indonesië het voortbestaan mogelijk te maken, wanneer dit gebeurt op voet van gelijkheid met andere onder- nemers.
Er is nog eenvijfde bezwaar. Men zegt: Als wij toegeven aan Indo- nesië, komt het communisme aan de macht. Hierop wil ik in het bij- zonder ingaan, want de politiek van de communistische partij in Indo- nesië is niet de politiek van de machtsgreep en is niet de politiek van een burgeroorlog of gewelddadige omverwerping van het thans be- staande regime.
Het doel van de Indonesische revolutie, dat ook de communisten in Indonesië onderschrijven, is de opheffing van de imperialistische over- heersing, in de eerste plaats door de Nederlanders. Het gaat om het opheffen van de feodale verhoudingen in het binnenland, om de ontwik- keling en de industrialisatie en om het voeren van een neutrale buiten- landse politiek ten gunste van de wereldvrede. Als er sprake is van macht, dan is dat geen macht, die eventueel door het communisme zal worden veroverd, maar dan is er alleen sprake van een macht, berus- tend op het nationale front, waarvan de kern gevormd wordt door de samenwerking tussen de PNI en de PKI. Beide partijen vullen elkaar aan en naar onze mening is het ondenkbaar, dat er tussen die partijen, zo er al meningsverschillen zijn of misschien nog kunnen ontstaan, een zodanige verwijdering zal ontstaan, dat zij elkaar niet langer zullen aanvullen. Het lot van Indonesië en van de Indonesische revolutie is in handen van deze twee partijen.
Nu zwaaien de kolonialisten met het rode spook in Indonesië. Ach, dat is toch heus niet erg origineel. Het zwaaien met het rode spook is al een heel oud kunstje. Dat deed Hitler, toen hij de Juden und die Kommunisten van alles de schuld gaf. Dat doen ook degenen, die nu zeggen, dat de communisten in Indonesië hun slag willen slaan. De Indonesische vlag is niet enkel rood, maar rood en wit. Het is de natio- nale vlag. Maar wat schuilt er achter dit zwaaien met het rode spook?
Daarachter schuilt de begeerte naar een machtsgreep van het fascisme in Indonesië, zoals op Sumatra al is gebeurd. Dat wil men op heel Indonesië overplanten.
Een z e s de bezwaar is, dat wij wel zouden willen onderhandelen, maar niet met degenen, die nu aan het bewind zijn. Ik zou willen vra- gen: wanneer heb ik dat liedje al eens eerder gehoord? Heeft indertijd ook niet reeds de heer Van der Plas, de man van de secret service en
de eerste pretendent naar de regering in Indonesië, vlak na de bevrij- ding van Indonesië van de Japanse bezetting datzelfde gezegd? Hebben ook niet de heer Van Mook en de ministe!rs Logeman en Jonkman ge- zegd: wij willen wel onderhandelen, maar niet met Sukarno, niet met degenen, die op het ogenblik aan de macht zijn? Dat was een manoeuvre om de voorbereiding van de koloniale oorlogen te dekken. Nu is het weer een manoeuvre, die moet dienen om de in stilte voorbereide plannen voor verdere agressie te dekken.
Een nieuw kabinet noodzakelijk Daarom is de conclusie van onze fractie, dat er vóór alles een nieuw kabinet nodig is.
Hoe komen wij aan een nieuw kabinet? Enige tijd geleden is in "Het Vrije Volk" geschreven, dat Nieuw-Guinea indertijd van de RTC-over- eenkomsten uitgezonderd werd onder druk van de rechtse partijen en in het bijzonder onder druk van de heer Romme. Wat wilden die rechtse partijen hiermee en wat willen zij nu? Is het misschien in het belang van de missie en de zending, dat zij zo fanatiek vasthouden aan het behoud van Nieuw-Guinea? Maar het is toch bekend, dat missie en zending op Java juist grote moeilijkheden ondervinden door het feit, dat Nederland onwrikbaar wil vasthouden aan Nieuw-Guinea. Dat is ook begrijpelijk. Het is moeilijk om de Bergrede te verkondigen, als men optreedt als het Sanhedrin of zelfs als Pontius Pilatus. Wat kan er nog anders achter zitten? Er wordt van zekere zijde, die min of meer ingewijd is, de hypothese geopperd, dat er bepaalde fanatieke kringen zijn in de r.-k.-missie in Europa en niet in Indonesië, die van Nieuw-Guinea als ideaal werkterrein geen afstand willen doen, die alle redelijkheid, alle argumentatie, alle argumenten, die het tegendeel aantonen, op zij zetten uit een soort verblind fanatisme. Inderdaad de argumenten, die voor het behoud van Nieuw-Guinea naar voren worden gebracht, zijn zó onhoudbaar, dat men ten slotte geneigd zou zijn, aan deze lezing gehoor te schenken.
Maar wanneer de rechtse partijen of de leidende kringen uit de rechtse partijen verantwoordelijk zijn voor het huidige conflict, is er een reden te meer een nieuwe regering te vormen, die met deze schuld niet langer is belast. Dit heeft de PvdA in de hand. Als zij geen nieuwe regering vormt, is het niet meer te aanvaarden, dat zij de schuld voor eventuele gevolgen van het conflict inzake Nieuw-Guinea en andere vraagstukken afschuift op de rechtse partijen. Doet zij dat niet, dan heeft deze zogenaamde linkse partij mede de volle schuld en verant- woordelijkheid te dragen.
Na Bandung~.. Cairo
DE Aziatisch-Afrikaanse solidariteitsconferentie, die omstreeks de jaarwisseling in de hoofdstad van de Egyptische Republiek Cairo werd gehouden, heeft opnieuw getoond tot welk een enorme omvang de strijd en de solidariteit van de volkeren in de Aziatische en Afri- kaanse landen is gerezen. Vliegtuig na vliegtuig bracht in die decem- ber-dagen van het vorig jaar delegaties van de jonge en tegelijk zo oude naties uit alle delen van deze twee gigantische continenten en in de aula van de Cairose Universiteit legden zij getuigenis af van hun onwrikbare wil aan het kolonialisme een eind te maken en de vrede te verdedigen.
Er waren velen, die elkaar enkele jaren geleden ook reeds hadden ontmoet op de conferentie van Bandung; Cairo vormde dan ook een voortzetting van de Bandung-conferentie, al was het karakter enigs- zins anders. Het waren nu geen regeringshoofden, die bijeen kwamen, doch afgevaardigden van de soli:dariteitscomité's, die in alle landen waren gevormd. Zoals echter zelfs de "Nieuwe Rotterdamse Courant"
moest toegeven, is dat geen reden om de betekenis van deze confe- rentie te onderschatten, omdat de vertegenwoordigers van vele dezer landen de taal van hun regering spraken. En waar dat niet het geval mocht zijn - zoals met Irak en Jordanië - spraken deze vertegen- woordigers de taal, die "zeker weerklank vindt bij brede lagen van de bevolking van die landen", aldus dit blad.
Nog nooit in de geschiedenis van de Aziatische en Afrikaanse landen is er zulk een grote en omvangrijke conferentie gehouden; zij toont, dat de strijd tegen het kolonialisme tot nieuwe hoogten is gekomen en steeds meer landen omvat. Waren in Bandung 29 landen vertegen- woordigd, in Cairo waren dat bijna 50 landen, omdat nu ook afgevaar- digden van de 200 miljoen zielen die nog in openlijke koloniale sla- vernij leven en internationaal nog niet vertegenwoordigd zijn, aan de conferentie konden deelnemen en meespreken. Er waren afgevaardig- den van volkeren in Afrika, die voor het eerst op een internationale conferentie vertegenwoordigd waren. Representatief was de conferen- tie dus in alle opzichten.
Groeiend zelfbewustzijn
Zoals bekend, had de conferentie van Bandung in 1955 geleid tot over- eenstemming op basis van de vijf principes van vreedzame co-existen- tie. Zij had de "geest van Bandung" geboren doen wo11den. De solida- riteitsconferentie in Cairo was een resultaat van de groei van de geest van Bandung.
In de ruim twee jaar die achter ons liggen, heeft de geest van Ban- dung grote en diepgaande gevolgen voor geheel Azië en Afrika gehad.
De volkeren van Azië en Afrika hebben nieuwe overwinningen ge- boekt in hun anti-koloniale strijd. Soedan, Marokko, Tunis, Ghana en Malakka hebben hun onafhankelijkheid geproclameerd. De vlammen van de anti-lmloniale strijd zijn, ondanks anclevdrukking door de im-
