IN TRANSVAI1L 11 d e u r
I ZJ:.K PT:'IT?.US 3CEOI~T Z, B. COMo , M. ED. , '1.'. 0. D ~
PR0El"3K.RIF IHGEJJIEN
TER GED1,;ELTEI,IK3 VOI,TJOEiriEG llAtT DIE VEREISTJ~S
vir clie graad DOCTOR EDUCATIOHIS
aar1 die
POTCHEFSTIWmZSE UNTVERSITEIT VIR CHRISTEI,J:KE EOi~R ONDERWYS,
Desember. 1974.
PROLlOTOH: I'IWF. DR. B . fl '-' .
V 0 0 R W 0 0 E D
Aan die Here kom d~~e lof en dar.Jc toe vir genade en bystand met die voJ:tooiing vru1 hierdie proefskrif. Sonder dte aere is alles t~vergeefs.
Vir die nfgelope vier ;jaar Wlis di t my voorreg om vw1 tyd tot tyd met prof .. dr. B.C .. Schu.tte te kor:m1unikeer. . Ook met hierdie proefskrif hE!t hj' as my promotor 11 genadeloos"
maar met liefde, insig, begrip, oorwoendheid en ems
leiding gegee.. Sy ra.8kvat en vasvat en sy humor en gevat- heid het alles saam tot inspirasie en bemoediging gedien.
Aan u geagte prof. Schutte, my opregte dank en waardering.
Dit is 'n tydperk in my 1ewe wat lank onthou sal word.
Graag wil ck aok my hartgrondige en opregte dank teenoor die volgende uitspreek:
die '.rr<.msvoalse Onderw;,rsdepnrtcment vir toes temming om die vre.elys a£Jn hoiJfde van Afrikaanse laerskole te stuur, asook vir 'n stud.iele.ning;
die T.O.D.-biblioteekdicns vir hoogstaand.e hulp met boeke;
d.ie H.G.N. vir 'n ad hoc-toekenning;
hoofde van .Afrj kaa...'1.se laerskole wa't die vraclys vol tooi en terugbesorg het;
mnr., H.1"). Klopper vir d.is taalverso:rging van die procfsl...:ri f;
meV\· .. c.~r. du Toit en M.C.J. Tait vir die tikwerk en
mev~ Mari Kirstein vir die organisasie en hulp met die afrolwfl;:rk$
Ten slotte 2-e.n vir .1u .J.r l '. /'
Sender hulle morele o::1derskraging aou hierdie proefskrif waarskynlik nooit werklikheid geword het n.ie.
Hierdie proefskrif woi~ opgedra aan die spits
van die piramide. Dit word ver·hrou dat die Here
eelf d.it in die harte van mense mag le om te besin
en te lei - tot Sy eer en tot die welsyn van die
volk waaraan ons behoort.
HOO:b'STUK 1 BLADSY BEGRIT)SBEPAI,ING :Si'J UI'CEF:!'-ISJL'T·:!:ING V l""N DIE ONDERSOEK 1
1
II. BEGRIPSBEPALING 2
A. OPVOEDI:TG EN ONDEP.YTYS 2
B. GEiH:DIVIDUAJ.JISEERDE OF G:EDIF1''EREN3IEERDE
ONJJEHTfS 3
C. VOOGONDl:H'!tYS ETJ DIE VOORLIGTINGSPHOGRAM 5
III. DOEL VAN DIE O!U:mn~:;OEK
IY. lV'iE'l'ODE V JJi o:U>Ei~S011C
V. P.i=iOGR.PJv1 VIR DIE 011:0ERHA\'/IG E S'l,UDI.f;
HOOFSTUK 2
HlS'l'ORD:.'SE .F.!f JJRINSJPieLE PIJt\SIJTG V!Jf VOOGONDEH\IY::.i ~ .EN DIE VOOHLIGTINGSr.::::CGIL\!1 ( H?l.'EGHERI11G y, .. n DIE VCnG-
E :,J." 'r 'T()(',':JT.Jr,rn•>'f"C'':'T'TC' 17 \'\.-..._1..., .T.L.LiiU'J..)_LJJ.d..:J.u.j I) ··~nr1S
~._.iV',,·DE..,.TR . ..1U • DIE TH~'J'-~'iJ'J\.J.'···v .J..,l\i-.1 .r\ _lJ ... l".l
ONDEFr'.IYSDEJ:l,\HTrJ~ElT2 VO~'"JHG E(iKRYP
- · - ---
I. A. HISTORIESE BEGRONDING V/Jf VOOGOHDEH'.VYS
7 9 9
14
14 B. PRI.J:·nH?l(~LE BEGRONDI:m v:~N VOOGOHDEJ.f;:YS 15
TGEPASSI;>TG OP PRD.IeHE ONDEH~fYS
1' I •
.. ----..... .
·~"" " .;..., ..., .... ,..~"'! /'T'\ •'_,.., "
'-::::!
18
20
28
1
"i i •
HUIDIGE KUI/i~tJREL?:, POLI'J~IF;.:E: Hr EKONO!~IESE
OI_)SET El Gr~S~ir:t)HEID E.W DIE H08DS1\AK VA;~
VOLKS Ol)V0"E:1}1N' G
Io
I I . IS DIT C!·TS BHNS ;;IET DIE OPVOEDING E1·l ONDER·.',YS ? A. SO\iJE.f 1'N DIE ONDER'.'.'YS
B. DIE H. S. A. E1'l' DIE ONDEHWYS
C. DIE SKOOIJ li.S DIE V:E.'RDEDIGERS VAN DIE G 1~E'".J1'ESGRENSE
I I I . DIE :~G1'ERGR)1'1D 'J1\ ,\RTEE1i DIE VOOGONDFR.',YSER OPVOED:XG FAT OJTDE1L'.YS r,mp.r GEE
A. GOD3DIEN3'£IGE NOOD
40
40
42 42 4-3
45
47 47
1. Kommunisrne en die Christelike godsdiens 47
2. Die HO•ju van uie !liens 49
3. Johannesburg, n heidendom? 49
B. ffiSKEIDINGS 50
C. PERT.~ISSI\'/ITEI'l' 52
D. PORNOGRA.FIE EN VERVLAKKING· 54
E. ONKU11DE OOR DWEU:Di!IDDELS 56
F. VROEe SK00LVEHIJ,'..TING En ITtJ·~IO!lf,Wl.'E-KINDEHS 59
1.. Vroee skoolver1atint: 59
2. Immie;rante-kinders 61
G. DIE S'l';.D3AFRif.:.:.N.2R EIT KUL'l'lJUR 63
H. DIE STAD DIE JEUG 65
I. DIE S'r/.D E:-T DIE T0EK 1 JI:s V,\H DIE /;.li'HIKANE:-1 68
/1:. 1 ,
IV.
v.
K. ONVERDRAAGSA/JIHEID, :BEV'OOROORDEETJDHEID EN ANDEH RASSE
1. Swartes
c~. Klcurlin&e en IndH~rs
L. DIE GEVAAR UIT DIE OOSTE M. DIE AT<'RIKMIEH EN HANDELING·
N • OI'S OI'PJ.iiiNG
DIE NOODSA!JC V1\N VOLKSOPVOEDING
A. INLEIDING
B. 'i/AT IS VOLKSOl)VOEDDlG?
C. \'lAARGr.T IS VOLKSOPVOEDING NODIG?
D. WAT OUEHS IN VOLKSOPVOEDIHG NODIG Hb"T
1. Inleiding
2. Verokuiwing van die ltlem in die benaderine van ouers
3. Basiese inhoud van opvoeclkunclige probleme
4. Vir vwtter ouers is volksopvoedine;
no dig?
5. Indirekte opvoeding van ouers 6. Meer dirP.kte opvoedi11e; V<-J11 ouers F. :F:VALUERIIlG VAH OU:;:R- OF VOLKSOPVOEDING
SLO~.'
i i i
75 75 77 79 80 81 81 81 84 86 87 89 89
90 91
92
93
95
98
99
HOOFS1.'UK 1
V00GONDh'R\1YS IN DIE CFl1USTELIK3 SKOOL EN IWE DIT DIE
KIK:: LJ'l DJ]j VC:'OGDE TU.AK 102
I.
II.
III.
IV.
INLEII1JFG
A. DIE CHHIS'rBI,JKZ SKOOL
102 102 B. DIS CilHIS'Jli~LIKE SKOOL Ell N.ASTONAL}; DE'UGDB 106
C. SLOTSOl'ii OOR OPVOEDIHG EN ONJYEHYtYS IN DIE
CHHIS~l::!-:;LIK-NASIONALE SKOOL
DIE SKOOL J~'N DIE EISE v"·~N DIE TYD
110 111 A. DI.E OU:l1:.1t'.,YS:E'R EN VEHANDERF.JU)E OI>JSTANDIGHEDE 111 B. DIE VOLVIP.SSENB, DIE KIND EN SKOOL IN DIE
VEHANDr:RJ<,iH)E OI.TST.~\HDJGHEDE 112 C. DIE SKOOL AS 'N IDHEKE SOSIALE DIENS 113 D. DIE SKOOL EN DIE KUJ/l'UUHO!lT\';'IXKELIHG VAN
'N VOLK 114
E. DIE OORDRA EN G:.:aRHIK V PJl KEHlUS 117 F. DIE 11 NUVIE" :3KOOL r:H DIE :KIND 120 G. BESONDERE I'ROBLE1'.1E VAN DIE KIHD VAH ONS ~PYD 121
DIE A.
D.
c.
D.
}~.
F.
DI.};
HOOF EN DIE CHRISTELIKE SKOOL
DIE HOOF SE C!1:RIS1'}A,IK3 LE\n:,'NSBl~SKOUDTG
DIE HOOF E.N VOOG -( V OORJ~IGT Hi G-) ON~)ERVfYS ])11~: EOOF, DIE OUERS EN DIE G· H1EEN. SK1J"' JJIE HOnF El! SY FETiSOHEEL
DIE 1T()("):f' }~·1 SY l::IE O!JT\\
7IKKEI~IHG
DIE HOO}' 1:J1 SY VEIU'I1JGTINGE V
1J()G OIDER'.'.YSl:R }~~ SY R'):::lJING
122
122
127
129
131
132
1.32
134
v.
J3 e ROEPHTGSBEWUS1 1 HEID VAN DIE Q}!DERilYSER 135 C. DIE ON"Jm{VIfSR"l SE LEFENS- EN \'!eRELDBESKOUING 137 D. VERSKD~LEHDE VERHOUDE;GE VXS DIE ONDER 1 .'l"YSEH 137
1. Sy verboudi.ng tot die hoof
2~ Sy verlwudine tot kollegas
3· Sy verhouding tot kinders
4. Sy verhouding tot die ouers en clie gemecnskap
V, DIE TAiJC VI,N DIE VOOGOHD:E:J.~'~.'YShR GESIE1l 1 1 EEN DIE VERHJU:DIHG KIN!), HUIS EN SKO()L
A. DIE GI~TUS VAN DIE VAm:~RFIG1J1ffi
C. FAKTCRJ~ 1 .'/AT BYDR~'I.. TOT DIE 11 GOEIE 11 HUIS EN
GESAG IN JJI:S G·ESIN
D. DIE VR11..~GSTUK VAN 'rUG OP SKOOL
138 138 138 139
141.
141
143
144 146
1.. Orde en disaipline 140
2. Dissipline en gesag by die ouerhuis 148 3. Besinnine oor die toe})asain8 van strlif 149
VI. DIE TREFh'"RAG V ;,_n DIE OMGEVHNG SE \'/Af,RDES EN HOE
DIT DIE KIILD, OUER EN ONDEHYNSER RAAK 151
A, INLEIDING 151
B o HOUDI!;GS E!l OORTUIG IHGS VAN DIE INDIVIDU 15 3
C. KINJJlJ1S UIT S'.f/.K n!·!:G }.;'.'/HJGS EN AID1 HUISE 155
157
157
] ~-, ['.
v l •
lo Doelstelline in die junior prim@re skoal 158
2. Doelstelling in die priffi~re skoal
B o DIE VtJOGOI'~DElL/YSi:.'R EN SY KJ.~AS
1. Fasette by waarneming van kinders 2. Aleenene fasette by waarneming van
kinders
158
160 160 163 3· Die kind in die groepsituasie 171 4o Waarde van die waarneming vcm kinders 176
5. Die kind en huiswerk 177
6. Die kind en beroepsgerigtheid 178
VIII. SLOTSOM 181
OUER-nllDEH'.'/YSERSAl:1ESl'UEKINGf3 AS BJ~LANGHIKE STUT IN VOOG OHDL1t'JYS
I. INLEIDING 183
I I . WAT IS OTJEH-ONDETI\fYSERSAlnESPREKINGS? 186
I I I . WAAROM IS OU1"Ji-{}llDE'R','/YSERSAI.ffiSPR}J<IlW::i NODIG? 187
IV.
A. SAJ,JESPnJ.'l:. INGS SOVl'I-{ DrP DIE I:Il'TD i;i\llGAAN 187 B. SM.~ESPREKINGS UI1 1 DIE OUER SE OOGPUN~~ GESIEN 188 C. SAJ!:ESPRHCiiTGS V1\N DIE ONDJt,'RYtYSER SE KANT
GESIEN
D. SJ\.t~ESTHJ~I~IIHJ.~) SOOS DEUR BEIDE OUEH :S1~
ON DE:r··y~.i1'R G FS I }1-T
DJE OUEH SE v·::<H()TJDJNG TE.E'NOOH DIE SK.OOL Ul DIE OUER S }; EIS E
190
191
192 192 193
I . • / ... p
,l_ l ,
v. KOivTI'.IUNTKASIE TUSSEl'i OU:=IW 1!1'1 ONJJER':.'YSERS A. OUbnS SE BEG RIP V J,N OND~TCiiYSERS
B. B}:t~AJJEftiNG VAN OUERS !'.TE .. l' SJ'J·.IESPREKINGS C. B'EITE Oni ~'E KOT.IT'![lJNIKl:ER
1. Dinee wat '11 onderwyser gra2.g Sell wi1 vertel
2. llinee wo.t '11 onderwyser graag wi1 vra
3. Dinec wat ter1oops na vore kom D. NONVERI3ALE KONVERSASIE
E. M:ONDEJ~n:GE KOI.:l.:UNIICASIE 1. Praat ouei"S se taa1
2. Wecs eenvoudjg en konkreet
3. Praat doe1treffend
F. SOhTI\1IGI<.: 11 r!!OETS" EN 11 T!IOE1~IES" MET SAJf.LE=
SPREKINGS
VI. Gb'VOELL'NS WAT ONDERLIGGEND IS :·.AN /,LLE OUER- ONDJ<_,'R'.TfSEHSJ.I.1ESllJtEKINGS
A. DI:F~ KIND SE GEVOELENS
1. Hoe die ldnd oor homoe1f voe1 2. Hoe die kind oar sy ouers voel
3. Hoe die kind oar sy h ..UJ.D • voe1
4· Hoe die kinu oar sy omc;ewi.ne; en gemeenskap wc:..arin hy woon, voe1 5. Hoe eli e kind oor ander kinder::~ voe1 Il. DIE OUEH SE G LVOELI!..'NS
l. Hoe oucrs oor hu1 kincl voel
2. Hoe OUE!I'S oar hulle huiue voe1
3· Hoe ouerc oor hulleself voe1
4~ . ,.
~!A' ...,
(•,_ ... ... . ' ' -···
·~I"~
.:&? · .. :-; ~r:;r·~,.~ .. ser v:;el
vii
196 196 196 197 198 199 201 202 203 203 204 204
205
208 208 208 208 209
210 210 212 212 21.3 214-
?15
'
.-
1 v~ J 1 "
c. DIE 1o 2.
J.
4.
5.
D. DIE 1.
2.
3·
4o
ONJ1E1-C·.'.'YS 11-1 SE G E'VOELE11S
Hoe cJie onderwyoer oor k:Lnders voc1
Hoe die onc1erwyser oor ouers voe1
Hoe die ondernyser oor huise voe1 Hoe die onderwyser oor homself voe1 Hoe die onder'::y ser oor die idee van onderhoude voer, voe1
HOOF SE G1"'VOELENS
Sy gcvoe1ens oor kinders Sy eevoe1cnc oor ouers Sy gevoe1enn oor die skoo1
Sy gcvoelens oor ouer-onderwyser=
onderhoude
216 216 218 219 219
220 221 221 222 223 223 VII. SOORT1~ SM.:ESPHEKINGS mr DIE Bb"'J'I,ANNIHG Dl1ARVAN 224
1. Smnonprekines wat toevu11ig io 225
2. Telcfonieoo konferensie 225
3. Die huiskonferensie of huisbesoek 225 4.. Die k:lnd-ouer-konferensie 226
5. Die kind-cnderwyser-konforensie 226 6. Beplu.nde konferensies by die skoo1 on
huis 227
B o OT1S'i'ANDlGHEDE 'li!~T ONLE'RHOUDB NOODSAAKLIK
MAAK 227
1. Onder!10ude wat deur onclerwyoeru bee;in is ~~27
2.. Onderltoude wCJ.t deur ouei'S uangevro. io 228
C. DIE I'LEf: VAN DIE OlTDE1\H0UD D. TYE VIR Si.:.:ESPRE1GHGS
...
~... .., - ... ·---
~.... -- -
228 230
I~
, "
I --·· •
F. VOO::lBJ~REIDIHG, 31{21~.'JHTII:TG Ei'T VERLOOP V:\N ON1JERHOUDE
ix
234
1. Vir onderwysers 234
2. V~Jorbereiding vir '11 npesi.fieke ondcrhoud 234 3. Die voer van die onderhoud 239
G. KGHJl'}~HUISIES WAT SPESI:B'I:E:K OOR VORDERINGS=
VJ~HSLAJ~ G lu\.N 245
1. Konferensies met ouers v~n voorskoc1se
kinders 248
2. Konferensies met ouers oor leesprob1eme 251 3. Konf8rensies met ouers vun begaafde
lrindcrs
4. Konferensies met ouers vun vertraacde
252
kinders en v~n stadige 1eerders 254 5o Konfcrensiep i.v.m. beroepsvoorligting
a:?.n ouers en kinders ?.56
I o Al''SJ'JV\KE r,Tfi.AK },'N REKORDS HOU V :\H SA1:1E~iPHE::
1. Inleiding
2. Ui tno dieing mm ouers 3. Rekords oor samesprekines
4. Voorkoms Vbn '11 konferensiekaart 5. Ouers se reaksies na. die ccrflte
samesprnkines
VIII. SLOTOPME~KINGS
257 258 258
261
264
265
/xo
HOOFS~:TJK 6
VOCG-(VOORLIG~IITr~ ONlll~w-.Ys SOOS DIT IN DIE J>li'RIKAANSE
LAE11:3KO()J, UT 'i'J:,\1'ISV;\AIJ 'PO~~GET'!,S V!03.J) 266
II.
IV.
266
A. DIE DOEL T.I.E:.r DIE V RAELYS 266
C. DTJtJR V;m DIE ONDERSOJ.~'K EN VRAETJYSTE ONTV.\NG 267
D. DIJ.; VEHKREe UONS'ri:-'R 269
E. EHKELE VERONDERS'I'ELLJNGS 269
F. TE'KORTKO:.:INGE IN DIE ONDEHSO:ElC 270
GHADh'IGNG VAN SKOLE
A. DIE V1<;RSKILJJEHDE GRADE PR THeRE :-3KOLE B. 1~1''LEIDIITGS
B. fJ{ADE'l'.fiESE KWAIJIFIKASIBS ANTWOOHDE i. v. m. VOOGONDBH\'IYS
A. VR,\1\G 1 B. VR;\ /\.G 2
c. VR/\.1\G 3
D. VRAAG 4
}~. VHtu\G
~-)
F. VRAAG 6
G • VH/lAG 7 H. VRA/1G 8 I. VH/ifl.G 9 J. VRAAG 10
]{. VRAt.G 11
L. VR;\AG 12
.. ,:P
