JGZ-richtlijn Voeding en eetgedrag
C.I. Lanting, N. Heerdink-Obenhuijsen, H.L.L. Schuit-van Raamsdonk, E.M.M. Hofman-van den Hoogen, E. H. Leeuwenburg-Grijseels, A.
Broerse, M. Kamphuis, A.J.P.G. Smeets, K.I. van Drongelen Oktober 2013
Inhoud van de presentatie
• Prevalentie eetproblemen
• Oorzaken en gevolgen van eetproblemen
• Achtergrond, doel en afbakening
• Inhoud van de richtlijn: wat is nieuw?
• Registratie
Prevalentie
• Lichte tot matige eetproblemen bij 25% tot 45% van de gezonde, normaal ontwikkelende jonge kinderen
• Ernstige eetproblemen vooral bij kinderen met
psychomotorische retardatie en chronische ziekten (incidentie 40% tot 80%)
• Overgewicht bij circa 13 % van alle kinderen en obesitas bij circa 2%
• Anorexia nervosa bij jonge vrouwen van 15-29 jaar ongeveer
370/100.000 en boulimia nervosa ongeveer 1.500/100.000
Oorzaken en gevolgen
• Belaste medische voorgeschiedenis,
• Fase afhankelijk (‘moeilijke eters’)
• Ingrijpende gebeurtenissen, ziekteperioden, voedingsovergangen
• Gedrags- en ontwikkelingsproblemen
Kunnen leiden tot:
• Fysiek: achterblijvende groei, ondergewicht, overgewicht, obstipatie, diarree, tandbederf
• Cognitief: schoolprestaties ↓
• Sociaal-emotioneel: angst, depressie, negatief zelfbeeld,
regeloverschrijdend gedrag
Achtergrond, doel en afbakening
• Vroege ervaringen met voedselsoorten en eetmomenten leggen de basis voor volwassen eetgewoontes en gezondheid
• Op alle leeftijden onvoldoende consumptie van groenten, fruit, vis en vezels
• Leidraad voor handelen tijdens contacten met ouders, kinderen en jongeren
• Voor artsen, verpleegkundigen en doktersassistenten
• Preventie van overgewicht komt beperkt aan de orde
• Overlap met andere richtlijnen (voedselovergevoeligheid,
borstvoeding, zindelijkheid, opvoedondersteuning)
Inhoud van de richtlijn
• Indeling naar leeftijd van het kind of de jongere (0-1 jaar; 1-4 jaar;
en 5-19 jaar, met een uitloop naar 23 jaar)
• Basis voor de voedingsadvisering aan alle kinderen en hun ouders zijn de richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad
• Aandacht voor voedingsproblemen, eetproblemen en
eetstoornissen
Preventieve voorlichting en advies Nieuw voor de JGZ:
• Praktische pedagogische adviezen voor ouders:
o bieden van structuur door ouders (vaste eetmomenten, vaste plaats om te eten)
o goede voorbeeld geven
o leiding geven door ouders (gezond inkoopbeleid, leeftijdspassende tafelregels)
o positieve feedback (focus op wat goed gaat)
• Vanaf de leeftijd van 4 maanden kan, als kind en ouders er aan
toe zijn, bijvoeding
Ondersteuning en begeleiding
• Bij milde voedingsproblemen (spugen, diarree, obstipatie, onvoldoende groei)
o Let op onevenwichtige voeding (tekort aan vezels, vet), voldoende vochtinname
o Niet: druk op een verhoogde inname (het kind zou meer moeten eten)
• Bij eetproblemen
o Bezorgdheid verminderen, normale fase problematiek o Nadruk op (goede) groei
o Pedagogische advisering
Signalering
Nieuw voor de JGZ:
•Symptomen die kunnen wijzen op een somatische oorzaak van voeding- en/of eetproblemen en/of een eetstoornis
•Symptomen die kunnen wijzen op een eetstoornis (duur problemen > 1 maand;
leeftijd > 2 jaar; anticipatoir kokhalzen en/of pathologisch eetgedrag)
•Anorexia en boulimia nervosa kunnen al voorkomen vanaf de leeftijdsperiode tussen 8 en 12 jaar
•Bij verdenking op een klassieke eetstoornis: SCOFF of ESP
