Driemaster
/ / / DOCUMENTATIECENTRUMNe d e r l a n d s e politiekl
P A R T I J E N
OKTOBER, NOVEM BER, D ECEM BER, HOE LANG NOG ?
2
Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie algemeen secretariaat Prins Hendrikkade 104
1011 AJ Amsterdam 020-6242000 020-6264357(fax) Voorzitter: Cor Schagen
Scheepsmakerskade 98, 3011 V X Rotterdam tel. 010 - 4330749
Algem een secretaris:
Rogier van der Sande
Hooigracht 39, 2312 KN Leiden, tel. 071 - 128335
Penningmeester: Dirk-Jan Wierenga Schiedamsevest 32k, 3011 BA Rotterdam tel. 010 - 4032702
Vice-Voorzitter Politiek:
Eduard van der Biezen Parkstraat 45, 3581 PE Utrecht, tel. 030 - 334343
Vicc-Voorzitter Organisatie:
Frank van Dalen
Gen. Coenderslaan 31, 5623 LT Eindhoven tel. 040 - 465436
Internationaal Secretaris:
Ron Batten
Gravestein7, 1103 BH Amsterdam, tel. 020 - 6952479
Secretaris Vorming & Scholing:
N icole Koetsier
Rembrandtlaan 128, 7242 DE Lochum, tel. 05730 - 56690
Secretaris organisatie: Luc Spin Boezemstraat 13a, 3034 EE Rotterdam tel. 010-2130143
Politiek secretaris: Jan Kees Martijn Bataviastraat 21e, 1095 EK Amsterdam, tel. 020 - 6681278 ('s avonds)
Politiek secretaris: Eddy Habben Jansen Prof. Ritzema Boslaan 55 I, 3571 CM Utrecht, tel. 030-733139
Politiek secretaris: Mans-Peter Lassche 2e Daalsedijk 101 bis, 3551 Ed Utrecht tel. 030 - 420402
Sccr. p.r. en voorlichting: Marco Frijlink Koolstraat 42a, 9717 KE Groningen tel, 050 - 732793
H O O F D R E D A C T E U R D R I E M A S T E R Kei Koenen
H. Cleyndertweg 27 II 1025 D E Amsterdam
020-6342229
R E D A C T I E :
Folkcrt Bolkcstcin (eindredacteur), Dries van Bergeijk (fotoredactie), Marlen van dc Kraats, Martijn Sjoorda, Marco Water
landen, Eduard van der Biezen (auditor) en Kei Koenen (hoofdredacteur).
Kopij voor n u m m e r 8 vóór 20 oktober 1991 in bezit van dc hoofdredacteur.
Met dank aan:
Justus Verhagen en Koen Petersen.
I S S N 0167-0786
REDACTIONEEL
Langzaam opent De Gezette Hoofdredacteur zijn ogen. Een afschuwelijk gerochel ontsnapt uit zijn keel. Hij probeert te herinneren waar hij is, maar zijn hersens werken niet mee. Hij dwaalt rond met zijn ogen en zijn blik valt op de rood opglociende digi
tale cijfers van zijn eigen wekker-radio. 16.43, hij ligt gewoon in zijn eigen bed en het is al namiddag. Bij flarden komen er weer beelden op zijn netvlies, die ongetwijfeld de oorzaak waren van zijn brakke toestand.
Hij was aan het werk voor Het Blad, toen de Magere Secretaris en Het Lollige Be
stuurslid langskwamen. In de Domstad had de afdeling aldaar een activiteit, met aan
sluitend een borrel. Even later zitten ze met hun drieën is Het Ijzeren Paard richting de Domstad...
De Gezette Hoofdredacteur strompelt naar de badkamer, terwijl hij zijn hoofd vast
houdt in een poging het ellendige gebonk onder controle te krijgen.
Met de Magere Secretaris
& Het Lollige Bestuurslid, eten,
borrelen
& slapen op Domstad CS:
De Club wordt nog mijn eind,
denkt De Gezette Hoofdredacteur,
terwijl hij zijn hoofd onder de koude kraan houdt...
H o e g o e d functioneert het o p e n b a a r vervoer n u werkelij'k in N e d e r l a n d ?
Ondervindt het aan den lijve; doe mee met de
O V-JAARKAART RALLY 1991
datum: 19 oktober 1991
info: JOVD afd. Zaanstreek tel. 075-178752
Topkadercursus VV D - JOVD Gelderland
GRENZEN AAN ECONOMISCHE GROEI
19 en 20 oktober, Jeugdherberg Alteveer, Arnhem
- prominente sprekers -
informatie: Reinder Hartmans: 08370 - 14872
D R
DE VICE-VOORZITTER
door Marten van der Kraats, redacteur Het regende toen Koen en ik in Haarlem op de trein naar Utrecht stapten. Koen met fototoestel, ik met cassetterecorder.
We gingen op weg naar de Parkstraat 45, residentie van Eduard A.H. van der Bie
zen, Vice-Voorzitter Politiek van het hoofdbestuur van de Jongeren Organisa
tie Vrijheid en Democratie. Eduard is na ruim twee jaar hoofdbestuur (HB) ge
worden tot een instituut, kortom hoogtijd voor een ontluisterend interview. Maar er zijn meer redenen voor dit interview.
Eduard is namelijk ook een van de meest karakteristieke personen in de club, en bovendien iemand met veel gezag.
Eduard bewoont een ruime kamer vol met archaïsche foto’s, kaarsen en antiek aandoende spulletjes. Na onze tassen en de meegebrachte dranken er neergezet te hebben togen we weer naar buiten om een flitsende serie foto’s te maken. Het spoorwegmuseum, een parkje en een ker
mis voldeden als decor. Er lagen overal nog plassen van eerder genoemde regen
bui. Het leek op de een of andere manier erg toepasselijk, alleen weet ik niet waar
om...
Tijdens het diner begonnen we aan het interview. We aten een soort van groene spaghetti, een salade met geitenkaas, ap
peltaart en Franse kaasjes. Dit alles werd weggespoeld met ettelijke flessen goede wijn. Op de achtergrond klonk jazzy mu
ziek. We lieten het ons goed smaken.
Eduard viel met de deur in huis. Hij wil
de niet over zijn privéleven praten, alsof ik daar enige belangstelling voor zou hebben.
“Dat is iets dat van mijzelf is, daar heeft niemand iets mee te maken.”
Over sexualiteit:
“Het feit dat ik er wat vrijer in ben dan andere mensen is natuurlijk wel opval
lend. Ik ben wat dat betreft natuurlijk wel iemand die zendingswerk verricht in de
ze club.”
Dat vraagt natuurlijk wel om reacties dan?
“Ja.”
Teleurgestelde mensen wanneer jij er in
eens je mond over houdt.
(lachend:) “Och, ik mag er wel graag mee stoeien. Laatst kwam er nog een be
stuurslid van de afdeling (piep) op mij af, die vroeg of ik op het congres toch wat minder opvallend achter zijn VVP aan zou willen zitten.”
Die is nu voorzitter, die VVP.
“Nee toch?!”
Je hebt het toch over (piep)?
“Nee! Nee! Nee! De nieuwe VVP. Dat is zo’n blond delletje.”
We zagen in de trein nog een meisje dat wat voor Rogier van der S. was. Een jaar of vijftien. Strak en blond.
“Wat dat betreft hebben Rogier en ik nog wat gemeenschappelijk. Dat miste ik dus met Custers.”
Wat is dat voor interesse dan?
Koen mengt zich in het gesprek: “O god, dat bandje loopt al de hele tijd.”
Eduard beantwoordt giegelend mijn vraag: “Het op doordachte, rustige en zinvolle manier besturen van de vereni
ging-”
Meneer Van der Biezen, heeft U nog am
bities in de grote politiek?
“Ik zou liegen wanneer ik zou zeggen dat dat niet zo was... Ja dat wil ik, ik wil wel het bestuur in.”
Tweede Kamer, Provinciale Staten, ge
meente?
“Maakt mij niet uit. Mijn opleiding is er opgericht om bestuurder te worden. Ik studeer staats- en bestuursrecht. Dus ik moet in wezen alles in huis hebben wat een goed bestuurder nodig heeft. Inclu
sief de ervaring van het runnen van een club als de JOVD. Dus ik wil best het bestuur in. En welk niveau dat is, dat in
teresseert me dan verder niet zoveel.”
En minister-president Van der Biezen, hoe lijkt je dat?
“Dat lijkt me erg interessant, maar niet zo goed voor Nederland.”
Waarom niet?
“Omdat ik erg veel moeite heb, om me
lang met een onderwerp bezig te houden.
Als ik een onderwerp beetgepakt heb, vind ik het erg leuk om het op te blazen en dan door te geven aan een ander om het verder af te handelen. Ik ben dus niet iemand die een onderwerp in zijn fines
ses kan afhandelen. Ik wil mensen sturen en een beetje in een bepaalde richting werken. Ik denk niet dat ik heel erg lang met een stel mensen kan samenwerken om van Nederland een paradijs te ma
ken.”
Over de gewenste richting. “Ik vind dat je wel consequent moet zijn met het in een bepaalde richting sturen van het be
leid. Dus niet de ene dag links en de an
dere dag rechts.”
Welke richting heeft jouw voorkeur?
“Politiek bedoel je?”
Ja.
“Ojee...”
Koen: “Liberaal?"
“Liberaal is natuurlijk heel erg leuk... Ik geloof niet dat je op mij het etiketje van rechts of links kunt plakken. Toen ik voorlichter werd hebben ze gezegd ‘Van der Biezen is een rechtse idioot’. Maar dat bleek dus niet zo te zijn, dat viel dus erg tegen, want ik bleek erg vooruitstre
vende ideeën te hebben. En die heb ik nog steeds. Maar op bepaalde punten vind ik dat je hard moet ingrijpen en niet met je moet laten sollen. Dan kan ik bik
kelhard zijn, en dat wordt dan weleens met rechts vertaald. (Maar over het alge
meen ben ik een vooruitstrevend politi
cus.) Hard, omdat ik geen consensusman ben, maar houd van het conflict.”
Na het nodige gebabbel over vereni- gingspolitiek, sleep ik de boekenkast bij de conversatie.
“Pijpelijntjes (1901) van Jacob Israël de
Haan is een van mijn lievelingsboeken.
Het gaat over onderdrukking en recht
vaardigheid.”
Het regent de hele tijd in dat boek.
“Het gaat over een relatie, waarin de een een onderdanige figuur is, en de ander een zeer overheersend figuur. Jacob Isra
ël de Haan is zelf gepromoveerd in de rechtswetenschappen en hij kwam op voor onderdrukte groepen. Misschien is dat iets wat mij aanspreekt.”
“Pijpelijntjes is een heel leuk boek. Het speelt zich af in een Amsterdamse volks
wijk en is natuurlijk heel uniek. Die Sam die woont daar samen met zijn vriend op een kamer. Iedereen vindt dat doodnor
maal, en er wordt geen enkele aanstoot aangegenomen. Dat op zich is natuurlijk een hele liberale vooruitstrevende ge
meenschap die daar beschreven wordt.”
Weten ze dan wat voor relatie die twee hebben?
“Waarschijnlijk werd daar niets over ge
dacht. Tegenwoordig wanneer twee man
nen bij elkaar wonen, worden daar gelijk allemaal ‘rare’ dingen over gezegd of ge
dacht.”
Een eeuw geleden wisten veel mensen nog niet eens van het bestaan van dat soort relaties. Ik heb gehoord dat mijn ei
gen Oma zeer verbaasd was toen ze pas op gevorderde leeftijd hoorde van het be
staan van homofilie.
“Nou, ik denk dat de meeste mensen in die tijd dondersgoed wisten hoe het in elkaar zat...”
Je had het erover dat jij altijd je zelf bent, maar de meeste mensen zijn dat nooit.
“Ja, dat vind ik jammer. Het lijkt me heel frustrerend.”
Toch kunnen ze er vaak heel goed mee overweg, want ze worden er wel oud mee. Denk je niet dat die mensen het ge
woon niet kunnen, dat ze een soort kracht missen? Is er niet ontzettend veel moed voor nodig?
“Nou, je moet je niet door de eerste de beste tegenslag uit het veld laten slaan;
maar ik denk dat het belangrijk is om je zelf te zijn. Zeker in een liberale organi
satie. Waarom zou je je daarin toch in godsnaam anders voordoen dan je bent?
Waarom zou je een blad voor de mond nemen? Waarom zou je politieke spelle
tjes gaan spelen? En niet opkomen voor wat jij denkt dat goed is...?”
Denk je nou werkelijk dat iedereen een idee heeft van wat goed en kwaad is?
Denk je niet dat dat een voorrecht is dat slechts aan enkelen is voorbehouden ge
bleven?
“Nee.”
Je gelooft dus in de uniciteit van het in
dividu.
“Natuurlijk.”
Is de mens dan niet gewoon een kudde
dier?
“Nee. Zo word je niet geboren.”
Waarom gedraagt bijna iedereen zich dan als kuddedier?
“Och dat is wat anders... Omdat dat eh...” .
Zijn er dingen in de politiek, waar jij vindt dat wij als JOVD meer aandacht aan zouden moeten besteden?
“Voor de JOVD zelf heb ik mij lot taak gesteld om nu uit te voeren waarmee ik ben begonnen toen ik in het HB kwam, namelijk om de politieke discussie terug te brengen. Op landelijk niveau is dat re
delijk gelukt.
Wat betreft de landelijke politiek zitten we met het feit dat het CDA al zolang in de regering zit, en daaruit moet. En mis
schien ga ik het meemaken als VVP dat het kabinet gaat vallen. Hetzij deze zo
mer, hetzij met Prinsjesdag, zal er seri
eus gekeken worden naar een coalitie zonder het CDA.
Met een concept-regeerakkoord voor een purperen coalitie proberen de jongeren
organisaties daartoe het voorbeeld aan te dragen.”
LIBERALE INTERNATIONALE
door Jan Weijers
In de laatste Driemaster (43/6) schrijft Erwin van Deventer over de ontzetting van FPÖ uit het lidmaatschap van de LI.
Alles wat Erwin schrijft over de FPÖ is waar, al vergeet hij te vermelden dat de
ze partij, afgezien van weerzinwekkende nazi-sympathiën, sowieso te conserva
tief en nationalistisch is om zich liberaal te mogen noemen.
Waar het artikel de plank mijlenver mis slaat is daar waar het gaat over de rol van de VVD en de FDP. Het is namelijk de FDP die fel tegen het royement van de FPÖ is. Veel topmensen uit de FDP zijn fervente FPÖ liefhebbers. Zij gelo
ven wel degelijk dat de gewraakte uit
spraken van Haider de versprekingen van een door de socialisten geprovo
ceerd man zijn. Zij geloven wel degelijk dat er binnen de FPÖ nog echte liberalen zijn. Noem mij er een. Een echte liberaal kan, in mijn ogen, bijna per definitie geen lid zijn van zo’n partij.
Een andere factor van belang is de Frie-
drich Neumann Stiftung. Dit is een Duit
se stichting voor politiek vormingswerk.
FNS is op liberale leest geschoeid, for
meel onafhankelijk maar in de praktijk nauw verbonden met de FDP. De Duitse socialisten en christen-democraten heb
ben vergelijkbare stichtingen. Het werk van FNS is ongeveer vergelijkbaar met dat van de Dettmeijer Stichting en de Haya van Somerenstichting uit Neder
land samen. Het verschil is dat FNS veel meer geld heeft: jaarlijks budget onge
veer honderd miljoen D-mark, opge
hoest door de Duitse belastingbetaler.
FNS is een van de belangrijkste geld
schieters van de Liberale Internationale.
Tel daarbij op dat de topman van FNS goed bevriend is met de Oostenrijkse “li
beralen” en U weet al wat voor sommi
gen reden is om tegen de ontzetting te zijn: vrees voor pijn in de portemonnee van LI. Desalniettemin is de ontzettings- procedure tegen FPÖ gestart. Het besluit hiertoe is genomen tijdens de laatste ver
gadering van de executive (zeg maar al
gemeen bestuur) van LI, die op 5 en 6 ju
li jongstleden werd gehouden in Berlijn.
Het was niet de FDP die het initiatief nam. Ere wie ere toekomt: het was juist de VVD, in de persoon van Dirk-Jan Blaauw, die dit besluit forceerde.
Ik ben het helemaal met Erwin eens als hij schrijft dat de LI zich moet ontdoen van de smet die FPÖ heet. Ik wil wel be
strijden wat over de VVD geschreven wordt. De VVD is niet perfect, maar als de JOVD zich al met deze discussie wil bemoeien, dan moeten we de VVD lof toezwaaien voor de rol die ze in deze ge
speeld hebben.
Jan Weijers is betaald medewerker van ILFRY, de International Federation of Liberal and Radical Youth. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel en geeft niet noodzakelijkerwijs de standpunten van ILFRY bestuur of lid-organisaties weer.
OKTOBER, NOVEMBER, DECEMBER, HOE LANG NOG ??
door Marco Waterlander, redacteur Het had een regeringscrisis moeten zijn.
De PvdA krijgt, door het verloochenen van haar afkomst, dusdanige verliezen te verwerken dat verder regeren uitdraait op een zelfmoordpoging. Of deze poging lukt of mislukt zal de toekomst dan le
ren. Deze ontwikkeling is zeer jammer.
Vooral voor de Nederlandse politiek.
Wat nu met de PvdA gebeurt gaat mij, als goed liberaal, aan het hart. Niet om
dat ik nu medelijden krijg met de verliezende partij. Nee, ik kijk veront
rust naar de winnende partij, de D66.
Deze nietszeggende club van twijfelaars profiteert zo van de crisis in de PvdA dat de D66 qua grootte regeringswaardig is.
Let wel alleen qua zetelaantal. Worden op dit moment (4-9-91) verkiezingen uitgeschreven dan zal, in theorie, een co
alitie kunnen ontstaan van CDA en D66.
Een coalitie met ongeveer 88 kamerze
tels. Spijtig voor ons. Het CDA blij. Een regerende partij kan zich toch geen bete
re regeringspartner wensen dan de D66.
Mijn verwachting is dat deze partner zeer snel zal meegaan in met de voor
stellen van de eigenlijk regerende partij, het CDA dus. Waardoor? Doordat de D66 geen potentieel heeft om in het be- stuurlijkbestel hoge posten en ongeveer 36 zetels op te vullen, op Van Mierlo na dan. De enige mensen waarvan ik op dit moment gehoord heb binnen de D66 zijn; uiteraard van Mierlo en de Friese afgezant Ybma. Weet u wel, die man die sprak op het juni congres in Lelystad.
Van hem heb ik in Friesland overigens niet meer gehoord dan wat voor een fan
tastische ervaring een Tweede-Kamerze- tel voor hem is. Moet zo iemand dan een ministerspost gaan vervullen?
Nee, de groei van de D66 is naar mijn mening niet goed. Wat ook niet goed is, is de manier waarop de VV D profiteert van de crisis in de PvdA. Ik kan beter zeggen: niet profiteert! Het is dan ook van groot belang dat de VV D haar gele
deren nog meer sluit en heftig reageert op het huidige wanbeleid van de beide regeringspartners. Kritiek dus met goede argumenten en andere c.q. betere oploss
ingen. Gelukkig hebben we nog geen re
geringscrisis, en dus kan de VV D nog bouwen aan een goede mate van popula
riteit bij de Nederlandse kiezers. Vooral de kiezers die bij de D66 zitten. Twijfe
laars zijn toch over te halen! Hoe dit te doen laat ik echter liever over aan des
kundigen en laat ik dus hier buiten be
schouwing. Een regeringscrisis zal naar mijn mening ontstaan in november of december (mijn natte vingerwerk dus).
Op dit moment is Kok hard bezig met het aftasten van de gevoelens jegens hem bij de achterban. Hij zal op een ver
vroegd congres de steun krijgen van de achterban, maar men blijft wantrou
wend. Hij zal dus in oktober verder kun
nen als politiek leider en vice-premier.
En daarmee ook zijn kornuiten en kom- uitinnen van zijn eigen PvdA en het al
machtige CDA. Naar mijn mening zijn vooral de PvdA kopstukken te veel ge
fixeerd op het regeren. Hiermee wordt dus de afkomst van de PvdA verloo
chend. Dit kost stemmen en veroorzaakt een boel strubbelingen binnen de partij
gelederen zelf. Iets wat een vereninging niet kan gebruiken. Kijk maar naar de VV D van enkele jaren geleden. Het sce
nario is dan ook al geschreven. Er komt zoveel kritiek van de achterban van de PvdA dat deze regeringspartner op een gegeven moment op haar strepen moet gaan staan. Ook zullen nog meer strub
belingen ontstaan binnen de partijtop zelf, zodat daardoor samenwerken zeer moeilijk wordt. Maar dan is het al te laat.
Het kabinet zal dan ook vallen op een kleine principe kwestie van de PvdA.
(Zover de PvdA die op dit moment nog bezit.) De bekende druppel op de plaat.
November, december, later, wie zal het zeggen. Om nog een reden te geven waarom het zonde is dat de PvdA zoveel verliest is dat deze partij een ideale op
positie partij is. Dat is in de afgelopen ja
ren wel gebleken. In de periode dat het goed ging met Nederland, onder leiding
van het CDA met de VVD, heeft de Pv
dA bewezen de oppositiepartij te zijn.
Mensen die onder het mom van de socia
le omstandigheden kritiek konden leve
ren op het regerend apparaat. Draai de rollen om en daar zijn de consekwenties die nu op tafel liggen. Ik heb wel eens een uitspraak gehoord binnen onze gele-
„feOVOO
° A d e T C P
deren: “Geef een socialist geld om han
den en hij wordt vanzelf liberaal.” Leuke uitspraak. Dus laat de PvdA, omwille van een sterk politiek Nederland, een of
ficiële oppositie partij worden.
Tot slot. Ik ben geen deskundige op het gebied van regeringscrises dus val mij daar niet te hard op aan. Hierboven staan mijn gevoelens tegenover het politiek Den Haag van Den Haag vandaag. Deze manier van politiek bedrijven is voor het grootste deel schuldig aan de desintresse van een groot deel van het volk. De poli
tiek moet eerlijker worden. Niet zoals de laatste tijd bij de PvdA gebeurde een uit
spraak doen en later roepen dat men die uitspraak nooit gedaan heeft. (Wöltgens, Kok, Sint, etc.) Dit wekt de indruk bij de bevolking dat politiek een vies spelletje is, terwijl het in feite een leuk spelletje is. Huidige politici doe d’r wat aan!
6 i M a
REISVERSLAG VAN DE OOST-EUROPAREIS VAN DE JOVD
door Helmut Gommers en Albert van den Brink
Op maandag 8 juli 1991 vertrokken ne
gen JOVD-ers naar Oost-Europa. Het doel van de reis was het bezoeken van onze liberale collega’s in Oost-Europa.
Daar zijn in de meeste landen na de om- wentellingen van 1989 nieuwe jonge li
berale partijen (herjopgericht. Met som
mige van deze partijen had de JOVD al directe contacten, met anderen zouden die op deze reis worden gelegd. De reis was gecoördineerd door het internatio
naal secretariaat dat voor de reis een Toyota personen busje had gehuurd. De deelnemers waren: Albert van den Brink, Louise de Blécourt, Henriëtte van Eijl, Helmut Gommers, Reinder Hart
man (ook bekend als opa), Joris Koop
man, Jan Kees Martijn (onze reisvader cq. papa), Wibo van Ommeren en Ro
nald Popma. De meeste van de deelne
mers hadden elkaar nog nooit gezien, wat overigens geen belemmering was voor een geslaagde reis.
De eerste dag gingen we naar Berlijn.
Toen we daar s’avonds laat aankwamen moesten we onze slaapplaatsen nog re
gelen. Nadat we enkele jeugdherbergen geprobeerd hadden die al vol waren, schoot Louise ons te hulp. Zij was wel eens eerder in Berlijn geweest en kon zich globaal nog wel de locatie van een goedkoop hotel herinneren. Na enig zoe
ken hebben we zo toch nog slaapplaat
sen gevonden. Het was inmiddels elf uur en we hadden nog niets gegeten. We be
sloten te voet naar de Gedachtniskirche te gaan, wat volgens Louise niet langer dan een half uur lopen was. Een uur later kwamen we dus aan op de Kudamm en konden we gaan eten in een restaurant waar echt typische Duitse muziek werd gespeeld.
De volgende morgen zouden we naar Praag vertrekken. Omdat we nog maar weinig van Berlijn hadden gezien beslo
ten we eerst een korte rondrit naar de Brandenburger Tor te maken alvorens naar Praag te gaan. Op deze manier heb
ben we toch nog het hart van Berlijn, waar eens een muur stond, kunnen be
zichtigen. De reis naar Praag verliep erg vlotjes. Dit niet in de laatste plaats door het bezielde chauffeursschap van Jan Kees (verdwaald in Leipzig), Helmut (soms meer dood dan levend) en Ronald (met 120 km per uur door Praag).
Omdat de JOVD slaapplaatsen voor ons zou regelen in Praag i.s.m. de Liberale Partij aldaar, poogden wij onderweg in contact te komen met de leden van die partij. Dit lukte echter niet, waardoor we
genoodzaakt waren opnieuw onze slaap
plaatsen zelf te regelen. Omdat Helmut al eens in Praag was geweest, konden we gelukkig vrij vlug een hotelletje vinden.
De volgende morgen probeerden we op
nieuw met de Liberale Partij in contact te komen, wat ons nu wel lukte. We spra
ken af dat ze ons om 11 uur zouden ko
men ophalen. Even later verscheen er ie
mand met een Lada voor ons en we spra
ken (in gebarentaal) af achter hem aan te rijden naar het partijbureau. Daar wij de eerste JOVD delegatie naar Tsjechoslo- wakije waren kende niemand van onze groep de mensen van deze partij. Tot on
ze verbazing kwamen we echter bij een houthandel terecht. Maar we dachten nog steeds dat daar het secretariaat wel zou zitten. Een Praagse Yup vroeg ons in zijn kantoor te komen en wilde van ons horen hoeveel stoelen en banken wij van hem voor de Nederlandse markt w'ilden kopen. Toen pas beseften we dat we een verkeerd telefoonnummer hadden ge
draaid! Joris had i.p.v. een 6 ergens een 0 gedraaid. De Praagse Yup was gelukkig erg behulpzaam en kon de humor van de situatie wel inzien.
Hij belde voor ons naar het partijsecreta- riaat waarna men ons alsnog kwam op
halen. We werden naar de campus van de universiteit van Praag gebracht Hier zouden we gedurende de rest van ons verblijf in Praag overnachten. Vervol
gens gingen we samen met onze Tsjechi
sche begeleiders de stad verkennen. Be
ter is overigens te spreken van Boheem
se begeleiders omdat de Liberale Partij alleen in dit gedeelte van de Federale staat Tsjechoslowakije aktief is en niet in Slowakije, ‘s Middags rond een uur of
vier hadden we een ontmoeting met de Fractievoorzitter van de Boheemse Libe
ralen op het secretariaat. Het gesprek verliep enigszins stroef omdat deze man vrijwel geen vreemde talen zoals Engels en Duits sprak. Na deze ontmocling en een eerste hartelijke kennismaking met onze Liberale collega’s gingen wc terug naar het centrum van Praag. We wilden
‘s avonds naar de pas geopende Jazz club Reduta gaan waar life Jazz muziek wordt gespeeld, iets wat ten tijde van het socialistische regiem verboden was van
wege het ‘decadente’ karakter van deze muzieksoort. Disco was toen natuurlijk ook verboden en André Hazes is er jam
mer genoeg nog steeds onbekend. De Reduta was in ieder geval een groot suc
ces en in de club was het stampvol.
De volgende dag lieten Maria en Pavel, twee Boheemse Liberalen, ons dc mooi
ste delen van Praag zien. ‘s Middags hadden we een feestje in een biertuin met een Tsjechische parlementariër en andere leden van de partij. Natuurlijk werd hierbij het echte pils uit Pilz ge
schonken en gedronken. Na afloop gin
gen we roeien op de Moldau. Dat bete
kende natuurlijk nattigheid; bepaalde JOVD’ers konden het niet laten elkaar nat te spetteren wat tot resultaat had dat de meesten van ons drijfnat waren.
Het nat zijn zou op zich niet zo’n pro
bleem vormen, ware het niet dat we daarna meteen naar een opera van Mo- zart “De Figaro” zouden gaan! Tijd om ons te verkleden hadden we niet, dus er zat niets anders op dan in deze hoedanig
heid naar de voorstelling te gaan. De overige bezoekers van concert vonden het maar een vreemd gezicht en vooral
een merkwaardige geur. Het werd voor ons echter een hele leuke avond, te meer omdat we na afloop nog een barbecue hadden bij een van de leden van de Libe
rale Partij, Hana.
De volgende dag vertrokken we naar Budapest. We hadden daar ‘s avonds vrij vlot een jeugdherberg gevonden, maar toen we rond elf uur ‘s avonds naar het centrum van de stad gingen om wat te eten, bleek alles al gesloten te zijn. We besloten toen maar terug te gaan naar ons hotel. Daar was een leuke bar en Al
bert, Wibo en Helmut besloten maar eens flink door te zakken en de daar aan
wezige Bulgaarse wijn te proeven. Dit zou hen fataal worden door de, naar later bleek, slechte kwaliteit van deze wijn.
De volgende morgen zou er bovendien een ontmoeting plaats vinden met Prof.
Bauer van de Hongaarse liberale partij.
Het moge duidelijk zijn dat het hen zwaar werd het zeer interessante betoog van dit bijna-parlementslid en hoogle
raar aan de Universiteit van Frankfurt- am-Main te volgen. Gelukkig dat papa Jan-Kees nog voldoende wakker was om zeer interessante vragen te stellen en af en toe de drie boven genoemde personen bij de les te houden.
Het volgende reisdoel was Timisoara.
Aanvankelijk verliep de reis vrij vlot.
Toen we echter de Roemeense grens na
derden begon hierin de klad te komen.
We hebben 7 uur moeten wachten alvo
rens de grens te kunnen passeren. Het was overigens wel gezellig tussen al die Roemenen. Met name Reinder slaagde er ook dit keer in met de lokale bevol
king te integreren. Als gevolg van deze vertraging en nadat Jan Kees nog een plaatselijke kat (of lynx) onder het busje had vermorzeld, kwamen we pas om 3 uur ‘s ochtends in Timisoara aan. Toen we eindelijk de straat waar zich het se
cretariaat van de Roemeense Liberalen, PNL (Partidul National Liberal), bevond hadden gevonden, konden wij in de nacht het secretariaat zelf niet vinden.
We besloten daarom de stad uit te rijden en langs de weg te gaan slapen. We la
gen nog geen kwartier in onze slaapzak
ken, of het begon te regenen en te onwe
ren! Massaal vluchtten de buitenslapers de bus in, waarna we gemoedelijk met zijn negenen in de meest eigenaardige houdingen in het busje al slapend de nacht hebben doorgebracht.
Enkele uren later werden we door Roemeense soldaten gewekt en werden we vriendelijk verzocht te vertrekken.
Het was nu echter al 7 uur ‘s ochtends en bij daglicht wisten we het secretariaat wel te vinden. We namen contact opne
men met Ovidiu Draganescu, onze con
tactpersoon in Timisoara. In Timisoara
zouden we verder overnachten bij leden van de PNL thuis. Zij lieten ons ‘s mid
dags Timisoara zien met o.a. het plein met de kerk waar de Roemeense revolu
tie begonnen was. Ook hadden we een ontmoeting met de Liberale vice-gou- vemeur van het district Timis, die echter al snel weer weg moest in verband met een aardbeving die een dag eerder had plaatsgevonden in het district en waarbij een dorpje vrijwel volledig was ver
woest. ‘s Avonds hadden we een feestje bij Simona, een van de leden van de PNL.
Enkele uren later werden we gewekt door Roemeense militairen...
De volgende morgen, 16 juli, ging de reis naar Bucarest. We hadden al eerder kennisgemaakt met de slechte wegen van Roemenië. Ook nu weer was het daar niet best mee gesteld. Dit blijkt wel uit het feit dat we bijna elf uur nodig hadden voor een stuk van 650 km. Tij
dens de reis werden we vergezeld door Irina, een PNL lid uit Bucarest, die naar Timisoara was gekomen om ons op te halen, ‘s Avonds hebben we samen met enkele PNL jongeren kennisgemaakt met het opbruisende nachtleven in Buca
rest tijdens ons bezoek aan de discotheek Vox Maris.
Als je van plan bent nog eens naar Buca
rest te gaan kunnen we je deze tent echt aanraden. De gelegenheid heeft echter een nadeel: door het prijsniveau (hoewel vrij laag voor ons) en de dollars die je moet betalen om binnen te komen is het vrijwel onbetaalbaar voor de doorsnee Roemeen met zijn salaris van omgere
kend maximaal F 120,- per maand. Van
daar dat de zaal vooral werd bevolkt door zwarthandelaren, buitenlanders en dames van lichte zeden.
De meesten van ons brachten ook in Bu
carest de nacht door bij PNL leden thuis.
Alleen Jan Kees, Ronald en Reinder hebben de nacht op de campus van de Universiteit van Bucarest doorgebracht.
De Roemeense studenten slapen daar met drie man op een ietwat vuile kamer en moeten rondkomen van een studie
beurs van F 10,- per maand. Dat is min
der dan de entreeprijs van Vox Maris. De volgende dag heeft Irina ons Bucarest la
ten zien.Bovendien had zij nog een extra evenement voor ons geregeld. De vol
gende morgen zouden we namelijk ont
vangen worden door Coen Stork, de populaire Nederlandse ambassadeur in Bucarest. Hoewel hij nog meer last van een kater leek te hebben dan wij, hebben
we met hem een uur lang kunnen praten over de politieke situatie in Roemenië en de houding van de Nederlandse regering.
Ook hoorden wij hier voor het eerst de ramp die het Nederlandse wielrennen tij
dens de Tour de France was overko
men....
Op de terugweg stopten we weer in Tim
isoara alwaar men wederom een feestje voor ons had georganiseerd. Vrijdags vertrokken we om elf uur uit Timisoara richting Budapest, uitgezwaaid door on
ze nieuwe Roemeense vrienden en vriendinnen. De grensoversteek naar Hongarije verliep vlot. In de loop van de reis hadden zich twee paartjes gevormd.
Louise zocht haar toevlucht bij Joris, ter
wijl Henriette Wibo daarvoor nam.
Vanuit Budapest hadden we als streef- punt Frankfort. Met weinig oponthoud en plankgas rijdend kwamen we om elf uur ‘s avonds in Frankfort aan. Hierbij werden we nog geholpen door een bij
zonder snelle grenspassage naar Oosten
rijk. Ronald wuivde met onze paspoor
ten naar een verbaasde douanier en reed vervolgens hard door toen deze man ze ook nog wou bekijken. Daar hadden wij immers geen tijd voor. We hadden ge
hoopt in Frankfort te gaan stappen. Dit was echter een grote misrekening. Om twaalf uur ‘s nachts ging onze jeugdher
berg dicht. Na alle vrijheid van Oost-Eu- ropa was het niet mogelijk in Frankfort te gaan stappen. We besloten daarop maar een feestje in de jeugdherberg zelf te bouwen, voorzien van bier en MacDo- nalds voer, dat we nog net op tijd de jeugdherberg in wisten te smokkelen.
De volgende ochtend werden we om half acht gewekt met harde Duitse marsmu
ziek.
Tijdens het ontbijt werden we opgejaagd door de Duitse bediening die ons vroeg Raus zu gehen. Dit was omdat men de jeugdherberg met Deutsche Gründlich- keit om negen uur vrij van gasten wilde hebben. Hierdoor vertrokken we vroeger dan verwacht naar Keulen, waar de kunstliefhebbers onder ons het museum Ludwig bezochten. Terug in Nederland, in Winterswijk, hebben we met zijn allen weer eens echt Nederlands gechineesd.
Ronald nam afscheid van ons waarbij we de afspraak maakten elkaar in het Gel
derse Hattem tijdens het districtscongres van Gelderland weer te ontmoeten. De rest vertrok naar Amsterdam waar we om middernacht aankwamen bij het huis van papa Jan Kees. Vervolgens zijn we aldaar uitgeweest tot vroeg in de mor
gen. Nadat we een paar uur hadden ge
slapen, heeft Henriette voor een over
heerlijk Engels ontbijt gezorgd. Er was helaas een einde gekomen aan een gran
dioze reis.
“TEGENGAS: EEN ANDERE VISIE”; OOMENS REACTIE!
door Patrick Oomen
Na lezing van het uiterst enerverende ar
tikel: “Tegengas, een andere visie “ (nummer 6), wil ik hierbij eerst het hoofdbestuur van de JOVD danken voor haar spitsvondig commentaar. Maar zo
als men zegt: “Onenigheid is de bouw
steen der politiek”. Daarom mijn reactie.
Hierbij zou ik naar aanleiding van dit commentaar nog wat kanttekeningen bij deze reactie van het hoofdbestuur willen plaatsen.
Allereerst ben ik blij dat het hoofdbe
stuur tot de conclusie is gekomen dat mijn artikel geenszins een persiflage was, maar een hopelijk duidelijk genoeg betoog. Dat er hier en daar misschien misverstanden zijn gerezen is begrijpe
lijk; bij deze zal ik ze uit de weg ruimen.
Inderdaad is het zo dat imperialisme en kolonialisme heus ook wel wat nadeel
tjes hebben gehad, zoals apartheid en slavenhandel. Dit neemt niet weg dat ik nog steeds vind, dat de voordelen groter waren dan de nadelen. Dat met name in Zuid-Afrika (Transvaal en Oranje Vrij Staat) apartheid is ontstaan is, ondanks dat ik de apartheid niet goedkeur, toch wel begrijpelijk. Apartheid is namelijk een door de blanke minderheid genomen voorzorgsmaatregel om te voorkomen, dat de blanken door de zwarten zouden worden overheerst en het door de blan
ken opgezette politieke systeem en de blanke identiteit zouden verdwijnen. Dat hierbij de zaak veel te ver is doorgedre
ven ondervinden we dagelijks wanneer we de nieuwsberichten uit Zuid-Afrika raadplegen.
Ten tweede ben ik mij er terdege van be
wust dat Italië en Nederland in hun hui
dige vormen in de zestiende en zeven
tiende eeuw niet bestonden, maar dat neemt niet weg dat de Republiek der Ze
ven Provinciën en de verscheidene staat
jes die tegenwoordig Italië vormen van
uit hun belangrijke havensteden kolonia
le expedities voerden. In het begin ging het er inderdaad niet om een groter af
zetgebied te vinden, maar zodra de kolo
nialen vaste voet aan wal hadden gekre
gen, naar verloop van bijvoorbeeld een halve eeuw, wel.
Ten derde heb ik het voorbeeld van de onafhankelijkheidsstrijd van de Verenig
de Staten alleen aangehaald om in ruime
lijnen de geschiedenis van het Britse Im
perium te schetsen. Niet, zoals wordt be
weerd, om te zeggen dat de huidige pro
blemen van de VS door deze onafhanke
lijkheid zijn te verklaren. De VS zijn vooralsnog geen Derde-Wereldlanden.
Ten vierde vind ik dat mannen als Van Heutsz en Rhodes het moederland een goede dienst hebben bewezen en daar
voor geëerd dienden te worden. Ook de koloniën hebben zij geholpen, door er Westers gezag en orde te herstellen.
Door restauratie van de Westerse macht waren grote bedrijven er makkelijk toe over te halen hun geld in de koloniën te steken, waardoor de werkgelegenheid voor de autochtone bevolking erg hard groeide en ze zo ook van de Westerse welvaart meegenieten mochten, al was het in een nog zo beperkte mate. Het feit dat de meeste van deze aartsimperialis- ten, zoals Rhodes, Gordon en Van Heutsz een aanzienlijk aanzien en inko
men genoten is alleen als een beloning voor hun erg riskante werk te zien.
Ten vijfde beweer ik dat als het koloniale systeem nog in stand was geweest, inter
nationale problemen minder waren voor
gekomen. Er was dan vast en zeker geen Golfoorlog geweest en de huidige oor- logsituaties in Noord-Afrika (Marocco en de Westafrikaanse Sahara) en India met Pakistan hadden nooit bestaan. Ook had er dan geen militaire junta in Surina
me geregeerd en had Indonesië niet de kans gekregen om de Molukken onder de knoet te houden. Dat er in het kolo
niale verleden ook oorlogen uitgevoch
ten zijn bestrijd ik niet, maar deze waren wel veel kortlopender dan de zestien jaar durende burgeroorlog in Mozambique en Angola. Bovendien waren veel van deze imperialistische oorlogen erop gericht de nieuw verworven koloniën tegen buiten
landse bedreiging te beschermen, zoals in Soedan (1898) en in Egypte (1897) en tijdens de Boerenoorlog in Zuid-Afrika het geval was. Vaak genieten de kolo
niën zelfs nog bescherming tegen aan
vallen van buitenlandse mogendheden, zoals Argentinië, dat in 1982 zijn poging om de Falklands te annexeren gelukkig zag stranden.
Tenslotte ben ik het ermee ééns dat vol
keren het recht op zelfbeschikking heb
ben, mits ze deze zware taak ook aan kunnen. Hier mee bedoel ik dat deze vol
keren zowel politiek als economisch in staat moeten zijn om hun eigen onafhan
kelijkheid te verdedigen. Het geven van leningen aan zulke landen, wat vooral in de Derde Wereld heden ten dage gebrui
kelijk is, moet dan ook gezien worden als een steun in de goede richting om de
ze twee voorwaarden te verwezenlijken.
De Derde-Wereldlanden moeten echter niet verwachten dat deze schulden sleeds kwijtgescholden kunnen worden. Een oplossing vind ik dat de Westerse landen leningen verstrekken op basis van onder
pand, te vergelijken met een hypothecai
re lening. Als onderpand kunnen dan productie-factoren, grondgebied of een deel van de soevereiniteit dienen. Wan
neer een schuldenaarsland zijn lening of interestbetaling niet bekostigen kan, worden net als bij hypothecaire leningen de onderpanden in beslag genomen. De Westerse landen moeten dan net zo lang de beschikking over het onderpand heb
ben totdat de totale schuld van hel land vereffend is. Men kan dat onrechtvaar
dig ten opzichte van de Derde Wereld vinden, maar ik vind het even onrecht
vaardig als wanneer men iemand zijn huis uitzet omdat hij zijn leningen niet kan betalen. En daar zegt men niets van.
Zolang als de Derde-Wereldlanden niet in staat zijn een doeltreffend economisch systeem en een democratische regering op poten te zetten, moet de Westerse we
reld gerechtigd zijn om zijn belangen in deze landen, van welke aard dan ook, veilig te stellen. Pas als er een democra
tisch gekozen regering in deze landen geïnstalleerd is, waarmee op goede voet en op basis van gelijkheid te onderhan
delen valt, zonder dat men bij de minste onenigheid elkaar met pijl en boog le lijf gaat, pas dan kan men de Derde-Wereld
landen met een gerust hart met de Wes
terse wereld laten handelen.
Dit is de enige manier om te voorkomen dat er dictators aan de macht komen, zo
als Idiamin, Bocassa, Mengistu en Sad- dam Hoessein, om er maar enkele te noemen. Deze dictators schaden niet al
leen de Westerse wereld, maar ook de ei
gen bevolking. In zo’n geval is het Wes
ten verplicht militair in te grijpen. Dan heeft kolonialisme en imperialisme ze
ker ook zijn goede kanten.
