oefentoets Havo 5 se1
Door bestraling kunnen bacteriën en insecten in voedselproducten onschadelijk worden gemaakt. De producten blijven daardoor langer houdbaar. Lees het artikel hieronder.
1) Geef de vervalreactie van kobalt-60. (3p)
De β-straling die het kobalt uitzendt, draagt nauwelijks bij aan het onschadelijk maken van bacteriën en insecten in het fruit.
2) Geef daarvoor de reden. (2p)
De grafiek van figuur 1 geeft aan hoeveel procent van de γ-straling door een laag fruit van een bepaalde dikte wordt doorgelaten.
3) Bepaal de halveringsdikte van fruit voor de γ-straling van kobalt. (2p)
Na verloop van tijd vermindert de activiteit van de kobaltbron. De bron blijft bruikbaar tot zijn activiteit gedaald is tot 12,5% van de oorspronkelijke waarde.
4) Bereken na hoeveel jaar de bron vervangen moet worden. (3p)
Het doorstralen van voedsel met γ-straling gebeurt op grote schaal. Toch bestaan in
consumentenkringen bezwaren tegen deze manier van houdbaar maken van voedsel. Men stelt vragen als: “Wordt het bestraalde voedsel zelf radioactief?”
5) Beantwoord deze vraag. Licht je antwoord toe. (2p)
Professor Barrett en twee studenten staan op een loopbrug en bewegen ritmisch op en neer met een bepaalde frequentie. Daardoor komt de hele brug in trilling. Deze situatie is gefilmd. Aan de
beweging van de rechtervoet van professor Barrett is een videometing gedaan. Het bijbehorende (s,t)-diagram is in figuur 1 afgedrukt.
6) Bepaal de amplitude van de 1 trilling die de voet van de professor uitvoert. (2p) De frequentie van de trilling van de voet is gelijk aan 0,56 Hz.
7) Toon dat aan met behulp van figuur 1.
(2p)
8) Bepaal met behulp van figuur 1 de maximale snelheid van de voet. (4p)
De brug is ook van opzij gefilmd terwijl de professor en de studenten weer met een frequentie van 0,56 Hz op en neer bewegen.
Door de beweging van de professor en de studenten worden in de brug lopende golven opgewekt die tegen de vaste uiteinden P en Q van de brug weerkaatsen. Bij deze frequentie ontstaat dan de staande golf waarvan in figuur 2 de uiterste standen schematisch zijn weergegeven. Deze figuur is niet op schaal. De lengte van de brug is 28 m.
9) Bereken de voortplantingssnelheid van de lopende golven in de brug (3p)
Op een andere film bewegen de professor en de studenten met een hogere frequentie op en neer. Op die manier kunnen ze staande golven in de brug opwekken met meer buiken en knopen. Zie figuur 3. Op deze film bewegen zij met een frequentie van 0,84 Hz.
10) Teken de uiterste standen van de staande golf die bij deze frequentie in de brug ontstaat. Licht je tekening toe met een berekening of een redenering. (3p)
Aan beide kanten van de brug staat een waarschuwingsbord met de tekst:
11) Leg uit waarom dat een goed advies is. (1p)
