is uit­

ouerliefdo wees nie, maar

~

ingebore drang tot

~

kind.

Om

opvoeder te word, boteken om dit kragtens aanleg te wees.

(g) Almal baskou die opvoeding as moontlik en noodsadklik

en die namvE:sighaid van die opvoeder as onmisbaar en onvermyde­

like Almal wcc;rk8c::ts In lewenshouding VJat op heroieke lewens­

aanv88rc1ing

(1121

en van mede..:qol!mtwoordelikheid vir die t6ekoms

getuig.

(h) D

klem val oorwegend op die opvoedende Dspek van

die werk. Van'n prae;mc:tiese utilisme, hedonisme, sensualisme

en materialisme is daor geen sweem nie. In die lig van d

bescmdere rangorde vc:n

waarr~es

W2t gEJhuldig v.lord, kan die so

pas gonoemde moontlikhedc ook nie vervlTag word nie.

(i) Die bcskouinge is psigologies badoel, T!1aar is in

wcrklikhoid van

~

sosiaal-eties-goedsdienstige aard.

Psigo­

analitiese on pSigo-patologiese beskouingswyses T!1et die uit­

sonderinG vDn die VCln B"uT!1garten GenL;t geen aandag nie. Die

ondersoekers het T!1eer hulle bEJskouinge OT!1 die ge1ntegreEJrdEJ

persGonlikhoid opgobou en horn as

'n

aangopaste wese na binne en

buite be skou.

(j)

Oor eie fisioke aspek van die opvoederspersoonlikheid

is baie

r::.hl

vermc

•

Schneider en Rubinstoin is die enigstcs

wat hieraCln aandag skenk.

(k) Dis opvallend dat oor

~erogvcrdi

e en gebillikte

egofilistiese nciginge soos die drang tot sckur1teit,

professioneel-akademiese bevordering, en porsoonlike ekonomiese

veiligh8id vir die opvocder en sy afhanklikes niks vermeld

is op grond van 'n apriories€ c le,mGnt van verwagting of' Dis tclkons die cis van behoorlikheid wat be hoor l.i:khc id.

meting on interpretasie moontlik ma3k. Die norm kom uit die terrain van die nie-meotbare, die ideele, dlt wat altyd

waar is teenoor wnt nog nooit bewaarheid is nie. Die bohoorlike maak 'n benadcring van die bestanndo moontlik. Al1e empiricse toetsing op hierdie gabied is mynsinsiens enkcl 'n poging om te bepaal in hoevcrre die f'eitelike die

behoorlike bennder, Teoretiese konstruksiewerk en ompiriese toetsing vul mel{.aar dus nan. Ecrsgenoemdo !TIank In3sgonocmde moont lik ter'iJYl laasgenocmde nllccn wartrdocr kan word in tcr::1e vnn eersgf;noErrde.

Die'metodes wat vir empiriese toetsing aangewend word, is die questionnaire, engu~te, vraeboog of' vraelys en die

metode van 'rating', skatting of' waardering. (Laa.sgeno€!nde is van resente datum en vwrd tcenswoordig besonder veel gebr·uil~).

Die vraeboog moet as die OUdstE !nctodc

van eksperimentole navorsing op hierdie gebied gcnoom word. Oor die geskikthEid van hierdie metodo van ondersock En die

( 1) eise waaraan dit moet voldoen, vJord hier nie gehande1 nie. Verderl':an die navorser By verlangde inligting op basis van

die vraeboogmetode u~t verskillende terreine verkry •. So vcr .nagegaan kon word, is op basis V3n hierdie !lE tode twee terreine goeksploitecr, naamlik

(a) ondervraging vaa leerlinge en (b) ondervraging van lccrkragtc Sf::: If'.

In Amerika is in die jongste tyd ook studios gemaak wagrom onderv~sers misluk, verder ook vergelykende studies van 'n golyke D.antal gocic cn swak ondersywers cn lanstens is ook die eiensv~scs van desku~diges oor die

suksesvolle •••••••••• (1) cf'. Ca) Coetzee: Inleiding tot die algcmenc cmpiriGS6

opvoe dl~undc, 18-42.

suksesvolle onderwyser(es) ingewin. Oor elkcen van hierdie a:fdolinge moet tans kortliks enkele opmerkinge gemaak word. Die bestaando li teratuur op hierdie gcbitd is bu1tengewoon uitgebreid. Dit is onmoontlik om oor alles to handel; wat moer is, dit l~ ook nie op

die gebicd van hierdic werk om tu historiesc relaas in volloclighGid mm to bied nie.

2. BEVINDINGE OF BASIS VAN LEERLING-ONDBRVRAGING, Die eerste van hi"'rclie soort wat gonoom behoort to word, is clie

( 1)

ondersoek van Krahtz. Reeds in 1896 het hy deur

middel van sistematiese ondersoek tn idee probeer kry hoe die leerlinge oor hullo opderwysers oordeel. Hy het drie vrae aan leerlingc tUGsen 7 en 14 jaar gestcl waarop hy 2411 skr i:ftc- likE: an twoorde on tvang het. Die vrae ..,inS die

volgende:

1. Op watter manier is jy deur jou oGderwyser(es) gLhelp'i'

2. Hcrinncr jy jou nog In bepaaldc ';word o:f daad waarby jy gcbaat het? Indien wc-I wat was di6?

3.

Skrywe in nia meer as ses sinnetjies nie neer

hOG die ondcrwy ser( es) was sond\,;.r verme Iding van

sy (haar) naam. .

Dio antwoord op die cerste vraag was van die volgcnde strekking: Sy het my gchelp om gocd to wces,

van skoolgaan to hou, bt: lce:fd to wee s, mysel:f te b(;hecrs, slegte gcwoontes ag te leer, ti.s.m. Ui die antwoorde oP. die twccde vraag kon duidelik a:fg~lci word watter

gewcldige positiewe invlocd en besicling daar van waardering en aanmoediging uitgaan. Van groot belang is ook die

uitErlike voorkoms soos kleding, taal en maniere en verdere kenmerke S008 geduld, bElee:fdheid, hartlikhEid en

plisgetrouhcid. vvat betre:f die de:rde vraag: die leerlinge ver lang . . . .

(1) (a) Krahtz: Characteristics o:f the best teacher as recognized by the Children, Pedagogical Seminary, Ill, 1896.

van Kuyck: OPe cit. 38-39.

verlang moebelewing, vereonselwiging en kameraadskap, maar nie minder nie ook regvcrdigheid, strengh6id gepaard met lief'de en konstantheid van optrede.

DiG ondersoek van Krahtz het nie uitstaande wetensko.plike waarde nie aangesien die betroubaarheid van die gegevvens groot liks van die kro1l010giese ouderdom van die

leerling3 wat die vrae beantwoord, afhanklik is. Verdere ondersoeke van hierdie aard is dan ook op ouer leerlinge toegepas juis om die gebrek aan lewenservaring, onoordeel­ kundighc:id, vallgheid Vfln ui tdrukkingsvcrmo~, dwalinge van die f'3ntasie, e.d.m. soveel moontlik te eliminGer. Die waarde vJ.n die ondersoE:k l~ in die :Lei t dat di t op sistema­

tiese wyse geskied het.

In dieself'de jaar toe .i:\rahtz uy ondersoek verrig ( 1)

het, het Sanf'ord Bell 'n vraelys wat betrekking het

op goele en swak ondervvysers aan studGnte van die Northern Indiana Normal School vir beantwoording gegee. Uit hierdie antwoorde het duidelik geblyk dat die goeie opvoeder homself kenmErk denr sy metode van gedurige aanmoediging en

waardering van 'n kind se prestasie, verder deur die

sedelike invloed wat by uitoef'en, gepaard met nobele eenvoud, opregthcid en 'n poging om sy leerlinge to verstaan. Die swak ondcrwyser word deur sy passiewG en agressiewG kwaad­ willighcid, onregverdige en onderdiende straf'uitdeling, sarkasme, metodes van sosiale vernedEring, af'snou cn be spotting gekenmerk.

In Derde ondersoek Vl'J.t hiEr vermelding verdien, is eer viat in 1905 in Amerika op senior hoerskuolstudente uitgevoer

(2)

is. Die studente is taamlik vryheid gelaat en kon opstelle ••••••••• (1) Bell: A study of' the teachers inf'lQcncG, Pedagogical

Seminary, VII, 1900, 492 - 525.

(2) Book: The High School Teacher f'rom the pupils point of' view, Pedagogical Seminary, Vol.XII, 1905, 239-288.

opstelle skrywe waarin hulle die simpatieke en geslaagde sowel as die onsimpatieke een gedurende hulle hoerskooljare kon karakteri seer. het 881 antwoorde ontvang en verwerk. Wat die simpatieke onderwyser(es) betrer, word die volgende eienskappe in menigvuldighede genoem:

goedho.rtigheid, edelmoedi gheid, arwe sigheid van sarkasme

(144

)

; opgewektheid en vrolHcheid (122); geduld, redelikhcid, rekeni houdende met die gevoelens van ander persona (104); beslistheid, regverdiS'heidsin

(59);

maklik gcno.akbo.ar

(46)

en sterk van karakter (26).

wat die eiensko.ppe van die gocie onderwyser is, word geantvlfOord df:lt hY sy leerlinge gedurig aanmoedig, dat hY

rekening hou met hulle persoonlikhede, hulle nie as kinders behandel nie, sy gesag op simpatieke wyse laat geld en dat

( 1)

hY levvendig en in tere ssant voordra. Met be trekking tot die ongewilde onderwyser(es) word ge dat hY deurgaans ongewild, onwollowend, onwelwillend en onsimpatiek is. Hy ontmoedig gedurig en staan deurgaans in hullo pad na

selrstandigwording. "In describing these unsympathetic teachers the whole vocabulary or evil connotation was

employed. They were scribed as disagreeable, unpleasant, hard to please, irritable, suspicious, over-critical,

too particular about li tt le things, over strict , cranky, quick-tempered, sour, curt, sarcastic, cross, harsh,

overbearing, impati ent, hasty, grurr, blunt, thoughtloss, unreasonable, cold, haughty, distant, reserved, etc. ete.,,(2)

Die drie belangrikste govolgtrekkinge is die volgende:

(i)

Leerlinge het In hunkering no. gedurige aanmoediging en waardering van hulle prestasies. Alleen onder­ wysers met bepaalde kenmerke en ltarakterkwali tei te kan soicts bewerkstellig.

(ii) lilt is the common virtues and the more f'undarnental

virtues in teachers that appeal to high-school students most. Personal appearance, neatness, politeness,

culture, etc., however important ror students in the lower grades, are supplemynted at the high)sehool 0. by

more rundarnental things". \ 3)

Hierdie ••••••••••••••• ~ •• er. I bid, 267

Ibid., 268-269. Ibid., 287.

Hi0rdie gevolgtrek~ing is ve61soggend want dit dui metcGn daarop dat die swaartepunt vsrl~ word na die lccrn van die per soonlikheid. Uitwendige voorkoms word vervang dsur inwendige gesindheid.

(iii) "Of primnry importancG, from tho pupils' point of view, is the teacher's ability to understnnd boys and girls. This i t would seem depends largely . upon the teacher's disposition and youth. It is

the toacher who is young, who has retained the true spirit of thc learner that is most likely to be choerful, interosted in his pupils and his work, and to possess the rare faculty of under­

standing boys and girls."(l)

Die volgende ondersoek wat kortliks vermelding (1)

verdien, is di.:1 van Grace Bird ui tgevoer in 1917 ~ By vrn haarself af wie 'n onderwyser die beste kan beoordeel, die leerling of die opsiener. Die leerling kom daeliks intiem in aanraking met die ondcrwyser torwyl die opsiener of superintendent se oordeel ~-{6er soveel ryper is. Aan 150 damestudcnte aan 'n noormaalkollege, 253 ho~rskoolsEuns en 139 hoerskooldogters is die verso(;k garig om die vyf of scs mooiste eienskappe op tc nOEm van die ondcrwyser wat hulls ooi t gchad het. Die antwoordc is sonder die gelccnt­ heid tot vooraf-diskussc of 'n vcrsock tot ondertekening gedurende lesure neergeskrywe sodat daar geen rede

bestaan om die proefpersone van onopregtheid t-e verdink nie. Die tien eienskappe wat die veelvuldigste voorkom, is as voldoende beskou om 'n blil{ te kry op die kwali tei te van die goaie onderwyser. Die volgende tabol gee haar bevindinge

woe!!'":

150 Darn:; s •••••••••••••••• Ibid, 287,

Bird: Pupils' Estimates of Teachers, The Journal of Educational Psychology, VIII, 1917, 35-40.

150

Dames

253

Seuns

139

Dog~Grs Gem. Frek: Posisic c:;; FrGk: Posisie 1.1'0 _{Frek·.J:,i'r.}

Po wali teite

_!

, r i c: ndelik­ eid

1

94

I

_I

2

51

1

75

i73

, cgverclig- I eid

2

54

I

1

56

5

44

~51 osialiteit

3

50

7

17

10

7

;25

umorsin

4

45

5

22

4

47

_[38

oeie

!21

. Humcur

5

30

6

19

8

14

6

23

3

35

2

52

37

~iSSiPlin8

_ethcid

₇

₁₅

₁₀

₁₁

₇

27

!

18

Goduld

8

13

4

26

3

50

:30

oorbe­ . reicling

9

11

8

15

9

14

: 13

eldcrheid van Aanbie­ ding

10

0

9

15

6

43

19

In diescl:fde jaar waarin Bird haar ondersoek uitgevoer het, is 'n ander uitgebreider een deur

( 1)

Martin Reymert ondernecm. Hy het 'n totaal van

18

vr8.e aan studente aan Norrnaalskole, kolleces en Universiteite vir beantwoording stuur. Die vrae moc s an twoorde ui t lole.

oor beide die goeie en slcgte ondervvyscr(es). 'n Totaal van

714

ant,,-worde is ontvang WQar'van

370

oor goc:ic en

(2)

344

oor slegte onderwyscrs handel. In die :llEeste

opsigte klop sy bevindingG met di6 v~m Bell. dy ITk'l.ak 'n twintigtal g6volgtrekkingc waarvan drie v'.ln 'n alge,l1ene en sewentien vqn In besonderc Qard is. Hier volg alleen di~ wnt van 'n o.lge:ncne aard is:

(i) AlIa suksesvolle ondervlysers en ondcrwyscr6sse k~n hulla by vcrskillende situasies aanpas, het In nciging tot jovialiteit sowel '.lS 'n sin vir hurnor waarann hulle van tyd tot tyd vryt; ui tdrukking gee. Hicrdie gevolgtrckking dui daarop dat die gocie

onderwyscr tot die sosiale lcwc:nsvorm :noct bchoort of' dat hy geE~kstrQ1iilert(;erd· i~.

(ii) Elke ••••••••••••• ( 1) Reyrnert: The Psychology of' the Teacher, The

Pedagogical Seminary XXIV,

1917, 521-568

(ii) Elke goeie onderwyser is vir die hoerskoolkind die beliggaming VQn In persoonlike lewensideaal.

(iii) Die invloed W[1t van horn uitg2nn v::tn die goeie so~el as die slegta - rcik verder as die duur v~n die skoolpli ige jnrc. Vroe~r het ons ges@ dat opvoGding die wQndc van die tyd-ruimtelikheid van ons

( 1) bestnan dEurbreck.

In Tweedc laaste onderGoek waaraan kortliks aandag skEnk moet word, is een wat in 1930 deur lviartin Keilhacker

(2)

in Duitsland uitgevoer is. Hiardie ondersoeker het horn ook op lCGrling-ondervraging toegespits. By met ode was di~ van die opstel. Die onderwerp was: If ';/ic wiinsche

ich mir meinen Lchrc.:r?1i Hy het nie minder nie as 3967 opstellc van kinders tUGsen die jare 8 tot ongcveer 20 ui t alle tipc s sltolo oor die hE lE 1'1nd ont le nie.

Kcilhacker volg hicrdie metode van vrye responsic in die opstcl omdat hy da£lrvan oortuig is dat die vr tuk van die opvocderspersoonlikhcid to veal vanuit die

standpunt vcm volwassenes benadcr word. Dit lei tot indoktrinering wat pedagogics omverdedigbaar is. Dit gnan tog om die lccrling, sy wensc En idealc. Dit maC1.k vir die oomblik geen saak wat die £lard van die wense

van die leerlingc is nie. Elkc wens is In krag in die louc van In kind wat dcur g6cn oordccl van v:>lwassenes sonder meer vervang kan word nie. Die mees opvallende resultant van sy ondersoelts is "dasz rnit der seelischen Entwicklung dos Heranwo.chsGnden auch eine V'~ndlung in der Auf'i'assung

vom Idealtyp dES Lehrers Hand in Hand geht, d.h. dasz sich die Jugendlicherl aui' den vcrschiedEnen Altersstui'cn ganz vcrschiedonartige Lohrer wiinschen, vcrmut ch :fUr ihro Entwicklung auch brauch<::n. Die Untsr'schiede der

Individualitat,. des Milieus, der Bchulart treten dahinter stark zurUc k. 11 C3)

D

...

cf'. Ibid,

5 -555

Keilhacker: Die Frage der Lehrerpersonlichkeit vom Schiiler nus gesehen. Zeitschrif't fUr Pad. Psychologic XXXl1, 1931, 43-47.

Die leerlinge het hulle nic: in tn besondcre mate uitgespreek oor die geslag van die per'soon by vJie hulle verkies om onderrig te ontvang nie, hOEwel ~ogters in die hoere klasse t n lid van hulla cie gc slag verlciE s. Die rede hicrvoor vind by in die sosialc drang na tn ouere lid

van haar slag torwille van raad en voorligting. Wat die ouderdom van die ondorv~ser bctror, is gevind dat die

jonger en middeljarige onderwysor verJ;:.ies word, maar dan nie die jong ginnor nie want sy lowcnservaring is te beperk on sy vcrmoe an tug te handhaar, to swak. - lemand bo

50

vind

_.

ook nie meer aanklank nie want artakoling en konser­ watisme is te stcrk merkbaar. Die vermoe om orde en tug to handhaar, word as 'n vcrcistc ge el. Kl~gtos oor ontoereiltcnde vakkennis Itom se Ide voor', hoc'iv'el

gcspesialisoErde vakkennis sonder moor ook nie bc:vredig nie. Die oorgrotc pcrsontasie ouer cr nge verl~ng ook tn

bietjic algcmeno vorming cn dn2dwerklike we:.n£ihiding van hulle ondcr\vy sers. Vervolgcns vervDg hullc cl3.t die

ondcrv{yser die gawe van mccd",dc-ling n inte:rcssante

verduidcliking sal besit. Oor die ~ctodC:. van Qanbicding v'1n lc:crst of' word inderda8.d b:tie gc kla. So skryv1c cen

leerling byvoorbeeld: "leh Cr-Ho.rte vom Lchrcr cin­ wandrrc ics Paehwi sson. Abcr WGS nutzt dcm iVLen sehen ein groszcs Wissen, wonn er nieht die Gabe besitzt, das, was er w6isz, in kurzcn, h:.laren{ lcieht versttlndlichcn Worten :l.ndercn bcizubringcn. l1

(l)

Die crlingwensc bUVLCg ook in die rigting van skoolui tstappies, sport en t n mooi liggacunsbou. Gecn WGns ,iiiOrd egter so gcrcc Id en op alIa ouderdo:Jl:11e so st ark uitgcGpr~ck as die cis van rcgvcrdigncia (Gerecht) nie. "Vie If'ach wirc1 ausrUhr lich gcschi IdErt, liJie vcr bi t tcrnd Ungerechtigkei t in dcr Klo.ssc -\Jirl:c, \lic claclurch dcr Arbeidseirer des Einz€lnen und ~cr Klnssengcist im ganzcn zerst~rt werde."(2)

Keilhncker ••••••••••••••• lbid,

45.

Keilhacker wys verder ook op die opvallcnde

vcrskille. Die jongcr le::erlingc verwag wcinig huisVJcrk, baie wandcltocre cn intcrcssantc lccrstof'aanbieding. Die

instclling tccnoOI' die ondcrwyscr is naiUf', onpc:rsoonlil-::. en weinig gevoelsgekleurd. Di t gaan by hu

onde:rl,aY8vaardi[Jheid en f'isiclce robuusthcid. Die on:ler~-/ys8r

moet in allcs saamspeel en san-m gcni,:t. By diG middc 1­ ouderdoiwgrocp vind 'n gclc idc lii::c vc.:.;rsl;:uhJing nCl dLE; kern vo.n die pcrsoonlikheid plaas, en i:ry ons reeds tekens en trekke van 'n gerigtheid op objektiewe waardegebiedens wet voorlopig nog in diE. persoon van die opvocdcr beliggaam

is.

Hullc 8l.rYWG byvoorbeeld 800S volg: "der LehrGr musz 'seine n Schulern cin Vorbild sein', 'sic zu allc111 Gutcn anraltc:.n',

'sic zu gutcn Mcnschcn crzichcn', ihncn 'mit R~t und Tat zur Scitc stchen'. 22 SchUlcr vrunschen ausdrucklich cin

cngcres personlichcs Verhaltnis: 'soll Vcrtrauen und

Zuneigung d er Schulc:r be si tzen

I,

'sieh in die Ecrzen dar SchUler hineinv(.r se tzcn", 1 urn Hat f'rfJ '-,;cn konncn', I nicht

dcr unnahbarc 'Harr LChrer' scin." (l)

By die boonste ouclerdomsgroep spreek die wens op ondubbclsinnic!:e wyse dat die ondcrwyscr iemand :noct wc es via t kan opvoed. "1<.:s gi bt kaum einen Auf' sat z

der die ~ragG des personlichcn V~rhaltoissG6 nieht bchandelt. F!l.higkoit ZU1' :B'rcundschaf't, zum p(;rsonlichcn Verstandnis, Fahigkt:i t die Kluf't zwi SCllE n Lehrcr und Schulcr zu

uberbrueken, wErdcn .r:cradczu als Ari tcriu:,j d(r .c!;ignung zum Lehn:r und Erziehcr angcschcn. Ii _{(2) i,"aaI' jaar kom}

nog ict~3 dicpcrs by: hullc smag na 'n wcLncncode vricnd

cm raad[;c Viler wat hullc be hulp saa]} Lan "Ne cs :ne t die ontw<...;r·ping

van 'n L.ic lCVlcnsopvatting. Die swa~rtepunt l~ nie mecr in di~ vricnds~ap terwillc van die vricGdskap ni8~ maar tOr'J"1l11(; van die eise v~n behoorlikhc.:id ii[lt sprcck dat cllccl...n sy plck ~Ilet vollc mcnsvwardi id sol volstaan.

"Dcr 13 jahI'igo schatzt die Schulvwndlirungcn als Gc lcgcnhci t, seine ubcrschussigen K6rpLrkr~f'tc loszuwcrdcn, intercssante Spiele zu voronstalten, naue Entdcckungcn zu machcn, der

18 j!l.hrigc ~':ls cine; Gclcgc:nhcit, bei tier 8ic11 I..c.hI'cr und Schucr :frc:i

Ibid,

46

±~rei von f'.llem Schulzwo.ng rein menschlich n1iher kommen konnen." ( 1)

In S(Flmv~tte'nde oorsig en opsomming van etllc no.vorsing tot 1931 w~t betref die sienswyses van leerlingc

(2)

word deur But ochnngc bie d. Hy noem die volge ndE>: HPClirnc S El, kindne ss, instructiow:?cl slcill, good no tured,

good disciplinarian, knowledge of '='u bject mat tcr, sense of humor, patient, personal ClppcarD.llcc, inspiI'ing, sociability,

interest in v/ork, personality, stroll'.~ charocter, sympathetic, ability to make class interestinG, politeness, neatness,

scrioUf> dnrl di[;;nified, in tore st in pupi Is, broad educational intcrGst, efficiency in use of cladS time, intelligent,

broad-mindod."(3) •

3. BEVI~mINGE OP BASIS VAN LEERtillAG-OND£RVr?AGING. Hoc langor hoe lilGCr is die noodsaaklikhcid ingesien dat om, tn wGrklik

be troubare empiric s-georientcC:'rdc lcaraktcristiek van

die opvocd(;r-ondcrwyser te kry, ook diG bcocfcnaars van die beroop geraadplc·cg moet word. Die rvaring van manne cn vrouc wat in die praktyk staan en met die objckticWG eise van die beroep l:ennis ge:n8r~k het, bCli.OOl't tn bui tcngc'ilOne waardGvollE bydr'ac to lcacr. Dis cers vmnnecr die invlocdc uit die bCGondcre omstandighcde vo.n die praktyk medc­

be palend is, dftt mE os r n c'mpiriG Se be (; Id van die opvocdcr

lwn kry.

Ook in hierdiE vfrb~od is daar hcsonder voel gcdoen. IDie enigste wett ons Kan docn, is om (nK~lG ondcrsoekc kortliko

tL- bu::;pr'u.::k en hulle rosult!::,tc tc vEPmE:ld.

VtJ.n A1lYk . . . .

I bid,

47.

But soh: Teacher RQ ti ng, Review of' Educat ional Research, Vol.I, 1931, 99-107

Die volgundo dicn ook gEr'J.Qdplc(~g tc word: Fricdrich: IHc dc:.oke:-n und wlinscrH:n sich die

SchulGr ihrc Lehrcr? Zcitsohrift fUr pnd. Psych. XXIII, 1922, 356-368. (b) Baw11gartGn: Op cit. 600-606.

( 1)

Van Ku.yk het tot op datum yvaarskynlit: die inces 01,1­ vangrikc ondersoek in vcr met lecrkl'agondcrvragi

uit ocr. Op 'n vraeboog bevattcnde 186 drae het sy

296

voltooidc antwoorde t vqng. Dit bevat l'espons s van ide gcslagte, alle geloo~ pe, ollc tipes c~o

,

cn is vcrtccnwoordigcnd van dl' lande. Die vrae handcl oor

r hoo~sake, nl. die ~isiEKE, psigofisicke, psigi0sE cn

p isi6k-neutrale ch: nslwppe yvat 0.8 wcnslik of om'vc no (i) tydcns dio jare van op id (ii) vir die praldic sc be ning van die beroep cn (iii) vir di~ wetcnskaplike werkso.amhcid in die beroep be slcou 'iiOrd. Die procfperson~ mocs dcm o.llccn die ayfers 1, 11, Ill, -1, -11, -Ill \iwt betrc ing hLt op die wcnslikhc

,

c bclnngrikhcid en die vo1st~cktc noodsa~klikh~id cncrsyds tccnoor die onge­ wcnst id, hinderlikhcid en onoorkomclikc boswaar

andor rospcldiewclil;: onder' Len v:l.n die dric :r.2tegoricc wat hicr bo

Bonocm

is en dour

A.B.

n

C.

anngctoon word, in die ool'censtemmcndc kolom pl'13.s.

bovindingo lwn sy wcrklil\: Gcncrnli se r en sod;xnde 'n psigo CBe k'1r~kteristick van c opvocder-onderwyscr ontwcrp. Ha~r bevindingc word in 'n vicr-cn-twintiStn1

punte saamgevat waarvan 'n paar van die belans;rikste hier ver­ me word.

(a) Van 0.1 die manlike en vroulike rnedewerkers wy

5/8

hu hie ann die praktiese ouk no . cldn die

bcoefening van hullc cp.

( b) noeg die hclftc van :nans En vrOUEns het

die k0USC van die beraep sGl~standig gcmaak.

(c) Ondur die motiuwc '.iClt hullc tot die [{Guse van diu bcrocp gr.:. i het, kom diG voorlic~d(' ,vir die yak cn die:: oortui ng dat hullc t;l2nlcg da:J.rvoor het, diG vl;Glvuldi u voor. Ekonomicso vooruitsigtc en die

oorv/eging dat die bcrocp 'n besondt;rc status sal v6rska~, 1~

wei

.

. . .

. .

.

. . . .

. . .

.

(1) VeLD Kuyek: op ei t . , 6400

weinig gewig in die skaal.

(d) Byna 97i~ van die mans en vroucns gcsnmentlik borcken, is met die bcrocp tevrcde. Die ontcvrcdcncs word ~CGr ander die jangcr gencraaic g~ngctrcf.

(e) Byna ~ v'J.n'llbei ges sCll, s hu lIe op nuu t v~~r die KEuse gepl:J.n sword, weer di C rJnder',,,ysberoep kie s.

(f) Bynn

9/10

vo.n die mcdcwcrkc::rs hou licfhebborye soos sport, verso.mel, sosinlc work, wetcnskap cn kuns do.arop nu.

(g) Di(:; besit v:::m In bep:::nldl f'isic.h..c, psigof'isic.kc, p cse en psigofi eke ncutrnlc cicnskn9 ~ord in In ho~r rno.te vir die prakticse bcocfcning v'J.n die berocp as vir die voorbcrcidcndc studic en die wctcnsknplikc werks".'1mhcill in die v:"l.k vcr s.

(h) Om vir die beroep upgclei to word, is bchnlwe 'n gocia Dondhcid ook 'n cie heue, gOLic wnarnemings­ vcrmoe en 'n brtlnnscc rdc oOl"de cl v:-:.n be lc.ng.

(i) Vir die pr::tktyk word bch':lvvc 'n gccic ,qesond­ heid en In duidclikc stem oole nog 'n lcomplcks v:m gcvocls­ en wi icnsknppa verwag en vcr~l in 'n ho~ ~Qte die

vermooe tot Gclfbehccrsing vqn l'l'1sgE::nocmdc.

(j) Talent vir kuns, veral illustratiewe, word vir die prakt!ese beoe ning van die beroep as buttengevloon

waardevol besKou. ( 1)

Daring het in

1925

aan sy agtien medewerkers in Llibeek die volgendc: vro.ag wat 'bedoe 1 was O:J hullc

sicnswysE oor die noodsaaklike cien van die onder­ wy sor te vGrneem, go stel: iva t t(;I' P gi C GC struktuur­

geaardheid (gcmocds- , wils- en vGrstandsfaktorc) moet 'n kind beGit wat u in ge!TIoede'sal advisecr om onderwysor te word'? Ui t diG ant1JJoordG van

35

ondcrwysers blyk

duidelik dat die hoedanighedc van die gemoed en wil, die van die verstand vcr oortref.

Die . . . . (1) cf. Bau:TIgarten: op eit.,

597-598.

Die antwoorde kan as volg ingedeel word. I. Gemoedsfaktore. Aantal kere genocm.

808ialo belowing.

liofde vir kindcrs sosiale gevocl

liefde v.d. vaderland·

godsdienstighcid godsdiEnstige gevocl

vemoee tot m00belewing skcppingsdrang

li cfdc vir kuns 0n na tuur estetiGse aanleg. teken- en mu kale talent

liefde vir rrmsi ek.

fantasie (verbeelding) _{etiose "gevoel}if

pligsgevoel

blymoedig en rustig (Tempera­

ment) 3 neutraal

I I . vVILS1\.AI.~TORE

wi lskrag 3

volhardingsvermoe 2 Individuelc dcugde

eeduld 2, waarhcidsliowendheid selfbehcersing 2 vlyt 2 so lfstandigheid 3 arbeidsaamhEid

4

bestendigheid van karakter

6

bcskcidenhcid 1

grootmo dighcid 1

3

eerlH,:hcid 1 BosialL deugde .

regvcrdighcid

4

opcnharti id 1 lojali tci t 1 hu Ipv3.o.rdi r'lK id 1 III.VERSTANDSFMZTORE Verstand, bcgaaf~heid

₇

gcheuc

₄

intel. lewendigheid

₅

begripsvermoe 2 teoretiese a3.nleg.

assimilvcrvermoe 1

geestclike gcsondheid 1

drang tut mecdedeling 1

lv.

BYKOMtJNDE AAl:rLhGBFA.l:\..'l' Ol{E •

prakticse aanlcg (Skonomies) 1

leicrskap (politiek) 1

vermoe tot bf~invloeding 2

berocpsliefdc 1

inncrlikhcid 1

liggaamlikc gesondheid 1

aantrcklikhcid 1

ho.ndvaardigheid 1

(In dicselfdc jaar as D5ring het Dzierzbicko. In soort­ gclykc cksperiu,(;nt uitgevoer met soortgel.yke resultate, m.a.w. die gcmocds-cn wilssienskappe oorhccrs ook die intelLl{tuclc vormo(j( 1»

D5ring •....•...•• (1) cf. Baumgartcn: OPe cit.,

599.

D~ring het ook drie verskillende onderwyser4ipes opgc ste 1.

(a) die onderwyser van wie d.ie lewe in sclf'opof'f'crcnde oorgawe bcstaan, wo.t kan versto.an cn ken mecbclewe,

(b) die ondcrwyscr wat no. aansicn en lcicrskap strewe deur byvoorbccld sy wil met mag oP ~iOdE:r af to f'ol'f,cc.r,

(c) die onli(;rwys0r ,,/at no. l(;ierskap in die sin van dh; vcrv-{crklildng vJ.n die bes moont lil-::.e in dh: kind strcwc.

Die aerste tipe word deur die lecrli bemi n, cU ('

( 1)

tweede i!.Evrccs EO diE: derde bemin :nao.r to ge lyk ook vereer. (2)

Mary Birkenshaw het in 1931 'n besondcr

omvangrilce questionnaire aan 3370 onui tgcsocktc onderwysc~

resss Hat aan sGk"rc hoerskolc in London, Yorkshire, Devon­ shire en Corovilall dcstyds 1iv'erlcsaam was, vir ecantwoording gostuur. Van 583 is antwoord.:: ontvang. Dear no. he t sy 'n tl;{ccde :11o.o.r kortcr oen alJ.n 'Jlm'11 viat nie op die ecrste gerespondecr het nie, gcstuur 'iiD.LlrOp 562 antwoorde ontvu.ng is. DClG.r is vcrdcr ook pc;rsoonlilcE ondcrhoudc met

somrni s gcrc1:H. Die ondcrsock i s v~n 'n vc rgc lykl. nde aard: die suksesvolle teenoor dicninder sukscBvolle

onderWYBeres. Die gees w~8rin die ondersoek uitgovoer is, 1iwrd op bc;sondcr 10f'w8.8.rdigc wyse gostol. "In thi03

investigation teachers Viere considered not as the

represcnt'ltivGs of' a type of' humanity but as human beinr:;;s havi ng c(;l,to.i n characteri st ics com:i1on to 211 member c of' the humo.n species, clnd other charactcristics possessed by

some but not by "::11. Common senSE rmggc.stGd that no onc

of' the 1,'J.t t Lr group of' ch-:-lr:J.ctcristics vwuld lC1.d to happinE S8

in the teaching pro:CE ssion in any circUfastClncE L. It ',10.8

hoped, however, to f'tnd a $'roup of' 'lWJ lit ie s viii~i ch if' posseusc.tl in a c~rtain rat~o, would bring happiness and success in most schools in this country today ••••.• In this invcsti[:::ltion thiS i:l1possi ble to.sk of' m:ll.;:ing 0. complEtc analysis of' the cho.racter of' o.ny one tGQChCI' WCts not

at tempt cd. Inst cad, si':.li l'J.ri t it:; S 'i{CI'Q sought in the

charactlrs of' ~D.ny teachers in the tcO,ching prof'cssion. Further, since a teachers' happiness, like that of' other people, is closely connected with tho environment in which she lives and vlOrks , as much inl'ormati on as possi blc was

obtained !J.bout her environment both i:~ ::'lnd out of' school .. II _(3).

Bostaande ••••••••••••••••••• Ibid,

598.

Birkcnshaw: The successf'ul Teacher. Ope cit., 12- 13.

Bostaande aanhaling spre8k vir homsolr. Die opsot ViaS breed En stimulcrend: sy hlt 'n pogi 2D.nge­ wend om to probcer bepu~l wo.tter faktorc inte Bsie en wo.ttsr disintcgro.sic VCtn die pcrs()unlH::hcid in die: hr::.nd work. Di·c lntcgrc rde pcrsoonlikhcid blyk die geluklc1ge in die beroep en die suksesvolle beoefen:l.'-lr (l'1arvan to

WeBS en gedisintegreerdc die teenoorgestelde. Haar

een oogrnerk was nera sasie no. belde kants, maar dan veral in die lig V';lCl die faktore vmt gorne; nskaplikhcid

van lC"::t1ill(;rlcc:J opgc wor het. Die be cnc'..ur lS te:llccns ge en JS iCTlnnd m:t sy behocf'tes en sy dr':mS;G, sy idoale cn v/cnsc. Hn:J.r belangri!.c e bevindinLsc is die volgf:ndc:

(0.) Suksc svo lle opvoedi ng en oncicrwy c in e hocrskool, maar oak vir cni ander tipe skool, is in 'n b~ie ho~

!Th'3.te van intcl ktuelc bcganrdhcid en bree kulturcle vorminu afhcnklik. Die onderwy seres Hat oor into

lektue le vermoens beskik, sal by magte wee c om die gcdrags­ uitinge van die leerling to verklaar en to vcrstaan. Die mGnslike pcrsoonlikhcid is so gckomplisccrd, so v(cllnntig en vccldi:l1GnsioncGl, daarby is l11kc indiv/idu so uni,-..:k,

Ecnmnlig, Gcnsoortig, eiesoortig en onherhaalbaar dnt

di t niks minder 'IS 'n hoa ma to van ver stnnde like begaardhcid vereio niG ,)m elko probleemsi tuasic op sy c ie mcriete

vcrstaan Gn In oplossing aan te bied. Ander kcnmerkc; W(~t lik gelukkig lTIE:;t hOE intellcktuclc vermoens po.ard ga1.n, is ook noodsRaklik, ooos byvoc)rbcl-ld nouL:.(mr ighc id en heldcrhcid van uitdrukkingsvcrmo~, 'n g0~il retcntatiew€

hcuc, oI'f!,:J.nisl1 ctalcnt en sp,led om vinnig tc dink, tG bcsluit Gl tc Ilandcl. 'n Br kulturGle agtcrgrond en vEelsydigc ontwikkcling is verdcr dringend noodsao.klik. Die pCI'S0Cn '.JCtt ho.ar a 6n tot die cnga terre-in v::m haar valcgcbicd bcpaal, s::'11 C op intellcl{.tuclc \vy-sc nx.::t ho.ar kollcg~s kan assosiecr nie en wat meer is, sy sal nooi t haar yak tat sy reg kan laat korn nie.

(b) In Kenmerkende geekstroverteerde gee eshouding is In verdere waarburg vir suksesvolle opvoedings- en onderwys­ werk. Die ge!.ntroverteerde tipG wat oorwegend na binnc

lewe, sal in gcdurige spanning haar werk verrig. Die

ekstrovert se kcn:ncrkc is juis sy sOGial1tcit cn sy maklike kon tal;: me t o.nder. Du langst E lling in mcnse en dus ook in kinders nJao.k die: 'derk sovee 1 mmgcnamc-r. Een van die

belangrikf3te motiewe wat die sukGesvolle ondc'rwyscres na die berocp gelok hEt, was haar s~siale bE ngstclling. Omgekcerd was cen van die belangrikste uorsake van beroepswanaangcpastheid

juis die feit dat die pcrson~ ~ccr in di0 v3k qS in die leer lingc b( langstel. "They di sliked constant contact wi th large groups of pc:ople; thcy disliked so ::nucl1 contact wi th immo. turE: mind s; they lacke;d skill in imp,Jrinl2' kn,j.': ledge; thEY found the Hork too strenuous; physically and 'nentally. The proportion complaining of mental strain D.!nong those wholly

di san tisf'icd viii th their prof'c ssi on was

71

pE: r cent. greater than that o,TIcng the satisfied. Neurotic sy:nptoms were very much

morc conspicuous among the mi sfi t s than a!Tlong those so.tisf'ied with their car'cers. The symptoms tool{. the i'orm of

deprc ssion, severe anxiety SY!Tlpt oms, s c:,p-wa.lking etc. (1) • (c)Aansluitend by diE tVlse voornoemde eicnsicappe

moet In noodsaaklikc derde een gcnoem v{ord, naamlik In goed on tvvi.l\:kc Idc ouerlike instink. BedcE Idhcid met die eerste tv/cc Gisnsko.ppe mag iGlTIend ook vir 'iie tonGol of die politiekc lcwa gcskik maak, mnar nog glad nie vir die ondervvys nie. In Goo(l ont~iikkcldc oucrlike instink moet dan~1S noodsacllclikc: [l:1nvulling by die ecrstc tWEeC gc sicn word. Die goei c ontwikkeling hierv~n m'1Z,' k gcdllr en

bereidwillige:; kontak met onrypc we sens sovee 1 makliker en natuurlikcr. BaiE onderwyscrcr/::..;e is minder suksesvol en oo[{. vlerklik onge lukkig in hulle wer'k nie o!ndat hulle intellektuecl minder bcgaaf'd of' In n:}binne gckccrde geestes­ houding het niC', mnar omdat hullo fllooderinstink nio In

bnlo.nsecrde ontwikke ling ondergaan het niG. "To bG Cl ble

o enjoy the presence of' children for long periods, r:.nd to bEe r(;ady to protect them Clnd guide- them, a woman must have we Il-deve lope d po.rent 0.1 impulse s.Ii (2). En wanneer die hoop op

In huwclik ..••••••••• Ibid. 1 Ill,

In huwelik prysgegee word en die persoon bevrediging

vir seksuele drange en die drang tot moeder in haar omgang met kinder's kan vind, sal sy In besondere bekwame ondorwy sere sword. "For the; maj or i ty of' te1lcher s the society 01' men is re icted, c'.nd the marI'iage bar is applied. Some among thorn do not mind. Their sexual impu cs are sub ted sat i sfnct ori ly in t caching; and though thsy might prcf'el' morc v'lried social conto.ct s out side school they o.rc not unh8.ppy wi thou t th<::m. ti (1)

(d) In Volgendc noods~Rk11ke ken~Krk is emosionele sto.bilitcit. Die \"iispelturigc, impu icv/c en ol1bcstcndigc persoon ly o.r::n b(;"ilLssynSV(;renging,ii':::tt mo.'l.l-;: dat sy net een knnt v:::m In so.:::lk r::1rlksien cn dikwels ook oorh2::tsti

gevo 19trc kkingc mao.k. Sto.bilitcit en bestendi is groot liks weer af'hanklik V8n cmosion~; le:. bcvrediging wat diG pcr Goon ui t h=~ar vverk cm haclr omgc\dng kry.

".Ji

thout emotional st,'J.bility, a wo~nan cClnnot be rc cd upon to

maintnin her composure when pl::.ccd in a d icult situo.tion and to Cl response that is :Jdcquatc to the; stimulus,

nor cnn she be relied upon to be pati~nt ~h~n dcnling with children's !1listai'\:cs. thar, in so far as emotional' instability entails f'rustration, she cannot relied upon not to treat the children unwisely in hor ef'f'oI'ts to

sati sf'y impulsGs of' which she may be unconscious, or only' half' aware."(2)

Alvorcns varder gegaan word, moet opgemerk word dat Birkcnshaw die suksesvollc ondcr1Nyseres gcdurig as In ge~ntogr£Grds pcrsoonlikhcid cn. En int~grasiG is

af'hanklil{ van minst ens die bevredigi ng van I n mens se

prlmere drange, die maklike kontalc wat met ander gernaak word ~n cmosionc abiliteit. In hierdie opsig het

BY bcslis vcrdicnstclikc work gclcwer.

(e) 'n Volgc nde voorwaarde is [1,08i e gesondheid.

Onderwys is In oorwe'gend binnemuurse aktiwiteit en dikwcls moet hierdie aktiwiteit in f'abrieksareas met Gorv 01,

swak verlig, verlug en vsrwarm, verrig Ywrd. Dis egter meer diG aardheid van die werk as die fi sse kondisies wat In goeic gesondheid noodsaaklik _• Die werrc br! ng mee 'n gedur oorskakeling van die con indiwidu na die

ander en In aanhoudende proses van aanpas ng. Die

scnuweewcerstandsvermo~••••••• I bid~,

78-79.

senuwoc'a'Gcrstandsrermoe moet derhalwc bokant die normalc l~.

Haar optrode is vcrder spannond vir senuweegestol want sy het altyd met In groot ~~t ook kontakte nn die publiek maak, to doen.

( :r) In An de1" nood is hurnor. i.lmal

het die noodsaaklike aanwes hiervan bcma:lruk.,

Hiervan se sy die volgendo: 11 It is difficult to define

a seni.H3 of humour. It is po b , hO\iievcr, to indj cate th(; kind of si tuations that arc likcly to arouse' i t . The si tuat ion found humorous is near ly ahvays an

incongruous one, the incongruity involvine: an indivjrlual or group o:f individuals in some inexpect pr'edicament or mis:fortune. Since such tuations arc to be found in every sphere o:f li:fe, a sense o:f humour is likely to be • _{use:ful to everyone. It is particularly valuable to the}

teachc:r who, because she dea vd th people, not thirgs, can never be certain that her actions will have the results that she anticipated. This uncertainty is accentuated by the .fact that the: minds o:f thGSC vvi th whc.,rn she i-f~ dealing are immature and that her in:f cnca OVEr them is relatively slight. ;v'ithout the lity to laugh at hErsel:f \iihen shc :fin.ds hGrscl:f involved unexpectedly in an E:mbarrE:soing and

pc.rhaps dii':ficillt sit ion, the toacher is lit'C(ly. to abandon lwrscl:f Cluickly to despair. 1I ₍₁₎

(g) SukfJOS met die work en vrcugdc iu dil.. baroep is verdcr in 'n bosondero mate van die ervaringe tyduns diG prillo jc:ug a:fhanklik. Ui t haClr gGgevvcno het byvoor­ bee Id geblyk

73.7%

van di egt::nc wat vrc;ugdc in hullo arbcid iml, 'n g(lul):.kigu jeug g(ho.d lH;t teen s gc

34.1%

by d v'fat hullo o.s bcroEpsrnisplao.stcD goag hot ~ HieX'­

ui t bl,vk duido lik dat die ,·:w.rd vun sosia16 lcontal>:t6 tyduns die vrot;. wcnsjarc wat op hullo bcurt wccr van El !llgc­ rneno odes v~:.n opvocding a:fho.nklik is, cn OlYi,''.:' ··,.:.crd die kon:f (. en spanningc wat op die dlimrsborning v:m

:fundC1.mcntc bthoef'tes en drange gevolg het, hulle Gen­ sc lik in die Intcr( vcrhouding mc:t kindc-rs hcrh8..~ll<

(h) Dit is oprnerklik dnt die grootstc pEr

n

sic bEoc:fcnnnrs vnn die beroep hullo onder

bevind I!vo..t klasondcrViYs gee in stcdc VCln v:lko s. Die

G vak wnt nogal met besondcre vr

ggClC1.mlike opvouding. Di( is mcor van '0. _nde,

• • • • • G.~I • • • • •

bewceglike En geselli aarq.

(i) Die status van di0 bcro in die 06 van 'n dikwcls onsimpa t i eke publicI':: werk 'n sterk mi nderwaardighcidsgevoel by bai e in die hand. If Onc t eachcr said that sho had

'a horror o~looking like a teacher', whilst another, whEn

replying to the question about thE feeling of inferiority, said that 'it' is the only part 01' th,- qucstionnCtirc which hits the ned 1 on the head'. ~'hc inve st i or \,iftS forced to thE conclusion that there still Gxists et section the community vvhich not only thinl<:s disparingly of the teaching profession, but nlso makes its thoughts known to the

teachers themselvGs. That 'shc lookc like ~ teacher' is n

phr~sc thn.t i fj s t i l l used Domctimc s to c01Tlcmn,':md hlt3

still the power to wound those to whom it is applicel."(l) (j) Op 'n klompie sake van alge~Ene aard word ook nog die aandag geve stig :300S byvoorbee Id die oormat ige nadruk wat op intel ktue in stede van algc~nene vor'ming gel@ word, die afwesigheid van roem en ocr, verbasenclc hoevcelhcid alge~ene kennis wat die erlingc tecnswoordige

buitekant die skool opdoen, die toencm0ndc vGrlies van beheer v/at diG ouers oor hullo t{inders het cn wat vcral belangrik is: die blinde instorm in die beroE.p by die

wanaangepastes sonder dat hulle enigsins vcrtroud was met die se van die berocp. "They realized some of the dif~iculties; but, ovcrrati their pOvvors of adaptability or of altc;ring or escaping :from vvhat was disagroeable to them, they thought that they would bo able to overcome them. Not infrequently they 'Here supported in tl1i s idea by parent s and teacher s. ~ihat is needed is that young people who arc considering teaching 8.S a cnrecr, will be better able to lCflrn from occupatie·nnl

analyses wh<J.t the vwrk of tcnching involvGs Lllld from

voco.tion,'J.l guidn.ncG how they are lik\.Oly to rospond to it" .(2). In dieselfde jaar as Birkenshaw het Oattell(3)

In ondersoek uitgevoer met die doe1 om 'n objeLtievle maatst vir beoordcling van die bcroepsgeskiktheid van

'n ondervvyser op to stel. Hy wou In \'mardCl'ings~-\:aal ontwerp aan di e hand waarvan 'n ondervfyser se v/erk beooruee 1 kan Vlord. Oor sy doel skrywe by as volg: "It aims at getting an

explicit and accurate statement of the busis of opinion on which teaching marks are now awflrded ..••... ... what is

required ••••••••••• Ibid.,

75.

Ibid, 115.

Cattell: The Assessment of Teaching Ability,

The Br i ti sh J ourna 1 of' Educ. P sy cho logy I, 1931, 48-69.

reguired is a c ar statement of' thE; va s which t

teaching prof'ession as a whole assigns to various personal Clua t io s. . . • • . . . . vie were c,)Qcerncd to di Bcover the

attributes which jUdgE;S bE ('VC to be important, to arrango

them in order of' imp~rtance, to bring them into Cl c ar psycholoc:iCDl scheme of' gur'lntitativcly f'ixcd, non

over lClpping gUl1liti GS, and to nsccrtain ';Jflett dif':Lerencc s, if' etny, exist between vo.rious types of' a~lSessor."(l)

Ons is in Cattell se bevindinge alleen ~einteresseerd met betrekking tot lithe values which the teaching prof'ession as a v/hole as gns to various pcrLlOnal qualities" •.• •en . . . IIto discover the attributes which jUQC:C8 believe to be

important, to arrange them in order of' importance. 1I

Vir die doel van sy ondcrsoek hE:t hy In vraGboog aan direldeurs cn inspckteurs van onderwys, hoof'de van sko en onderwysers( eS:3e) ge stuur war1rin hy die versoek rig dat hulle (i) die ~ien lungril-cste eilnsi::.appe van diu c' En ervaro ondGrwyser(es) Doct nG€rSkry~v6, (ii) die tien belangrikste kenmerkc van die

goe

jong

ondcrwyser(os) moot opnocm cn (iii) vermeld ten aansien van watter cicnskappe dle jong onderwyser horn van die jong

onderv/Y sores onderkoi. Van 254 persono het hy antwoorde ( 2.) ontvang V/lJ.8.rvan by 208 (85 mans en 123 dames) verwerk t . Die gowens is bymckaar gegooi en toe st isties gesif'

totdat by uiteinde twec-cn-twintig (iens e onder ci het wnt dour die beroEp as bulangrik hcskou word.

Hierdie genoemde aantal eicn e het hy er vier hoof'de tuisgebring na3mlik (a) NatuUl'" gawes (natural gi~ts)

waaronder hy intelligcnsie, liggaamlike glsondhcid en persoonlike aantreklikheid noem.

(b) Karaktur en tempbrament wnaronder tuisgcbring v{ord se bchecr'sing, persoonIH;:hE,id en viiI, humorsin, vriendelilchGid, opcnhurti id, si~9atie en tnkt, entoesiasmc en volhardingsvcrmoc. (a) Algemene •..•••••• (1) (2) Ibid., 49.

et.

Ibid., 49-50.

(c) Algemene rigting van die sent iment e (general direct ion 01' sentiment s). I-Tier noc:m hy onderneminGs,r;ec 3 ,

konservmtisme, "vakkerheid VQn gees, sistacm en nethc;id, idealisme, buitebelangstellinge.

(d) Agtergrond en vaardighede (iviattors educntioDi and acquired ski 11). Hier word gcnoem vakkc: nni D, kulturc le

agt,ergrond, sosialc ge sl{.ildru2; , kc. nni s van p gologic Gn pedagogi ,klask3.faertegnick. Ann clkc.cn van d eiens[\.appe is 'n gewigswaarde toege n ~at dit ~oontlik maak om

hulle in 'n r angorde te rangskik. Die rangorde is die volgende: persoonlikhoid en 1, intelligensie,

simpatie en takt, openharti id, humorsin, idea sme, kulturele crgrond, vr.icndelikheid, entoosiasme, [(ennis van psigo e en pedagogiclt, 1~ sl{.amertogniek, volhardings­

vcrmo~, seli'beheersing, ondernerllingsgees, sisteera en nethEid, vakkon ni s, bui t E: be langst 611i ngE, ggaamlike ge d,

persoonlike aantreklikheid, wakkerb.c id

( 1) van gees, so ale

geskilcthc id, ~:onscrwat i sme •

A::msluitend by die onder v~m Cattell :~lOEt di~ (2)

van.ons noot Nel genoem word. Hicrdic ondorsoek is in 1945 uitgovoer met die doel om 0.0.. 'n waarderingskaal te ontwarp o!!] persone vir oplEid tot die ondorvvY;Jbr.:l'"·oep to keur Hy t Cattell se ondcrsoEk as basis gene cm en "is 001;: 'n d like vraclys mm o.SElistcnt-onderwys'Jrs, hoof'dc van ve:rskillendc soorto 8~to ,hoof'dc en dosente van opleidin i;~tingG gcstuur. Die vraag in die vraelys wat in hier c verband t6r spr kom, het socs volg lui: 'Skryf' nE;er e ticn eienskappe in. volgopdc van b(';langrikhcid

wat volgenc u beskouing die tiE:n vernaamste E:icnGkappe iG van die gooie crvare onderwyser( es) .' Die volgende antwoordo L::; ontvang: Sewcnticn van hoofdc van lacrskole; sQwcnticn van ~ans-assistente van skolc,; noge van daITIcs-o.osiGtcnte van laorskolc; scwe van hoof'de van junior

ho~r- en ho~rsko ; agticn van assistentc van junior ho6r­ en hoerskolGj viGr van hoofde V'1n nor::laalkollegcs;

-Gn-twintig ••••••••••• Ibid., 61.

agt-en-t"wintig van dosente van normaolkollegos; tn totaal van honderd antV/O orde •

Hoewel daar ook gegewens in¥C'vJen, is omtrcnt die 0ienskappc van die j ong ondcrvli-yscr( c S) in Vl.r' gelyking m.et die ryperc ondcr'liJYsor, en ooIc omtrcnt vcrs~;:ill(" tusGen onderwyser en onderwyseres, is die gegcVlcns nie vcrwcrk nie. Aangcsicn Cattcll reeds tn baic decglike sifting van die antwoorde van oor die tweehondcrd ondcrllvyscrs,

hoofdc ens. gem2ak het, is dit onnodig beskou om die

antwoorde van In honderd onderwysmanne on -vroue in hil:rdie ondcrsoek weer te ~n si!'. Die twcc-cn-twintig oicnskappe dcur Cattell uitgcGoek, is dus as uit gspunt nccm. Dit hot dan ook geblyk dat omtrent al die cicnskappe - in elk gcval al die vOrnaDmGtc c icnslcappe - V{:1t d eur ondErwysers cn dosonts in hierdie ondorsock gcnocm is, onder die CLn of' andor v::m die twec-t'n-tvvintig klassif'ikasic S ondcrg6 bring, kon lllOrd." ( 1)

Nel se verdorc tank was om die duiscnd LicnG~appc onder GGn van die tv-voc-en-twintig hoof'dc v:m Cattell tuis tc bring. "Namato In cicnskap ccrstc, twcc..dc, dcrdc. ens. op diE vraelys genoem is, is dDar oor(.cnl{o~TIstig 20,19,18 ens puntc [lan so'n ciensl<.:ap tocgokcn. Jiannccr duar byvoorbecld twce of' meer eiGnskappc dour tn ondcrvvyser gcnoem word wo.t onder diesclf'dc rubriok in Cattcoll se skcma geplans moot word, dan word alegs die gemiddelde aantal punte geneem van die twee of meer oienskappe vir daardie beDaalde rubriek •••••• Daarna is die totale aantal punts vir- 011\:e cicnskap bereken en as 'n persentasie uitgedruk van die totale aantal punte vir al die eiens[\:appe saami! (2) Die rangorde wat uit sy

ondersoek gebIyk het, is die volgcnde: persoonlikheid cn wil, volharding en ywer, goedhartigheid, simpatie en takt, idealisme, klasl:amert egni ek, on bevooroordcc Idhcid, humorsin, ant oGsiasrnc., verstand, self'boheer, kulturclc ngt(;.rgrond, ordcliIchcid en ncthcid, l\:cnnis van siclkundc en pcdngogick, vakkennis,

sosiale gcskiktheid, liE~canmltl{'c8'cskikth,;id, buite bclangc, algemonc voorkomo" vJakkcrhc id van gee s, ond(;rncmcnd,

konscrvatisme. (3).

4.

·VERDERE ••••••••••••••••••

Ibidem , 219-220. Ibid., 220-221. cf'. Ibid., 224-226.

cf. ook nog die volGcnde:

(a)Rivlin: The Personnlity Problems o f l' cachers, iVlental Bysiene, XXIII, 1939, 12-24.

( b) Boyco: Quali ties of' Ivwri t in secondary school Teachers, Journ. of' Educ. Psych.,lII, 1912, 144-157.

(C)Pi~t8nger: Problems of' Teacher ~easurcment, Journ. of' Educ. Psych., VIII, 1917, 103-110.

(d) Huedigor en strayor: The Qualities of l'iierit in Teachers, Journ. of' Educ. Psych., I, 1910, 272-278.

4.

VERDERE NAVORSINGE: Vroe~r is opgemerk dat behalwe die rnetodes van ondervraging van leerlinge (met insluiting van student e) en leErkagte self, daar in die jongste tyd ook besondcre aandag ann die vraag bestee is waarom ondcrwysers( esse) misluk. Vervolgcns is ook dour vergclylccnde studieD van tn gelyko aantal goeie en swak onderwyscrs poginge

aangcvvend om te wete te korn wat die kwaliteite van die goeie in teenstelling met die swak onderv~ser(es) is en

omgekeerd. Alleen die opsomminge van hierdie tipe ondersoeke Hord a angebied.

. (1) Gedurende die winter van

1913-14

hot

Buellesficld een-hondcrd-en-vcEn·t.ig antwoorde verwerk wat hy van verskillende onderwysers(esse) ontvang het

op die vraag waarom iemand in die ondcrwysberoep kan misluk. Sy bcvindinge Vlord in die volgende orde van b<::langrikheid gerangskik: swak di ssi pline, gebrckkige oordee lsvcrmoo, gebrekkige roepingsbewusthcid, swak mctodes, onvoldoEndc voorbereiding, gcbrekkige yvwr, ontoereikende simpatie, oormatigo senuwGcagtigheid, ontocroikcndc sosiale

geneonthede, onprofessionele gedrag, onvcrskillig m.b.t. ui tor like voorkoms, swak ge sondheid, swak lmlturele

agtergrond, gebrekkige belangstelling in die work, te vecl buitcbclangstclling, onsed0 kheid, slojalitcit,

onbehccrsdhciri, onccrlikhcid, onryphcid, v0rkccrdu

godsdienst ige oortuigi ngc vir die be sonderc gcmcenskap, besoclce aan plclcl:ce van tWYf'Clagtt~y strekking en

(3) familiari tei t met hoerskoolseuns.•

~, Burton en Brueckner het in

1938

tn sewen­ tiental gobreke as oorsake vir onderwysmislukkinge

opgenoom. Hullo is: gebrekkigc houvas op die tegniek van onderwys, diG onvermoe om tug tc handhaaf, sVJak beheersing van loerstof, gebrekkige intelligensie, swak

wilskrag ••••••••••••••• ( 1) Buellesfield: Causes of Failure among Teachers

Educational Adrn.

&

Supervision, Vol.I,

1915,

439-452.

cf. Ibid.,

451.

aanpassingGvermo~, te min gesonde verstand, sintuiglike

gebreke, swak kennis van maatstawwe vir ondErv~sdocltre~~end­ heid, die on.verm06 om op die docl van die les a~ te stuur

(inability to carry on), geen wysiging van doclstelling o~ verandering van tegnicke om die doel tc bereik nic',

gebrekkigo mecbolewing m(t diG bchoe~tGs van lcerlingc, ontoeroikendfJ sosialo en kulturE;;lc' agtergrond, oor'"egendo indoktrinering, swal»: pcrsoonlikhe:id met 'n los moraal.

Wat betref v crgelykcmue studi es van goei e en s1imk onderwysers: hier volg die bevindinge van 'n

(1) ..

vorgelykende studio wat Barr. in

1929

in verband

met sewo-cn-voertig goeie en dieselfde aantal swak ondervGser­ esse ui tgevoer het. !lA good teacher 01' the social studies motivates her work. She asks many thought qUGstions and

employs a good technique in the process. She conducts

class discussions in a conversational manner, s :frequent use 01' pupil's experiences and attends carefully to pupil responses. She possesses a wealth 01' cormncntary expressions and employs some system 01' appraisal other them teacher

appraisal. She socializes class discussions; makes frequent use 01' illustrative materials, and provides definite directions :Cor study. She follows a topical

organization and assignment 01' subject matter, makes some provision for individual differences, and shoVls superior knowledge 01' subject matter. She requires notebooks and outside reading, has a well-established procedure for

examinations and good diBcipline. She is pleasant, smiles appreciatively, and laughsvlith the class from time to .. ltime. She is enthusiastic, path: nt, and possessc [i a good sense

01' humor. She stands throughout the greater part 01' the class poriod." Die bceld van die svmk ondc;rviyseres is die volgcnde: "The typically poor teacher bas poor discipline, is incapable o~ stimulating interest, and,

makes no provision for individual differences. Sh€ follows a textbook assignment and organization 01' sub;}:: ct matter, provideS formal textbook teaching and makes l i t t G~fort to socialize class discussions. The poor t~achor appre­

ciates

the pupils' responses but possesses commentarial remarks for this purpose. She may be lazy, she !YJay loa~, or she may bluff'; shc may nag her pupi ,show favoratism or be too familiar with the boys in her class. Some poor teachers arc sarcastic, some dictatorial, and some indifferent. The list of' woalmosGcs shown by poor teachers is a long one."

Doskundiges stel die volgcnde onmisbare

hoedanighede vir suksesvo onderwysyvork: die vormoG om dis pline te handhaaf, ondorv~svaardigheid,

(teaching .••....••..••..•..•

teaching skill), godurige studie (scholarship), daelikso voorbereiding, f'isieke robuustheid; intelligensie en vindingryh:heid.

( 1)

Charters en Waples noem vyf-en-twintig­ eic::nskappc wat as die belangrilcste by die opleidin.g en beoordeling van ondcrwysers beskou moot yvord. OnB gee hulle onvcrtaald "iecr alf'abeties:

"Adaptability· attractiveness (personal app i;1,I'a~1CQ)' breadth of' Interest (interest in COlir.1Unity, interest in prof'ession, interest in pupils); caref'ulness (accu­ racy, def'initeness, thoroughness); considerateness (appre­ ciativeness courtesy, kindliness, sympathy, tact, un­ self'ishness); cooperation (helpfulness, loyalty); depen­ dability (consistency); enthusiasm (alertness, animation), (inspiration, spontaneity); f'luency, f'orcef'ulness (courage, decisiveness, f'irmness, independence, purposef'ulness);

good judgment (discretion, f'oresight, insi~ht,

intelligence); health; honesty, industry lpati6nce~ per­ severance), leadership (initiative, self'-conf'idence); magnetism \approachability, chocrf'ulnoss, optimism,

pleasantness, sense of' humor, sociability, pleasing voice, wittiness); neatness (cleanlinGss); open-mindedness;

originality (imaginativeness, resourcef'ulness); progres­ siveness (ambition); promptness (dispatch, punctuality); ref'inement (conventionality, good taste, modesty, mo­

rality, simplicity); scholarship (intellectual curiosity); self-control (calmness, dignity, poise, reserve, sobriety) and thrif't.1I

(2) A.S. Bar in sy artike 1 : Teaching EfficiECncy som die kwali toi te wat vir doeltref'f'cmde ondor'vvyswerk as essensieol beskou word, onder sewe hooEds op:

(a) "1'he teacher I s Personal EquipmE nt : personal

appearance, poise, ref'iw:::::llGnt, p leasantnc ss of' manner, enthusiasm, industry, drive, ambition, f'orccf'ulncss,

initiative, progressivoness, open'nindednGE)s, judgment, etc. (b) The Teachors' Prof'ossion'J.l Equipment:' kno~'/h;dge of' the child and society and of' thcpurposGs, cont(mt, methods, materials, and expocted outcome of' instruction in relation to these; interest in teaching, interest in learning to teach; skill in the tLaching act; etc.

(c) Tho TC!Ilcrwrs' Cultural Background, and Academic Equipment: knowlodge of' the subject taught, general inf'ormati on, cultural background, et c.

(d) The Toachers' Physical Equipment: Health, physical energy and vitality, f'rccdom f'rom restricting physical def'octs, absence of' cOITl!uunicablc disease, etc.

(Q) The ••••••••••••••, •••••••

cf'. Encyclopedia of' Education, 1278. Ibid., 1279.

(a) The Teachers' Mental Eguipment: Intelligence, mental alertness, judgment, common sense, etc.

. (f') The Teachers' Emotional Stability: Self' control, pOISe, mental balance, tolerance, f'reedom f'rbm unreasonable be of's, prejudice etc.

(?) Tho Social Ad,iustmcnt (and ability to work with others): knowledge of' social conventions, ability to get along with others, good moral conduct etc." Die

af'wesigheid van hierdie trekke of' kwaliteite kan ~cwoonlik

( 1)

c-as die oorsake vir swak wcrk beskou Hord.

5.

ENKELE GEVOLGTRE.KK:INGE: Hake ondersoeker se navorsing

Em beslcouinge sprcelc eerst ens vir sigself'. Tog meen ons dat bcpaalde algemcnc af'leidingc uit die veelomvattendheid en verslceidenheid van !!1ateriaal waar!TIec gewerk is, gemaak kr.m word. Hicrdic af'lcidi nge is:

(a) Opvoedkundiges en opvocders van beroep bcywor hullo in 'n bcsondere mate om die opvocdkunde in tcorie en praktyk so korngesond, progrossicf' (met die nodigc

konservatisme) en wetenskaplik moontlik te maak. (b) Daar is gecn enkele ondcrsoc~er wat nie die

allerbeste vir die kind beoog nie. Die metode van lcorling­ ondcrvraging dui daarop dat laasgenocmde se lewe van wense en bcgccrtcs ook 'n rol spuol un dat hieraan so vcr moontlik voldocn bchoort te word. Uit wat die leer nge van hulle onderwysers verwag, blyk ondubbelsinnig vmtter soort mens laasgenoemde behoort te WOE-S.

c) Oor die bre~ linie gcsien, vcrskil die uitkomste op basis van empiriese toetsing nie in enige opsig van die aprioristic s-spekulatiewe oenadE:ringswyse nie. Die praktyk bevcstig die teorie of' betcr ges6: die sUKsesvolle opvoeder­ onderVtY ser benader di e ictue vau die onderwy sar op werklik lof'waardigo wyse.

(d) Alle ••••••••• (1) cf'. oak die volgcnde:

(a) Barker: Personality Adjust~cnt of teachers related to ef'f'icicncy in Teaching.

bl j',Iorris: Persona.l Traits and Success in Teaching.

1~

Sandiford e.a.: Forecasting Teaching Ability. Watson: Success and Failure in the Teaching

(d) Alle navorsers, beoef'enaars van die ?sroep self' en leerlinge ~tel buitengewone ho~ eise aan dle beoef'epaar

Hy

moet niks minder wees nie as tn van die beroep.

waardige draer van die beste wat daar in die kultuur van die ~este lewe.

(e) AlIa kante van die persoonlil~heid geniet aandag, naumlik die somatiese, die algemene aanpassingsf'unksics,

_,

rigt inggewende t6Edcmse en intra-psigiess f'unksics soos temperament en opmerksaamhoid.

(f') DiE! klem val deurgaans op die kern van die persoon­ likhGid, nanmlik die gemocds- en wilslcwe van diG

opvoed~rspersoonlikhQid. Die somaticsc en intellcktucle word nie so hoog as die gcmoads- en wilslcWG ~aardcGr nie.

(g) Die belangrike kW6ssie Vi:ln lewensopvatting vir alle opvoedings- en onderwyswerk geniet minder aandng en is daar ook weinigcr van waardes en In bcsondere rangorde hiervan sprakc. Die ondersoGkinge is oorwegcnd

psigologies-prakties-pragmaties en derhalwe sterk humani st ie s.

(h) Die per soon v'J.n die opvocdGr is n bly vir clie vordering en vooruitgang van die mens eenvouclig onmisbaar en onontbeerlik. lviaar vir goeie vordering en voorui tgang word tn ge!ntegreerde persoonlikheid verlang

wat harmonies no. binne en bui te 10\'IG en by wiG die sosialc le-vvensvorm met wat hier:nee saamgaan, oorheers.