BBBmBB^Hi
L-
'HO
X X X I I I : G E M E N G D
!
mj
ADATRECHTBUNDELS
REECHTGENDM?rR,D E C 0 M M I S ^ VOOR HET ADAT.
S ü V0VUUR DE T A A L - , L A N D - EN VOLKFN T0GREGDEEVTANALD00R " " ^ ' ^ KUNDE VAN NEDERLANDSCH-,NDIÊ
XXXIII: GEMENGD
I
1
' s - G R A V E N H A G E , M A R T , N U S N . J H O F F . 1 9 3 0
I
Biz.
Serie A, ALGEMEEN DEEL.
N°. 46. Geschiedenis van de Adatrechtstichting van October
1925 tot Mei 1930 1 N°. 47. Internationale samenwerking in zake Indonesi-
sche Rechtsstudie (1926—1929) 7 N°. 48. Ontwerp voor een verzameling van Adatoor-
konden (1922) 18 N°. 49. Adatrechtstudie (1847) 30
N°. 50. Het Adatgrondenrecht in openbare beraadsla-
gingen (1870—1928) . . 31 N°. 51.*) Inzichten over Adatrechtstudie (1857) . . . . 52
N°. 52. Erfopvolging in ambt of ambacht (1909) . . . 62 N°. 53. Adatrecht in vreemde koloniën: grondenrecht in
Hawaii (1891) 70 Serie B. WEST JAVA.
N°. 44. Gegevens uit Priangan (1830) 90 N°. 45. Oude gegevens betreffende de afdeeling Buiten-
zorg (1853) 98 N°. 46. Matten als waardigheidsteeken (1916) . . . . 101
N°. 47. Veepacht en uitbesteding' van vee in Banten (1919
- 1 9 2 0 ) 102 N°. 48. Gegevens over de Badoejs (1921) 109
N°. 49. Toescheiding; jongelieden-vereeniging te Tjidoe-
lang (Tjiwaroe, Soekapoera) (1921—1925). . . 111
N°. 50. Voogdij over minderjarigen (1921) 114 Serie C. MIDDEL-JA VA.
N°. 98. Dorps- en stadsreligie (1863) 116 N°. 99. Medegeven van goed aan dooden (1925) . . . 120
N°. 100. Inrichting van dorpsbestuur in Patjitan en dorps-
akten (toescheiding) aldaar (1916—1925) . . . 123
*) Nos. 51, 52, 53 op blz. 52, 62 en 70 dragen abusievelijk de nummers 50, 51 en 52.
VI INHOUD
Biz.
N°. 101. Desarechtspraak in Banjoemas en koopakte van
daar (1923—1925) , . . . 125 N°. 102. Huwelijksgebruiken in de dessa (1902). . . . 127
N°. 103. Oude gegevens (1863—1896) i28 N°. 104. Oud-Javaansche familie- en stamorganisatie (1922) 136
N°. 105. Oud-Javaansch grondenrecht 149 N°. 106. Oudsten in de dorpen (1925) 158 N°. 107. Adatvonnissen over grondenrecht (1925) . . . I6O
N°. 108. Adatrecbt van inlandsche christenen in Middel-Java 168
No. 109. Verwijzingen enz jg4 Serie D. VORSTENLANDEN.
N°. 74. Adatvonnissen (1925) 186 N°. 75. Oude Vorstenheffingen (1847) jgg
N°. 76. Gegevens over Goenoengkidoel van Dr. L Adam
(1928) 1 9 0
N°. 77. Grondenrecht in Soerakarta (1921) 198 N°. 78. Inlieemsche rechtspraak (1904—1905) . . . . 200
N°. 79. Verwijzing enz 212 Serie E. OOST-JA VA MET MADOERA.
N°. 58. Oude gegevens (1859—1898) 213 N°. 59. Grondenrecht in Zuid Djombang (1926) . . . 215
N°. 60. Gegevens uit Banjoewangi (1919) 222 N°. 61. Familierecht in Besoeki (1928) 225 Serie F. ATJEH.
N°. 37. Gegevens uit Groot-Atjeh, Bireuën en Tialang
(1925—1926) 228 N°. 38. Inheemsche rechtspraak (1916—1926) . . . . 235
Serie G. GAJO-, ALAS- EN BATAKLANDEN.
N°. 59. Grondenrecht en zamelrecht in de onderafdeeling
Groot en Klein Mandailing, Hoeloe en Pakantan 239
N°. 60. Bataksche adatvonnissen 257
N°. 61. Verwijzing enz 271 Serie H. HET MINANGKABAUSCHE GEBIED.
N°. 84. Beschikkingsrecht en zamelrecht 272 N°. 85. Hoofdenbesluit uit de zeventiende eeuw (1636) . 277
N°. 86. Dorpsbeslissingen (1923—1926) 279 N°. 87. Adatrechtelijke gegevens uit de Jurisprudentie
<1 9 2 8) 283
Biz.
N°. 88. Grondverpanding (1906—1907) 289
N°. 89. Adatvonnis (1905) 305 Serie I. ZüID-SüMATRA.
N°. 135. Europeesche Oendang-oendang (1818; 1856; 1859) 308
N°. 136. Verwijzing 318 Serie J. HET MALEISCHE GEBIED.
N°. 38. Adatvonnis (1912) 319 N°. 39. Inlandsehe rechtsgemeenschappen in Asahan (1925) 321
N°. 45.*) Inheemsche rechtspraak in Siak Sri Indrapoera
(1878) 327 N°. 46. Adatgemeenschappeu ie Riau (1929) 334
Serie K. BANGKA EN BELITOENG.
N°. 18. Oude gegevens (1850) 338 Serie L. BORNEO.
N°. 59. Gegevens over bloedprijs en verzoeningseed bij den Koembastam (1886), en over Pemali- en Pan-
tang bij de Sintang-dajaks (1922) 344 N°. 60. Inheemsche rechters in Borneo (1928) . . . . 352
N°. 61. Verwijzing enz 353 Serie M. MINAHASA.
N°. 41. Adatvonnissen (1918—1928) 354 N°. 42. Tëtëlës geen huisgodheid (1906) 365
N°. 43. Verwijzing 367 Serie N. GORONTALO ENZ.
N°. 20. Zelfbestuur in Bolaang-Mongondon (1916). . . 368 Serie O. HET TORADJA-GEBIED.
N°. 20. Zijn de Sa'danners Toradja's? (1918) . . . . 369
N°. 21. Deelwinning van vee (1926) 370 Serie P. ZUID-SELEBES.
Taaikaartje van Zuid-Selebes, tegenover . . . 370 N°. 63. Kajoe-sala-regeling voor Limboeng (1926) . . . 371 Serie Q. DE TERNATE-ARCHIPEL.
N°. 40. Gegevens betrekking hebbende op den bruidschat der op het eiland Obi-besar woonachtige Alifoeren
(1929) 378
*) Nos. 40—44 zijn opgenomen in bundel X X V I I I .
V n l INHOUD Biz.
N°. 41. Verwijzing 381 Serie R. AMBON ENZ.
N°. 73. Gegevens van de Kai-eilanden (1927) . . . . 382
N°. 74. Adatvonnissen (1926—1929) 384 Serie S. NIEUW-GUINEE.
N°. 11. Tidoreesehe hoofden op West-Nieuw-Guinee (1925) 388 Serie T. TIMOR ENZ.
N°. 24. Huwelijks- en erfrechtzaken, adatdelicten en inheemsche rechtspraak op Flores en den Solor-
archipel (1925) . . 390 N°. 25. Verwantschaps-, huwelijks- en erfrecht in Endé
op Flores (1927) 3 9 7
Serie U. BALI EN LOMBOK.
N°. 55. Grondenrecht in Tabanan (1917) 402 N°. 56. Inheemsche rechters op Bali (1928) 406
N°. 57. Verwijzing ^ Serie V. VERSPREIDE EILANDEN.
N°. 45. Ethnographische gegevens over Sangihe en Talaud
(1925) 4 0 8
N°. 46. Madagaskar in 1927 (1929) 409
N°. 47. Verwijzing 4 1 0
Serie W . CHINEEZE^N.
N°. 17. Verwijzing 4 1 1
Serie X. ANDERE VREEMDE OOSTP]RLINGEN.
N°. 8. Verwijzing 4 1 2
Serie Y, GODSDIENSTIG RECHT EN GODSDIENSTIGE RECHTSPRAAK.
N°. 47. Mohammedaansch huwelijksrecht op Java (1927) 413 N°. 48. Berechtiging van huwelijks- en erfrechtsgeschillen
in Atjèh (1926) 4 1 6
N°. 49. Mohammedaansch huwelijksrecht in de Gajo- Alas-
en Bataklanden en in Minangkabau (1927) . . 418
N°. 50. Wakap op Borneo (1927) 4 19
N°. 51. Godsdienstambtenaren in den Ternate-archipel
(1926) 4 2 0
N°. 52. Verwijzing 4 2 2
Serie Z. SAMENVATTINGEN.
N°. 30. Indische vereenigingen eu andere vormen van
samenwerking (1925) 423 N°. 31. Gewestelijke regelingen nopens de inheemsche
rechtspraak 426 N°. 32. Samenvattingen 469 Lijst van Indonesische rechtstermen, voorkomende in den
drieëndertigsten adatrechtbundel 471
A L G E M E E N D E E L .
N°. 46.
G E S C H I E D E N I S VAN D E A D A T R E C H T S T I C H T I N G VAN OCTOBER 1925 TOT M E I 1930.
35. In Februari 1926 treedt mr. F. D. E. van Ossenbruggen uit de Hollandsche commissie voor het adatrecht., wegens ver- trek naar Indië. ~ "
36. Bij besluit van 1 Februari 1926 stelt het Koninklijk Bataviaaseh Genootschap van Kunsten en Wetenschappen een afdeeling Adatrecht in ; deze afdeeling treedt in de plaats der van 1909 dateerende commissie van bijstand1).
37. Op 7 Juni 1926 brengt het bestuur der stichting het volgend verslag uit aan de Thorbecke-stichting, het Koninklijk Insti- tuut voor de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch- Indië en het Leidsch Universiteits-Fonds :
Ingevolge artikel 5 van de statuten der Adatrcchtstichting, in het leven geroepen op 30 Mei 1917, is het bestuur der stichting gehouden eenmaal per drie j a a r aan Uw stichting (instituut, fonds) verslag uit te brengen omtrent zijn werkzaamheden en den geldelijken toestand der stichting.
Ten vervolge op ons vorig verslag, gedagteekend 12 Mei 19232), hebben wij dienovereenkomstig de eer U het navolgende te berichten.
Het bestuur der stichting, volgens artikel 3 der statuten gevormd wordende door de van 1909 dateerende Commissie voor het adatrecht — welke sinds September 1921 omschreven is als hebbende „ten minste drie leden" be- stond op 30 Mei 1926 uit de heeren dr. C. Snouck Hurgronje (Leiden), voorzitter; mr. ,T. H. Carpentier Alting fs-Gravenhage); H. T. Damste (Oegstgeest); J. O van Eerde (Amsterdam); O. L. Helfrich (Voorburg); dr.
N. J. Krom (Leiden); mr. dr. Th. W . Juynboll (Utrecht); F. A. Liefrinck ('s-Gravenhage); dr. Ph. S. van Konkel (Leiden); mr. dr. W. M. G. Schumann, ('s-Gravenhage); mr. C. van Vollenhoven (Leiden), secretaris; nevens wie mr.
\V. de Roo de la Faille ('s-Gravenhage) als penningmeester fungeerde.
Omtrent den geldelijken toestand der stichting zij verwezen naar bijgaand overzicht van de gewone inkomsten en uitgaven over 1923/1926 en van den staat op 30 April 19263). Buitendien is de stichting eigenares van een uit boekeu en afzonderlijke artikelen bestaande boekerij betreffende het adatrecht in Indonesië, welke gestadig blijft aangroeien, n a a r schatting ongeveer 1100 nummers telt, en zich bevindt ten huize van den secretaris der stichting,
') Zie Adatrechtbundel I, blz. 11.
-) Zie Adatrechtbundel XXV, blz. 1—3.
s) Hier zij volstaan met de mededeeling, dat het kapitaal der stichting op 1 Mei 1929 bedroeg f 18449.78. — Noot van de commissie.
ALGEMEEN D E E L 2
R a p e n b u r g 40, Leiden. Alle boeken en artikelen zijn voorzien van h e t etiket
G.GF S LI Oiltlllür.
De in April 1920 in 350 exemplaren door de stichting uitgegeven Litera tuurlyst voor h e t adatrecht van Indonesië" is nagenoeg u i t v e r k o c h t ; een bijgewerkte tweede uitgave ia al geruimen tijd in voorbereiding '
De geringe fondsen der stichting lieten niet toe eenige zaak van beteeke- n,s te ondernemen; voorshands zal het streven zich moeten blijven concen- treeren op completeering van de boekerij en geleidelijke vererootinff van het kapitaal. Nochtans heeft het bestuur zich in Mei 1926 i l g é n s mr E D Holleman te Buitenzorg bereid verklaard tot geldelijken steun voor een her- uitgave van eenige artikelen van zijn hand over grondenrecht op Midden- Java. De medewerking, die de stichting gezocht heeft bij de Union acadé- mique internationale, wordt uiteengezet in den weldra verschijnen den Adat v o o r Z e^X Vn tb l Z' V1/ ' V a n 'l e t V 0° ™e m P n °m e e n ^ o r t T o o r d e n b o e k voor het adatrecht van Indonesië uit te geven kwam tot dusver niets, aan- gezien alle overige by de Union betrokken landen nalieten concrete toe- zeggingen van geldelijken aard te doen; het materiaal voor de bedoelde I P Ä T J. 1 v aVd a,t r < J C h t S t e r m e n l i g t s i n d s J u l 1 1 9 2 4 i n ruwe schets gereed en wacht op afwerking.
De hulp, die het bestuur tot dusver voor Nederlandsch-Indië genoot van de Commissie van bijstand voor het adatrecht te Batavia, heeft sedert Fe- bruari 1926 den vorm aangenomen van medewerking door de afdeeling Adat- recht van het koninklijk Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Weten- schappen. In zijn streven om ook buiten Nederlandsch-Indië hulp te vinden hoopt het bestuur steun te zullen erlangen van een door de Japansehe re- geering onlangs ingestelde commissie voor het adatrecht der inheemsche bevolking van Formosa en van een door de American Council of Learned Societies ingestelde commissie met soortgelijk doel voor de Philippiinen De namen van de leden dier beide commissies zijn ons bestuur nog niet bekend.
38. In Juni 1926 wordt de. Hollandsclie commissie aangevuld met den heer R. A. Kern (Bijdragen Koninklijk Instituut 82
1926, blz. XXX). J
39. In Juli 1926 verschijnt Adatrechtbundel XXV (Gemengd).
40. In September 1926 verschijnt Adatrechtbundel XXVI (Ma- leisch gebied en Borneo).
41. Op 2 October 1926 ontvangt de Adatrechtstichting uit Neder- landsch-Indië de kopij voor twee adatrechtbundcls over gods- dienstige rechtspraak (XXVIII en XXIX), benevens een aan- zienlijk bedrag, bestemd om de kosten te dekken x).
42. Omstreeks November 1926 zendt de afdeeling Adatrecht te Weltevreden bet navolgende bericht uit:
Adviezen inzake Adatrecht.
Herhaaldelijk ontvangen de leden van de Afdeeling Adatrecht van het Kon. Bat. Crenootschap langs particulieren weg vragen betreffende het adat- recht in verband met zich in de praktijk voordoende moeilijkheden
Dit geeft onze Afdeeling aanleiding bekend te maken, dat zij - evenals de vroegere Commissie van bijstand voor het adatrecht, in wier plaats zij is getreden - gaarne bereid blijft om desgewenscht aan ieder ambtenaar die bij rechtspraak of bestuursvoering voor een adatrechtvrang komt te staan zoo volledig als m h a a r vermogen ligt, inlichtingen te verschaffen aan- gaande de door hem ondervonden moeilijkheden.
r , l fL d rw ? T a ^a/ \ G e n°o t s c h aP van Kunsten en Wetenschappen, Konings-
plein West 13, Weltevreden. b
') Zie Adatrechtbundels X X V I I I , blz. vu en X X I X , blz. vin.
43. In Januari 1927 verklaart zich de heer D. van Hinloopen Labberton bereid de voorhanden gegevens voor een voor- loopig adatrechtwoordenboeki) te completeeren en te be- werken.
44.. Op 27 Juni 1927 overlijdt het lid der Hollandsche commissie F. A. Liefrinck 2).
45. In September 1927 wordt de Hollandsche commissie aan- gevuld met den heer W. K. H. Ypes (Bijdragen Koninklijk Instituut 83, 1927, blz. XXVII).
46. In October 1927 verschijnt een door de Adatrechtstichting gesubsidieerde herdruk van mr. K. L. J. Enthoven, Het adat- recht der inlanders in de jurisprudentie [1849—1912], alsmede Adatrechtbundel XXVIII (Gemengd). 3)
47. Omstreeks November 1927 verschijnt te Buitenzorg een, dooi- de stichting bekostigde, bijgewerkte herdruk van artikelen van mr. F. D. Holleman onder den titel : Het adatrecht van de afdeeling Toeloengagoeng (gewest Kediri).
48. In December 1927 verschijnt een tweede veel vermeerderde druk der „Literatuurlijst voor het adatrecht van Indonesië" 4), welke herdruk bewerkt is door J. A. Quist.
49. In December 1927 sluit de Adatrechtstichting zich aan bij het op 26 September 1927 te Leiden door dr. C. Snouck Hurgronje gestichte Oostersch Instituut.
50. Sinds begin 1928 verschijnen geregeld, als vervolgen op den onder 47 genoemden herdruk der Literatuurlijst, literatuur- opgaven voor het adatrecht, gevoegd bij de afleveringen der Bijdragen van het Koninklijk Instituut voor de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië te 's-Gravenhage.
51. In Februari 1928 verschijnt bundel XXVII (Sumatra), in Juli 1928 bundel XXIX 5) (Gemengd), in Februari 1929 bun- del XXXI (Selebes).
52. Op 25 April 1929 overlijdt het lid der Hollandsche com- missie mr. J. II. Carpentier Alting.
53. In Mei 1928 besluit de Union Académique Internationale te Brussel het voorloopige adatrechtwoordenboek uit te geven onder haar auspiciën. 6)
i) Zie Adatrechtbundel X X I I , blz. 3 en boven, blz. 2.
") Zie met name Adatrechtbundel I, blz. 1, 11 en 13.
8) Zie boven, onder no. 41.
*) Zie Adatrechtbundel XXII, blz. 3, en boven, blz. 2.
6) Zie boven, blz. 2, onder n°. 41.
6) Zie beneden, blz 9—12.
ALGEMEEN D E E L 4
54. Op 4 Mei 1929 brengt het bestuur der stichting- het volgend verslag uit aan de Thorbecke-stichting, het Koninklijk In- stituut voor de Taal-, Land- en Volkenkunde van Neder- Iandsch-Indië, en het Leidsch Universiteits-Fonds :
Ingevolge artikel 5 van de s t a t u t e n der Adatrechtstichting, in het leven geroepen op 30 Mei 19:7, is het bestuur der stichting gehouden eenmaal per drie j a a r aan Uw stichting (instituut, fonds) verslag uit te brengen om- t r e n t zijn werkzaamheden en den geldelijken toestand der stichting.
Ten vervolge op ons vorig verslag, gedagteekend 7 J u n i 1926 '), hebben wij dienovereenkomstig de eer U het navolgende te berichten.
Het bestuur der stichting, volgens artikel 3 der statuten gevormd wordende door de van 1909 dateerende Commissie voor het adatrecht — welke sinds September 1921 omschreven is als tellende „ten minste drie leden" —, be- stond op 1 Mei 1929 uit de heeren dr. C. Snouck Hurgronje (Leiden), voor- zitter; H. T. Damsté (Oegstgeest); J. C. van Eerde (Amsterdam); O. L.
Helfrich (Voorburg); R. A. Kern (Leiden); dr. N. J. Krom (Leiden); mr. dr.
Th. W. Juynboll (Utrecht); dr. P h . S. van Konkel (Leiden); mr. dr. W . M.
G-. Schumann ('s-Gravenhage); W . K. H. Ypes (Amsterdam); mr. C. van Vollenhoven (Leiden), secretaris; nevens wie mr. W. de Eoo de la Faille ('s-Gravenhage) als penningmeester fungeerde.
Omtrent den geldelijken toestand der stichting zij verwezen naar bijgaand overzicht van do gewone inkomsten en uitgaven over 1926/1929 en van den staat op 30 April 1929 2). Buitendien is de stichting eigenares van een uit boeken en afzonderlijke artikelen bestaande boekerij betreffende het adatrecht van Indonesië, welke gestadig blijft aangroeien, naar schatting eeu 1400 nummers telt, en zich bevindt ten huize van den secretaris der stichting, Rapenburg 40, Leiden. Alle boeken en artikelen zijn voorzien van het etiket der stichting.
In December 1927 heeft de stichting zich aangesloten bij het op 26 Sep- tember 1927 te Leiden door dr. Snouck Hurgronje opgerichte Oostersch I n s t i t u u t .
Zij ondervond al deze j a r e n onwaardeerharen steun van de in 1926 inge- stelde Afdeeling Adatrecht van het Koninklijk Bataviaasch Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen.
In 1927 deed de stichting een tweeden, veel vermeerderden druk ver- schijnen van de in 1920 door haar uitgegeven Literatuurlijst voor het adat- recht van Indonesië. De oorspronkelijke lijst werd daartoe herzien en bij- gewerkt door den heer J. A. Qtiist. Sinds December 1927 wordt deze lijst geregeld vervolgd door Literatuuropgaven voor het adatrecht, gevoegd bij de afleveringen der Bijdragen van het Koninklijk I n s t i t u u t voor de Taal-, Land- en Volkenkunde te 's-Gravenhage.
Met steun der stichting verscheen in 1927 te Leiden een onveranderde herdruk van mr. K. L. J. Enthoven, Het adatrecht der inlanders in de juris- prudentie (verschenen in 1912). Voor rekening der s'ichting verscheen in hetzelfde j a a r te Buitenzorg een bijgewerkte herdruk van artikelen van mr.
F. D. Holleman onder den titel: Het adatrecht der afdeeling Toeloengagoeng.
In voorbereiding is, om met steun der stichting te verschijnen, een uitgave door dr. van Konkel van de A d a t radja-radja Melajoe uit Hh 1700; en ten dienste van do studie van Javaansehe adatrechtteksten hoopt de stichting de Javaansche bijlagen der dissertatie (Mei 1929) van Kaden Mas mr. Soe- ripto afzonderlijk in den handel te kunnen brengen.
In Mei 1928 heeft de Union Académique Internationale te Brussel besloten tot uitgave van een adatrechtwoordenboek met Fransche voorrede en be- knopte Fransche verklaringen van Nederlandsche en andere Europeesche termen. De stichting draagt aan deze uitgave, waarvoor zij het materiaal levert, ook geldelijk bij.
Samenwerking met personen buitenslands ten bate der adatrechtstudie ') Zie boven, blz. 1.
2) Hier zij volstaan mei de mededeeling, dat het kapitaal der stichting op 1 Mei 1929 bedroeg f 18558.01. — Noot van de commissie.
voor deelen van Indonesië buiten Nederlandseh-lndië leverde slechts geringe uitkomsten. E e n in 1927 in Amerika zorgvuldig voorbereid plan om door iemand uit Noderlandsch-lndië een verkennings-onderzoek te doen houden in de Philippijnen is nog in behandeling.
55. In Mei 1929 wordt de Hollandsche commissie aangevuld met haar oud-lid mr. F . D. E. van Ossenbruggen (Bijdragen Ko- ninklijk Instituut, 85, 1929, blz. XXV); in April 1930 met den oud-gouverneur van Atjeh en onderlioorigheden 0 . M.
Goedhart.
56. In September 1929 verschijnt te Leiden een door de Adat- rechtstichting gesubsidieerde uitgave van de 'Adat radja radja Melajoe, naar drie Londenscbe handschriften bewerkt door dr. Ph. S. van Ronkel.
57. In Januari 1929 verschijnt Adatrechtbundel XXX (Register).
In April 1930 Adatrechtbundel XXXII (Zuid-Sumatra).
58. Op 1 Mei 1930 bedraagt het kapitaal der stichting — daar- onder begrepen de speciaal voor publicatie van Balineesche adat bijgedragen gelden (Balifonds) — f 19.319,86.
59. Op 1 Mei 1930 is het bestuur der stichting, zijnde de com- missie voor het adatrecht, derhalve samengesteld als volgt:
dr. C. SNOUCK HURGRONJE, voorzitter;
H. T. D A M S Ï É ; J. C. VAN E E R D E ; O. M. G O E D H A R T ; O. L. H E L F R I C H ;
mr. dr. Th. W. JuYNBOLL;
R. A. K E R N ; dr. N. J. K R O M ;
mr. F . D. E. VAN OSSENBRUGGEN;
dr. P H . S. V A N R O N K E L ; mr. dr. W. M. G. S C H U M A N N ; W. K. H. Y P E S ;
mr. C. VAN VOLLENHOVEN, secretaris;
mr. W. D E R o o DE LA F A I L L E , penningmeester.
De afdeeling Adatrecht van het Bataviaasch Genootschap ge- noemd onder n ° . 36, bestaat op 1 Januari 1930 uit de navol- gende personen :
A. J. L. COUVREUR, Voorzitter, mr. B. T E R HAAR, Secretaris, dr. J. H. A. LOGEMANN, bestuurslid, en verder de leden: dr. R.
A. HOESEIN DJAJADININGRAT, E. GOBEE, dr. B. J. HAGA, mr.
F . D. HOLLEMAN, dr. W. H O V E N , mr. H. A. IDEMA, mr. L. W.
H. D E L E E U W , W. MIDDENDORP, H. J. VAN MOOK, dr. G. F.
P I J P E R , dr. B. J. O. S C H R I E K E , mr. H. J. S P I T (met verlof),
F . H. VISMAN, mr. G. W I J E R S .
ALGEMEEN D E E L 6
, Ï M \ R GT * ] \ CTm[tÏT °f P h i I iP Pi ue Customary Law, inge- S a r iP1 9 3 0Slt e m b e i' 1 9 1 9' b e S t a a t' V 0 0 r — L k e n d' °P !
Justice N O R B E R T O ROMUALDEZ, voorzitter •
Mr. J O R G E B A C O B O ;
Attorney CONRADO B E N I T E Z ;
Dr. H. O T L E Y BEYER, University of the Phi- lippines;
Judge E N R I Q U E V. F I L A M O R ;
Attorney T E O P I S T O G U I N G O N A ;
Professor MAXIMO M. K A L A W , University of
the Philippines; J
Secretary TEODORO M. KALA w ; Justice GEORGE A. MALCOLM- Attorney R A F A E L P A L M A ;
Justice IGNACIO V Ï L L A M O R ;
Captain L E O F I S C H E R , Executive Bureau, Ma- nila, P. L, secretaris.
Het Committee of Correspondence in de Vereenigde Staten van Amerika gevormd m den zomer van 1919, bestaat op 1 Januari 1930 uit J. A. ROBERTSON (Takoma Park, Md.) en J H f i
MORE (Evanston, HL). ; VVUT~
(L<m"denfeIand " ^ ** S t i c h t i n g hiJS^tum door Ch. 0 . BLAGDEN
In Frankrijk wordt de stichting bijgestaan door A. CAB4TON
(Parijs) en G. J U L I E N (Toulouse en Parijs)
r inT nP ö 0aU^a l|W O i;d t d e A s tiC h t i n g b iJ8'e s t a an door E. de VASCON- CELLOS (Lissabon) en A. Osório de Castro (Lissabon)
In Japan schijnt op 1 Januari 1930 een kleine commissie te bestaan voor het adatrecht der inheemsche bevolking van Formosa voorzitter J A M A D A , leden o.a. ANESAKI en E N KO UNO *)
') Zie Adatrechtbundel XXV, blz. 6, en beneden, blz. 7 en 8.
A L G E M E E N D E E L . N°. 47.
I N T E R N A T I O N A L E S A M E N W E R K I N G I N Z A K E I N D O N E S I S C H E R E C H T S S T U D I E (1926-1929).
Vervolg van Adatrechtbundel XXV, blz. 7 - 1 4 .
12. Op de vergadering der Union Académique Internationale van 10 tot 12 Mei 1926 te Brussel wordt een commissie benoemd voor liet adatrecht van Indonesië, bestaande uit de beeren Jus- serand, Leiand, Taki en Van Vollenhoven. Namens deze commissie brengt de lieer Van Vollenlioven bet volgend verslag uit:
1. Da délégation japonaise a bien voulu informer la Commission de ce que le Gouvernement japonais avait décidé de nommer une commission d'experts pour l'examen des us et coutumes des indigènes indonésiens à Formose. L a Commission japonaise vient d'être nommée, mais les noms de ses membres ne sont pas encore parvenus à la délégation.
2. De même, la délégation américaine a fait savoir que le Con;eil américain des sociétés savantes a institué une commission restreinte pour l'examen des us et coutumes aux îles Philippines. Les noms des membres de cette com- mission-ci ne sont pas connus davantage.
3. La délégation néerlandaise a, fait ressortir que t a n t la collection que la publication de matériaux intéressant le droit indigène des Indes néerlandaises se poursuivent régulièrement et rapidement par les bons soins des deux comités qui s'en chargent, l'un à Batavia (Java) et l'autre à La Haye.
4. La Commission prie le bureau de bien vouloir se tenir au courant de l'organisation des deux commissions japonaise et américaine susmentionnées et d'en informer l'Académie d'Amsterdam.
De vergadering keurt dit verslag, met de daarin vervatte voor- stellen, goed.
13. Blijkens nadere mededeeling uit Japan (December 1926) beeft inderdaad een speciale commissie bestaan voor bet onderzoek van oude gebruiken op Formosa1), welke commissie eenige deelen met uitkomsten van baar arbeid heeft openbaargemaakt in het Japansch 2). Over tijd van oprichting, samenstelling en voortbe- staan der commissie zijn intusschen geen gegevens verstrekt.
Dezelfde mededeeling behelst, dat de Keizerlijke Japansche Aka-
') Zie de onderstelling in Adatrechtbundel XXV, blz. 6.
-) Zie b h . 7—8 van Literatuuropgave voor het adatrecht n°. 2 (April 1928), gevoegd bij Bijdragen Koninklijk I n s t i t u u t 84, 1928, aflevering 1.
ALGEMEEN D E E L
<s
demie van Wetenschappen te Tokyo den heer Enko üno heeft aangewezen om ten dienste van de onderneming der Union de noodige gedeelten dezer publicaties te vertalen en zoo noodig nieuwe inlichtingen in te winnen.
14. In den loop van 1927 benoemt de American Council of Learned Societies een commissie van enkele personen, deels in de Vereenigde Staten, deels te Manila, om met de Union mede te werken op het stuk van adatrecht van Indonesië.
15. Op de vergadering der Union van 9 tot 11 Mei 1927 te Brussel wordt een commissie benoemd voor het adatreeht van Indonesië, bestaande uit de beeren Adatci, Hijikata, Leiand, Ferrâo en Colenbrauder. Namens deze commissie brengt de heer Colenbrander het volgende verslag uit:
La Commission pour le Dictionnaire du Droit coutumier de l'Indonésie s'est réunie le 9 mai, sous la présidence de S. Exe. M. l'ambassadeur Adatci E t a i e n t p r e s e n t s : MM. Hijikata (Japon), Waldo G. Leland (États-Unis) Colen- brander (Pays-Bas), Ferrào (Portugal), Serge Elisséef, interprète de la délé- gation japonaise.
•M' kolenbrander rappelle que le 15 j u i n dernier, conformément à la déci- sion de 1 U. A.I., il a ete écrit au Conseil des sociétés savantes améiicaines ann de connaître l'organisation de la Commission américaine pour l'étude' du droit coutumier aux Philippines. Le Conseil a répondu qu'il s'occupait de la question. E n effet, comme il résulte d'une communication verbale de 1YL Leland, la Commission susdite vient d'être constituée. Elle se compose de i H o n George A. Malcolm, Philippines, Suprema Court, Manila, président- membres: M. le Prof' H. Otluey Beyer, University of the Philippines, Manila!
M. Francisco Dclgado, Kneedler Building, Manila; M. Mariano D. Gana University of the Philippines, Manila; 1'Hon. José Adab Santos, Manila•
M. le P r o f J o h n H. Wigmore, Northwestern University, Illinois «) Hormis M Gana tous les membres désignés ont déjà, accepté de faire partie du Comité
M. Colenbrander rappelle ensuite une communication de l'Académie im- periale japonaise du 20 décembre 1926, dont il résulte que la Commission nommée pour 1 etude du droit coutumier de Formose a publié le résultat de ses t r a v a u x : d e u x ' ) volumes en japonais. L'Académie japonaise est prête à co laborer a l'entreprise de l'U. A. I. en t r a d u i s a n t les parties nécessaires de cette publication, de façon à faire une compilation en elle-même, et en recueil- lant éventuellement de nouvelles informations. Elle a chargé de ce travail M. Enku MuroS), qui demande d'être informé des désirs et suggestions de la Commission du Droit coutumier d'Indonésie sur les conditions, méthode et délai du travail à faire p a r lui.
La Commission décide de porter la demande susdite à la connaissance de M. van Vollenhoven et de prier celui-ci de faire un projet de réponse à cette demande.
Sur une demande de M. l'ambassadeur Adatci, il est entendu que la Com- mission japonaise s'occupera aussi de l'étude du droit coutumier des îles polynésiennes sous m a n d a t japonais.
M. Ferrào, au nom du P o r t u g a l , donne l'assurance que son Gouvernement tient a. s associer a l'œuvre entreprise pour ce qui concerne la partie portu- gaise de 1 île de Timor, et a déjà chargé des personnes compétentes des tra- vaux préparatoires necessaires.
De vergadering keurt dit verslag goed.
•) Zie, anders, boven, blz. 6.
') Zie, anders, boven blz. 7 — 8 .
16. Op de vergadering der Union van 21 tot 23 Mei 1928 te Brussel deelt de heer Van Vollenlioven mede, dat een voor- loopig woordenboek voor het adatrecht van Indonesië in April 1928 is gereedgekomen. Voor dit onderwerp wordt een commissie benoemd, bestaande üit de heeren Adatci, Jusserand, Leiand, d'Oliveira, Van Vollenhoven en Yoçhida. Namens deze commissie brengt de heer Van Vollenhoven het volgende verslag uit:
1. Au mois de mai 1922 l'Académie d'Amsterdam, pour donner suite à sa proposition de janvier de cette année, présenta aux membres de l'Union un spécimen, rédigé en anglais, d'un Dictionnaire provisoire pour le droit indo- nésien. Ce spécimen fut examiné et approuvé par l'Union dans sa session de la fin de mai 1922. E n 1924, l'Académie informa la Commission de l'Union de cette année que la préparation de ce Dictionnaire se continuait réguliè- rement. E n 1925, l'Académie impériale à Tokyo reconnut la nécessité et l'utilité d'un Dictionnaire de droit coutumier strictement scientifique, en ajoutant toutefois qu'elle n'avait pas été en mesure jusque-là de trouver des savants japonais prêts à collaborer à ce t r a v a i l ; l'Académie se déclara prête à prendre sa part des dépenses occasionnées par les t r a v a u x des spécialistes européens, un crédit a y a n t été voté à cet effet.
2. Dans la présente réunion (1928), M. van Vollenhoven informa la Com- mission — comme il en avait informé les membres à la séance plénière •—
que la préparation de ce Dictionnaire venait d'être terminée au mois d'avril 1928. La traduction des mots se r a p p o r t a n t aux us et coutumes d'Indonésie, mots cités dans un grand nombre d'idiomes indonésiens, y est donnée dans la langue des livres, des articles et des vocabulaires où ils ont été puisés:
hollandais, anglais, français, espagnols. L a grande majorité de ces écrits é t a n t rédigée en hollandais, il en résulte que la plupart des traductions sont également donnée en hollandais. Le manuscrit peut être estimé à cinquante feuilles, et les frais d'impression sont évalués à un peu plus de 5,000 florins hollandais. Ajouter à toutes les traductions un résumé succinct, soit en français, soit en anglais, augmenterait considérablement les frais de prépa- ration et d'impression: il faudrait, dans ce cas, prévoir une dépence de 9,000 ou de 10,000 florins hollandais (voire un montant oscillant entre 100,000 et 120,000 francs belges).
3. L a Commission estime que ce serait une œuvre digne de l'U. A. I. de prendre sous ses auspices la publication d'un pareil Dictionnaire, pourvu que toutes les explications fournies dans une langue autre que le français soient accompagnées d'une traduction française sommaire. Le titre du Diction- naire et la préface devraient également être rédigés en français, de sorte que la connaissance d'une seule langue suffirait pour pouvoir s'en servir. Un nouveau spécimen de quelques pages d'un dictionnaire, rédigé d'après ces indications, devrait être soumis à l'examen de L L . Exe. MM. J u s s e r a n d et Adatci, à P a r i s , et l'Union autoriserait ces deux messieurs à l'approuver en son nom, afin que le t r a v a i l pût continuer sans interruption.
4. Dès la réunion de l'U. A. I. de 1921, la délégation hollandaise était à même d'offrir à titre de contribution à un Dictionnaire juridique indonésien, de la p a r t des trois sociétés privées scientifiques hollandaises (dont deux font partie du groupe hollandais de notre Union), un m o n t a n t de 4,500 florins hollandais, c'est à-dire la moitié des frais évalués. Si l'U. A. I. pouvait s'engager à porter l'autre moitié des-frais de publication j u s q u ' à un maximum de 60,000 francs belges, à répartir sur deux ou trois des exercices 1928, 1929 et 1930, elle pourrait en même temps tâcher de persuader ses délégations japonaise, française, américaine, britannique et portugaise à lui faire verser une partie de ces dépenses.
5. P a r suite, la Commission se permet de proposer à la séance plénière : a. De se déclarer prête à insérer un Dictionnaire provisoire pour le droit
ALGEMEEN D E E L 10
indonésien dans la série des publications faites sous les auspices de PU. A. I pourvu que les conditions mentionnées sous b, d et e soient remplies;
b. De prier l'Académie d'Amsterdam de bien vouloir se charger d'une redaction finale de ce Dictionnaire, laquelle ajoutera à toute explication faite dans une langue autre que le français une traduction française sommaire et de projeter un titre et une préface en fiançais;
c. D'autoriser L L . Exe. MM. Jusserand et Adatei à examiner et à approuver en son nom le spécimen que l'Académie d'Amsterdam leur soumettra à cette fin-
d. De prier l'Académie d'Amsterdam de bien vouloir se charger de l'im- pression du livre mentionné;
e. D'accepter l'offre faite en 1921 de la part de la délégation hollandaise T ^f^J? d l 8P °s l t l 0 n de l'U. A. I. pour le Dictionnaire précité un montant iQoa n o n n s hollandais, à répartir sur deux ou trois des exercices 1928, _ f. De s'engager à prendre à sa charge la moitié des frais de publication j u s q u a un maximum de 60,000 francs belges, à repartir également sur deux
ou trois des exercices 1928, 1929 et 1930.
g. De s'adresser à ses membres japonais, français, américains, britanniques et portugais, adn d'obtenir, de la p a r t de leurs gouvernements ou de leurs colonies intéressées, une subvention qui pourrait diminuer les dépenses in- diquées sous la lettre f, sans que ces tentatives puissent retarder les autres mesures votées.
6. Il y aurait, aussi lieu de prier l'Académie de Lisbonne do bien vouloir indiquer avec precision qnelles sont les personnes compétentes que le Gou- vernement portugais vient de charger de travaux préparatoires concernant les us et coutumes de la partie portugaise de Timor, et quelles sont la date et la teneur de leur mandat.
7. Quant à la seconde proposition de l'Académie d'Amsterdam, celle qui tendait a faire collectionner des documents indonésiens de n a t u r e à illustrer les us et coutumes et leurs pratique quotidienne, on pourrait pour le moment a t t e n d r e une nouvelle initiative à cet égard de la p a r t de cette Académie.
De vergadering keurt, na eenige discussie, dit verslag en de daarin vervatte voorstellen goed.
17. Op de vergadering der Union van 13 tot 15 Mei 1929 te Brussel wordt een commissie benoemd voor het adatrecht van Indonesië en wel bijzonderlijk voor het in 1928 besproken adat- rechtwoordenboek —, bestaande uit de heeren Adatci, Jusserand, Leiand, d'OHveira, Van Vollenhoven en Yamada. Namens deze Commissie brengt de heer van Vollenhoven het volgende verslag uit:
1. A la suite de la décision prise par l'U. A. I. dans sa séance plénière du Aà mai 1926, l'Académie d'Amsterdam a rédigé définitivement son projet d'un Dictionnaire provisoire pour le droit indonésien, et s'est empressée d'en sou- mettre un spécimen à l'avis de LL. Exe. MM. Jusserand et Adatci A la date du 20 décembre 1928 M. J u s s e r a n d écrivit au bureau que le spécimen lui paraissait repondre très bien aux décisions prises par l'U. A. L ; de son cote, M. Adatci écrivit à la même date qu'il était complètement d'accord avec le projet en se réservant de le soumettre à l'Académie du Japon E n conséquence, l'Académie d'Amsterdam a fait les démarches nécessaires pour que le_ texte fût mis à l'impression sans retard. Les premières pages tirées ont ete soumises à la Commission p e n d a n t la session présente.
2 Considérant, d'une part, que d'après ces pages la g r a n d e majorité des traductions françaises rendent déjà assez exactement et complètement les interpetations hollandaises et, d'autre part, que l'Académie de Tokyo tient
beaucoup a une reproduction intégrale des explications hollandaises, la Com- mission émet le vœu que, dans la mesure du possible, la traduction française rende partout exactement et complètement le texte hollandais.
3. M. Adatci a fait devant la Commission une déclaration relative à l'appui que le Gouvernement général de Eormose se propose de donner à la publi- cation du Dictionnaire. Cette déclaration est annexée au présent rapport (annexe I). Il en ressort que ce Gouvernement est disposé à allouer à l'œuvre entreprise une somme de 48,800 francs belges, sous la réserve de quatre conditions (voir annexe I). La Commission se permet de proposer à l'Assem- blée générale d'accepter ces quatre conditions; elle s'attend à ce que le Gouvernement général, au moment où il pourra entreprendre une traduction japonaise du Dictionnaire, voudra bien en informer le bureau de l'U. A. I. à titre de simple renseignement.
4. M. Jusserand, qui, dans la séance plénière du 13 mai 1929, avait com- muniqué déjà la décision prise par le Gouvernement général de l'Indochine française d'affecter à la publication du Dictionnaire une subvention de 7,000 francs fiançais, a tenu à informer la Commission de ce qu'il a fait pour obtenir de nouvelles données sur les Tcbams. La Commission lui a exprimé toute sa reconnaissance pour l'intérêt qu'il porte à l'étude du droit indonésien.
5. Dans la session de l'U. A. I. de 1928, l'Académie d'Amsterdam avait fait connaître qu'elle évaluait les frais de préparation et d'impression du Dictionnaire à un montant oscillant entre 100,000 et 120 000 francs belges.
Il paraît toutefois que les dépenses nécessitées par la traduction des inter- prétations hollandaises en français et celles causées par le désir de compléter a u t a n t que possible le texte préparé feront dépasser cette évaluation. L'annexe I I du présent rapport contient des renseignements sur les sommes allouées jusqu'ici à la publication entreprise.
6. Pour le moment l'Académie de Lisbonne n'a pas encore été à même d'indiquer au bureau de l'U. A. I. quelles sont les personnes que le Gouver- nement portugais a chargées en 1928 de t r a v a u x préparatoires concernant les us et coutumes de la partie portugaise de Timor, et quelles sont la date et la teneur de leur mandat.
7. La Commission, d'accord avec celle de l'année passée, a jugé désirable de ne p a s - e n t a m e r à l'heure qu'il est d'autres entreprises dans le domaine des us et coutumes de l'Indonésie. Elle a pourtant émis le double v œ u : 1° que l'Académie impériale de Tokyo veuille bien indiquer à celle d'Amsterdam dans quels chapitres et à quelles pages des vingt-cinq volumes officiels publiés sur les indigènes de Formose celle-ci pourra trouver les matérinux principaux concernant le droit coutumier des tribus indonésiennes de l'île; 2° que la même Académie veuille bien faire dresser une liste complète des publications soit livres, soit articles de revue — qui se rapportent aux us et coutumes de ces remarquables tribus.
Annexe I
Déclaration de M. Adatci, représentant de l'Académie Impériale du Japon, concer- nant la subvention aux frais de publication du „Dictionnaire de droit coutumier indonésien".
Les indigènes d'une région de Formose observant le droit coutumier indo- nésien, le Gouvernement général de. Formose s'intéresse énormément à la publication d'un dictionnaire de ce droit. Dans l'espoir de rendre la publi- cation en question aussi parfaite que possible et vu l'intérêt qu'elle présente pour le progrès de la science, il vient de charger M. Satmro Yamada, représen- t a n t de l'Académie Impériale, de mettre à la disposition de l'Union Acadé- mique Internationale, pour subvenir aux frais de cette oeuvre, une somme de 3,000 yens, soit 48,800 francs belges, sous les conditions énoncées ci-après:
1° Sur ces 3,000 yens, la moitié sera transmise immédiatement à l'Académie d'Amsterdam pour subvenir aux frais de préparation de la rédaction; l'autre moitié sera conservée par l'U. A. I. j u s q u ' a u moment du règlement des frais de publication;
ALGEMEEN D E E L 12
2° Les résumés en français seront beaucoup plas développés que ceux qui se trouvent sur la liste provisoire. Ils seront, si c'est possible, la reproduction intégrale de l'explication en hollandais;
3° Le Dictionnaire une fois publié, l'Académie hollandaise enverra, à titre gracieux, au Gouvernement général de Formose, par l'entremise de l'Académie Impériale, un certain nombre d'exemplaires du dit Dictionnaire, soit une t r e n t a i n e ;
4° L'Académie Impériale ou le Gouvernement général de Formose pourra éventuellement traduire tout ou partie du dit dictionnaire en japonais, sans aucune autorisation particulière.
Annexe I I
A. — Evaluation provisoire des frais: 120,000 fr. belges.
B. — Subvention américaine 6,000 „
—• de la British Aca-
demy 10,000
— conditionnelle du gouvernement géné-
ral de Formos-). . . 48,800 „
— hollandaise 45,000 „
— du gouvernement général de l'Indo-
chine française . . . 9,800 „ (7,000 fr. français).
— du gouvernement général de Mada-
gascar pour mémoire du P o r t u g a l . . . . i) 1,0C0 fr. belges.
— de l'U. A. I. «) un
maximum de . . . . 60,000 „ 180,600 fr. belges.
De vergadering keurt dit verslag en de bijlagen goed.
') Subvention annoncée par le Ministre de P o r t u g a l à la réunion du 15 mai 1929.
2) Il fut convenu en 1928 que la subvention de l'U. A. L, serait diminuée dans la mesure du possible suivant le montant des subventions allouées par ses membres américain, brittannique, français, japonais et portugais.
A L G E M E E N D E E L .
N°. 48.
ONTWERP VOOR EEN VERZAMELING VAN ADATOORKONOEN (1922).
Onderstaand „specimen" is in September 1922 vanwege de Akademie van Wetenschappen te Amsterdam aangeboden aan de vertegenwoordigers der Union Académique Internationale. Zie bundel XXV, blz. 2 en 13.
A provisional collection of Indonesian documents relating to the cHstomary law of Indonesia (Adatoorkonden).
The following' collection of Indonesian documents relating to customary law intends to give an incentive to those who are on the spots for bringing together more writings of this kind now that it is still possible to get them. Too soon perhaps many Indonesian documents will have undergone the influence of western civilization, or will even have disappeared.
The prefatory note to Part B (p. 20) explains why much more value is attached to documents stating the practice of Indonesian law than to those documents from regal or learned origin which seemed attractive and important to European inquirers and yet had exercised very little influence on the customary law of real life. Of course, documents stating the Indonesian p r a c t i c e of former centuries, even of the Hindu period, are neither less inter- esting nor less disirable than documents from these modern times.
Indonesia is taken in this list to cover the countries of Formosa (Indonesian inhabitants), the Philippines, the Dutch Indies, the non-Dutch parts of New Guinea and Timor and Borneo, the Malay Peninsula, the Chams in Cambodia and Annam, and Ma- dagascar. Although the inhabitants of New Guinea for the greater part do not belong to the Indonesians, nor propably those of the Ternate Archipelago, it is not considered advisable to eli- minate from the collection documents relating to these parts.
To the documents have been joined English translations, ex- cept in case a French translation existed already.
As to the orthography of the Indonesian texts themselves, Dutch, English, Spanish and French transcriptions had to be retained according to the transcription used in the country the
ALGEMEEN D E E L 14
document originates from. Therefore the Dutch Indian texts have oe where the French texts have ou and the English texts u or 00;
the Dutch Indian texts tj where the French ones have tch or c and the English ch\ the Dutch Indian texts j where the French and English texts have y; the old Javanese texts use the trans- cription customary for Sanskrt and cognate texts. Madagassy o has been written M, Madagassy y at the end of words has been written i, according to modern French practice.
TABLE OF CONTENTS.
Tart A.
I. Native deeds.
II. Native awards.
III. Native legal formulas.
IV. Deeds of donation and of appointment by chiefs or princes.
V. Native legal proverbs.
Part B.
Prefatory note.
VI. Village regulations and similar enactments.
VII. Customary law regulations.
VIII. Native descriptions of customary law.
IX. Edicts enacted by chiefs or princes.
P A R T . A.
I. Native deeds.
a. Deed of adoption of a female sentana (family continuator), not being the daughter of the adopting man himself; abridged. — Tabanan, Bali, 1890. *)
Pangehng cling Pan Soekardja, magnah ring désa Mambang, ka- gamël antoek pamëkëlnija mawas- ta I Gdé Déwi, magnah ring bandjar Tëgal désa Tabanan, I Gdé Déwi m wah Pan Soekardja pada ngaoela ring ida tjokorda.
Pan Soekardja poenika ipoen noenas loegraha makidihang pi- janak-ipoen sodët loeh adiri ma- wasta Ni Rëganti, mangkin ngi- dih Ni Rëganti poenika sakadi né moengwing arëp mapangkoesan Pan Soekarni magnah ring désa
Probation document for Pan Sukarja living in the village of Mambang and being under the authority of the pamekel I Gdë Dëwi who lives in the quarter Tegal, village Tabanan; these 1 Gdë Dëwi and Pan Sukarja being both subject tho the Prince.
The said Pan Sukarja has asked permission to yield his own daugh- ter Ni Rëganti, whereas she has been asked for by Pan Sukarni living in the village of Mambang and being under the authority óf the pamekel Nang Mirit who
') Korn in Indische Gids 1.922, pp. 315—317.
Mambang kagamël antoek pamë- këlnija mapangkoesan Nang Mirit magnah ring bandjar Grogak Kanginan desa Tabanan, Nang Mirit mwah Pan Soekarni pada ngaoela ring ida tjokorda.
Ida tjokorda woes lédang noegrajang.
Samalili pratingkahé Pan Soe- karni ngidih Ni Rëganti poenika kabanggèn antoek Pan Soekarni pratisëntana.
Kawingkingipoen tatkala wé- ntën wong bandjar tjatoer wang- sanija sanë toenggil balé agoeng kni ngrangkatang Ni Rëganti poenika, jèn karsa maoeg sëntana djoemah Pan Soekarni, kiwasa Ni Rëganti rangkatang, jan tan karsa maoeg sëntana djoemah Pan Soekarni tan kawasa Ni Rëganti rangkatang; tka wnang i daha troena pasahahna pra- mangkë; i troena. madoeloeran danda 24500, danda ika kaha- toering ida sang ngadrëwé kaoela wadon.
Kalili woes sampoen poepoet kaprasadoe ring i koelina desa ring Mambang né mapoengkoesan Pan Mijarti mwah ring i klijang bandjar ring Doekoehpoeloeli né mapangkoesan Pan Todija I Koe- lina desa mwah i klijang bandjar sang kasadoein pada woes tampi ring pasadoené Pan Soekarni sa- kadi moengwing arëp.
Sapratingkah ing soerat pangé- ling éling iki, tan kawasa andap kawitjarèn.
Doek anrat ring dina s(aptoe) k(liwon), wara koerwëloct pang ping II sasih sada rah 2 tëng gëk I.
lives in the quarter Grogak Ka- nginan village Tabanan; these Nang Mirit and Pan Snkarni being both subject to the Prince.
The Prince did already grant his assent.
Further, the reason why Pan Sukarni has asked for the said Ni Rëganti is in order to use her as a sentana.
In case afterwards a villager from any of the four castes, within the jurisdiction of the same bale agung, happens to elope with Ni Rëganti and is willing to be taken up in Pan Sukarni's house as a sentana, there will be no objection against this elopement. If, however, he is not disposed to be taken up in Pan Sukarni's house as a se- ntana, then the elopement with Ni Rëganti will be unlawful: the maiden and the youngster must be separated immediately, the youngster moreover paying a fine of 24.500 këpëngs; this fine is to be proffered to the Lord under whose jurisdiction the woman is.
Further, these things have been communicated already to the vil- lage chief of Mambang, called Pan Miyarti, and to the quarter chief of Dukuhpuluh, called Pan Todya. The village chief and the quarter chief have already accept- ed Pan Sukarni's communication as related above.
The aim of this probation do- cument is this that its content cannot be contested in court.
Done on Saturday kliwon of the week kurwelut, the eleventh dav of the waning moon in the twelfth month, 1812.
ALGEMEEN D E E L 16 b. Deed of sale of a field by Ngawën ping 23 September 1877.
Koela ingkang nami Pak Bë- droe doekoeh Wangil ampëjan doesoen Kendajakan distrik Nga- wën Blora. Estoe-estoe koela sampoensadëgadahan koela sabin bakalan koela pijambak katahi- poen \\ baboe dados 3 kedok panggënnanipoen 1er kilënnipoen doekoeh Wangil blok Tikë ing- kang wates 1er lëpën ingkang kilën sabinnipoen kebajan kang wates kidoel sabinnipoen modin kang wëtan sabinnipoen kami- sepoeli regi ƒ 50 sëket roepijah katoembas tijang westa Asnawi modin doesoen Poenggoerredja distrik Ngawën.
Perdjandjijn kangge salamini- poen toeroen toemoeroen wo- ndëning padjeg ingkang njanggi inggib Asnawi serta sampoen koela tampi loeuas.
Ing ngandap poenika tanda asta koela.
Pak (X) Bëdroe.
Seksi ingkang ngawoeningani 1. Setradjaja, petinggi.
2. Ranatroena, kamisepoeli.
Klajan kawoeningan Wedana distrik Ngawën
Ka. Djoeroeserat.
c. Deed of acquittance of a debt. — (Voorzijde.)
1. Çaka833phälguuamäsad witïya krsnapaksa, ma,
2. wa, ä, wära, kälani banawï sumaliur hutang sang bapa i mpu guru
a villager — Blora, Java, 1877. 1) Ngawën, September 23d, 1877.
I, called Pak Bëdru from the hamlet of Wangil, a hamlet of the village of Kendajakan, in the dis- trict of Ngawën, Blora, have sold indeed my own sawah bakalan, to the extent of 1\ bahu, divided into three parts, situated northwest of the hamlet of Wangil, in the range of fields called Tikë, limited to the north by the river, to the west by the kebajan's fields, to the south by the modin's fields, to the east by the kamitiuva's fields, — for fifty guilders. The sawah is bought by the man called Asnawi modin of the village Punggurreja, in the district of Ngawën.
The contract reads that it is performed for ever, from generation to generation. As to the land reve- nue, Asnawi pays it. I have received the purchase money in its entirety.
Here follows my sign : Pak (X) Bëdru.
Witnesses in cognizance of the transaction :
1. Setrajaya, village chief.
2. Ranatruna, kamituwa.
Known by me:
district chief of the district of Ngawën.
(s.) The clerk.
- Java, inscription on brass, 911. 2) (Front face.)
1. Çaka 833, month Phâlguna, second day of the dark moon's half, Ma(wulu),
2. Wa(gë), Sunday, is the time at which Banawi has paid off his father's debt to the vene- rable Guru-
') Adatrechtbundel (viz. Volume on Indonesian law) VIII, p. 245.
!) Brandes in Verhandelingen Bataviaasch Genootschap 60, 1913, n°. X X I X .
3. dhaya, panahurnya mas su 16 ma 10 ku 2 lia 5 tumangga
4. ppikang mas pu Iatî bapani bayai anag wanwa i vvuru tunggal
5. tutuganning tanda muang pu wijah bapani bliumi anag wan- wa i wuru tu
6. nggal, çuddha butang ni ba- nawl i mpu gurudhayä, tatra saksi sang tgu
7. hban anag wanwa i pilang watak panggil hyang, sang [ ] anag wa
(Acbterzijde.)
1. nwa i walakaç watak walakas sang bbäskara anag wanwa i waleng
2. watak waleng, sang paka- mbangan anag wanwa i tangga watak bino
3. sang ratirang anag wanwa i limo watak pagar wsi, likbi- tapätra
4. rake pilang.
3. dhaya. He paid in gold 16 su(-kat), 10 ma(-çaiigka), 2 ku (-pang), 5 ha(—). Those wbo aceepted
4. the gold were Lord Lati, Bayal's father, inhabitant of Wuru- tunggal,
5. follower of the tanda (an offi- cial), and Lord Wijah, Blmmi's father, inhabitant of Wurutu- 6. nggal. Paid off has been Ba-
nawi's debt to the venerable Gurudhaya. As witnesses were present: Teguli-
7. an, inhabitant of Pilang, un- der the jurisdiction of Panggil- hyang; . . . . inhabit-
(Obverse face.)
1. ant of Walakas, under the jurisdiction of Walakas, Bbäs- kara, inhabitant of Walëng, 2. under the jurisdiction of Wa-
lëng ; Pakambangan, inhabitant of Tangga, under the jurisdic- tion of Hino;
3. Ratirang, inhabitant of Limo, under the jurisdiction of Pagar- wesi. The deed has been written 4. by the rake of Pilang.
d. Native deeds of the same kind are to be found for instance : for Southern Celebes in Adatrechtbundel XVII, pp. 145—147
(translation only) ;
for the Ternate Archipelago in Adatrechtbundel VII, pp. 207—213 ; for Bali in Adatrechtbundel XV, pp. 70—83 and 301—307 (trans- lations only), and in Korn, Baliscbe overeenkomsten, 1922, pp. 1 1 6 - 1 1 9 ;
for Madura in Adatrechtbundel XIX, pp. 438—444; compare XVIII, pp. 185—187;
for Central and Eastern Java, in Adatrechtbundel VIII, pp. 243
—219, and XII, pp. 22—32;
for Western Java in Eindresumé II, 1880, bijlagen C and F ; compare R. Kern on mortgage deeds in Indische Gids 1912, pp. 158—168.
33 2
ALGEMEEN DEEL 18
II. Navite awards.
a. Award on a case of break of betrothal, by the penyimbangs, viz. adat chiefs, of one marga (mëgâ) or territorial unity. — Semangka, Lampong districts, Southern Sumatra, 1913. l)
Saja Pangeran Sangoe Ratoe Persi dan Raden Noerdjati, Batin Pasirah, Dalom Bangsa Radja, Raden Bangsa radja, Mata, Radja Besar, Hadji Aloewi Tema- nggoeng penggawa di marga Ngarip dan Semoewoeng.
Telah memerëksa perkara hadat Lampong, antara Bagoes Moemin kampong Goenoeng Doli, dengan boedjang nama Saleh kampoeng Sanggi. Bahwa Saleh telah moe- pakat dengan Bagoes Moemin akan samanda pada perampoean gadis nama Maridjah anaknja Bagoes Moemin, menoeroet se- pandjang hadat Lampong. Maka pada soeatoe malam Bagoes Moemin telah koempoelkan orang banjak serta panghoeloe dengan karoegian sepandjang hadat orang akan kawin, kerana akan kawin- kan Saleh dengan anaknja nama Maridjah, maka tiba tiba Saleh moengkir. Menoeroet sepandjang hadat Lampong, siapa djoega jang moengkir antara boedjang
dengan gadis jang soedah ber- djandjidengan terang akan kawin, misti membajar panjinsingan.
Maka sepandjang pikiran kami orang, Saleh misti membajar menoeroet hadat Lampong.
Menetapkan.
Saleh misti membajar seperti terseboet dibavvah ini dalam tempo delapan hari:
N°. I. Oeang penjin-
singan banjaknja/16.—
N°. II. Penggalang Sila sepandjang ha-
We Pangeran Sangu Ratu Persi, and Raden Nurjati, Batin Pasirah, Dalom Bangsa Raja, Raden Bang- sa raja, Mata, Raja Besar, Haji Aluwi Temanggung, assistant vil- lage headman, from the marga's Ngarip and Semuwung.
We have examined a dispute of Lampong adat, between Bagus Mumin from kampong Gunung Doli, and a youngster called Salëh from kampong Sanggi. Now, Salëh had agreed with Bagus Mumin to contract a semendo marriage with the maiden called Marijah, Bagus Mumins child, according to La- mpong adat. One night Bagus Mumin assembled the many men (the population) and the panghulu, with expenses, according to the marriage custom, in order to give in marriage to Salëh his daughter Marijah ; and on a sudden Salëh retracted. Now, according to Lampong adat, whosoever retracts between youngster and maiden who already clearly agreed to marry, has to pay a fine called penyinsingan. And according to our view, Salëh must pay accord- ing to Lampong adat.
Resolved.
Salëh must pay according to what follows hereafter within eight days:
1°. The penyinsingan mo-
ney to the amount of / 16.—
2°. The penggalang sila according to La- ') Adatrechtbundel XVIII, pp. 274—275.
dat Lampong . . / 2 0 . — N°.III. Karoegian Ba-
goes Moemin di
taksir / 1 6 . 5 0 Djoemlah . / 5 2 . 5 0
Djikalau orang jang di hoe- koem ini tidak bajar misti kami orang kaloearkan dari dalam hadat Lampong di marga Ngarip dan Semoevvoeng.
Demikianlah poetoesan kami orang.
Padang Ratoe 9. 10. 13.
Kami orang jang bertanda tangan
mpong adat / 2 0 . — 3°. Bagus Mumin's ex-
penses valued at. . . ƒ 16.50 Total amount ƒ 52.50 If te man who has been con- demned does not pay, we must expel him from within the La- mpong adat of the marga's Ngarip and Semuwung.
Such is our award.
Padang Eatu 9. 10.
We undersigned,
13.
h. Award on a case of kidnapping, pronounced by a padanda (Hindu judge and priest); abridged. — Chuchukan (Klunkung), Bali 1849.1)
Hantoekanijâ ng'rawosi holih hiwangé hi Kojog miwah ni Mi- jati — hikâ hi Kojog mang'rang- katang wahoemahé hi Noerijanâ mawastâ ni Sawi — hingoelatan
dèning hoendoeké ni Mijati manj'lang ni Sawi ring mèn Badëng m'wah tingkahé hi Kojog mang'rangkatang ni Sawi närä hanâ sadjati ring hi Noerijanâ — hingoelatan ring sastrâ pasobajâ
, hingoelatan ring sastrâ déwândanda ring wong hangiwat w'nang kadandâ pati —• janâ malak'wing oerip toer hingoerip dènirâ sang amawâ boemi pinipis dandané mab'wat goengarttâ 160 000 — dèning ni Mijati wong wadon k'ni mamarggi sakadi pa- palihan dandaning wong kakoeng mab'wat goengarttâ 80000 k'ni saj)isan pamarggin dandané — tan wèntën mamarggi dandaning wong darati kramâ sakadi ling-
Award in the case of the crime of Koyog and the woman Miyati, this Koyog having kidnapped against her wish Nuriyanâ's wife, called Sawi.
Considering that the wo- man Miyati has allured away from Même Badeng the woman Sawi, whereas Koyog lias kid- napped the said Sawi without Nuriyanâ's cognizance;
Considered the code Pasobajâ Considered the code Dewâ- danda, according to which kid- napping will be punished by death — if pardon is asked and life is granted, the Prinse fixes the fine at an amount of 160.000 doits —, whereas Miyati being a woman is fined for half a man's amount, being 80.000 doits;
as there is no reason to punish trespassers of the custom accord-
') Van Eek, Beknopte handleiding bij de beoefening van de Balineesehe taal ten dienste van Zendelingen en A m b t e n a r e n , 2e druk (Utrecht 1876), pp. 90—91, and Adatrechtbundel XV, pp. 83—84.
ALGEMEEN D E E L 20 hing sastrâ hagamâ hadigamâ — poeniki k'ni mamarggi sakadi linglung sastrâ pasobajâ makadi sastra déwâdandâ — dening b'wat dandä tananâ ng'lSwihi ring sak'ti nëm dasâ hoelihoelilian. krëtâ pa- njarikan sami bang'long kat'ngah pin'ratékâ manoet kadi saban — miwah kaw'nangané ni Sawi di- nawoet pasah ak'nâ ring hi Kojog
— ni Sawi w'nang mantoek ka- hatoer ka Kaloengkoeng — m'wah jan hanä hi Kojog maboedi ng'ra-
ris nganggéniSawi koerënan k'ni katawoer patoekoen ni Sawi mab'wat goengarttâ 10000 mi- nggël kangkat goengarttâ 20000
— jan orâ hi Kojog ni Mijati manawoer dandâ mivvah patoekoen djanmâ hikâ ripcngëné nawoer sakadi né padâ kotjaping harëp t'kâ w'nang hi Kojog ni Mijati ladjoe kas'iah bolih kantjâ Boelèlèng katampi bolih kantjâ Kaloengkoeng —
samangkanâ këntjâ Hidâ Krëtâ Kaloengkoeng Padandâ G' déMadé Rabi ring Tjoetjoekan dawëg ring dinâ B.K. warâ-hoegoe titi ta- ng(gal) ping 5 sasih ka 10 rah 1 tënggëk 7 Isakâ-warsâ (?).
ing to [the code] Agama Adi- gatna, the suit is tried after the codes Pasobayâ and Déwâdandâ;
and in order that the fine do not exceed 160.000 doits, the tribunal agrees to diminish the costs of the law suit to the half, according to custom.
Herewith Sawi's kidnapping is considered als having been ex- piated by Koyog. Sawi is free to be sent back to Klungkung.
If Koyog wishes to keep Sawi as his wife, he shall pay twice Sawi's dowry of 10.000 doits, which makes 20.000 doits.
If Koyog and Miyati do not pay the fines and the dowry for the woman Sawi within the term fixed for payment of the fine as indicated above, Koyog and Miyati will be delivered up by the kancba of Buleleng to the kancba of Klungkung.
Pronounced in this form by the j u d g e of Klungkung Papanda G'de Made Rabi at Chuchukan on the day Buddha Kliwon of the week Hugu on the fith day of the tenth crescent of the year
71.
c. Awards of the same kind are to be found for instance:
for Minangkabau in Adatrechtbundel XX, pp. 143—146;
for the Malay law circle in Adatrechtbundel V, pp. 351—360 and 364—367;
for Madura in Adatrechtbundel VIII, pp. 281—286 (translation only);
for Central and Eastern Java, in Adatrechtbundel XVIII. pp. 79—81 (translation only);
the Native states territory on Java, in Adatrechtbundel IV, pp. 554—573 (translation only), and VIII, pp. 261—266 (translation only).
I I I . Native legal formulas.
a. Formula for suspensive divorce of a Mohammadan wife by her Mohammadan husband. — Serang, Western Java, ± 1890.1)
') Van Ophuijsen, De huwelijksordonnantie en hare uitvoering, 1907, p . 113.
for
