Vraag nr. 3
van 1 okto- ber 2003
van de heer MARK DEMESMAEKER Rusthuisbewoners – Verkiezingsdeelname
In haar antwoord op schriftelijke vraag nr. 220 van mijn partijgenoot Chris Vandenbroeke van 7 juli 2000, uitte toenmalig minister van Welzijn Vogels haar ongenoegen over de vervulling van de stemplicht in de rusthuizen. Uit een inspectieon-derzoek onmiddellijk na de verkiezingen van 13 juni 1999 bleek (uit een steekproef in 49 rusthui-zen) dat slechts 10 % of 333 op 3.115 betrokken inwoners hun stem uitbrachten, hetzij persoonlijk, hetzij per volmacht (Bulletin van Vragen en Ant-woorden nr. 2 van 20 oktober 2000, blz. 188). Het overgrote deel van de overige bewoners werd op medische gronden vrijgesteld. Dit toont aan dat in rusthuiskringen klaarblijkelijk weinig inspannin-gen worden geleverd om de residenten in staat te stellen een fundamenteel recht uit te oefenen. Niet alleen werd onvoldoende informatie verstrekt over de kiesverrichtingen zelf, de verplaatsing naar de stembureaus scheen voor vele ouderen ook een onoverkomelijk probleem. In de rust-huizen die zelf voor vervoer met personeel zorgden (9 op 49) of in wier lokalen een stembureau werd ingericht (1), was de vervulling van de kiesplicht beduidend hoger.
Vervolgens antwoordde minister Vogels: "Dit the-ma wordt ongetwijfeld opnieuw opgenomen bij de sectorale implementatie van het kwaliteitsdecreet. Dan komt ook het instrumentarium beschikbaar om beter toe te zien op het handhaven van de voor-waarden tot behoud van de maatschappelijke rech-ten en vrijheden, ook bij het ouder worden". Ondanks deze beloftes heb ik ten zeerste de indruk dat het zeker niet beter is gesteld met de vervulling van de stemplicht in de rusthuizen.
Omdat dit mij ten zeerste verontrust, stel ik graag volgende vragen.
1. Beschikt de minister over meer recente steek-proefgegevens (na verkiezingen 2003 en 2004)? 2. Welke conclusies heeft zij getrokken uit deze
scheeftrekking?
3. Wat doet zij om de facto ook aan rusthuisbewo-ners hun fundamentele democratische rechten te vrijwaren?
4. Wat is er in huis gekomen van dit thema bij de sectorale implementatie van het kwaliteitsde-creet? Over welk instrumentarium gaat het? Antwoord
Ik begrijp de verontrusting van de Vlaamse volks-vertegenwoordiger ten aanzien van de vervulling van de kiesplicht door rusthuisbewoners en over-loop in volgorde de gestelde vragen.
1. Na de verkiezingen in 2003 en 2004 werden geen steekproeven meer uitgevoerd.
2. Aangezien ik nog maar recentelijk in functie ben, heb ik nog geen conclusies getrokken uit deze scheeftrekking. Maar ik erken dat dit een probleem vormt in de residentiële ouderensec-tor.
3. Het probleem moet anderzijds ook niet over-schat worden. De eerste verantwoordelijkheid voor het al dan niet vervullen van de stem-plicht ligt immers bij de burger. Wie terzake weinig gemotiveerd is, zal makkelijker zijn of haar beperkte mobiliteit inroepen om aan deze plicht te verzaken. Anderzijds klopt het dat waar directies voor de nodige stimulansen zor-gen, de participatie aan de kiesverrichtingen stijgt.
Politieke bewustmaking en sensibilisering voor de kiesplicht zijn vooralsnog geen erkennings-normen voor een residentiële voorziening. Maar het kan wel een aandachtspunt vormen voor de animatoren in verkiezingstijd. De eerst-volgende verkiezingen zijn normaliter pas in het najaar van 2006. Ik heb momenteel geen concrete plannen om hier nu al een zaak van te maken.
4. Het kwaliteitsdecreet wordt vanaf 1 januari 2005 geïmplementeerd.
