Vrijheid van expressie voor impopulaire meningen
Symposium Tom Herrenberg, 1 december 2017
KOG Leiden
Links secularisme en rechts het
secularisme onder druk
Leeft Socrates nog?
• Handyside v United Kingdom (1976), European Court of Human Rights
• “Freedom of expression...is applicable not only to 'information' or 'ideas' that are
favourably received or regarded as inoffensive or as a matter of indifference, but also to
those that offend, shock or disturb the State or any sector of the population” (Para. 49 of the judgment).
De olifant in de kamer
Formele en informele beperkingen van expressievrijheid
1. Formele (juridische) beperkingen van expressievrijheid:
Bijvoorbeeld art. 137c en d Sr.
2. Informele (niet-juridische) beperkingen van expressievrijheid: (theo)terroristische dreiging
The state is no longer driving the bus
De jurisprudentie over de beperkingen van de
vrijheid van expressie is alleen relevant onder de vooronderstelling dat de staat het
geweldmonopolie handhaaft
Wie is belangrijker nu, Locke of
Hobbes?
Twee typen theoterroristische aanslagen
1. Random (9/11, bus-, train-, metrostations, British Parliament)
2. Gericht op vernietiging van de
expressievrijheid (Van Gogh, Rushdie, Charlie Hebdo, Deense cartoons)
Theoterroristische aanslag op vrijheid van expressie succesvol
Speculatie:
De “rise” in sommige
delen van de wereld door fundamentalisme, maar in andere delen van de
wereld (het Westen) door opportunisme
Fundamentalisme
• Malala Yousafzai
• Murder attempt by Taliban
• In Northern part of Pakistan; Swatvalley
Deense cartoons (2005)
• Kurt Westergaard
• Experiment
• Jyllands Posten nodigde 41 cartoonisten uit
• 12 reageerden
• 11 ondergedoken
• 1 nog actief
Paus Benedictus XVI in Regensburg (2006)
• The Regensburg lecture 12 September 2006
• Pope quoted a passage about Islam made at the end of the 14th century by Manuel II Palaiologos, the
Franse filosoof Robert Redeker (2006)
• Le Figaro in 2006
• Protest tegen gang van zaken rond paus in
Regensburg
• Sindsdien beveiligd
Dominee Terry Jones (2010)
• Plan om korans te verbranden
Opportunisme
Vervolging van “blasfemisten” als mensen die:
- Aanzetten tot haat
- Aanzetten tot discriminatie - Groepsbelediging
Westerse vervolgingen als resultaat van
appeasementpolitiek jegens geweldsplegers
