Vrijheid en

Vrijheid en

detnocratte

WIEKBLAD VAN

VOOR VRIJHEID

NUMMER 962

Speciaal

DE IEN

VOLKSPART U D IEMOC RATIIE

VRIJDAG i4 JUNI 1968

congres te Arnhem over

cultuurbeleid

Op 7 september zullei1 wij ons naar Arnhem hegeven voor een discussie over de richting die onze partij voor het:

· cultuurbeleid in ons land moet marke-- ren.

Ik geloof dat als grondslag voor deze·

. discussie stof in ons beginselprogram te vinden is. En wel in de .artikelen 4 en 2.

. Artikel 4, zegt . o.a~: • ";De, partij

··~~S<lJ.(ijlWt de vrijheid van de mens, die naar zijn aard .bestemd. is als vrije persoonlijkheid in gemeenschap te le- ven,:_als _het kostbaarste goed." En arti- ket .. 22 werkt dit grondbeginsel nader voor ·de· 'cultuur uit met : , ,Doordrongen·

van de grote betekenis van een zo sterk mogelijke culturele ontwikkeling . van·

ons volk, verlangt de partij een doelbe- wust beleid ten aanzien van de cul- tuur." In ditzelfde artikel, zowel als in het verkie2lÎllgsprogram, wordt dan na- der uitgewerkt waarop een dergelijk

· doelbe'-"-ust beleid gericht moet zijn.

Het gaat hier dus · om de plaats van de cultuurdrager in het maatschappelijk bestel en om de bescherming die hij moet verkrijgen om hem deze plaats te verzekeren. Een nadere begripsbepaling dringt zich hier op: wat is cultuur, wie is cultuurdrager, waarom bescherming en bevordering?

Cultuur is het samenstel van geeste- lijke verworvenheden en onderzoeldn- gen die tezamen het menselijk streven -:- boven en behalve de_ noodzakelijke Ievensbehoèften - uitmalmn, de mens zijn "geesteswerk" verschaffen.

Cultuurdrager is hij, die scheppend de cultuur bevordert: de wetenschapsman zowel als de kunstenaar als de creatie·

ve handwerksman. Wij willen dus beslist vermijden om - het spraal,ge- bruik volgend - de cultuur slechts als het samenstel der kunstvormen te zien.

En waarom bescherming? Omdat wij mensen, bezüg als wij zijn met de be·

vrediging van wat wij onze onmiddel- lijke levensbehoeften achten, te vaak vergeten dat wij van brood alleen niet kunnen leven en daardoor de cultuur

VEERTIENDAAGSE VERSCHIJNING

Zoals reeds em·der gemeld yer- schijnt ons weelrblad tot eind augustus om de veertien dagen.

Het volgende nummer zal dus ge-

dat~erd zijn: vrijdag 28 juni 1968.

wellicht veronachtzamen. "Nodig is het daardoor · · om de cultuurdragers . te beschermen - niet alleen door .ook hun de mogelijkheid voor het bereiken en behouden van een bevredigend bestaarisniveau te verschaffen, maar evenzeer dóor hun de erkenning en aan- moediging te- geven die elk .. mens (en dè creatieve inens nog zov'eel te meer) behoeft.

. . Dit laatste is reeds als bevordering der cultuur te zien. Dat deze bevorde- ring niet alleen '·m-et de.· _mond bedre,•én kan worden, is ni~t moeilijk te begrij•

pen. Wij .moeten ruimte - in letterlijke zoWel · als overdr'achtelijlte zin - voor de cultuur scheppen. Nederland Iran trots zijn op een schitterend voorbeeld van zo een _cultuurruimte. Het Natio- - nale Park ":be Hoge Veluwe" met het daarin gelegen museum, dat tot de schoonste ter wereld behoort, geeft cul- turele bevrediging van het · hoogste ni- veau en de grootste verscheidenheid. De onderwekende levensgenieter vindt er evenzeer alles wàt hij verlangt - tot op gezette tijden muzielt toe.

Wij kunnen echter niet volstaan met zo een kostelijk geschenk van vorige vooruitziende generaties te . bewaren evenmin als het voldoende is om onze monumenten te verzorgen, denkend daardoor het gezicht van onze steden te behouden. Ook wij •hebben onze eigen positieve bijdrage te leveren en wij rul- len daartoe even hard moeten denken en werken als onze voorgangers. Wij allen, ons gehele volk, zullen betrokken moeten blijven bij .de groei van onze cultuur en er aan medewerken, dat deze zich steeds blijft vernieuwen. In de laatste decenniën is dit vastgelopen in een belerend betogen van boven af, dat nauwelijks plaats meer biedt aan een mede-beleven en een mede-werken van allen die men bij de cultuur betrekken wil. Vooral niet aan de eigen werk- zaamheid van de jongeren. Wij zullen vooral naar hun weer moeten luisteren, samen met hen een weg zoeken in plaats van hen "ex cathedra" te betut- telen.

Een politieke partij - altijd mede verantwoordelijk voor 's lands welzijn en vandaag zelfs nog voor 's lands bestuur - moet hier het voortouw ne- men. Daar zal een schema opgesteld die- nen te worden waarbinnen op de lange duur bescherming en bevordering van de cultuur gewaarborgd kunnen zijn.

Het kleine land Nederland, gelegen te- midden van machtige en zeer cultuurbe- wuste buren, kan zichzelf slechts met de uiterste il1spmming zijn en blijven.

Wij zijn er ons van bewust, dat Neder- land als cultuurland een bijdrage aan de wereldcultuur kan leveren. Aan ons om dit door het scheppen van een goed eigen cultuurklimaat waar te mal{en.

Laten wij ons daarop op 7 september te Am hem bezinnen!

L J. F. WIJSENBEEK

• P. ·R .I _• K. K. E . L .. S .

• liet Eerste-Kamerlid voor de PvdA mr. G. J. P. C:ilmnelbeeck in een gesprek met Jan Rogier-in' Vrij Nederland: "Als je zègt:

ieder lánd: waar niet alles helemaal vrij· is,. is een dictatuur, dan is Cuba een dictatutir, ja. Maar· als je -beseft, dat bet niet mogelijk--is een feodale en kapitalistische Samenleving van vandaag ,op mo;rgen om te_ zetten in een vrije samenleYing, ·.dan inag je Cuba geen dicta- 1uur noemen. Dat is geborneerd en kortzichtig'';

• Nog een uitspraak van dezelîde: "ik weet wel, dat er maar . twee kranten zijn en dat die de partijlijn volgeli, El_ Mundo en het officiële partijblad Granma, gènoemd naar het bootje waarmee castro op Oriënte landde; • maar het is wel goed je af te vragen of het wel mogelijk en wenselijk is, voor die samenleving onbeperkte persvrijheid toe te laten. ( ... ) Ik weet ook wel, dat. er een sluitend controlesysteem is en dat in iedere wijk een verantwoorde·

lijke partijman woont, maar dat wordt gerechtvaardigd met een . beroep op het geváar, dat nog dreigt".

• Inzender in "Democraat", bet partij-maandblad van D'66: "In bet februarinummer van Democraat kreeg ik' van de redactie de gelegenheid, nogal fors van leer te trekken tegen het vaak stuitende, en voor de gewone man bepaald onbegrijpelijke toontje in D'66 kringen. Ik sp1•ak zelfs de vrees uit, dat men op deze manier dreigt te vervreemden van de kiezer, die in klare taal gestelde tekst en uitleg wenst. 1\'Ieu heeft er zich geen barst van aangetrokl.:en ... ".

• De Britse socialistische oud-minister en oud-vakverenigingsman- George Brown in een televisie-uitzending: "Ili meen dat er een haard moet zijn, een internationaal georganiseerd centrum, waar de onrust in de verschillende landen onder arbeiders, studenten en hoogleraren wordt gecoördineerd'·.

• Drs. F. A. Hoogendijk in Elseviers \l'eel;:blad over het loondebat in de Tweede l{amer: "Op de libei·alen na sprak iedereen alleen over de loontrekkenden. !\laar de ecoliomische ·ontwikkeling dreigt door de toenmende inflatie met name voor de vast-inimmentrekkers en de gepensioneerden een verdere achteruitgang van hun positie teweeg te brengen. Als deze mensen een vakbond hadden, zou de voorzitter van die bond kunnen zeggen, dat bijnà alle maatregelen - en bo\'en alles de loonontwiklteling - ten nadele Yan hen werken.

1 •

pag. 3: Haat en humaniteit

• pag. 5: Het BTW-debat

• pag. 9: Beschrijving!brief

-·-

•

2 - vrijdag 14 1u01 1968

JiopU voor deze rubriek zen- den aan

Mej, Joh. H, Sprlnge~r

Alexanderstraat 16, Haarlem

Afscheid mevr. Corver- Van Haaften

Op 28 mei jl. nam mevrouw Corver afscheid van het Nederlands Vrouwen Comité na een zesjarig presidium. Uit de hartelijke en waarderende woorden in deze laatste vergadering en de druk bezochte receptie daarna bleek duidelijk · hoe goed ze het deed en hoe node men haar als presidente zal missen.

Voortvarend,, levendig en efficiënt was steeds haar wijze van presideren. Zij kende haar stukken tot in· de perfectie en tussen ·de vergaderingen in verzette zij zoveel werk' dat steeds vooruitgang te· bespeuren was .. Het aantal -·deel-.

neemsters aan het NVC werd uitgebreid tot 20 en er werd geregeld overleg ge- pleegd met nog H andere vrouwenorga- nisaties in gezamenlijke conferenties, studieobjecten en de zo geslaagde viering van 150 ·jaar Koninkrijk in 1964=. Het

open boek over open haarden

Denkt u over een . open haard?

Vraag BELLF!RES dan om de gratis pocket over open haardèn.

Daarin staat alles over stoken, inbouw; rookkanalen, accessoires, en nog veel meer. Wü sturen U hem direct.

~-ë~~p~~···~~·~.

Ik wil graag opening van •

• zaken over open haarden. •

• Stuur mU s.v.p. uw gratis •

• pocket.

Naam: ... _ •

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

Adres van de administratie (zowel voor abonnementen al11 voor advertenties): Witte de Withstraat 73 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).

Tel. 010-1110 00, abonnemen- ten toestel 219, advertenties toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid en Democratie te Rotterdam.

Hoofdredacteur:

Ph. C. la Chapelle jr.

Adres van de redactiet Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.

VRIJHEID EN DEMOCRATII

.voorkomen van doublures, het samen- doen waar mogelijk, en wederzijdse in- formatie bevorderde zij sterk. Een cen- traal documentatie- en informatiebu- reau is in voortgeschreden staat van oprichting.

Met vertrouwen zien -wij mevrouw mr.

dr. M. Rood-de Boer als haar opvolgster, die ongetwijfeld in dit computer-tijdperk zal voortgaan de aanpassing van de vrouwenorganisaties aan een nieuwe tijd te bevorderen.

Het rapport van de VVD-commissie · kiezer-gekozene

E. SCH.-C.

is in brochurevorm verschenen.

Provinciale dag N.-Holland

In het ,.Hoge Duin" te Wijk aan Zee werd op vrijdag 26 april de provinciale dag van Noord-Holland gehouden. Na het kopje koffie en het gebruikelijke welkmustwoord van mevr. G. A. A.

Holzmüller-Teengs, voigde een uiteenzet- ting van mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello over de politieke toestand.

Spreekster gaf als het ware een doorsnede van de ·politieke situatie op dit moment en signaleerde de vele ele- menten waaruit deze bestaat, elementen die aan een lang21ame en soms snelle verandel'ing onderhevig zijn.

Men kan het bestel/én door f ^3.-.

te storten op postrekening 67880 , t.n.v. secretaris VVD te Den Haag, onder vermelding van: "kiezer-

gekozene".

De liberale vrouwen kregen de raad · mee steeds de begïnselen hoger te stel- len dan de groepsbelangen; het libera- lisme is. flexibel genoeg. Iedereen in de partij moet ·zelf aCtief zijn. Er volgde · nog een nabesehouwing niet vele vra"

gen:

Na een gezamenlijke lunch volgde een.

bezoek aan de Hoogovens te IJmuiden met een interessante rondleiding door verschillende fabrieksafdelingen. · Dit ·bezoek sloot deze provinciale dag af; die mede darik zij het prachtige weer · en de deelneemsters een zeer geslaagde ·dag geworden is.

M. J. Sypkens-van Weel

Bestuur LSVN

Het dagelijks br stuur van de federatie van Liberale Studenten Verenigingen in Nederland is op 2ï mei gewijzig,l en nu alP volgt samengesteld:

J. G. C. Wiebenga (presidenL), mej.

L W. A. Smit (secretaresse), J. E. L.

D. van Lonkhuijzen (penningme.ester), B Breme: ice-president) en W. Ame- rica (perssec1·etaris). Het secretariaat i.> gevestigd te Leiden, Maredijk 46 (tel.

01710- 22507).

Spreekbeurten

Koninkliike, onderscheiding

Ter gelegenheid van de .verjaar- dag van H. M. de· Koningin heb~

·.ben vele vooraanstaande VVD' ers een koninklijke onderscheiding ' mogen ontvangen. Van een aantal dier onderschei~gen maakten wij reeds eerder melding. Gaarne noemen wij ook nog mej. A. C. C.

Nijhoff te Groningen, lid van de gemeenteraad, die benoemd werd tot officier in de orde van Oranjè . Nassau.

Het spijt ons dat deze on- derscheiding, waarmee wij de draagster van harte geluk wen- sen, eerder aan onze aandacht was ontsnapt.

Periode ''an 14 juni tot en met 26 juni

14 juni

14 juni

17 juni 17 juni 19 juni 19 juni 21 juni 25 juni 26 juni

Harderwijk JOVD Noord-Veluwezoom (20.15 uur, 's Conincks kelder; onderwerp: Waarom stem ik liberaal? en Communicatie kiezer-gekozene) Dalfsen ("De Vechtstroom", congres JOVD, debat met C. Egas over: Mythologisering van de partijvernieuwing)

Rotterdam (debat VVD-D'66) Amsterdam ( Middenstandscentrale) Den Haag (Marinestafschool) Den Haag (Stichting Manon) 't Gooi

Spijkenisse (20.00 uur, "Het Kontakt", onder- werp: "Voorne-Putten en Ri_inmond")

Wassenaar (JOVD; debat VVD-PvdA over partijvernieuwing)

Mr. W. J. Geertsema

H. J. L. Vonhoff H. Wiegel Mr. F. Portheïne

Mr~ F. Portheïne Mr. F. Portheïne H. Wiegel Dr. K. van Dijk H. Wiegel

Drs. J. van den Doel

Ueze lijMt. waarin 111 (lrin4~ip .. allt~en ~Jlret>khf'UI·ten van Kanierleden ~ die zij verwuiten binnen het verhand """ dt' 11art\i - wnrdf'o. •·ermeld, wordt opgesteld door het Algemeen s.,.,r,.lariaat ''"" de V V U. ~onin~:ir11u·~ ''"·hl 61 t" D•n Haa:: <telefoon OiO· ti{HS63). De g-~e-c~ve11s. waaronder hij vourkt>ur- u ~h llt"i aaD\'allJ;"8UUr en de plaats u~aar de yer ..

~adtaringf>"n ~·ehouden word..-n. dient n1 .... u derhah•e niet naar de redafi~tie van h1~t weekblad, nuutr naar het AJ:enn·en St".:·r.-tariaat van de Jlartü tt> :~PndPn. ne ^~~~t wordt elke maan- dag om 12.00 uur afJ:"P.Hioten.

Radio-uitzending van de VVD: Woensdag 26 juni, 18.20-18.30 uur, zender Hilversum I (402 m}.

~~--~~~--~~---· -~~-

UIT DE PARTIJ

• DRENTHE

De

Kamercentrale Drenthe heett d heer R _Zegering Hàdders, lid van à Tweede Kamer, tot lid van verdienst van de centrale benoemd. De vergad4 ring wilde d11.armee de grote ve1 diensten van de h~r Zegering Haddel onderstrepen.

Het bestuur van de centrale hee:

voorts een gesprek gehad met de fracti in de Provinciale Staten. Daarbij kwal vooral de principiële opstelling ten O]

zichte van een aantal subsidieverleni1 gen ter sprake. Ook werd gepleit vo<

het. bewerkstelligen van een. uniforr landelijk a}arm-nummer.

• GRONINGEN

Op initiatief van de VVD-afdeling Gr4 ningen is met de plaatselijke PvdA-afd•

ling een open gespreksavond belegd, di door ruim 300 belangstellenden wei bijgewoond. Onderwerp was de reg•

ringsnota ·inzake het Noorden en de t•

gennota daarop. van de PvdA. De heE Van Dijk' deelde mede in de Kamer m•

een plan voor toeristische attractiE voor het Noorden te zullen komen, d heer Zegering Hadders pleitte vo<

omscholing Yan jonge werklozen €

voor vervroegde pensionering.

r:

PvdA-sprekers Wieringa en Franse meenden dat voor het Noorden extr investeringen voor f 250 miljoen nodi zijn.

• UITHOORN

De afdeling Uithoorn heeft de heer ( G. A. Janssen tot secretaris benoemd, i de . vacature die was ontstaan door h•

overlijden van de heer J. A. JanseJ Voorzitter is de heer R. E. DriesseJ penningmeester de heer A. F. Veldkam en vèrder maken als leden deel van h•

bestuur uit mevrouw M. A. Scherme

· horn-Jongmans, de heer A. F. Berkme er en de heer C. W. E. ter Kuile. H•

secretariaat is geyestigd Wil!CJ Klooslaan 15 te Uithoorn, tel. : 3429.

• PROPAGANDA-COMMISSIE

Onder voorzitterschap van de heer I J. L. Vonhoff heeft de landelijke prop:

gandacommissie maandag 27 mei i Amersfoort vergaderd met afgevaardiJ den van de propagandacommissies V:E

de Kaniercentrales. Daarbij werden

ui

voerig de resultaten van de in het n:

jaar van 1967 gehouden ledenwerfact Eén op één besproken. Vervolgens we den alle aspecten van een nieuwe ca11 pagne, die over enkele maanden z:

worden gevoerd, onder de loep gen men.

ALGEMEEN SECRET AR I AA"

V. V.D.

Koninginnegracht 61 's-Graven ha ge Telefoon (070) 604803

Giro 67880

De commissie ad hoc van de verer ging van staten- en raadsleden, die a vies zal uitbrengen met betrekking t de herziening van de GemeentewE heeft op 15 mei haar derde vergaderiJ gehouden.

Ten aanzien van enkele belangTijl puntren heeft de commissie ·besloten k een aantal VVD-raadsfracties de vo•

haar arbeid nodige inliclltingen in winnen.

VRIJtfEID EN DEMOCRATIE

Haat en

humaniteit

Haat kweekt haat. Geweld leidt tot geweld. Simpele waarheden, die zich opnieuw opdringen na de botte moord op Robert Kennedy. Het Amerikaanse volk vraagt zich verbijsterd af, wat er

"fout" is in zijn samenleving, nu tel- kens opnieuw de besten door sLl;pschut- ters als doelwit worden gekozen.

k<ö.nman, groot-speculant en latere am- bassadeur in Londen Joe Kennedy er een geheim van gemaakt, dat hij .zijn zonen voorbestemd zag voor de hoogste posten in de Verenigde Staten.

Menselijk is net diep tragisch, dat thans drie zonen Kennedy door geweld zijn geveld.

De saamhorigheid van de clan Kenne- dy is zo groot, dat ook schoonzonen en schoondochters van de familie-esprit worden doordrer.kt. Bovendien wist John F. Kennedy bij zijn strijd om het presidentschap en ook tijdens het ver- vullen van zijn ambt zich (!oor een kring van intellectuelen uit de sfeer van de Harvard-tmiversiteit te omringen.

Sommigen uit deze groep, als b.v. prof.

Schlesinger en Sorensen, hadden zich ook voor "Bobby's" late verkie- zingscampagne voor het preside!ltschap ingezet.

Robert Kennedy is voor h':'-r eent sterk opgevallen als master-mind ach- ter de verkiezingscampagne voor ZIJn broer John F . . Een campagne, die Ro- bert met onuitputtelijlte. schranderheid en energie heeft geleid. Later als mi- nister van Justitie hebben s'ommigen hem zijn onven:ettelijke hardheid ver- weten. Zoals men hem ook steevast zijn markante eerzucht voor de voeten heeft '·gE:worpen.

vrijdag 14 juni 1968 ...; 3

Maar juist deze laatste maanden heeft Robert Kennedy getoond, dat het hem ernst was met zijn opkomen voor het lot der achtergestelden en Vt'rdruk- ten in de Amerikaanse samenle•:ing. En

Z'> is er· het merkwaardige maar on-

wrikbare feit, dat deze senator uit een rr,iljonairsmilieu tot overtuigd en hartstochtelijk verdediger werd van de donkergekleurden en van de armsten en verschoppelingen in de Amerikaanse sa- menleving. Hij pleitte voor het overwin- nen van haat tussen groepen en volke- ren door middel van tolerantie en hu- maniteit.

Door alle achtergestel<).e groepen wordt zijn heengaan betreurd met een hevigheid des te intenser· naarmate men ec zich van bewust is, dat hij bij de race naàr het presidentschap geen di- recte opvolger heeft.

Op zijn broer senator Edward Kenne- dy rust thans de formidabele verant- woordelijkheid de traditie der Kenne- dy's voort te ?.:etten. Het is mogelijk, dat in een later stadium der campagne hij reeds ditmaal als democratisch kan- didaat voor het vice-presidentschap zal worden verkozen.. -

Dit alles rust in de schoot d<'r goden.

Voor het ogenbli!;: passen bezinning en gedachten van respect voor een, on- danks menselijke gebreken, stel:1g grote figuur: Robert Francis Kennedy.

L. lVL De reeks moordèn op John Kennedy,

Martin Luther King en Robert Kcnnedy schokt eveneens dP wereld buiten Ame- rika. Geen wonder dat men met ver- nieuwde' intel'site'ït speurt naar diepere gronden van deze manie van geweld.

Als conventionale verklaring geldt dan het "noodzakelijk'' geweld uit de pio- nierstijd, het gemak waarmede men zich in de Veren:gde Staten van vuur- wapenen bedient en de verheerlijldng van het geweld, zoals .die in Westerns, in gangster-verhalen in tv en film tot uiting komt. Bovenal de vermeende oE werkelijke primitiviteit van "de Ameri- kaan", die een ,,he-man" als toonbeeld van viriele kracht beschouwt.

Slechts is er dit: bij al deze beschou- wingen die op zichzelf zeker hu,; waar- de hebben, maakt men zich schuldig aan een generalisering die niet verant- woord is. Zo kon president Johnson met reden verklaren, dat er 200 miljoen Amerikanen zijn, die Robert Kennedy n i e t hebben neergeschoten, -evenmin als zij de moorden op John F. en ds.

King hebben gepleegd.

Premature loonnota

:Merkwaardig is overigens, dat dit- maai een Jordaniër naar het heilloze wapen gegrepen heeft. Hoewel hij tot- nogtoe niet bereid bleek zijn motieven bekend te maken, ,vond men bij hem een krantelmipsel waaruit bleek, dat Robert Kennedy bij het geschil in het Midden-Oosten zich voor Israël uit- gesproken had. Ook zijn er die, bij het napluizen van de levensloop v11n deze reeds diverse jaren in. Californië woon- achtige Jordaniër, op een overmatige geldingsdrang zijn gestuit.

Niettemin: los van alle psychische achtergronden blijft het absurde feit bestaan, dat men in Amerika vm,.rwape- nen kan kopen zonder dat daar tot voor kort enigerlei beperking op werd gesteld.

Eindelijk beducht geworden, heeft nu het Huis van Afgevaardigden het wetsontwerp goedgekeurd dat de wa- penverkopen enigszins maar niet meer dan dat - aan banden legt.

Johnson's oorspronkelijke ontwerp was immers dermate geamendeerd dat men ook volgens de nieuwe lezing zich bij postorder in het bezit kon stellen van geweren. Slechts pistolen en rEvolvers mogen niet mee1· "pel.· post" worden verkocht.... Het is dan ooit begriJpelijk, dat president Johnson een nieuw wetsvoorstel met nadere restricti0s heeft ingediend. ·

Door het bruuske heengaan van sena- tor Robert F. ({. is opnieuw gcblel>en, welk een unieke positie de clan Kenne- áy inneemt in het Amerikaanse bestel.

Zelfs meer nog dan bij de Roosevelt's, de Tafts en de Rockefellers is hier een geïntegreerd familie.blok, dat sa- menwerkt om zijn prominente zonen aan de top te brengen van de Ameri- kaanse hiërarchi<". Men moet terug gaan tot de Bonapartes om een gelijk gerichte familie-s.aamhorigheid aan te

treffen. ·

Nooit heeft de thans nog· levende za-

"Noch ein amerlkanlscher Wolken- kratzer'' schreef politieke tekenaar Schoenfeld onder deze scherpe prent in de Bildzeitung.

Zoals bekend heeft de Tweede Kamer op 28 en 29 mei uitvoerig gedebatteerd over het te voeren loon- en werkgele- genheidsbeleid, naar· aanleiding van een nota die de regering over dit oml<'I-werp had opgesteld. In die nota, gepubliceerd or. 20 mei, werd een loonmaatregel af- gekondigd, welke inhield dat (1., lonen met ingang van 1 januari voor een half jaar bevroren zouden worden.

E1· is op die maatregel, en vooral op het feit dat hij een beslissing inhield op een wel erg lange termijn, veel kritiek geweest. Tijdens het debat in de Kamer heeft de minister-president "ronduit"

toegegeven dat de regering op haar eer- der ingenomen standpunt is teiuggeko- men. De regering is van mening, zo heeft premier De Jong gezegd, dat op grond van de analyse van de huidige onevenwichtige structurele situatie in het kader van de vrije loonpolitiek ver- lenging van cao's aan het eind van het jaar passend en doeltreffend zou zijn.

Zij zal tegen die tijd in het licht van de dan. heersende omstandigheden nader bezien of een wijziging in haar stand- punt moet worden aangebracht. De re- gering· heeft er begrip voor, aldus de heer De Jong, dat de Kamer haar standpunt nog niet wil bepalen.

Deze mededeling betekent dus dat de regering, anders dan in ham· nota, thans geen besluit terzake van het ver- lengen van cao's neemt, maa.r haar beslissing daarover uitstelt.

Het is niet onze bedoeling het hele debat, waarvan n).en inmiddels reeds uitgebreide verslagen in de ln·anten heeft kunnen aantreffen en waarvan de tv enkele samenvattingen heeft gege- ven, hier nog weer eens op de voet te volgen. Wij zullen ons, ter nadere infor- matie van onze leden en geestverwan- ten, beperken tot een beknopte weerga- ve van hetgeen de VVD-woordvoerder, de hèer Rietkerk, in de Kamer in eerste aanleg over een en ander heeft gezegd.

"Bij a;lle bedenkingen die men tegen de invoering van een vrije loonpolitiek voor dit jaar kon hebben was er toch één .punt . waarover men het, zowel bij - het bedrijfsleven als bij de regering en

m

de Kanier helemaal eens was, name- lijk dat de regering zou moeten kunnen blijven ingrijpen, indien door een on-_

juiste loonontwiltkelfng de nati<male eco- nomie in gevaar zou komen. lk meen dat het goed is dit ook vandaag weer eens duidelijk voorop te stellen," zo zei de heer Rietkerk in het eerste deel van zijn betoog.

De heer Rietkerk herinnerde eraan dat hij bij het eerdere debat over de lonen in de bouw er bij de regering op had aangedrongen "niet dan in uiterste noodzaak het experiment met het vrije- re loonpolitieke systeem te onderbre- ken." De door de regering in 1 r.ar nota - blijkens wellee zij nu reeds een alge- mene ingreep in de loonontwikkeling on- vermijdelijk acht - gegeven analyse van de economische situatie, lijkt de heer Rietkerk tot op grote hoorite juist.

DE' kern van de zaak is dat er nu eens werkelijk iets wordt gedaan aan de overbesteding, die vooral is vel'Oorzaakt door de te forse loonstijgingen sinds 1964. De VVD deelt de zorg van de regering dat wij de Engelse ziekte zou- den kunnen krijgen en ook naar het oordeel van de heer Rietkerk heeft de vrijere loonpolitielc niet die evenwichti- ge resultaten opgeleverd, die v..ij daar- van graag hadden gezien. .

De richting waarin de regering een oplossing zoekt voor haar problemen heeft de instemming van de heer Riet- kerk. "Ik dacht, " zo voegde hij daar- aan toe, "dat door een matiging op het

g'E·bied van de lo1:en werkgelegenheid en betalingsbalans konden worde11 verbe- terd, op korte en .OP · lange termijn.

Maar ik kan de weg waarlangs de rege, ring wil. gaan· om dit doel te bereiken toch geen gelukkige noemen."

Node gemist

'De heer Rietlterk wees er in dit ver- band allereerst op dat niet alleen de lonen maar ook de overheidsu!tgaven een belang·rijke bijdrage tot Ct!o: over- besteding plegen te geven. Hij had in de nota dan ook node gemist dat d<. rege·

ring ook op dit gebied remmende maat·

regelen zal .nemen. "Nu kan ik mij voorstellen," aldus spreker, "dat ik daarop straks van de bewindsliec'en ten antwoord krijg, dat ik daarvoor maar op de begroting vooc 1969 mo~t wach- ten. Maar dan komt des te sterker rle vraag naar voren, waarom de regering · nu reeds, zeven maanden vóór 1969, aankondigt te hebben besloten be- leidsmaatregelen voor dat jaar op het gebied van de lonen te nemen Indien dH;gelijke maatregelen nodig zouden zijn, zou bet veel juister zijn als wij deze kunnen beoordelen in het licht van de totale sociaal-economische politiek van de 1•egering, zoals wij di<> in de Troonrede en in de miljoennota-1969 voor ons zullen· krijgen."

Verder in zijn betoog merkte de heer Rietkerk op dat hij voorshands meer negatievè dan positieve resultaten van dn door de regering voorgestelde loon- maatregel verwacht. Hij acht die maat- regei prematuur, omdat wij nog niet over de nodige relevante gf•gevens beschikken (waarbij hij ook noemde de halfjaarlijkse rapporten van de SER en de macro-ecnomische verkenningen voor 1969) maar ook omdat de regering blijkens haar eigen mededeling in de nota nog niet over de nodige bevoegdhe- den beschikt om haar voornemen tot uitvoering te brengen. Voorts zei de

heer Rietl,erk .<:eer te bètwijfel:'n of de regering, door dè maatregel reeds nu aan te kondigen, ook feitelijk zou ktL'l- nen bereiken, wat haar voor ogen staat.

.,Moet niet verwacht worden," zn vroeg hij zich af, "dat ~n de voor· dit j"ar nog komende contracten al met die verle!l- ging rekening zal worden gehouden?

Gaat de regering dan al die cc:>Htracten onverbindend verklaren? Beteltent deze maatl:egel dan feitelijk niet h<'t einde van de vrijere loonpolitiek?'!

De heer Rietkerk zei te vrezen· dat

he~ beoogde doel maar zeer ten . dele bereikt zal kunnen worden door nu reeds de voorgestelde maatregelen te nen1en. "Ik vrees dat de bezwaren, de verwarring en de onr,ust, die hierdoor zouden worden opgeroepen, een ave- rechts resultaat zouden kunnen opleve- ren. Nogmaals, wij delen de zorgen van de regering. Wij zijn het eens met de richting die zij wil inslaan ter beteuge- ling van de inflatie, maar wij geloven dat zij onder de gegeven oms&mdighe- dtön, waarin van een calamiteitssituatie

·beslist geen sprake is, voorshands meer kan bereiken door samenwerking met het bedrijfsleven - ook al is dat soms wat weerbarstig -'- dan door de vertrou- , wensrelatie met de vakbeweg:ng te

schaden. De zaken zouden door de rege- ring echt geforceerd worden ~n ik zou haar dan ook in overweging willen ge- ven, in de?e za,llt de beslissing in het najaar te nemen."

Ten slotte sprekende over het werkge- legenheidsbeleid 'van de regering, zei de heer Rietkerlt te verwachten dat ·de re- gering erin zal slagen dit najaar een hernieuwde aanpak van deze problema- tiek aan te bieden, • waarin het haar mogelijk zal zijn ter bestrijding van de structurele moeilijkheden met frisse maatregelen te komen, die met name zullen moeten zijn afgestemd .Jp de in- dustrialisering, . de scholing en de herstructurering.

. SINDS1992

in het hart van Amsterdam

COMPLET!!

INTERIEURVERZORGINS DESKUNDIGE

•

ADV1"7.€N

FRANCO LEVERINS DOOR GEHEEL NEDERL.AND

~~ehJ. V

2 MEUBELEN

VIJZELSTRAAT 11E5-119 AMSTERDAM :. TEL. 249718

~anr8"1Zfiirfi''lli·IM··~•·-.·'•'~m"'•~•:~.;

. . .

~·.·

. . .

o

•

4 - vrijdag 14 juni 1968

Het alleenzaligmakende plan

A :NISTERDAM is er zo langzamerhand .._/-}._ wel aan gewoon geraakt dat over de plannen voor stadsverbetering veel wordt gepraat en geschreven, Dat is bij alle grote projecten tot nu toe gebeur<!

en dat zal wel zo blijven. Dat was dus ook weer het geval bij het voorstel om van de Bethaiüënbuurt een nieuw:e woonwijk te maken, waarbij rijdend verkeer en ambachtelijke bedrijven uit deze woonkern zouden worden geweerd.

Tegen dit plan zijn meer dan honderd bezwaarschriften bij de gemeenteraad ingediend, in hoofdzaal' van eigenaren van bedrijven en bedrijfjes die hun ex- ploitatiemogelijkheden in gevaar zagen komen. Tussen het tijdstip waarop dit werd geschreven en het ogenblik waar- op het van de pers kwam is het plan-Bethaniënbuurt in de gemeente- raad behandeld. Het resultaat daarvan zal op het moment van verschijnen van dit blad wel bekend zijn.

Dan zal tevens ·bekend zijn hoeveel aandacht ·er is gegeven aan het alterna- tieve plan dat de heer G. W. Keja voor de regeneratie van deze zeer oude en·

onderkomen buurt had ingediend.

Aanleiding daartoe ·vond het VVD-

raadslid in het feit dat b. en w.

met al- die bezwaren van degenen die de vernieuwing van de Bethaniënbuurt rechtstreeks aangaat bijzonder weinig aandacht hadden besteed. De vele be- zwaarschriften ZlJn eigenlijk zmider . veel omhaal van tafel geveegd, waarbij het feit dat een groot aántal van die bezwaarschriften gelijkluidend waren kennelijk de mening heeft doen postvat- ten bij de lokale overheid dat die · be- zwaren niet veel te betekenen hebben.

Nu kan het stadsbestuur natuurlijk er- van tiltgaan dat de opzet van een sane- ringsplan een eerlijke en deskundige ach- tergrond heeft en dat het algemeen be- lang moet prevaleren boven een groepsbelang. Maar het minste wat men dan toch mag doen is duidelijk maken waarom het zo en niet anders kan en moet gebeuren. De . eigenaren van bedrijven in deze l;!uurt hebben er recht op nauwkeurig en overtuigend te worden ingelicht over de motieven ach- ter het plan en de "gewone" bewoners die wellicht terecht vrezen dat zij straks in de gesaneerde buurt om finan- ciële. redenen niet meer zullen kunnen

Haven 'weer in het nieuws

O

VER de Rotterdamse haven is de·

laatste tijd weer heel wat te doen

· geweest. Burgemeester Tho.massen heeft · in Middelburg gesproken. Goed gesproken. Zijn betoog, bedoeld om olie te ·werpen op de Zeeuwse go.lven van verontwaardiging ever vermeenèe perfi- de Rotterdamse bedo.elingen, heeft stel- lif:,' bijgedragen' kt verheldering van de Maasstedelijke havenpo.litiek en - naar men hopen mag ...;,;., tot ·vermindering van de sparii:1ing die tussen Zee1and en Rotterdam . was gerezen. ,

Laten 'we het ijzer· smeden als het heet is, zo zal daarna mr. K. Staab, de liberale fractievoorzitter in de Rotter- damse gemeent~raad hebbe:p._ r-edacht.:

Langs de weg van schriftelijke vragen . aan ,'burgemeester en wethouders heeft hiJ de suggestie gedaan een Bureau Del- ta-o.ntwikkelfng in hef lèven te ro.epen 011der auspiciën van het Overlegorgaan zee'havenontwikkeling Zuid-West-Neder- land .. Dit .bureau zou. in zij:p. gedachten een nuttige taak lmnnen ver-vullen bij óe uitwisseling van infor'maties. 'en bij het coördineren van c].e wervingsactivi- tdten op het gebied van. de inclustrie-

vestiging. ·· · ·

. Het idee

van

de heer. Staab is aan- geslagen. Binnen de kortst mogelijke tijd hebben burgemeester en wethou- ders, de vràgen beantwoorP,end, laten weten. dat· zij :Ie st!ggestie_~uoor wilden

spelen naar het bestuur van het Overleg- orgaan. Ook dat is binnen de kortst mogelijke tijd gebeurd. En zo.' werd de heer Staab op zijn wenken bediend. Een week nadat hij zijn vragen bij. burge- meester en wethouders .had ingediend sto.nd het vast C'.at het. Deltabureau er

za! komen. ·

En dat is uitermate verheugend. Ook al staat op dit ogenblik 11og :riemand precies voor o.gen hoe de status van het . bureau zäl mo.eten wo.rd.en. · Maar aat komt weL Vo.or :liet tegenwoóx;dige .mag

·\VOrden ·ge'co.nstateerd dat _een ·.pl'aktisch middel is gevonden· om he_t wed~rzijdse

begrip en de Wil to.t samei1werlüng in de Delta te versterken. . ·· ··

· Maar de haven·:is om :hÖg een ande're reden in het nieuws· gekomen.· Met' gr,ote meerderheid van steinmen ;_ alleen tle communisten waren tegen -'-"' beeft de . gemeenteraad · :iich akkoórd vtrldaard niet een voorstel van. bilrgeni,eestër en

•vethouders o.m· twee· te :go.eder naam eri faam bekend· staande Engèlsè burèaus à raison van o.ngéveer f 550:000 · éen stu~

di€' te laten maken van de havenontwik- keling en het htwenbehèei.·;'· · · · , ·

Deze studie mo.et zich richten op het subsidiebeleid· in ·de nabuurlanden, ·op_

de techno.lo.gische ontwikkelingen, de o.r- gmÎisatievo.rm ~n · de financiële struc- tuur van het · Gemeentelijk havenbedrijf . en de bestuurlijke verhoudingen., Een

Geraniumma-rkt ·

O

UDEREN oncler onze lezers zullen zich de pitto.:r9.ske aanblik herinne- ren, die de bloemenmarkt ·aan het Smidswater vl'o.eger o.pleverde. Die is daar al lang verdwenen helaas. Daaro.m heeft het ons verheugd, dat met mede- werking van het gemeentebestuur naar een equivalent is gezocht. Dat heeft men gevo.nden door het houden van een zgn. geraniummarkt op het Lange Voor- ho.ut. Ondanks het feit, dat de weersomstandigheden niet erg meec werkten is deze geraniummarkt een groot s{J.cces geworden. Zè bood niet alleen een kleurrijke aanblilt, maar het publiek toonde ook grote belangstelling.

Het is te hopen, dat men het niet bij deze ene geraniummarkt, waar men overigens oo.k tal van andere vaste-plantensoü.lten kon kopen,- zal Ja- ten.

Deze belangstelling geeft o.L ooli hoop op verwezenlijking van de jaren-oude plannen om de boekenmarkt van de Gro.te Markt naar het Buitenhof of de

dit zij, eke· verlevindiging ·van het stadscentrum is welkom.

De brand, die onlangs o.p .de . Scheve-·

ningse Pier nogal grote verwoestingen heeft aangericht, heeft de. raadsleden Appel (vvd) en Vink (PvdA) aanlei?ing gegeven schriftelijke vragen te stellen aan b. en w. over de veiligheid van deze badplaats-attractie. B. en w: heb- ben daarop o.m. geantwoord, dat ten tijde van de voorbereiding en de bo.uw van de pier hun nog geen bevoegdheden ter beschikking stonden o.m veilig- heidseisen te stellen, die eigenlijk wel wenselijk waren. Nu beschikken b. en w. inmiddels wèl o.ver die bevoegdheid.

en dat betekent dat de pier-directie meer aandacht zal moeten schenken aan vluchtwegen. Voorts worden gasflessen op de pier verboden en zullen elektrici- teits- en telefoonleidingen in afzonder- lijke brandwerende kokers moeten wor- den gelegd.

Dat is clan weer een geruststelling, Vijverberg over te brengen. We hebben De gehele Wassenaarse burgerij n;tet daaro.ver de laatste tijd niets meer ge- burgemeester -Geertsema voorop zal boord maar we schijnen te mogen aan- stellig o.pgelucht zijn door de beslissing nemen, dat de verplaatsing to.ch zal van minister Baklmr (verlieer en wa- doorgaan. Onze voorkeur 'gaat nog altijd terstaat) een aantal onteigeningen, die uit naar de Vijverberg, maar het Bui- Rijkswaterstaat nodig oordeelde voor de tenhof schijnt meer lmns. te: maken. Hpe: · , uitvo.el,ing·. va11- ;de· :zgn ... zeesterkruising:-

wonen hebben er recht-op te weten waar- o.m zij dit gevaar lopen.

Het plan-I}eja is nu een poging om aan de bezwaren tegemoet te komen en terzelfdertijd toch een behoorlijke sane- iing door te voeren. Weliswaar zou bij de aanvaarding van zijn plan (bij het schrijven van deze· kroniek is er - ho- penlijk ten onrechte - van uitgegaan dat zijn vom~stel is afgewezen) de Be- thaniënbuurt-van-straks niet het wat deftige hofje wo.rden dat de gemeente zich blijkbaar als visitekaartje van de stad voor ogen had gesteld, maar het zo.u wel meer recht hebben g·edaan aan de tegenwoordige bewoners. In zijn plan wo.rden de woo.nblo.kken wat minder wild doorbro.ken, zodat het woongebied een wat rustiger lmrakter krijgt met een grotere beslotenheid vo.or de bewo- ners; vo.orts zouden er dan wat minder woningen mo.eten worden gesloopt en er zouden kansen o.verblijven voor een aantal ambachtelijke bedtijven. Bo.ven- dien zou het plan zo.'n vier miljo.en gul-.

den goedkoper wo.rden (het gemeente- . lijke plan kost al met al veertig miljoen

gulden - een fo.rs bedrag voor een de- plo.rabele begroting), waarbij dan te-

wijdvertaktè opdraèht dus. Een o.p- dracht die gelijk staat met een comple- te doorlichting· van de Rotterdari1se ha- ven .. Gezien de pro.blematiek die zich gaandeweg met betreltking tot de .haven heeft o.pgestapeld, mag men zo'n diep- gaand on{jerzoek · allerminst een over- bodige luxe noemen. Dat heeft de raad·

dan o.ok niet gedaan. ·Hij .is - riog eens:

in overgrote meerderheid het voo.rstel van het college ïptegendeel met waardering tege~oet getreden. . . . ..

Intussen heef~ ,dit vo.o.r&tei·ons eens. te ··

meé ingescherp~- dat de Rottei:damse haven to.ch wel ·heel_ duidelijk in een kritieke_ fase van ihaar ontwikkeling is beland. Deze studie van de twee En-·

gelse 'bureaus staat namelijk geenzins . o.p . zichzeiL Op .instigatie van · burge- · meester en wetf!ot!:ders waren et.rder al aan het werk gega::m:

a.

een commiSsie ad'ho.c Oiider vo.orzit- terschap van de hèe.r J. van Tilburg, welke commissie .

in

het· bijzónder het aspeèt van de werkgelegenheid zal be•

studeren; · · · ··

b eeri an1btelijk~ co.mmissie die· plano' logische· . 'vi:aagstukken 'moet onderzo.e- ken; met name. voor' zover . die betï·ek- lüng hebben op . een 'eventuele uitbrei- ding :van de Maasvlakte en de toe- komstige po.sitie van Voorne-;E"utten;

c. het -Engels~ rellear'chbureau vart. Wil'

ter plaatse van· het viaduct in de Leid- sestraatweg, ni,et. goed te !muren. Daar- mee is -het plan van_ Rijkswaterstaat om ter plaatse een vierverdiepingen hcio.g viaduct· te bouwen van . de baan ... Een heel succes voor Wassenaar, 'waarmee Den Haag overigens zeer wel kan instemmen, omdat . het viaduct ook. de omgeving van , Marlot. niet ongemoeid zou laten.

Gaat dus het heilloo.s genoemde plan Yan Rijlm\vaterstaat niet door dank zij ingrijpen van minister Éaklwr, zijn beslissing heeft no.g een ,ander aspect.

Wassenaar heeft indertijd terecht er- over geklaagd .dat het gemeentebestuur helemaal niet was gekend in de plannen van Rijkswaterstaat. Er zal nu een nieuw plan . moeten worden ontworpen en daarbij zal dan wèl de gelegenheid bestaan overleg met Wassenaar, Den Haag èn de provincie te plegen.

In feite betekent de beslissing van de minister dan ook, dat hij R~jllswa­

terstaat een gevoelige til' op de vingers heeft gegeven. Ofschoon we in het alge- meen veel -waardering kunnen opbren- gen voor het werk van Rijkswaterstaat, menen we·, dat de ministeriële terecht- wijzing in dit geval terecht is geweest.

Nu n1aar afwachten, wat er straks als alternatief. van .de . tekentafels -zal ko-

VRI.H· .. :EID EN DEMOCRATIE

vens hPt door paiticulieren op te bren- gen gedeelte van de saneringskosten te- rug zou lopen. Ten slotte kan de heer Keja nièt goed inzien waarom een in behoorlijke staat verkerend schoolge- bouw zou moeten worden gesloopt om ruimte te n1.aken voor een birmenplaats . Zoals uit het voorgaande reeds is ge- bleken is de hoop dat het plan van cle heer Keja ernstig is genonwn, niet al te groot. Maar zelfs als in dit geval zijn plan de eindstreep niet heeft gehaald, dan is er toch één ding gewonnen: er is nog eens de nadruk op gevestigd dat bij . de wijze waarop ontwikkelingsplannen voor Amsterdam wo.rden uitgewerkt en o.penbaar gemaakt de feitelijke inspraak van betrokkenen nog steeds te gering is, ondanks de verzeketingen die bij herha- ling zijn gegeven dat er meer rekening zal word()n gehouden met de communis opinio. In de praktijk zijn we daar nog ver van verwijderd en alleen al daaro.m is het go.ed als er door raadsleden gere- geld op \Vordt gewezen dat een plan van b. en w .met de daarachter staani:le staf van deskundigen niet altijd de enige 'ëln - alleenzaligmakende mogelijkheid be-

ho.eft te zijn.

bur. Smith dat een verkeers- en econo- misch onderzoek Instelt.

Alles bij elkaar is dat nogal 'vat. In de raadsvergadering waarin de doorlich- ting van de haven aan de orde was, heeft de heer Staab niet ten oni·echte opgemerkt dat het: gevaar begint te dreigen, dat we cloo.r al het bo.s de bo- men niet meer weten te' onderscheiden,

In die . -vergader~ng is burgemeeste~·

Thomassen overigens weer eens met een verrassing ge!wmen. ·Hij .zei er zich bij -neergelegd . te . ~ebben .dat Voor- ne-Putten· wo.rdt ·gereserveerd ·voor wo- nen, recreëren· en agrarische bedrijvig~

heid .. Na wat hij daaromtrent bij vorige gelegenheden - ook nog in Middelburg

-~ had gezegd, _betekende dit een volle- dige salto mortale.- Dat was geen te:ken van een sterk, xechtlijnig beleid; ':!'er zake van de hàve:npolitiek heeft Ro.tter- dams eerste burger vakèr van zulke verrassende _ opmerkingen gemaakt.

Pijnlijk verrassend_e opmerkingen; wel

ta verstaan. · .

Opnieuw is hiér. en dáar dan ook weer de vraag gere:;~en of. de havenportefeuil-·

Ie bij hem wel in goede handen is. De burgemeester· heeft daarop in een· o.pen- bare bijeenkomst prompt · gereageerd met de mededeling dat hij zal aftr:eden aJs hem deze portefeuille wordt ontno- men. Dreigen met aftre.den is bij hen1 ook al ni~ts nieuws meer.

men. Rijkswaterstaat kan ten deze mis- s"chien eens informeren bij de gemeente Wassenaar. ,

Ten slotte n~g iets over de pla1men tot stichting van een mini-experimenteel theater. Het denkbeeld daarvoor is uit- gegaan van Paul Steenbergen, de direc~

teur van de ·Haagse Comedie. Hij heeft daarvoo.r het oog laten vallen op de oude Oo.sterl,erk aan de Oranjebui- teiisingel, die blijkbaar zonder al te gro- te investeringen voo.r het beoogde do.el geschikt gemaakt kan wo.rden. Het is verheugend, dat van particuliere zijde de bereidheid is gekomen in de financie- ring bij te dragen. Het gaat

er .

dus misschien op het stuk van de zalen- situatie in onze stad, iets beter uitzien.

Ii1tussen vragen we ons wel af, wat de gemeente, die na de brand van het Ge- bouw voor K. en W. de eigendom van de Odeon-biosco.op verwierf, daarmee gaat doen. Indertijd gingen de gedach- ten er naar uit Odeo.n wer~ de oorspron- kelijke bestemming van schouwburg· te geven. We horen daarover echter al lang niets meer. Gaat dit niet doo.r"!

Den Haag heeft nog steeds behoefte aan een "kleine comedie". Komt die nu mis- schien in het herziene Ne1·vi-plan? Of wordt nog steeds o.ver de Driehoekjes gedacht? We zouden wel graag eens antwoord op deze vragen krijgen.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Standpunt van VVD

1n • BTW-debat

De zware BTW-operatie iri de Tweede Kamer is donderdag 8 juni beëindigd n1et de aanvaarding, ook door onze ftactie, van het wetsontwerp. Tk meen dat het noodzakelijk is in dit biad nog eens een uiteenzetting te geven over onze houding met betrekking tot een aantal -essentiële punten daarin. Uiter- aard moet dit overzicht summier zijn in verhouding tot de maandenlange vooi:behandeling, tot uitdrukking lwmen- dE· in honderden pagina's druks, waarbij verslagen van vier dagen mondeling overleg met de bewindslieden ep de be- handeling in de Kamer zelf, di0 zeven dagen in beslag nam.

Ik heb bij de stemverklaring het wetsontwerp onontkoombaar genoemd.

En ik zou deze "verantwoording" willen beginnen met dit nader toe te lichten.

Gedurende vele jaren heeft de Neder- landse regering de· aanvaarding van de . EEG-richtlijnen die invoering 1•en _een I,

BTW-stelsel eisten, ter harmonisering · van de omzetbelasting, uitgesteld omdat zij de repercussies te zwaar achtte. Ik;

heb dat standpunt grosso modo gedeeld.

In de nacht van 10 op 11 mei 1966 ging ' echter minister Vondeling, en het kabi- . liet Cals, in Brussel akkoord met een i besluit, dat onherroepelijk moest leiden ' tot aanvaarding van de richtlijn. En dat : nog wel zonder het parlement hierin te · kennen. Hoewel de minister zeker na scherpe vragen mijnerzijds v,m enige tijd later, daartoe de gelegenheid zou hebben gehad. Wij stonden dus voor . een fait accompli, reeds toen de Kamer op 11 januari 1967 hierover . vuorlopig met minister Zijlstra debatteerde. Vra- . gen als : was het nu wel nodig zoveel overhoop te halen, zijn eenvoudigweg

gelijklopend met een schorsing van ·iJ>

vesteringsaftrelc De uit dit laatste voortvloeiende gelden zullen F>or een andere faciliteit worden gebruikt en d\e·

nen daarvoor gereserveerd te blijven, naar ik opmerkte. In de overg<Jngsrege- ling, tijdcEs de behandelins; nog ve.rslechterd, komt een teruggsve van oude o.b. op voorraden voor, terwijl op bedrijfsmiddelen geen o.b. wordt terug- gegeven. Een regeling, waarv'tn ik de nadelen voor het bedrijfsleven uitvoerig in diverse stadia heb besproken en waarvoor ik . alternatieve oplossingen heb voorgesteld, Zij waren echter van zodanige aard, dat zij óf de over- gangregering, Of de budgettaire moge- lijkheden (teruggave oude o.b. op be- drijfsmiddelen .wu f 5 miljar.i kosten) aantastten, en wij bleven dus met deze n&.delige situatie z;tten.

uà'

deze overgangssituatie kolHen tij- delijk f 700 miljoen revenuen vóbr de staat, waarop begrijpelijkerwij>;e · . veel aanvallen werden gedaan. Ik kom da:tr stra]?:s nog op terug.

':door mr.

.• F. Portheine,

·lid-van de

\AI" .

.,.nl~>

kamer der S'taten-

···· , .. i. Generaal

gf:passeerd. Ik ben van mening, dat de- Hoewel het huidige systeem ook zeer ze realistische benadering voor deze veel· ingewikkelds heeft ----:- divers" tarie- zware zaak gewenst is i.p.v. het zich veri en juridische onzekerheden - is de achter allerlei motieven, zoals c.e PvdA admini~?tratie van het nieuwe systeem doet, verbergen. omvangrijk en .stelt hoge eisen aan de Als positief punt kunnen wij, nu het ondernemers. Dat is ook steeds een van voorgaande eenmaal vaststaat, vermei- de rede1~en voor mijn afwachtende hou- den dat in het kader van onze internatio- ding geweest en ik heb dan oo:, bij ae nale handel en het wegvallen van de behandeling bij voortduring op allès wat invoerrechten bim~en de EEG - een . juist met· deze administratieve cornpli- van de weinige e.specten daarvan die in caties te maken heeft,. de grootste na- waarheid gerealiseerd 'is g·eworden - druk gelegd.

een geharmoniseerd ·omzetbela.sting-sys- Deze administratieve aspecten, jui'lt teem sterke voordelen heeft. ook voor de kleinere bedrijven in de Er is nog een andere kant aan die laatste schakel vóór de consument, zijn harmonisatie der omzetbelasting die wij m.i. ook bepalend voor het aantui tarie- altijd positief benaderd hebben. · name- ven dat men in de BTW aanbrengt. In lijk dat deze gevolgd dient te worden die zin zou één tarief het beste zijn,.

door de harmonisatie van de directe maar wij hebben begrip voor de sociale belastingen, waarvoor ik ooli: nu weer motieven die met een laag uitzonde~

heb gepleit, maar ook, dat :leze. natio- ringstalief zijn verweven en aanvaarden naai gebruikt zal worden voor een derhalve het .12 en 4 pct. tarief als verschuiving van dEi' belastingdr11k van uitersten. Wij hebben derhalve elke po- di.r·ecte naar de indirecte belastingen. ging om een derde tarief te inhoduce·

Die verschuivingsoperatie, een punt uit ren afgewezen. Het is dan ook onbegrij- ons. verkiezingsprogt'ámma, stelt '·de re- pelijk dat van Boerenpartij-zijde, die zo- gering zich voor reeds binn,,n];ort te veel over kleine ondernemers praat, de- beginnen, waarbij het nu voorgestelde ze -gedachten il1 .amendementen. •"_, te- tsrief omhoog gaat, ten einde eeil forse recht verworpen - werden neergelegd.

verlaging van de directe belastingen tot _ Indien , m,en , de gedachte aa~lVaardt stand te brengen. Deze laatste is drin- dat er twee .tarieven moeten zijn, dart is gend geboden :>mdat reeds over de ja- de bepaling van de hopgte Y!ln die tarie·

ren 1965/'66 ·door de inflatie een · f 600 ven en de indeling van de diverse pro- miljoen te veel aan inkomstenbelasting dukten en dieilsten van belang. be keu- i;;. geheven. Mijns inziens dient J:lij deze ze 12 en ~ is daarOin gelukkig mridat operatie ook gekek;en te worden .naar de · men daarmede . een gelijke opbrengst . pó.SHie van de progressie in de tarief- _ krijgt als van de o.b. nu en ter vermij-

·uj'n, die eveneens voor_ herziening in .. ding, van schokken lijkt het gewenst de;

::tanmel'king komt. De planne21 van de z,• opbrer.gst nog niet per 1 januari a.s.

. regering op dit punt zijn in h~t debat h verhogen en derhalve dan reeds te uitvoerig besprolren en zij zijn daarin .beginnen aan de zoëven vermelde ope- niet e:o;sentiecl aange,tast. Wij zullen ze- ratie t.o.v. de druliTerschuh·ing.

ker aan deze drukyerschuh·ingsoperatie blij1·cn l'asthouden. ·

Neutraler

Indeling

De indeling geeft het meest tot disem- sles in de meest ruime zin des woords atmleiding. l\'feer dan honderd groepe- ringen !lebbe~: zich met tariefwem:en tol de vaste comn1.issie voo1· financiën ge-

wend, ik heb bovendien zelf alle g'roe- pen die daarenboven nog een persoon- lijk gesprek wensten, ontvangen. Bij het bezien van deze wensen moest eén aan·

tal lijnen worden getrokken. Een van die lijnen is de budgettaire lijn.

Plaatsing in een laag tarief, mag de krap berekende budgettaire baten die ongeveer gelijk zijn aan de huidige op- brengst, niet in aanzienlijke mate ver- minderen; voorts: de huidige indeling,

VD ak na lange discussies tot ·stand geko- men, wordt grosso modo aangehouden.

Ik heb daarbij overigens aangetekend dat ik, dit aanvaardend, t.z.t. op deze indeling terugkom. Dat zal eventueel ook nodig zijn m.b.t. de komende EEG richtlijn voor de landbouw.

Men moet bij die indeling ook Ietten op het karakter van het systeem en de nadruk die ligt op het begrip "ver- bruiksbelasting". ·

.A:l deze· factonm spelen bij een beoor- deling van het honoreren van v,ensen een: :wl. Het eerste grote punt dat :zich daarbij voordoet is dat van de texti,,..l·

produlrten voor welke de verhoging naar 12 .pct. aanzienlijk is vergeleken bij het huidige tarief, en die overigens i!l dè · andere EEG-landen ook normaal worden belast. Toch hebben wij geen mogelijkheid gezien, mede gezien ge- noemde factoren - waarbij de budget- taire aspecten (plaatsing in 4 pct. · zou f 480 miljoen kosten) - de wens vari de textielindustrie te volgen.

Wel hèb ik in divërse fasen aandacht gevraagd voor de positie van die in- dustrie bij de moeilijkheden die hieruit ontstaan,. en. ik heb. van harte de ge- dachte gesteund dè tijdelijlre veonninde- ring · van het aftreltmechanisme in de overgangstijd voor de textielindustrie or te heffen. Een desbetreffend ame·1·

dement is gelukkig aanvaard.

Ook voor andere bedrijfstakken zoals schoeisel, de bouw, zij die betrokken zijn bij de handel in sierteeltprodukten, vrije beroepen, bepaalde ambachtsbe- dri,ifstakken, kredietgevende detailhan- delaren, ]).eb ik in dit verband de aan- dacht gevraagd en soms oplossingen voorgesteld.

In de indeling werd door mede door mij ondertekende amendementen het ci- trusfruit, gedeeltelijk tijdelijk, . kampe- ren, taxivervoer en ongeregeld 'niet-toe- ristisch autoverkeer, muziek- en toneel- voorstellingen, diensten van dieren- artsen, antiek, :n het 4 pct. tarief ge- bracht. Wij stemden voor een verlaging van het tarief voor bad- en zweminrich- tingen. Mijn amendement tot plaatsing van het 4 pct. tarief. voor logiesverstrek- king en binnenlands luchtvervoaJ' werd .e,•eneens aanvaard.

Doi>t· mijn initiatief, later uitgebreid in samenwerking· met anderen, werden familie· en personenrechtelijke en pro- deo zaken bij advocate1l en. prccureurs in het ~ pCt. tarief gebracht. Ee11 nulta- rief voor abonnementen van dagbladen, door ons sterk bepleit, was doór de re- gering reeds aan het wetsontwerp_ toe- gevoegd. Dit werd door ons ook uitge- breid tot nieuwsbladen.

Prijsrepercussies

De prijsr~percüssies hebben bi; de be·

handeling een zware rol gespeeld. De regering berekent een prijsstijgh!g van ruim 1 pct., te.·wijl andere schattingen hoger liggen. Toch heb \k ge- waarschuwd voor· een paniek in de- ze, omdat blijkt dat in Duitsland de re- percussies tegenover de grote opschud- ding die bij de invoering ontstond, ook door een te laat bekend niak~n van diverse uitvoeringsregelingen -· wij zul·

len dat hier vee] beter doen -- wel bijzonder meevallfm. Wij hebhen van Waar praten wij nu eigenlijk ove1'

al:; over de BTW gesproken wordt?

Over een wijziging van het huidige zgn.

cascade-systeem, waarbij in de diverse schakels de bruto-omzet belast wordt.

naar een waarin slechts de zgn. toege- voegde waarde wordt belast. De be- lasting wordt in de diver.se fases door- gewenteld en wordt uiteindelijk de consument in Tekening gebracht. Dit systeem brengt ook met zich mr·de dat aftrek wordt ·.rerleend voor betaalde omzetbelasting op bedrijfsmiddelen. Het is neutraler dan het huidige systeem.

Het begunstigt namelijk niet het geïnte- greerde bedrijf E.n biedt ook aan de grenzen een veel zuiverder afrekening.

~&~

Ten einde dit systeem in te voeren en ter vermijding van een kopers:otaldng, is een overgangsregeling nodig, die veel weerstand oproept. Deze zal het zoëven·

vermelde aftreltsysteem op investerin·

gen geleidelijk aan tot 1971 invoeren;

NORMAAL· EN DIKWANDIGE

NAADLOZE STALEN BUIZEN GELASTE STALEN BUIZEN, GASPIJPEN

STALEN REGENWATERAFVOERPIJPEN GEBRUIKTE ~LEKTRISÇH GEREINIGDE VLAMPijPEN VEERSEOIJK 187 • HENDRIK IDO AMBACHT

Telefoo.. 0 1858 · 3044 ~ lijn!n)

vrijdag 14

IUnt.

1968

liberale,- studenten in geldnood

In een politiek zo naar links gistende studèntenmaatschappij, als zich nu dreigt te ontwikkelen, waarbij sommige studentenraden (die verondersteld worden alle studenten te vertegenwoordigen!) niets anders meer zijn dan een verlengstuk van links tot zeer links gerichte politieke organisa- ties, wordt de stem van de libera- le studenten nog maar nauwelijks gehoord. Vele VVD-leden zullen het ongetwijfeld met ons eens zijn, dat het van nog groter belang wordt, dat de Federatie van Libe- rale Studenten-Verenigingen in Nederland zowel landelijk als in de verschillende universiteitsste- den een groter en hechter tegen- wicht gaat vormen dan nu het ge- val is.

Om de belangstelling van de studenten voor de politiek in libe- rale zin op te weikken, moeten

ledenwerfacties van start gaan, brochures en een maandelijl's student~ntijd:schrift ("Libertas;') uitgegeven worden, en nieuwe Li·

berale Studentel).-Verenigingen in steden waar er nog geen zijn, worden opgericht.

De plaatselijke verenigingen kun- nen uit hun lage contJ;"!buties, ge- zien de economisch zwakke ·posi·

tie van de studenten, ternauwer- nood hun eigen programma als het organiseren van lezingen,. fora etc. bekostigen, laat staan veel bijdragen aan de Federatie .ter .fi·

nancieril,:g van de hierboven ge- noemde, zo noodzakelijke activi·

teiteri.

Uit het feit, dat door de Libera- le Studenten-Vereniging Nijme- geli, waarvoor toch in het katho- lieke zuldim nu geweldige lmüseil liggen, al niet een totaal lege ver- enigingskas een beroep werd ge- daan op de VVD-leden in Nijme- gen, blijkt wel noe groot de nood is!

De LSVN doet daarom een zeer dringend beroep op u, uw afde- ling, en al uw liberale vriendeJi om door middel van een jaar- lijkse donatie de Uherale sruden- ten-Verenigingen financieel te steunen. Ook een bijdrage die niet periodiek gegeven wordt, is uiteraard van harte welkom! Een comité van aanbeveling, bestaan- de uit de heren mr. W. J.

Geertsema, S. J. van den Bergh, H. J.· de Koster, ir. 'lC van der Pols en mr. J. de Wilde heeft zich belast met het toezicht op de doelmatigheid van de uitgaven uit

·uw donaties.

Zeer gaarne verwachten wij ·uw aller bijdrage · op postrekening 53.52.52 t.n.v. de penningmeester Fed. LSVN te Delft. .

Het gaat om het voortbestaan en de uitbouw van het actieve studentenliberalisme!

J. G. C. WIEBENGA, preside11t.

5

harte gesteund de. gellachte om hiervoor compensatie te vinden in een vervroe- ging van de termijn van ingang van de belastingverlaging en · van · verhoging van sociale uitkeringen voor hen, voor wie de belastingverlaging weinig baat geeft. M.b.t. het eerste is nogal wat politieke strubbeling ontstaan. Naar de mening van enkelen in de Kamer, moest deze belastingverlaging uitdruk- kèlijk afgegrendeld worden bij rie voet.

Met deze gedachte hebben wij ons niet yerenigd. De kwestie is nóg open en zal in het najaar tot concrete voorstellen leiden.

Sommigen, waaronder D'66 en de PvdA, hebben· getracht door middel van een rigoureuze algemene prijzen- beschikking de pl'ijsstijging in te dam- men. Ik· heb daartegenover opgemerlü dat dit geen deugdelijk middel was en dat wij de noodzaalr van het prijsbeleid irziende, er eerder voor voelden dat dit een individueel calculatiebeleid van de ondernemer, nu meer dan ooit noodza- kelijk, mogeÜjk maakt.

Detailhandel

Een zeer belangrijk punt was er, is de inschakeling van de detailhandel. Deze is m.i. onontkoombaar. Voor- en nade- len zijn uitvoerig in de MvT vermeld, Deze wegende, zijn de nadelen van n:et-inschakeling duidelijk.

(vervolg Ol) pag. 8)

-