, __
Vrijheid en
detn
WEEKBLAD VAN
VOOR VRIJHEID
NUMMER 963
ratte
DE EN
VOLKSPART U DEMOCRATIE
VRIJDAG 28 JUNI 1968
E'E'JV CRISIS ZOU TOT lVIELlWE VERKIEZIJVGElV JJ10ETE!V LE~IDEN
Hoog spel van Anti-
Revolutionairen?
iHr. Uiesheu\·el, voorûtter van de an- t.i-•·p,nJlutionaire Tweede-Kamerfractie, hef'ft het al lange iijd niet gemal•kelijl•.
lle val vau het Kabinet-c:a.Js in 1le .. uadlt van Scbmelzer" was voor 1le hPf'r Hieshenvel moeilijl• te verteren en unitanks zijn bereidheid om ook weer
OHll' t.c gaan naar het overbrug·gingsl•a- binet-Zijlst.ra, was het duidelijk in welke
•·i<•htinl,:' ZI,Jn· sympathie aauv·anl•elijk nog· h~ef'J g·aan.
Het is natuurlijk niet te bewijzen, maar voor> ons staat vast, dat zonder het cmreool van prof. Zijlstra <men sprak niet ten onrechte van lwt ,.Zijlstt·a-effect") de ARP haar in de;-:e na-oorlogse periode gestadig dalcmle lijn. bij cle Kamerverkiezing van februa- ri 1H67 zou hebben voortgezet. En dus mede zou hebben gedeeld in de nedet·- laag van de overige confessionele par- tijen en de Partij van de Arbeid.
De;-:e winst bracht de heer BiesheUI·cl echter weinig geluk. Wel kreeg ZlJn geest1•erwant prof. Zijlstra als eerste een (informatie) opdracht. Maar nadat deze in een voor Nederlandse begrippen snel tempo tot de conclusie was gelw- men dat de basis aanwezig was voor de formatie van een (echter niet doo1·
hemzelf te leiden) kabinet, steunend op KVP. VVD, ARP en CHU en hij op een pemconferentie enl,ele hoofdlijnen voor een belmopt beginselprogram had weer- gegeven, kwam de gespletenheid van de ARP duidelijker dan ooit tot uiting.
Nog terwijl prof. Zijlstra bezig was.
l<\vam er (eind februari 1967) van de anti-rev. jongerenorganisatie ARJOS een brief aan de Tweede-Kamerfractie.
waarin bezwaar werd gemaakt tegen
"de snelle keuze van informateur Zijlstra voor samenwerking met de VVD". De briefschrijvers vonden dat het program van de i n fonnateur voor een te vormen kabinet onvoldoende dui- delijkheid bood en dat "de hervorming van de maatschapuij, als tot uiting ko- mend in het (anti-revolutionaire) pro- gram van actie, een radicale aanpak vraagt''.
Spijtslemmers
Mr. Biesheuvel had een gesprel' met het ARJOS-bestuur, dat, naar .hij later verklaarde, "bevredigend voor de he- ren" was verlopen. Maar op 15 maart publiceerde een groep (meest jonge) anti-revolutionaire kiezers in het dag-
VEERTIENDAAGSE VERSCHIJNING
Zoals I'eells eerder gemeld ver- schijnt ons weekblad tot eind augustus om de veertien 1lag·e.n.
Het volgende nummer zal dus g·e- dateerd zijn: vrijdag 12 juli 1968.
blad "T1·ouw" een open brief, waarin zij verklaarden zich "spijtstemmers" te voelen en het aangaan van een coalitie met de VVD Iu·itiseerden. Die publi- Jmtie geëchiedde terwijl de heer Biesheuvel inmiddels als kabinetsforma- teur al . verscheidene dagen druk aan het confereren was.
Mr. Biesheuvel stak op dezelfde dag op e<'n persconferentie , zijn teleurstel- ling over deze daad (in feite het werpen van een stok tussen de benen van de formateur) niet onder stoelen of ban- leen. Hij noemde het toen bovendien een
\'ergi~~:n:;· van de briefschrijvers te me- nen, clat "een christè!ijk-radicale poli- tie!' per definitie met de PvdA gevoerd
mo~t worden". De klap op de vuurpijl was echtm·, dat partijvoorzitter dr.
Bl·rghuis zich daarna voor de televisie met de stl'ekking van de open brief der
"sp'jtstemn1e1·s" eens kwan1 verklaren.
IIdg-<:''''' de l1eer Bicsheuvel de scherpe reactie onUolcte, dat niet de heer Berg- huis, mr•nr hij Yerantwoordelijk was voor cle kabinetsformatie "en dat zijn werl\ als anti-rev. fractieleider door dergelijl<e uitlatingen ernstig kon wor- den ge.schaad."
Men weel het: de formatie-Biesheuvel mislukte ten slotte, maar uiteindelijk bracht de heer De Jong op dezelfde grondslagen toch een kabinet tot stand.
waarin nu niet mr. Biesheuvel, maar de heer Rooivink met. zijn geestverwanten Bakl<er en Schut als anti-revolutionairen
zitting namen. ·
Trouw
Het ophalen van deze voorgeschiede- nis was nodig om de achtergrond te begrijpen van het jongste optreden van de heer BiesheuveL De "christen-radi- calen" in de ARP, die wel een minder- heid in de partij vormen, hebben zich sedertdient nochtans tot een pressie- groep van formaat binnen deze partij ontwikkeld, aie - anders dan een deel der KVP-radicalen - zich (nog?) niet heeft afgescheiden.
Zij hebben daarbij de waardevolle steun van het dagblad Trouw van dr.
Bruins Slot. waar men onder het motto:
"evangelisch radicalisme", tegenwoor- dig gedachten aantreft die eerder als revolutionair dan als anti-revolutionair lmnnen worden aangemerkt. Zij vinden eveneens steun bij enige leden van de anti-1·ev. Tweede-Kamerfractie en in sterkere mate nog bij die in de Eerste Kamer (met een enkele uitzondering).
En toch zijn er duidelijke aanwijzin- gen, dat zij in de ARP en zeker onder degenen. die tot nu toe anti-rev. stem- den, een minderheid vormen. Serieuze opiniepeilingen hebben dat reeds enige malen aangetoond. Tot verbazing en verontrusting kem1elijk van sommige radicalen, wees bijvoorbeeld het eind afgelopen jaar door het bureau Veld- kamp ingestelde opinie-onderzoek o.a.
uit, dat precies twee maal zoveel ARP-stemmers zich voor regeringssa- menwerking met de VVD uitspralten als met de PvdA.
Zoals altijd en overal, doen ook in de ARP de radicale "extremisten" zich echter meer en veel luidruchtiger gelden
dan de meer gernatigden. Tèrecht werd al opgemerkt, dat het op de ARP-verga- .deringen ·steeds hetzelfde radicale
groepje is, dat één voor één voor de microfoon verschijnt om gedachten en verlangens te uiten, die n1en eerder in de Partij van de Arbeid zou thuisbren- gen.
Scbot Yoor de boeg
Is mr. Biesheuvel. zoals verondersteld is, inderdaad in de greep van deze fana- tieke groep gekomen? Hij lijkt ons daar- voor toch een te onafhankelij!{e en te sterke persoonlijkheid. Maar dat de moeilijkheden en tegenstellingen in de eigen partij hem wel in een wat geprik- kelde stemming hebben gebracht, is menselijk zee1· verklaarbaar. Onder die omstandigheden kan een politicus ech- ter beter geen "schoten voor de boeg"
lossen. zoals de heer Biesheuvel op de jongste deputatenvergadering heeft ge- meend in de richting van het kabinet te n1oeten doen.
Het kabinet-De Jong is waarlijk geen wrak, onzeewaardig scheepje. Maar een 1nisser van .een vooraanstaand politicus in de Kamer, in geagiteerde stemming begaan, lmn een waarschuwingsschot tot een voltreffer maken, die óol\ een goed schip kan doen zinken.
De anti-rev. fractieleider kritiseerde op zijn partijv~rgadering, zoals in het verslag van Trouw vermeld, "het niet g·eringe belastingplan", dat minister Witteveen onlangs heeft aangekondigd.
Wij herinneren ons nog, dat in een bepaald stadium van de kabinetsforma- tie de heren Biesheuvel en Toxopeus na een persoonlijk gesprek het, naar later werd verklaard, o.a. eens waren gewor- den over "letter en geest" van de hoofdlijnen voor een regeringsprogram.
Letter è n geest. Maar wanneer mr.
Biesheuvel nu zegt, dat de ARP zich gebonden acht aan het formatie-akkoord dat zegt dat aanpassing van de be-' lastingtabellen aan de geldontwaarding geboden is, doch dat de regeringspartij- en niet gebonden zijn aan "de manier waarop het gebeurt, aan de datum van ingang en aan de jaren, waarop die correctie betrelddng heeft", dan wekt hij (wanneer men zo'n uitlating tevens projecteert tegen de achtergrond van heel diens kritische optreden in de Ka- mer zowel als op deze vergadering) toch wel sterk de indruk, dat hij van die "geest" steeds meer dreigt los te raken.
Billijkheidshalve willen wij daaraan toevoegen, dat de l'ritiek zich ook richtte op de eigen ministers Roolyink en Schut
(al noemde hij hun naam niet) en op minister Luns. Daardoor wordt iets van de partijpolitieke eenzijdigheid dier kri- tiek ontnomen, maar dat is dan ook alles .
Wie kaatst moet de bal verwachten.
En wie zich een scherpe opstelling ver·
oorlooft, lokt het uit dat anderen op wie het kabinet eveneens moet steunen zich daartegen schrap zetten.
Anders dan het door soinmigén worl!t voorgesteld, is voor de VVD belasting- verlaging · niet alleenzaligmakend. Zo- als ook prof. Zijlstra destijds als Eerste-Kamerlid nog eens duidelijk heeft uiteengezet, hoort belastingverla- ging en horen zeker een neutralisering van de progressiefactor, voortvloeiende uit de inflatie en een zekere verschui- ving van de druk der directe belastin·
gen naar de indirecte belastingen, als volwaardige doeleinden in een prioritei- tenlijst thuis.
Gelijk mr. Portheïne in zijn overzicht in ons vorige nummer van het BTW-de- bat bovendien nadrukkelijl' vermeldde, heeft onze fl'actie zich niet verenigd met sommiger gedachte, dat een com·
penserende verlaging aan de voet van het tarief der loon- en inkomstenbe- lasting zou moeten worden afg·egrendeld en dus niet verder zou mogen doorwer- ken, zoals gebruikelijk en ook tech- nisch logisch is. Deze kwestie is nu.
nog open en zal in het najaar tot con- crete voorstellen leiden.
Er is weinig fantasie voor nodig om te begrijpen, dat in het komende najaar gemakkelijk een politie!\ kritieke situa- tie kan ontstaan. Wie daarbij door radi- caal drijven alleen met de eigen wensen zou rekening houden, speelt met vuur.
\Het is duidelijk, dat een kabinetscrisis tot Kamerontbinding en vervroegde ver- kiezingen zou moeten leiden.
De VVD zou verldeziugen - zeke.r in die omstandigheden - niet vrezen. In tegendeel. Het la.nllsbelaug zou met een crisis echter stellig niet g·edientl zijn.
En ook niet de noodzakelijke sanel'ing van ons partijwezen. Wie bijvoorbeeld de onenigbeid onder lle rmlicalen der verschillende schal;eriugen volgt over de vraag wie n1et wie zou moeten of n1ogen samenwerl•en en wat (lau de concrete doeleimlèn zouden Inoeten ziJn, beg·djpt dat hier een volslagen politieke chaos zou ontstaan.
\\'anneer in radicale ];ringen nog enig gezond politiek verstand aanwezig is, zal men bet op een dergelijl{e ontijdige krachtproef zeker niet laten aanlmmen.
A.W. A.
• pag. 2 Programma culturele dag
• pa-g. 5 Grondslagen buitenland-beleid
• pag. 7 Waterverontreiniging
2 - vrijdag 28 1um 1968 VRIJHEID EN .DEMOCRATIE
UIT DE PARTIJ Wilt u ideale kantoorruimte? Geen probleem!
• GRONINGEN
De afdeling Groningen heeft op 8 juni als afsluiting van het liberale :;odë- teitsprogramma traditiegelrouw een excursie gehouden. die de deelnemer~
ditmaal naar Slochteren en omgeving voerde. De;;bmdig begelei~lde burge- meester H. Kuipe1·s het gezelsch~•p
langs de plaatsen van de ·aardgaswin- ning en langs oude kerken en torens.
Het hoogtepunt van de dag, die hela~<s
door slecht weer werd ontsierd, was de ontvangst op de Fraeylemaborg, door mevrouw Nanninga-Thomassen à Tlmes- sink van der Hoop wm Slochteren.
• WINSCHOTEN
In hotel Vrijheid te Winschoten he"Jt het bestuur van de plaatselijke afdeling op 18 juni een vergadering belegd, waarop JH besloten tussen september 1968 en niei 1969 een vijftal algemene vergaderingen te houden. waarop intro- ductie van niet-leden zal zijn toe- gestaan. In de tweede helft van oktober zal een bijeenlw.mst plaatsvinden in de gebied van de vroegere afdeling Mid- wolda;Oostwold. die enige tijd geleden in de afdeling: Winschoten is opgegaan.
Op de agenda van de geplande bijeen- komsten ~uilen vooral plaatselijke regi- onale problemen voorkomen. De vergil- . dering in .hotel Vrijheid wer.d bijge7
woond door dP. regionalt' pl'llpag·andist H. B. van Bruggen uit DelfzijL Voorzit- ter A. van Rozen heette hem en de nieuw benoemde bestuun;leden C. J. Bar- lagen en H. G. Strating van harte wel- kom.
• DELFT
Op 10 juni organil'eerde de afdeling Delft van de VVD een openbare hearing met als thema "De ontwikkeling van de binnenstad". Deze hearing. waarbij ruim 100 personen aanwezip· waren.
werd ingeleid door de VVD-wethouder van openbare wel·l,en. en stadsontwikke- ling, de heer P. Kamps, alsmede door de heren A. Meijer en N. Zwarts. De heer Meijer opponeerde tegen het plan
Vrijheid enrVv1
Democratie~
~
Weekblad nn de VolkspartiJ
YOOF V rijbeid en Democratie.
ÄdFH van de admini!'ltratie (zowel vo~Jr abonnement~n als YO~Jr advertentie!!): Witte de Withstraat 78 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).
'!'el. 010-11 10 00, abonnemen- ten toestel 219, advertenties toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid en Democratie te Rotterdam, Hoofdredacteur:
Ph. C. la Chapelle jr.
Adres van de redactiet Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdjt~U-C.
• I I
"In de Vest~" en de heer Zwarts ver- dedigde uitvoerig zijn Promenadeplan.
De 'afdeling is van plan om deze vorm van hearings over belangrijke vraagstul{ken (zowel op plaatselijk als op landelijk niveau) meer toe te passen.
• 'S-GRAVELAND
De VVD-afdeling 's-Graveland heeft op 19 juni een openbare ,.praatavond';
georganiseerd. Raadsleden van verschillende partijen waren uitgeno- digd zitting te nemen in een forum. Het VVD-raadslid de heer Fokke hield een inleiding over de toekomst van Groot-'s-Graveland.
• OOST FLAKKEE
Door het bestuur van de ondercentra- le Goeree-Overflakkee is op 21 juni de VVD-afdeling Oost-Flald,ee opnieuw op- gericht. Deze afdeling was de laatste jaren niet actief. Het secreta1·iaat wordt nu waargen01nen door de heer M. van Nieuwenhuijzen, Galathesedijk 7 te Oolt- gensplaat. Tijdens een binnenkort vol- g·ende algemene ledenvergadering zal een definitief bestuur worden samen- gesteld en een nieuwe voorzitter worden gekozen als opvolger van de heer D. C.
Slis, die dan zal aftreden.
, ! SOC.-ECONOMISCHE COMMISSIE
De socia a!-e.:onon1ische con1nüssie van de VVD vergaderde op 12 juni in Den I-laag. ~ijdens deze vergadering is de con1missie gereed gekomen met haar rapport' naar aanleiding van het rapport van de commissie-Verdam. Dit rapport is met ontwerp-resoluties het hoofdbestuur aangeboden.
De SEC oordeelt dat een partijstand- punt over de kwestie betreffende het ondernemingsreeht dringend vereist is.
Voor deze partijuitspraak, die met het oog op de binnenlwrt i11 de Kamer te behandelen wetsontwerpen op korte ter- mi:jn dient te Immen, stelt de SEC zich haar rapport als uitgangspunt voor.
• SCHAGEN
De afdeling Schagen· heeft besloten een informatiecentrum te stiehten be- treffende de algemeen liberale begin:;e- len en de gemeentepolitiek. Men ~al er o.a. de notulen van de raadsvergade- ring·en kmmen \'inden. Het bestuur heeft de heer W. G. H. van Erp bereid gevon-
U kunt meteen prachtige ruimten huren voor uw kantoor, uw praktijk of showroom.
Ruimten die variëren van 50 tot 800 m2. Desgewenst geheel naar uw wensen afgewerkt, terwijl de kosten daarvan in de bijzonder lage huurprijs verdisconteerd worden.
De ruimten liggen in de pas voltooide nieuwbouw van de stad Tilburg, aan de Ringbaan-West, hoek Hart van Brabant- laan. In Tilburg bestaan praktisch geen personeelsproblemen en geen vestigingsmoeilijkheden! Parkeergelegenheid is in de parkeerkelder, alsmede in de directe nabijheid in ruime mate aanwezig. Neem zonder enige verplichting contact met ons op. U zult verbaasd zijn over de mogelijkheden!
Bezichtiging ter plaatse, Hart van Brabantlaan nr. 800, iedere maandagmorgen en woensdagmorgen van l 0.00 tot 14.00 uur en iedere dinsdagmiddag en donderdagmiddag van 13.00 tot 17.00 uur, of na telefonische afspraak met:
C 0 M E T 0 N N. V.
STREVELSWEG 700
ROTTERDAM
TELEFOON: 010 - 279580
den vanaf 1 september het infm·nwtie- centrum te beheren.
Tevens be;;loot het bestuur de leden wat meer keren per jàar (bijv. vier- maal) bijeen te roepen, vooral omdat de raadsled.m behoefte hebben aan nteer contact..
• OOSTZAAN
Reeds sinds jaren is het afde- lingsbestuur van Oostzaan van niening- dat de objectiviteit van de raadsversla- gen in de plaatselijke kranten ten op- zichte van de VVD veel te wensen ovel'- laat. Ten einde hiertegen iets te doen, heeft het bestuur op ruin1e schaal een gestencild verslag verspreid van de re- de die VVD-raadslid J. Heijn hield bij de algemene beschouwingen in het ka- der van de hchandcl!ng del' gernecnte~
begroting.
Congres- liberale Internationale
Van 20 tot 24 september zal in Den Haag· het jaarlijkse congres van de Li- bel·ale Internationale worden gehouden.
De deelneming staat open voor leden van de groep Nederland van de Libern.- le Internationale. De kosten voor deel- nl·:ming bedragen 5 Engelse ponden per persoon.
' Behalve disHUssies over de internatio- nale toestand, za) het hoofdthema van dit cong1·es gevormd worden .door de verhouding tussen overheid- eu1 particu- liere deelneming in ontwikkelin:gssa.- n1en\Vel'king.
Het congres zal op vrijdagmiddag 20 september om 3.30 uur in hotel De 'rV\t- tebrug in Den Haag geopend worden.-
Programma culturele dag
Dü voorzitter van de culturele com- missie van de VVD, de heer mr. drs. L.
J. F. Wijsenbeek. heeft reeds in ons blad van 14 juni de aandacht gevestigd op de Culturele Dag. die zaterdag 7 septen1ber te Arnhem zal worden gehou- den.
Deze dag wordt georgani::;eerd door
de cultuJ·ele <:Gm missie en de Kamel·cen- tl·ale GeldeJ·land. De deelnemersprijs iH op / 5.-per persoon gesteld.
Het programma luidt:
lO .. oo· uur Opening dom· cJ(e heer Wijsen beek. Vertoning van. de film
"Skys over Holland" in het Rembnllldt- theater.
AANMELD I NGS FORMU Ll ER
(In te zenden aan Alg. Secr. VVD, Koni'll9inne,qracht lî1, Den Haag) Ondergetekende geeft zich op voor deelneming aan de culturele dag op 7 september te Arnhem.
Naam:
Aclre:o:
Woonpi::ats:
Wat de sectie.~ betreft gaat mijn eerste voorkeur uit naar sectie ... *) en mijn tweede voot·~eur naar sectie . . . *)
De lunch in Royal ad f 5.90 zal ik wel/niet. bijwonen.
De deelnemerskosteu ad f 5,-- zal ik storten op girorekening nr. 67880 ten name van de secretaris van de VVD te 's-Gravenhage
Handtekening·:
/ ') lnYullen Rectie A, B, C D uf E.
11.00 uur - Seetievergadering<ón in restnurant Royal.
13.00 uur --- Lunch.
14.15 uur Plenail·e vergade-
ring. 'rUdens deze vergade1·ing VlOl'den de meningen van de sectie~' bekendge- maakt.
15.45 uur - Algemene inleiding door
· een vooraanstaand lid van dt VVD.
16.30 uur ~- Sluiting door de heer Wijsen beek.
De volgende secties zijn gevormd.
Sectie A - Cultuur en ruimtenood:
sectie B -~ Cultuur en jeugd; sectie C - Cultuur en scheppende kunstenaars;
sectie D -- Cultuurpolitiek van de Ne- derlandse overheid; sectie E -~ De presentatie van de Nederlandse cultuur in het buitenland.
Voor elke sectie zullen pre-adviezen opgesteld wo1·den, die de deelnemers aan de Culturele Dag tijdig zullen wm·- den toegezonden op<Jat ieder in de ge- legenheid is op de pre-adviezen te rea- geren.
De namen van de inleider en van de.
voor~itters en pre-adviseurs der secties zullen in een volg·end nununer van Vrijh. en Dem. bekendgemaakt wor- den.
-Het hestuur van de Kamercentrale Gelderland en de culturele commissie hopen dat zeer velen ~ich voor deze dag·
zullen opgeven.
Een aanmeldingsformulier treft men hier naast aan.
áODIGOM
SPIJKENISSE
Gebouwen van gewapend betonnen prefnbs voor verschillende doeleinden.
Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven maten.
Broeibakken en alle onderdelen voor de tuinbouw.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Beden_kel~jke
J"eto1·iek (I)
* · * Het sehijnt de laatste tijd bij po-
* litieke leiders en vak- bondsbestuurders bon ton te zijn in hun openbare redevoeringen te sehern~en
met begrippen die suggerm·en dat be- partlde 1nisstanden in onze Nederlantlse Sfunenle:ving· "'el eens op een ander("\
wijzp zouden Jmnnen (n~oeten) worden opgelost tlan lang,; de we;.~ van het rede·
Jijk OYN'lf'g.
De voorzitter va1; het NVV, de lwer J{)oos, was in dit opzieht wel de gang- nla.]\:er tn!".n hij de vorig:e •na.anll naar armleiding van de loonpolitiek van de regering, ons land een ,,lan!?,"P·, ·hctt•. zo- nier" voorspelde als he.t parlement met tli'Z<' loon politi<'k zon insten11nen.
De \'Ol·ig·e wtoek vond de heer Klnos in tle heer J. I~anser, de toekonistigt· voor- zittt'r van het ChristeliJk Nationaal Vak- verhoml, een tlanl<bare navol!?,"er toen laatstgehoemde op een bon<lsraadsver··
g·mlering van tle Christelijke Be- dri.ifslmml voor de J\Ietaalnijverheid en
l~lektrotedmiselw Industrie sprak O\'er tle mo~elijldwitl dat bepaa}(le acties van lle: ,~ali:beweging ,~radlea]e -vnrtnen" zou- den knnnen gaan aannen~en.
Dr)l. Bogaers, voot·zitter van tle Poli- ti{•ke Pintij Radicalen, tapte eveneens de vorige week in I~armt, tijllt>ns een openbare bijf't>.nkomst van het a!'.tieeen- trnm het Gooi van zi.in pl1rtij, uit een soortgelijk vaatje toen hij verklaartle flat ook in- NetkrlalHl het gebruik van gewt>ld nit>t zal kunnen worden teg·eti!!,·e·
homlen als men niet spoedig vooruit- gang boPkt met de democratiseriltg· van d". maats<'lwppi.i.
B~denkelijke
retoriek (11,
* * Wij aellten bovenstaande. uitlathr·
* gen, die kennelijk zijn ingeg-even door ontwiklo:elingen tlie zieh zeer recent in het buitenland, met name I•'nmkrijk, hebben afgespeeld, ronduit bedenkelijk.
Zi.i zijn niet alleen in wezen on-Neder- Iands, zij speenleren op een onverant- woorde wijze op et>n emotionaliteit, die een gevaar vormt voor een redeli.ik overleg, de enige metholle om tot een waarlijke demoeratisdw besluitY<H'ming te komen.
Al deze redenaars dienen wel te be- denken, dat ZIJ, intlit·eet appellerend aan buitenlandse toestanden een uiter- mate gevaarlijk en demagogiseh spel spelen, hetgeen men niet zou verwaeh- ten .van leiders die zieh bewust (moe- ten) zijn van hun grote Ye•·antwoord(.- lijkheid.
Het spelletje woi:dt wel op een uiterst geraffineerde wijze gcspt•eW.
Dit kan zeker van drs. Bogaers wor- den gezegd, als hij na zijn "waarsehu- wing" er onmiddellijk op laat volgen, dat hij overigens iedere vorm van ~·e
weld iu ons land afkeurt. Dat klinld allemaal wel fraai, maar inmiddels zi.in toch maar bepaalde verwachtingen ge- wekt die onze democratie op ePn. ernsti- ge en bedenkelijke wijze kunnen seha- den.
Wij menen dat tegen een flergdijke aanpak een woord van protest op zijn plaats is.
Bedenkelijke retoi·Ïek (111)
'' * Genoemde heren dienen wel te
* bedenken dat zij door dergelijke uitspraken, mogelijke onlustgevoe.lens in bijzonder gevaarlijke banen kunnen lei- den, Zi.i dienen voorts te bedenken tlat, met name hetgeen zich in Frankrijk de laatste weken heeft afgespeeld, ePn ramp betekent voor de nationale ont- wikkeling aldaar, niet in het minst voor de economie, die men juist pretemleert in ht>t juiste spoor te willen brengen.
Het zou eerder op de weg van deze redenaars moeten liggen te _waarschu- wen tt>gen onbekookte daden die rust en orde Jmnnen ,·erstoren.
Stoer doen tegenover de massa moge dan welHebt de vreugde die men aan zijn "leidersschap" beleeft, vergroten, men dient er geen enkel redelijk belang mee, en zeker uiet een ,.spoedige voor- uitgang van de democratisering van de maatsehappij".
Ook aan "lange, hete zomers" heeft ons volk geen behoefte. Er zijn waarlijk wel andere methoden om ons politielre klimaat te beïnvloe(len. Irreële dreige- menten ziJn politielte· en vakbondslei- ders die bet ernstig nemen met, ))qn verantwoordelijklt.eid, volstrekt . onwäarJ
vrijdag 28 jUnt 1968 .,.. 3
Tussen twee verkiezingen
Tegen het con1n1unisn1e en voor de Gaulle. Met cle>-:e leuze als inzet heeft de ee1·ste ronde van de Fran~e vcrlde:t.in- gen de gaullisten een stevige winst verschaft. Stevig, omdat, anders clan in 1967, de regeringspartijen -- de ga'Jl- listen en de met hen vcrbonden onaf- hankelijke republil{einen --- reeds bij de- ze eerste stembusuitslag 142 zetels heb- ben bezet. Daarvoor was voor iedere kandidaat de absolu~e mecrdf'rhcid, dus meer dan 50 percent der uitgebrachte stemmen vereisL In 1967 sleepten de gaullisten bij de eerste ronde sleehts 62 zetels in de wacht. Vergeleken met de parlementaire verkiezingen van maart 1967 boekten de regeringspR.rtijen een vooruitgang· van een 6 percent. Daarte·
genover zijn de soeialistisehe federa'ie van JV!itterrand, de eommunisten alsook het Centrum met een 21,;" percent achter.
uit gegaan. Slechts de linl,s-socia- listisehe PSU, waarbij Mendès-Fnmce, was in staat een kleine winst te beha- len. Niettemin is het gce~R:>:ins zeker dat deze oud-premier in Grenoble, waar-
de gaullistische ex-minister ·:reanneney zich met 3130 stemmen zijn ,.meerdere"
toonde, bij de beslissende ronde van.a.s.
zondag zijn zetel zal behouden. Maar in die tuilsentijd zullen cle linkse tegenst;m- den; van de Gaulle een uitgebreide combinatie-tactiel; volgen onl" zo veel mogelijk regerings-lmndidaten buiten het parlement te houde.n. Danrtoe wordt de kandidaat van de éne par'ij terugge- troldten om die van een andere partij e~n kallls. te geven.
Intussen heeft premier Pompidou de gnullisten er voor gewanrschuwd om m·2t de ,.les'' van 1967 voor ogen. niet voortijdig op hun lauweren te gaan msteti. Toen immers hee~t de oppositie in de tweede ronde zijn verl\ezen vrij- wel ingehaald. Het komende week-einde beginnen cle vakantles. Reden voor de kiezers om de stembus de stembus te l:l.ten. Ook daarom wordt de gaul·
listische kiezer op het hart g-edrukt. dat in het "belang van het land" zijn stem
t~rdr~g-e iR vereist.
Na de studenten-révolte vnn mei. na de massale sta,tingen en rm de diep
invretende onrust van· de af~elopen we·
.ken schijnt dus vooralsnog het voor de Gaulle ongunstige getij gekeerd. Maar de weers'and tegen het pater>1alistisch regime van de generaai was toch te heftig·. dan dat hij - wil hi.j herhf!lingen voorkomen .-. verstar,dig zou. doen in wezen alles bij het oude te laten. Zeker.
hij heeft zich hals over kop een voorstancher van hervormingen getoond.
l\Taar het is de vraag of. als hij aànstaandc zondag inderdaad een éclfl·
tante overwinning zou behalen. het niet vooral bij goede voornemens zal blij·
ven.
Het is duidelijk dat. zoals bleek bij het verzet der studenten - of van een oToeo van studenten - tien ;aar gaul·
hstis.ch regime in Frankrijk · weerstan- den heeft gewekt. De klassen-te~enstel·
Jingen zijn er nog altijd stPrker ~emar·
l<eerd dan in de rest van West-1'11.n:opa.
Het onderwijs. vooral ook het hoger onclcrwijs. werkt bij een fantastisch gestegen aantal studenten met een on- voldoende aantal en onvoldoende ge- outilleerde lokaliteiten. En de woning·
nood is slechts gedeeltelijk gekeerd.
Daarbij . komt, dat de centrale bevoog- ding zoals die inherent schijnt aan het gaullistische systeem, de doorsnee, zeer individualistische Fransman tegen de haren in strijkt. Voeg daarbij een verzet tegen het gezag - kerkgezag, staats·
gezag, rmiversitair gezag - zoals zich dit op vele plaatsen van· de wereld ma- nifesteert, en de woelingen van van mei zijn tenminste gedeeltelijk verklaard.
Al beweert men soms het tegendeel, ook het gaullistisch Frankrijk vertegen- woordigt een zekere vorm van democra- tie. Dat blijkt reeds uit het beroep op het kiezerskorps dat de generaal op ge·
ze'te tijden doet en ook thans weer heeft gedaan. Toch heeft deze gaul- listische democratie een zeker autori·
tair karakter. Dit uit zich vooral in de bevoogding die de Franse bevolking zich moet laten welgevallen. De bevoogding - en sterker dan dat - is zonneklaar op het gebied van radio en televisie.
Deze media staan onder strenge contro- le van de staat. Leiders vnn de opposi- tie hebben er slechts een schaarse kans hun mening kenbaar te maken. Geen wonder dan ook dat het personeel van de ORTF - Office cle Radiodiffusion- Télévision Francaise - een duidelijk verzet tegen de regering-Pompidou heeft gemanifesteerd.
Op een goed, of zo men wil kwaad ogenblik heeft het regime zeer wankel gestaan. Dat was toen François Mitter- rand, de leider.v.an de linkse federatie, de vorming van eeh voorlopige rege-<
~ - - . - - - · - -- -"" - 1
de Gaulle, in uitzicht stelde. De h)'- per-bel,wame oud-prcJn'cr Piene JVI(mdès·F'l·anc ,,het genie zond.er ach- Jcr'w.n·· -·- wc:nl door ·hmn als leider van C.2l11 -~jeu\v.-~ 1·cg·:ri·lg aanbevolen.
Toen is plotselin:;· de p1·esiclent van Franln·\jk een kleine :i en uur zoele ge-
\Vecst. N::t een ~1ru1 '.'~1-nkcli:n\e ln1}:>uls on1 te abclicei-en. h·~Cft hij het oude zelfver·
ti·ou\ven n:lsrned-• h·:L gcJoof in de eigen roeping hc1 vondc '. Zoals bekend we~ cl-
cl~ hij zich 1c-t é!~ :-·;en:::Ltals -- generaal l\l[assu in het b"jzonder - · van wier steun hi4 zieh ver:o,:·kc-1·dc. Dat hij daar- bij ten opzicht~ v~n ~ndere generaals, nl.
cl~ prominent 'n ,.,.,1 de opstand vnn 1958. die hem ie· t.:rlijk paar het leve'l s · onclen. an1ncst: e nweqt aanvaard..,n. -·
heeft de president die zowel uiterst be- kwaam als uiten.;' rc~::>llstiseh is, blijk-
--~~---
MASSIEF KARTONNEN
DOZEN
voor export en binnenlands gebruik
*
N.V. Stroocartonfabriek v/h
E. FREE & CO.
H.W.STRAAT 20 · 22, OUDE PEKELA Afd. Kartonnage
Tel. nr. 0 5978 - 22 33 Tx. nr. 53251.
baar niet gedeerd.
.JuiE:. omdat. te beginnen met de opstand van een klE'ine g1oep studenten g·.:vo1.é•;d door een stal,ing van 10 mil- joen, lwt Fr::wse openbare leven g·eheel dJ·ei-;·dc .te ontwrichten. is het begrijpe- Hik ·dat de gezeten burger en oolr de middenstander opnieuw lwn heil van de G[l.ulle verwaehten. Daarvan maakt de gcne1·aal als doorgewinterd taetieus een al te overvloedig gebruik. Want dezelfde president van Fn<·,Jni:ik, die uit haat en r:,neune tegen .. les Anglo-Saxons" dui- dcliik av:>.nccs tegenover het commu- nistisch Rusland heeft g·emaakt, heeft' ten beho:)ve vnn cle?.e ver!dezingen de ,.communisten"· tot staatsvijand no. 1 verkl:lard. Diezelfde communisten. die, WlJ moeten het eerlijk toegeven, door een gema'igcle houding h~t hunne heb·
b'·n bijgeclragE'n lot de redding van het re:;ime. Ook ZlJ vormen in anar- ehistisehe ogen overigens een stuk van llf't Frnnse es'ablishment.
I"dien bij de verkiezingen van aanstaande zondag-. zoals waarnemers vom'Rpcllen. de presi.cJent zijn positie in- deè·cl::wrl bcveRtigd zal vinden, rijst de vi·•ng of hij hn~7.aam maar zeker tot e-)n 1·e?,·in1e v:1n rancune ?.al overgaan.
w· i geloven het niet. Want de Gaulle is te v 'Cl st..,..,tRin:ln en iiskoud. zelfs cy- l''c"h 1··:>:1liR'. on1 de tekenen van mei 1 n.1g g·<'h ··~l te hebben misvcrstaa!l~l. Of c•r:ht"r een regeringsleider van 77 jaar in sh~' e:al 7.Hn de hervorm.ingen in te
vo~ren die- hii nood"edwongen in uit- z'cht heeft gesteld, moet nog blijken.
L.M.
Scl1eepswerf &. Machinefabriek
v.l1. H .. J. I(OOPMAN N. V.
DORDRECHT - TEL. 1850 - 32866
SCHEEPSBOUW - MACHINEFABRIEK - KETELMAKERIJ
INBOUW EN REVISIE VAN MOTOREN NIEUWBOUW EN REPARATIE-INRICHTING
I ... l_o_o_k_v_o_o_r __ u_:_d_e_H_B_u _ _jll
L.:
OLLANDSCHE BANK-UNIE N::Jv.AMSTERDAM • DEtl HAAG • ROTTERDAM
