NOTITIE
Amer, Ruimtelijke Ontwikkeling H. van Paassen
Zonnehof 43
3811 ND Amersfoort
DATUM: 27 maart 2013
ONS KENMERK: 12-714/13.01537/JanBu
UW KENMERK: e-mail 26-11-2012 H. van Paassen
AUTEUR: ing. J.D. Buizer
PROJECTLEIDER: ir. M.M. Visser
STATUS: versie 1.3
CONTROLE: ir. E.J.F. de Boer (teamleider)
MER-beoordeling uitbreiding recreatiecentrum Oortjespad, Kamerik
Wat is een MER-beoordeling?
De Milieu Effect Rapportage (MER) is een procedure met als hoofddoel het milieubelang volwaardig te laten meewegen bij de voorbereiding en vaststelling van plannen en besluiten. Het gaat daarbij om plannen en besluiten van de overheid over initiatieven en activiteiten van publieke en private partijen die (uiteindelijk) belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen hebben.
Een MER is verplicht voor activiteiten met potentieel grote negatieve milieueffecten. In het Besluit MER is aangegeven in welke gevallen een MER moet worden uitgevoerd. Behalve een categorie activiteiten waarvoor altijd een MER noodzakelijk is, is er een categorie waarvoor in eerste instantie beoordeeld dient te worden of een MER noodzakelijk is: de MER-beoordeling.
In de MER-beoordeling wordt geïnventariseerd welke milieueffecten mogelijk kunnen optreden bij het uitvoeren van de activiteit. Beoordeeld wordt of deze milieueffecten zo groot kunnen zijn, dat het noodzakelijk is om deze diepgravender te onderzoeken in een MER.
Waarom wordt een MER-beoordeling uitgevoerd?
In de bijlage van het Besluit MER staan in Tabel D de activiteiten benoemd waarvoor een MER-beoordeling noodzakelijk is. Gezien de opzet en het doel van de MER, dienen de definities van de opgenomen activiteiten ruim te worden opgevat.
De activiteit waarvoor deze MER-beoordeling wordt opgesteld, betreft de uitbreiding van een recreatieterrein en vrijetijdscentrum (Kameryck) met kleinschalige congresmogelijkheden en kleinschalige overnachtingsmogelijkheden in trekkershutten (17 zgn. veldhuisjes). Het valt onder activiteit D10 in tabel D van de bijlage van het Besluit MER.
Voor de activiteiten in tabel D geldt een drempelwaarde. Een MER-beoordeling is verplicht wanneer de activiteit de drempelwaarde overschrijdt. Het te beoordelen initiatief overschrijdt de drempelwaarde van één aspect, namelijk:
“In gevallen waarin de activiteit betrekking heeft op:
4°. een oppervlakte van 10 hectare of meer in een gevoelig gebied” (Besluit MER)
Volgens het Besluit MER is een gevoelig gebied onder meer een Belvedere-gebied als bedoeld in de bijlage «Gebieden» bij de nota «Belvedere, beleidsnota over de relatie tussen cultuurhistorie en ruimtelijke inrichting» (Kamerstukken II 1998/99, 26 663, nr. 2).
De activiteit vindt plaats in het Belvedèregebied Nieuwkoop-Harmelen. Dit Belvedèregebied is opgenomen in het Nationaal Landschap Groene Hart. Het totale terrein inclusief de nieuwe onderdelen en exclusief de plas is ca. 21 ha.
Het te verwachten aantal bezoekers ligt rond de 240.0001. Het aantal bezoekers blijft daarmee onder de drempelwaarde van 250.000 bezoekers of meer per jaar. Dat heeft overigens geen consequenties voor de verplichting om een MER-beoordeling op te stellen, omdat de drempelwaarde al op het aspect oppervlakte wordt overschreden.
Overigens is de aard en omvang van het park van een geheel andere orde dan de grote recreatieparken die normaal gesproken met ‘themapark’ worden aangeduid. Vanwege de ruime opvatting van de definities in het Besluit MER is het toch onderworpen aan de MER-beoordeling.
1 Ten behoeve van berekeningen aangaande de belasting van de omgeving op het gebied van verkeer, geluid en parkeren, is gerekend met een aantal van 250.000. De aangehouden marge is als toets bedoeld om te kijken of de capaciteit van de wegen en de parkeerplaatsen (geluid) deze piekbelasting (altijd) zou aankunnen op een topdag (maatgevende dag). Dit betreft echter een hypothetisch (extreem hoog) scenario, waarbij men bewust op zoek gaat naar een mogelijke uiterste piekbelasting op een topdag (maatgevende dag). De werkelijk te verwachten bezoekersaantallen liggen dus lager en zullen naar verwachting (maximaal) rond de 240.000 liggen. De aantallen zijn in alle categorieën van bezoekers verhoogd (zie
Kenmerken van het project
Beschrijving van de bestaande situatie
De locatie waar het project plaatsvindt omvat een recreatieterrein en vrijetijdscentrum met kleinschalige congresmogelijkheden en kleinschalige overnachtingsmogelijkheden en ligt langs het Oortjespad te Kamerik, in het buitengebied van gemeente Woerden.
Figuur 2.1 Ligging project
Het recreatiecentrum omvat de volgende onderdelen:
• een woning/bezoekerscentrum
• een hoofdgebouw/congrescentrum
• een restaurant
• een groepsaccommodatie, bestaande uit woonwagens
• een kinderboerderij
• een pitch & putt-baan
• bijbehorende ondersteunende voorzieningen, als parkeerplaatsen, dierenverblijven, sanitaire voorzieningen en opslag.
Het recreatiecentrum bestaat uit twee onderdelen. De locatie Kameryck is het oostelijke deel en vormt het een zelfstandige eenheid gericht op activiteiten op het terrein (pitch &
putt golf, congrescentrum, horeca, activiteitencentrum en dergelijke). De locatie Oortjespad is het westelijk deel, met een bezoekerscentrum, een kinderboerderij, een uitzichttoren en speelweides. Het speelt een rol in de recreatie in het omliggende landschap en de beleving daarvan. Het centrum vormt een Toeristische Overstap Plaats (TOP), waar diverse routes door de omgeving starten. Het bezoekerscentrum biedt informatie over het omliggende landschap.
De uitgangssituatie voor deze MER-beoordeling vormt de situatie zoals deze is vergund in de vigerende omgevingsvergunning. Een aantal vergunde onderdelen is nog niet gerealiseerd. Aangezien een MER-beoordeling echter wordt opgesteld voor een besluit dat de aanleg, wijziging of uitbreiding mogelijk maakt, wordt alleen de uitbreiding waarvoor een nieuw bestemmingsplan en een nieuwe omgevingsvergunning noodzakelijk is, in de beoordeling betrokken.
Figuur 2.2 Begrenzing van het project
Beschrijving van de nieuwe situatie
Ten opzichte van de reeds vergunde situatie worden onder meer de volgende onderdelen aan het recreatiecentrum toegevoegd of gewijzigd (alleen de wijzigingen met mogelijke
• Uitbreiding bestaande bebouwing recreatiecentrum Kameryck;
• Uitbreiding bestaande bebouwing boerderij t.b.v. pannenkoekenrestaurant (a/h water) inclusief terras en brug naar terrasweide en naar speelweide veld 3;
• Uitbreiding bestaande parkeerplaats (P2) bij Recreatiecentrum Kameryck en aanpassing hole 1;
• Uitbreiding bestaande parkeerplaats bij Kinderboerderij;
• Aanleg speelweide nabij terras pannenkoekenhuis. Direct bruggetje er naar toe (2x);
• Aanleg midgetgolfbaan;
• Verplaatsen van het overdekt boogschieten bij de midgetgolfbaan;
• Diverse speelvoorzieningen in en rond de kinderboerderij zoals trekpontjes, touwparcours e.d.;
• Uitbreiding pitch en putt baan
• Aanleg wandelpad ten noorden van de plas;
• Maken van een doorsteek in de oever aan de noordwesthoek van de plas en graven van een waterpartij in het weiland daarachter, in het kader van natuurontwikkeling.
Figuur 2.3 Bestaande situatie. Bron: Centrum Architecten
Aandachtspunten
• Met de uitbreiding is een groei van het jaarlijkse aantal bezoekers voorzien van 197.000 in 2008 tot 240.000 na de uitbreiding.
• De uitbreiding vindt volledig plaats binnen de huidige terreingrenzen.
• Ten behoeve van de uitbreiding dient de bestemming van het perceel te wijzigen van 'Natuurrecreatie met ondergeschikte horeca' in 'Recreatie en horeca'.
Figuur 2.4 Nieuwe situatie met uitbreiding bebouwing (rood/oranje) Bron: Centrum Architecten (versie 11 maart 2013)
Plaats van het project
Het recreatiecentrum ligt in een open veenweidegebied. Het gebied is in de Nota Belvedère aangewezen als cultuurhistorisch waardevol gebied. Het valt onder het Belvedèregebied Nieuwkoop-Harmelen. Dit gebied is volgens de Nota Belvedère waardevol op grond van de volgende kenmerken:
Het gebied is een veenontginningslandschap van Europese betekening en het grootste aaneengesloten voorbeeld van een Hollandsch-Utrechts cope-ontginningslandschap uit de twaalfde en dertiende eeuw.
Hieronder zijn de fysieke dragers weergegeven voor zover (mogelijk) relevant in het gebied rond het recreatiecentrum.
• de archeologische component van de ontginning en bewoning van het veengebied;
• de zeer grote openheid van het landschap ten opzichte van de dichte lintbebouwing;
• de hoofdstructuur van de cope-ontginningen, dat wil zeggen de ontginningsassen, de boerderij- en dorpslinten, de perceelrichtingen en -vormen en het verschil tussen voor- en achterkant van de ontginning;
• boerderijlinten van Aarlanderveen, Meije, Zegveld, Kamerik, Teckop en Kockengen en de boerderijstroken van Kamerik;
• de karakteristieke elementen en kenmerken als weteringen, boezemgebieden, landscheidingskaden, tiendwegen, strokenverkaveling, gerende en knikkende percelen, (huis)terpjes en eendenkooien en smalle polderwegen omzoomd door knotwilgen;
• de waardevolle boerderijen, de molens en molenplaatsen, molenviergang in werking, wipmolen bij Teckop, sluizen, gemalen en bruggen.
De gemeente Woerden heeft de waarden van het buitengebied meer specifiek benoemd in het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) en daar een visie aan gekoppeld die is gericht op behoud van landschaps- en cultuurhistorische waarden.
Figuur 2.5: Uitsnede Landschapsontwikkelingsplan Woerden. (Brons & partners, 2011)
Het bebouwingslint Kamerik bestaat uit drie parallel liggende linten in een enigszins verdicht veeweidelandschap (bosjes, erven, beplante lange opritten). De bebouwing van het recreatiecentrum ligt als meest zuidelijke erf in het oostelijke lint, Oud Kamerik. Het open veenweideland achter het lint (oostelijk) hoort bij de kwaliteit van het gebied. De percelen aan het oortjespad zijn in de huidige situatie al veranderd door de grote plas en verdicht door bosjes en hoge bomen. Dit terrein valt reeds uit de toon binnen dit veenweidegebied met de bijzondere driedelige lintenstructuur. Direct ten oosten van het recreatiecentrum begint het waardevolle boerderijlint van Teckop.
De ontwikkelingen op de locatie Oortjespad en Kameryk vinden volledig plaats binnen het bestaande terrein (werkelijk gerealiseerd of reeds vergund). De bebouwing van Oortjespad ligt op het erf en is qua maat, vorm en uitstraling ondergeschikt aan het hoofdgebouw. Dit past in het landschap en het bijzondere bebouwingslint. De bebouwing in het initiatief van onderdeel Kameryk ligt buiten het lint. Bebouwing op deze plaats verzwakt de herkenbaarheid van het driedelig lint Kamerik. Echter de ligging op het bestaande vrijetijdscentrum (Kameryck), dat geen veenweidegebied meer is, en nabij de
beplanting rond de plas, zorgen voor een reeds verstoorde context, waardoor de landschappelijke invloed beperkt blijft. (Zie verder Potentiele milieueffecten, visueel landschappelijke aspecten).
Potentiële milieueffecten
Met de uitbreiding van het recreatiecentrum kunnen de volgende milieueffecten worden verwacht:
• Toename van het energieverbruik
• Toename van de geluidsproductie
• Toename van het aantal verkeersbewegingen
• Effecten op de natuur
• Visuele effecten op het landschap ter plaatse
Toename energieverbruik
Als gevolg van de bouw van twee nieuwe gebouwen en de intensivering van het gebruik van de overige gebouwen, zal het energieverbruik van het recreatiecentrum naar verwachting toenemen. De toename valt echter ruim binnen de marges van vergelijkbare ontwikkelingen, die niet MER-plichtig of MER-beoordelingsplichtig zijn, zoals de bouw van een hotel of een ander gebouw. Er kan daarom niet gesproken worden van "belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu", die het uitvoeren van een MER noodzakelijk maken.
Toename geluidsproductie
De intensivering zal mogelijk een toename van de geluidsproductie tot gevolg hebben.
Het soort recreatie dat op het centrum plaatsvindt, is echter geen geluidsintensieve vorm van recreatie. Er vinden geen activiteiten plaats als het rijden met gemotoriseerde voertuigen, schieten met vuurwapens of andere lawaai producerende activiteiten. Voor de geluidsproductie zal het recreatiecentrum moeten voldoen aan de geluidsvoorschriften uit de omgevingsvergunning, dan wel het Activiteitenbesluit milieubeheer. De toename van de geluidsproductie zal geen zodanige omvang hebben dat dit "belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu" tot gevolg heeft, die het uitvoeren van een MER noodzakelijk maken.
Toename verkeersbewegingen
Als gevolg van de uitbreiding zal het aantal verkeersbewegingen toenemen. Dit heeft mede tot gevolg dat de verkeersdrukte in de omgeving zal toenemen, dat het totale energieverbruik zal toenemen en dat de uitstoot van verontreinigende stoffen zal toenemen. De effecten van de toename van de verkeersdrukte en de effecten op de luchtkwaliteit zijn of worden onderzocht in het kader van het opstellen van het nieuwe bestemmingsplan. De schaal en omvang van deze nadelige effecten is vergelijkbaar met diverse andere ontwikkelingen die niet MER-plichtig of MER-beoordelingsplichtig zijn. Een positieve ontwikkeling voor het milieu is dat de mogelijkheden om het nationale landschap per fiets te verkennen door de aanleg van een toeristisch overstappunt (TOP) worden
Er is dan ook geen sprake van een zodanige omvang dat dit "belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu" tot gevolg heeft, die het uitvoeren van een MER noodzakelijk maken.
Effecten op de natuur
Het recreatiegebied ligt op een afstand van meer dan 3 kilometer van een Natura 2000- gebied. Dit betreft het Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen en de Haeck. Effecten op dit gebied van de uitbreiding van het recreatiecentrum zijn niet te verwachten.
Voor de effecten van de uitbreiding op eventueel aanwezige beschermde soorten in het kader van de Flora- en faunawet is in 2012 onderzoek uitgevoerd. Conclusie van het onderzoek is dat er geen negatieve effecten op beschermde soorten zijn te verwachten, mits enkele preventieve maatregelen worden genomen. De natuurontwikkeling heeft een gunstig effect op de potenties voor enkele beschermde soorten die in de regio voorkomen.
De uitbreiding heeft qua effecten op de natuur geen "belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu" tot gevolg, die het uitvoeren van een MER noodzakelijk maken.
Visueel landschappelijke aspecten
De uitbreiding vindt volledig binnen de huidige terreingrenzen plaats. Er worden dus geen aanvullende landschappelijk waardevolle percelen aangetast door de ontwikkelingen. De uitbreiding van de bebouwing heeft enige verdichting tot gevolg in het landschap, voor zover dat ter plaatste nog open is. De nieuwbouw van het pannenkoekenrestaurant vindt plaats binnen het bouwperceel van het bezoekerscentrum en door positie en afmetingen past het als bijgebouw op het erf. Dit heeft dan ook geen verstorende werking op het landschapsbeeld. De uitbreiding van de bebouwing van Kameryck heeft een grotere invloed. De nieuwbouw beperkt het doorzicht naar het achterliggende landschap, in de richting haaks op de perceelsrichting. De twee percelen die vanaf de weg gezien achter de nieuwbouw liggen, maken deel uit van de pitch & putt. Zij staan dus niet meer model voor de kernkwaliteiten van het veenweidelandschap en het verlies aan zicht hierop kan niet gekwalificeerd worden als een landschappelijk grote aantasting. Belemmering van het zicht op de verdere openheid daarachter, dus parallel aan de richting van het bijzondere lint van Kamerik, is wel een visuele aantasting. Ver kijken blijft mogelijk over het perceel tussen recreatiecentrum Oortjespad en Kameryck en over de sloot achter de bebouwing.
Door de aanleg van een nieuw wandelpad ten noorden van de plas ontstaan nieuwe mogelijkheden om het open veenweidelandschap en het oostelijke lint van Kamerik te beleven. Er kan al met al niet gesproken worden van "belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu”, die het uitvoeren van een MER noodzakelijk maken.
Conclusie
Uit de voorgaande beschrijving van potentiële milieueffecten wordt geconcludeerd dat de uitbreiding van het recreatiecentrum (ontwikkelingen Oortjespad en Kameryk samen)
geen "belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu" tot gevolg heeft. Het initiatief heeft evenmin grote gevolgen voor het Belvedèregebied Nieuwkoop-Harmelen. Het opstellen van een MER is niet noodzakelijk.
Literatuur
Besluit Milieu-Effect-Rapportage.
Feddes, F. (eindredactie), 1999. Nota Belvedere. Beleidsnota over de relatie cultuurhistorie en ruimtelijke inrichting. Bijlage: Gebieden. VNG uitgeverij. Den Haag
Straalen, K.D. van, 2012. Quick scan recreatiegebied Oortjespad, Kamerik. Bureau Waardenburg, kenmerk 12-714/12.05671/DirSt
Visser, M.M, Van der Wielen, N. 2011. Landschapsontwikkelingsplan Woerden, deel I analyse en deel II visie. Brons en partners landschapsarchitecten.
Voor vragen over deze notitie kunt u contact opnemen met ir. M.M.(Mascha) Visser.
Akkoord voor uitgave: Teamleider Bureau Waardenburg bv ir. E.J.F. de Boer
Paraaf:
Bureau Waardenburg bv is niet aansprakelijk voor gevolgschade, alsmede voor schade welke voortvloeit uit toepassingen van de resultaten van werkzaamheden of andere gegevens verkregen van Bureau Waardenburg bv; opdrachtgever vrijwaart Bureau Waardenburg bv voor aanspraken van derden in verband met deze toepassing.
© Bureau Waardenburg bv /BWZ ingenieurs
Dit rapport is vervaardigd op verzoek van opdrachtgever hierboven aangegeven en is zijn eigendom. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden d.m.v. druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de opdrachtgever hierboven aangegeven en Bureau Waardenburg bv, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd.
Het kwaliteitsmanagementsysteem van Bureau Waardenburg bv is door CERTIKED gecertificeerd overeenkomstig ISO 9001:2008.
