Elisabeth van Wouwe, Het gheestelyck maeghden-tuyltjen toe-geeyent aen alle Godt-soekende maeghden · dbnl

(1)

aen alle Godt-soekende maeghden

Elisabeth van Wouwe

bron

Elisabeth van Wouwe, Het gheestelyck maeghden-tuyltjen toe-geeyent aen alle Godt-soekende maeghden. De Weduwe van Coenrard Pannes, Antwerpen 1708

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/wouw001ghee01_01/colofon.php

(2)

Comt maghdekens met groot ootmoet Pluckt hier het Tuijltien over soet En estimeert die weerde blom Die spruijt uijt uwen bruijdegom

Elisabeth van Wouwe, Het gheestelyck maeghden-tuyltjen toe-geeyent aen alle Godt-soekende maeghden

(3)

Aen de Godt-soeckende maeghden.

AEngesien den Mensch dickwils vermoeyt zijnde met de sorghe tot de tijdelijkcke nootsaeckelijkckheyt, kan sigh niet beter vermaecken als met te aenmercken de vruchtbaerheyt van de Hoven, ende daer over sigh verwonderende kan oock niet laeten sigh te begheven tot Lof-sangen aen de Goddelijcke voorsichtigheyt.

Zijt gy somtijdts bedroeft, oft andersins beswaert, Verheft u hert tot Godt, door wie gy wort bewaert, En preyst om een Lied uyt desen Tuyl te kiesen, Dit doende sult gy noyt tijdt sonder vrucht verliesen.

Van gelijcke over de weldaden de welcke Godt verleent aen die het hem gelieve, nochtans sonder achterdeel van ieders bequamigheyt: soo dat alle sor

(4)

ten van gheesten zijn dienende tot grootmaecken van den Goddelijcken Naeme: want den Lof-singhende Propheet Psalm. 150. v. 6 seght: Alle Geesten prysen den Heere, dat is alle schepsels zijn om den Heere te loven over sijn wonderheden, soo dat hoe kleyn ende machteloos die schijnen voor de werelt, nochtans zijn sy bequaem om den Heere lof ende glorie te bewysen volgens de getuygenisse van den gekroonde Psalmist sprekende tot Godt: Psalm. 8. Vers. 3. Uyt den mond van de kleyne…hebt gy den lof volmaeckt, door welcke kleyne oock in eenen sekeren sin mogen verstaen worden de Maeghden, de welcke al is 't dat sy levende naer haere verbintenisse van Godt seer bemint ende boven al groot geacht zyn, soo zynse nochtans kleyn voor de werelt, ende moeten door een oprechte kennis haers selfs noch kleynder wesen in hun eygen oogh, ende neerstigh zyn om te loven de Goddelijcke Goetheyt.

Tot lof-sangh van den Heer, zijt vlytigh t'aller stonden, Godt heeft altijdt bemint den lof uyt Maeghde monden, So gy wilt dat Godt in u neemt sijn behaeghen,

Dan sult gy tot hem, lof singen heele daghen.

O geluckige Maeghden, de welcke vereerlijckt zijn om de Goddelijcke Lof-sangen verdienstiger te gebruyken als die de welcke kunnen tijt niet konnen be-

(5)

steden dan in tijdelijcke occupatie weynigh konnende letten op de oeffeninge eygentlijck toekomende aen den heysch van hunnen staet, daer gy o Maeghden zijnde sonder plicht van de Werelt te believen kont met minder verstroytheyt tot den Heere u hert ende begeerte stieren tot dienst ende gebenedydinge van sijnen alder soetsten Naem: want een Maeght peyst op het welck den Heere aengaet, op dat sy heyligh wordt naer het lichaem ende naer den geest. I. Cor. 7. Vers. 34. Dat is neerstigh in te overdencken de middelen om Godt te behaghen, als veroorsaeckende de heyligheyt van het lichaem ende de ziele.

Ende om te bekomen dese twee-voudige Heyligheyt, de welcke niet magh verdeelt zijn naer de Leeringhe van den Heylighen Augustinus: Den Maeghdom naer het lichaem kan niet profijtelijck zijn alwaer noch is werckende de bedorventheyt van het gemoet. Tweederlye heyligheyt, een naer het lichaem bestaende in het geluyt van de stemme, ende een naer den geest, bestaende in het over-een-komen des gemoets aen de bediedenisse van de woorden:

Als gy stort u gebedt, dan moet g'aendachtigh wesen Op dat gy vruchten raept uyt die manier van lesen:

Soo oock wanneer gy singht, sult gy u hert en sinnen Stieren tot den Heer, die gy wenscht te beminnen.

(6)

Welcke heyligheyt genoegh is te bemercken uyt den Geestelijcken voorworp van dese materie de welcke niet anders is behelsende als beweging tot de devotie, over-dencken van het leven ende lijden Christi, benessens andere menighvuldigheden op de voornaemste Heylighen, soo tot onser verwonderinge begaeft van Godt, als tot leeringe op onse maniere voor-gestelt, het welck genoech schijnt uyt-gedruckt te zijn met den Tytel, in dit werck te noemen Het Gheestelijck Maeghden Tuyltjen, by een vergadert ende op-gedragen aen de Godt-soeckende Maeghden, om alle dagen daer mede verçiert zijnde goeden reuck te mogen geven in de tegenwoordigheyt van den Hemelschen Bruydegom.

GHEESTELYCK uyt redenen dat het niet werelts verhaelt, maer kan dienen voor die betracht het tijdelijck te verlaeten om te standtvastiger het boven-aerts te beschouwen.

MAEGHDEN om behalven dat het geestelijck is wort toe-geeygent ende present gedaen aen de Maeghden de welcke besonderlijck moeten besigh zijn met het ghene den Heere aengaet.

TUYLTJEN gemerckt dat het is een nauwkeurige t'samen-voeginge van menighvuldige citaten voortskomende uyt den geestelijcken Hoff der Goddelijcke

(7)

Mysterien vergeleken by de Bloemen, soo door de Lelien worden gheestelijck verstaen de Maeghden. Door de Roosen de Lijdtsaemheyt; door de Violetten de

Ootmoedigheyt; door de Hyacinten de Wysheyt; door de Croonen Imperiael de Gehoorsaemheydt, ende so voorts naer de gelijckigheyt van de personelijcke deughden worden hun toe-gepast de hoedanigheyt van de Bloemen. Noch anders kan dit Bloeme.

Tuyltjen geconsidereert worden als noodigh tot cieraet van een Maeghdelijck herte vervattende de Animonie, de welcke door haer aengenaem roodt kan seer wel verstaen worden de beschaamtheyt ende de Goddelijcke vreese. Door de Auriculus de welcke komen in de voor-somer ende hebben op een tacxken veel Bloemekens, wort verbeldt de medewerckinge met de eerste gratie, ende de liefde tot sijnen even-mensch. Door Duysentschoon de welcke zijn blauwe klocxkens ende staen in fleur in de Herft-maent, wort beteeckent de getrouwigheyt ende rijpsinnigheyt. Door de Genoffels de welcke zijn gemegelt met wit en root, wyst aen de seeghbaere onnooselheydt, ende is wel-rieckende, dat is: soetaerdigh zyn. Door de Narcissen de welcke geel zyn ende blyven lanck versch, wort verstaen de gerustigheyt ende volherdinge. Door de Ridderspore de welcke is purper ende heeft den naem van een Spore, bediet

(8)

gestaedighe neerstigheydt. De Mater om haere hooghte ende swaeren reuck wort vergeleken by de goede intentie ende het vluchten van de occasie der perijckelen.

Dit zijn van de besonderste Bloemen die Maeght behoorden te plucken tot stofferinge van haer Tuyltjen, het welck sy altydt voor het hert moet dragen tot een teecken van de Maeghdelijcke volmaecktheyt.

Hier hebt gy voor de hant, veel Bloemen, Hoff-ciraeten, Maeckt daer een Tuyltjen van, het ghene u ziel sal baeten, En draeght dit voor u hert, tot teecken wie gy zyt,

In dien gy anders doet, sult hebben maermaels spyt.

Eens ondervonden hebbende de deught van dit Maeghden Tuyltjen, verciert ende gepalleert met de besonderste Bloemen sal een ieder genegen worden om daer mede begiftight te zijn, ende door begeerte uyt-roepen met de Bruyt der Gesangen. Cant.

2 Vers. 5. Ondersiet my met Bloemen. Niet anders wenschende te besitten als de rarigheyt van de uyt-gesochte deughden verkregen uyt den Hoff van Speceryen.

Cant. 5. Vers. 1. Te weten uyt de H. Kercke, als zynde eenen Hoff voorsien van de alderkostelijckeste speceryen, dat is van de middelen tot het eeuwigh geluck, gelijck zyn: het Woordt Godts, de Goddelijcke Mysterien, de HH. Sacramenten, Exempelen der Heylighen, ende andere sekerheden tot de saligheyt.

(9)

Treedt maer in desen Hoff, en wilt hem wel doorpaden, Sult vinden geenen struyck, oft heeft een Blom geladen;

Soo dat een ider een kan kiesen naer den lust, En seggen Godt alleen is mijnen vvensch en rust.

Dit Tuyltjen soodanigh vereert met veelderleye Bloemekens de welcke indachtigh maecken hoe dat een Maeght behoort te zijn in haere manieren ende handel om met voortgangh dit Tuyltjen ten thoon te stellen tot stichtinge van een ander ende tot genoegen van haer selven, gemerckt dat sy moeten verschillen aen de wereltsche Maeghden de welcke hun vermaeck nemen met te bekomen een natuerelijck Bloeme-Tuyltjen dit stellende voor het hert als gevende occasie tot af-stecksel van hunnen schoonheyt.

Het ghen' de werelt doet, dat wort van veel gepresen, Al is 't dat werelts vrint den vrint Godts niet kan wesen!

Nochtans soo wort door Godt veroorsaeckt in 't gemoet Een geestelijck bewys uyt ghen' de de werelt doet.

Want een geestelijcke Maeght suyver van herte betracht niet als te vergaderen Godtvruchtige wercken om met die te stofferen de weerdigheyt van de Ziele, de welcke voorts-brengen sinnelijcke Bloemen, niet tot het behagen

(10)

van het gesicht oft reuck gelijck de wereltsche, maer van het gehoor, bewegende het verstant tot exempel van een ider.

Tot welcken eynde kan geen beter Tuyltjen op-gesocht worden met het welck men betrouwt het ciraet der Maeghden te bestaen in de gave der gestichtigheyt de welcke sal uyt-schynen met het door-bladeren van desen Boeck als zynde eenen Schat der Geestelijcke Gesangen.

Soo dat ick dit gemaeckt hebbe tot oeffeninge van de Maeghden, geloove niet beter kan opgedragen worden als aen de selve, de welcke werck maecken geestelijcke Bloemekens te soeken en te plucken, en daer van Tuyltjens gemaeckt hebbende hun ziele te vercieren, om alsoo hun verdienstelijcker te mogen verthoonen in de

tegenwoordigheyt van den Hemelschen Bruydegom.

Dit dan alsoo zynde wensche u den gheestelijcken voortgangh, ende versoecke mynen arbeydt in danck te willen nemen, met te gedencken op de mededeelinge van uwe godtvruchtigheyt.

Neemt in danck dit Bouqué, u Maeghden op-gedragen, En buyten desen Tuyl laet alles u mishagen;

Ontfanght den Bloemen Tuyl, gepluckt uyt Christus hoff, En alles wat gy vindt stiet'et tot sijnen loff.

UE. Dien. E. V. W.

(11)

gekLanCk op 't MaeghDen tUYltJen.

KOmt Maeghden al gelijck, en wilt u laeten vinden Alwaer men in 't gemeyn de Maeghden Tuyltjens binden,

Te weten in den Hoff, van alles wel beplant,

Besproeyt met Christus bloet, bebloemt langhs alle kant.

In dien gy voor den Heer u leven wilt beginnen, Sult nemen desen Tuyl tot vreught en ziel-gewinnen,

En wesen t'aller tijdt begaeft met dit ciraet, Het ghen' aen eene Maeght altijdt het beste staet:

En is 't dat ghy iet soeckt om u Ziel te vereeren,

Soo wilt staeghs u gemoet tot Maeghden Tuyltjen keeren, Sult vinden dat u hert in alles wort verblijt

Wanneer ghy uyt den Tuyl met singen besigh zijt:

Want desen Tuyl behelst den lof van waere vreughden, Verweckt een suyver hert tot alle soort van deughden,

(12)

Besonder aen den gheest, vermits niet anders heeft Als het ghen' dat den Heer aen sijne Liefste gheeft.

Wort ghy somtijdts beweeght, om tot den Heer te suchten, Of met een t'samenspraeck met hem zijn in genuchten,

Of wenscht ghy dat aen u van hem iet goets geschiet, Of wel dat wereltsch is, u schijnt als eenen niet?

Soo neemt den Tuyl ter hant, en wilt hem wel aenmercken, Hy sal u soet gedacht tot Godt noch meer doen wercken,

En oock occasi zijn, om op het ghen' ghy siet Te singen met het hert een seer godtvruchtigh Liet.

Dit Tuyltjen sal soo haest niet als een aerdts verflensschen, Maer kont g'heel Jaeren door hier plucken naer u wenschen

De een of d'ander Bloem, die u het meest behaeght;

'T is tot den Maeghden-lof nu uyt de Pers gejaeght.

‘K wensch u dan veel geluckx, met dese Tuyltjens giften, Tot t'ghen' hier buyten is sult stutten uwe driften,

Doet profijt naer de Ziel, en wat danckbaerheyt raeckt, Gheeft den lof aen den Heer, bidt voor die 't heeft gemaeckt.

Door J. A. V. P.

(13)

Privilegie van den koninck.

IN Sijne Majesteyts Souvereynen Raede van Brabant, is geconsenteert en toe-gelaeten aen de Weduwe van Coenrard Pannes alleen te moghen drucken dit Boecxken genaemt: Het Gheestelijck Maeghden Tuyltjen, toe-geeygent aen alle Godt-soeckende Maeghden, gemaeckt door E. V. W. Verbiedende wel expresselijck aen alle andere Boeck-druckers ende Boeck-verkoopers het selve in 't geheel ofte in deel naer te drucken ofte te conterfeyten, oft elders te laeten drucken, inbrengen, oft verkoopen in dese Landen, op pene van Confiscatie der selve, ende op d'amende van dertigh guldens voor ieder Exemplaire, gelijck breeder in d'opene Brieven vermelt is, Gegeven binnen Brussele den 7 November 1708.

Ondertekent LOYENS.

(14)

Approbatie.

DIt Gheestelijck Maeghden Tuyltjen en begrypt anders niet als Christelijcke ende stichtige Liedekens, ende Lof-sangen seer bequaem om de Evangelische Waerheden met soetigheyt te storten in de gemoederen van de Christenen. Tot welcken eynde sal profijtelijck in 't licht komen.

Actum t'Antwerpen den 3. September 1708.

A. Eyben Boeck-keurder.

Aenwijsinge van eenige Stemmen die op een passen als volght:

O, gekruysten Heer der Heeren.

Schoon Catharina beldt der belden.

s'Werelts vreught als spinnewebben.

Myn Vrindinne doet my open.

Lestmael als de werme straelen.

Heer ick wensch u te ontfanghen.

Siet den Salighmaecker weenen.

Echo hoort mijn droeve klachten.

Ick groet u myn uytverkoren.

(15)

Gheestelyck Meghden tuyltjen.

Eerste deel.

Triumph-gesangh op de H. Wonden Christi.

Stemme: ‘K segh adieu mijn Ass-godin.

KHeb verkoren tot een woon Nu den Bergh van Calvaren, Om een Tuyltjen te vergaren Sa lick plucken Roosen schoon, Van den Rooselaer gepresen Die hier altijdt staet in fleur,

(16)

Met sijn Rooskens uyt-gelesen Vol van aen-genamen geur.

2. Desen Rooselaer plaisant Waer van ick hier wil gaen spreken Om een Tuyltjen af te breken, Is den Bruygom triumphant, En de Rooskens zijn sijn Wonden, Die hy op den Bergh Calvaer Heeft ontfanghen voor ons sonden Christus onsen Rooselaer.

3. D'eerste Roosken dat ick pluck Om mijn Tuyltjen te beginnen, T'welck mijn Ziel eeuwigh sal minnen, Is dat weerdigh Minnaers stuck, In de rechter Handt gepresen Altijdt bloost al even schoon, Dit Roosken moet eeuwigh wesen Mijnen wel-gewensten woon.

(17)

4. 'T tweede Roosken triumphant Dat soo fleurigh staet in 't bloeyen, En doet mijne liefde groeyen, Vind ick in de slincker handt Van Jesus die met verstranghen Dit voor my ontfinck in pijn, Dat sal eeuwigh mijn verlanghen Oock mijn troost en blijschap zijn.

5. Hier komen my in 't verstant Twee schoon Roosen te ontmoeten In de suyvere reyne Voeten Van den Rooselaer plaisant, Die my minnelijck verbeyden Aen het Cruys met groot gedult Om mijn ziel hier te verblijden Want s'hebben betaelt mijn schult.

6. 'T vijfde Roosken sal ick hier Om mijn Tuyltjen te volmaken,

(18)

Dat mijn ziele wenst te raken, Plucken gaen met groot plaisier Aen het hert van den Beminden, Mijnen soeten Bruydegom, Die mijn sonden sal verslinden Door de kracht van dese Blom.

7. Aen wie sa lick dit Bouqué, Oft schoon Tuyltjen gaen op-draghen, Die hier in nemt groot behaghen, Ons sal schincken hier voor den Vré:

Aen u Godt Hemelschen Vader Die my soo lanch met gedult In mijn sonden hebt verdraghen,

‘K offer u dit voor mijn schult.

(19)

Den Bloem-Hoff.

Stemme: Ach hemels Manna wort hier wel gepresen. (oft) Van d'Onthoofdingh van den Koninck van Engelandt.

Wort gesonghen op dry different thoonen gelijck de Completen met delen af-scheyden het eerste deel wat leegh, het tweede verheft de stem, het derde wederom dalende.

+Beghint leegh.

+KOmt ô lieve Bruyt wilt u met my vermeyden, Die verlaet het s'wereldts stof,

Ick sal u door de groene velden leyden, Thoonen de Blommekens van den Hof;

Ha die seer schoon,, hier staen ten thoon In den fleur,, soet van geur.

Nemt hier Bruyt een rijp gemerck met vreught, En treckt uyt elck Bloemeken een deught

+Hier verheft de stem.

+Siet hoe de Violette Haer leegh ter aerden spreyt,

(20)

O Bruyt wilt hier op letten 'T is diep ootmoedigheyt,

Want dêes deught maeckt u de hooghste croon bereyt.

+Hier daelt de stem.

+Laet ons nu met reden Wat voorder gaen treden,

Beschouwt den Rooselaer hier in den fleur, Sijn tacxkens ontweken

Vol dorens scherp steken

Waer uyt het Roosken spruyt seer soet van geur:

Wilt hier de lijdsaemheyt gestadigh leeren, In allen druck en pijn

Stil en gevredight zijn In 't Cruys des Heeren.

2. De Sonne-bloem sal u gestadigh leeren,

+Beghint wederom leegh.

+Keerende haer naer 't Sonne-licht,

Hoe dat ghy Bruyt hier moet met Godt verkeeren In u meyningh en opsicht,

(21)

In tegenspoet,, Uyt reyn gemoet, Noemt den keer,, Tot den Heer, Uwen wil op sijnen wil dus past, Hecht u aen sijn soete liefde vast:

+Verheft.

+Siet hier de weerd' gepresen Schoon Bloem Croon Imperiael, Sy leert gehoorsaem wesen Bevat wel dese tael,

'T zijn ô Bruyt de deughden altemael:

+Daelt af.

+Aenschouwt d'uyt-gelesen Schoon Lelie gepresen,

Die door haer witheyt all's te boven gaet, Wiens geur vol van krachten

'T serpent doet versmachten, Het is den Maeghdelijcken staet,

Die volgen dese deught door liefde gedreven Sullen met blijschap klaer

'T suyver Lam volgen naer

(22)

In 't eeuwigh leven.

+Leegh.

+3. De Ackoleye wast droevigh van couleuren, Neer-gebogen dagh en nacht;

Leert hier ô Bruyt met 't Tortelduyfken treuren D'armoede des gheest betracht,

Want 't is een deught,, Die Godt verheught, Dus veracht,, s'Wereldts pracht

Soo sult ghy in vollen overvloedt Eeuwigh in Godt vinden alle goedt:

+Verheft.

+'T Gers-bloemeken vol eeren Leert u tot alder spoet Van aertsche saken keeren, Verlaten 't wereldts goet

En Godt dienen met een vry gemoet:

+Daelt af.

+De Goubloem wilt weten Magh niet zijn vergheten, Die sal u leeren suyver en net,

Uyt hert ende sinnen

(23)

Godt eeren en minnen,

En altijdt vyerigh wesen in 't gebedt;

Die wel betrachten dese deught verheven Zijn vreeselijck aen d'hel,

Want sy de duyvels fel Van schrik doen beven.

+Leegh.

+4. De Geldersche Roos die leert u t'alderspatie Hoogh verheven op haer hout,

Hoe ghy ô Bruyt in hemelsch contemplatie 'T wonder werck van Godt beschout, En de natuur,, Door arbeyt suur Ten gront neer-druckt,, En dus pluckt Al dêes Bloemekens seer triumphant Die hier staen in desen Hoff geplant:

+Verheft.

+'T Vlas-bloemeken vol behagen Schoon van couleuren blouw, Leert ongemack verdragen In arbeydt heet en kouw

(24)

Altijt blijven aen den Bruydegom getrouw:

+Daelt af.

+Voor 't lest siet seer schoone Komt sier hier verthoonen Den gulden Affricaen in sijne jeught, Tracht dese te plucken

Op dat u magh lucken,

Het is volstandigh blijven in de deught,

Want 't is dêes deught die d'ander al doet loonen;

Men prijst 't beghinsel vast, Maer 't eynde draeght den last Soo oock de Croone.

(25)

Van de Bloemen ende hoe men daer uyt kan trecken alle sorten van deughden.

Stemme: Van Cecilia. (oft) Ick sien een Choor verheven.

REyn Maeght wilt hier bemerken Al tot Godts eer en lof,

Godts wonderbare wercken In de Bloemen van den Hoff;

Siet hoe sy jeughdigh groeyen Sich verthoonen op haer cruyt, Den douw comt haer besproeyen, Sy comen lustigh uyt:

Aenschout die soete fleuren Vol aengename geuren, Houdt hier tot alder spatie Soo veel als gy vermeught U soete contemplatie,

Treckt uyt ieder Bloem een deught.

2. De Teyeloos met vreughden Stelt haer eerst op haer cruyt, Betracht hier alle deughden En dient Godt als weerde Bruyt:

D'Apatica naer wenschen,

Thoont haer vroegh maer leegh ter aerd;

Sy brenght de penitencie, Een deught seer groot van waerd:

De Stock-Roos sonder treuren Seer aengenaem van geuren, Die sal u hier aenwysen Verheven vander aert, Hoe ghy hier moet op-rysen Uyt de sonden opperwaert.

3. De Korenbloem vol eeren

(26)

Leert booghing van den wil;

'T Joncquilleken cleyn en teere Leert ootmoedigh zijn en stil:

Blanche Musquin verheven Stelt haer aengenaem ten thoon, Leert hier uyt minsaem leven, Godt dienen sonder loon;

De Mater sal u leeren Ootmoedigh te verkeeren, En soo 't wit cleed betrachten Van puer onnooselheyt, En u van sonden wachten, Oeffenende de deught met vleyt,

4. D'Aurikelus sal u seggen, All' overvloedigheyt

Gewilligh af te leggen, Dienen Godt in matigheyt;

Siet hoe die Doren bloeme Soetjens uyt haer dorens spruyt Tracht Maeght hier te becomen De deught van lijdsaemheyt;

De Merdich gou geboogen Stelt g'hoorsaemheyt voor oogen;

Den Martelaer vol deughden Leert u in druck en pijn Verduldigh zijn met vreughden In Godts wil gevredigh zijn.

5. De Gelder-Roos sal leeren Verheven op haer hout, Hoe gy moet contempleren In Godts wercken menigh fout:

De Gers-bloem sonder treuren Leert u hert tot Godt alleen Van aerdiche saken keeren In sijne liefde reen;

De soete Jeluminne Leert u uyt hert en sinne

Naer s'hemels vreughden trachten, De Bloem Croon Imperiael Stelt wel in u gedachten, 'T zijn de deughden al te mael.

6. De Goubloem in dees landen Die leert u sonder let

Hier in Godts liefde branden, Vierigh wesen in 't gebedt;

De Lelie sonder treure

Door haer schoonheyt triumpheert, Die door haer cracht en geure

(27)

Het boos Serpent verneert, 'T is den Maeghdom gepresen In weerden uyt-gelesen, Die dese deught verheven Betracht in liefde claer, Sullen in 't eeuwigh leven 'T suyver Lamm'ken volgen naer.

7. 'T Gernoffeltjen gepresen Verschoont sich in den fleur, In schoonheyt uyt-gelesen Vol van aengenamen geur:

Tracht hier ô Maeght verheven Met dêes oversoet Blom Den soeten geur te geven Voor uwen Bruydegom, Van alderhande deughden, Die gy betracht met vreughden;

Wilt dan cloeckmoedigh stryden Tegen dat hels serpent,

Soo sult gy u verblyden Met den Bruygom sonder ent.

Rym-dicht.

Gy Maeghdekens vol eer, VVilt g'op u Maeghdom roemen, Tracht altijdt meer en meer Te plucken dese Bloemen:

VVant den Maeghdom vol vreught Al is hy weerdt gepresen

Noch kan die sonder deught Niet veel te achten wesen.

(28)

De Boodtschap.

Stemme: Rijst op mijn ziel hoe langh sult gy noch slapen.

1. DEn Engel Gabriël van Godt gesonden, Quam tot een Maeghdeken te Nazareth, Wiens Naem Maria was om te verkonden, Daer sy soo vierigh was in haer gebedt, Dat Godts eenigh Sone naer onsen wensch In haer suyver lichaem sou worden Mensch.

2. Hy sprack haer aen met groot ootmoedighede Ave Maria vol van gratiée,

Den Heer die is met u tot alder stede, Gebenedijt zijt gy o Maeght vol vrée, Boven alle Vrouwen inder eeuwigheyt, Gy sult zijn de Moeder van Godts Majesteyt.

3. De suyver Maget wiert verschrikt mits desen,

(29)

Sy dacht van waer komt my dees Boodtschap teer;

Den Enghel sprack Maria wilt niet vreesen, Ghy hebt gratie gevonden by den Heer, Gy sult ontfangen en baeren eenen Soon Die sal groot wesen in sijns Vaders Throon.

4. Hy sal worden genaemt seer hoogh verheven, Den Soon van d'Alderhooghste Majesteyt, David sijns Vader stoel sal Godt hem geven;

Hy sal regneren inder eeuwigheyt In het huys van Jacob over vele bequaem, En gy sult noemen Jesum sijnen Naem.

5. Die suyver Maghet Maria gepresen Besorght voor haeren Maeghdom excellent, Sy sprack ô Enghel Godts hoe sal dat wesen, Want ick noyt eenighe man en heb bekent:

Den Enghel sprack ô Maeght weest niet in pijn Gy sult Godts Moeder en reyn Maghet zijn.

6. Den Heyligen Gheest sal tot u neder dalen,

(30)

Gy sult omlommert worden door de kracht, Des Alderhooghsten door dees soete straelen Sal 't Goddelijck woordt in u worden volbracht:

Daerom dat Heyligh dat gy baeren sult Dat sal wegh nemen s'wereldts sond en schult.

7. Elisabeth u Nicht met groot verlangen In haeren ouderdom naer lanck gesucht

Heeft nu met blijdschap oock een Soon ontfangen, 'T is nu de selde maent van haere Vrucht,

Want by Godt geen dingen is onmogelijck, Wiens Rijck sal wesen inder eeuwigheyt.

8. Maria die reyn suyver Maghet teere, Sprack tot den Enghel met een soet accoort, Met groot ootmoet siet de Dienstmaeght des Heeren Dat my geschieden moet al naer u woort:

Godts Gheest seer krachtigh daelden uyt den throon, 'T VVoord is Vlees geworden 't nam in haer den woon.

9. Maria suyver Maghet weerd gepresen

(31)

Door de volmaeckte blijdschap van u Vrucht, Ick bid u wilt ons toch getroostigh wesen Wy arme ballingen vol droef gesucht, Komt ons ter hulpe in desen streyt

In d'uer des doodts ons ziel in blijschap leyt.

Van de Reys van Joseph en Maria naer Bethlehem.

Stemme: Laet ons gaen om te besoecken.

WAnneer den tijdt van baeren nu gonck naecken Van dat Kindeken Mensch en Godt,

Quam'er een Keyserlijck gebodt,

Dat ieder naer sijn eygen stadt moest komen, En belijden sijnen Naem:

Joseph heeft dan oock dit gebodt vernomen, Dat hy voltrecken wilde sonden blaem.

2. Zynde besorght voor sijne Bruydt vol weerden

(32)

Oft haer iet miscomen sou, Die hy beminden seer getrouw:

Hy heeft haer mé naer Bethlehem genomen, Want dit was Sint Josephs Stadt,

S'avonts vermoeyt sijn sy binnen gecomen, Zijnde van hagel, sneeuw en regen nat.

3. Joseph die gonck dan in d'herbergen vragen Om logist al voor zijn gelt,

Maer de weerdinnen seer ontstelt,

Sy hebben hem seer spytigh toe-gesproken, Wesen hem in een Stal

Seer dun gedackt, de muren seer gebroken, Siet daer wyst Bethlehem den Godt van al.

4. Joseph bedroeft over de groot oneere Diemen hier aen Godt bewijst,

Is naer desen Stal gereyst,

Alwaer die hooge Majesteyt geboren Is in een soo kouden nacht,

(33)

Van die reyn suyvere Maget uytverkoren, Tot Saligheyt van 't menschelijck geslacht

5. O grooten Godt wie sal konnen bemercken Uwe liefde wonder groot,

Die hier leyt dus naeckt en bloot, O wien de Hemels niet konnen bepalen Alderhooghste Godt van al:

Zijt voor den Sondaer komen nederdalen, En gaen logeren in een armen Stal.

Van de Geborte Christi.

Stemme: Den Salighmaecker die is nu gebaert.

HEt eeuwigh Vaders Woordt geworden Mensch Is desen nacht voor ons geboren:

Van een reyn suyver Maeght gebaert naer wensch Uyt Davids stam eeuwigh van Godt verkoren:

(34)

s'Heeft hem gebaert al sonder ween oft klacht, Die komt verlossen 't menschelijck geslacht:

In teere doeckskens in een krib geleyt, Laet ons aenbidden hier sijn hooge Majesteyt.

2. Een helder licht dat hier noyt oogh en sagh, Quamp in de duysternisse schijnen:

't Scheen dat den nacht verkeerden in den dagh, Jae selfs de Son haer stralen dé verdwijnen;

Een soete aengenaem kinder-stem Hoortmen in't stalleken van Bethlehem,

Het weent en schreyt hier aen sijns Moeders borst:

Maer 's Menschen Saligheyt was sijnen meesten dorst.

3. De Engeltjens songen boven den Stal Met blyder stemme soet en stille:

Gloria sy den hooghsten Godt van al,

Vrede des Menschen die zijn van goeden wille:

D'Herders en buyten-lieden op het velt Hebben hun vlytigh op de baen gestelt

(35)

Om te besoeken t'aldersoetste Kindt,

Dat om ons Saligheyt leyt inden kouden wint.

Van de Geborte Christi

Stemme: S'nachts als een iegelijck lagh in rusten.

EEn helder licht is ons verschenen Den Salighmaecker is gebaert, Ons duysternissen zijn verdwenen, Vrede is aen de aerde verclaert:

Siet hoe die hooge Majesteyt Op hoy en stroy in een Kribbe geleyt Tusschen twee beesten in eenen stal, Komt te hersellen Adams val.

2. Dit is den dagh die David alleyne Eertijts heeft in den geest voorsien, En riep om water uyt die Fonteyne, Die nu gemeyn is voer alle lien:

Komt drinckt van dees Fonteyne al Die uytgedrooght zijt door Adams val Sy sal u geven in overvloet

Levende water tot uwer behoet 3. Moyses die sagh in de Woestyne Het doren-bos vol vlam en vuur:

Maer als hy 't bos niet sagh verdwynen Verscheen hem aen het verstant dees figuur, Hoe dat die hooge Majesteyt

Sich sou bekleeden met onse Menscheyt Aennemend' lieffelijck Lichaem, Om soo te wesen tot lyden bequaem.

3. Siet hoe dees vlam haer vierighe stralen Vy: d'Heylige Dryvuldigheyt

(36)

Heden laet op der aerden dalen, En maeckt de heele Werelt verblyt:

Siet hier dat eeuwigh s'Vaders Woort

Nu vlees geworden maeckt voor ons t'accoort, Geboren uyt een Maget reyn,

Om met den Sondaer te wesen gemeyn.

5. Ach Sondaer laet dees vlam toch blaken In 't doren-bosch van uwe Ziel,

Om die suyver van sonden te maken Schenckt u memori, verstant en wil Aen dit lief kindecken dat hier leyt, Om u te soecken van kou en schreyt;

Want sijn wellust is te zyn met den Mensch, Schenckt hem u hertjen naer sijnen wensch.

6. O grooten Godt en Coninck vol vrede!

O alderhooghste Majesteyt,

Die van al herten moet zijn aenbeden, En hier zyt in een Kribbe geleyt:

Ick bid u door u liefde soet,

Geeft my een vredtsaem en reyn gemoet, En maeckt myn Ziel door liefde bereyt Om u te minnen in eeuwigheyt.

Stemme: Laet ons gaen om te besoecken.

HEden is ons een Kindeken geboren In den Stal van Bethlehem,

(37)

T'welck al ons sonden neemt op hem, De Hemels vloeyen heden melck en honinck Storten uyt den soeten vré:

Want siet hier leyt den alderhooghsten Coninck Tusschen twee beesten een een verworpen sté.

2. Vrede zy u die zijt van goeden wille:

Want den Coninck vanden peys Is nu gebaert naer onsen eys.

Men hoort alom de Seraphinsche tongen In de locht ontrent den Stal

Gloria in Excelsis wort gesongen

Aen hem den Alderhooghsten Godt van Al.

3. De Herderkens hoedende haere Schapen, Hoorende dees melody

Lieten haer Schaepkens in de wey:

Sy zyn met spoet naer Bethlehem gekomen, En getreden in den Stal

Daer hebben sy dat Kindeken vernomen

(38)

Het welck de werelt eens verlossen sal.

4. Zynde dan al met blydschap overgoten Vielen op haer knien neer,

Aenbadent Kintjen hunnen Godt en Heer, Komt dan myn Ziel met heel u hert en sinnen En aenbidt hem met ootmoet,

Die u bemint wilt wederom beminnen, Schenckt aen dit Kindeken een reyn gemoet.

Stemme: Sa vlytigh op de baen.

WAt sien ick ginder verr'?

Gebuerman laet u Schapen staen, Siet een schoon helder sterr':

Sa Tirter laet ons samen gaen Met vlyt,, 't is yt:

My dunck ick hoor een Engels stem Omtrent den Stal van Bethlehem:

My dunckt voor al

Dat daer iet wonders wesen sal;

Missias is gebaert,

Soo ons den Engel heeft verklaert,

(39)

Een cleyn Kintjen soet van aert, Leander nemt de stoopen aen Wy sullen hem besoecken gaen, Dat lief Kint

Dit ons seer bemint.

2. Sy quamen in den Stal, Daer vonden s' in een Krib geleyt Den grooten Godt van al

Sy knielden voor sijn Majesteyt Met spoet,, seer soet:

Sy setten haer melck stoopen daer Haer korven met de ander waer, Coridon trock uyt sijn Luyt, Leander nam sijn Fluyt, Titer quamp met haer Riet En spelden oock een vrolijck Liet Voor dat soete Kintjen siet, S'Aenbaden dat onnoosel Lam, Het welck des werelts sond' afnam Met ootmoet,

Hun alderhooghste goet.

3. Sy songen al te saem, Sus, sus, na, na na, Kintjen soet:

Wilt toch wat slapen gaen, Sy custen daer met groot ootmoet Dat Kint,, bemint:

Sy speelden voor 't onnoosel Schaep Tot dat het soetjens viel in slaep, De Moeder sey:

Weest bly,

Herderkens gaet nu vry, Dit Kintjen groot geacht

Heeft nu gebroken 's vyants macht, Voor het menschelijck geslacht;

Wilt vrolijck naer u Schaepkens gaen, En comt gy morgen noch eens aen Hier ter sté,

Brenght u gebuerkens mé.

(40)

Stemme: Noyt en was'er blyder nacht.

BLyschap , blyschap desen nacht;

Siet Messias is geboren, Over duysende jaer verwacht:

Laet ons besoecken Het Kintjen in doecken,

Op hoy en stroy geleyt Emanuël, En laet ons singen

Met vreught op-springen:

Viva den grooten Vorst van Israël.

2. D'Engeltjens songen soet en stil:

Glorie sy Godt inden Alderhooghsten, Vrede den Mensch van goeden wil:

Sa laet ons spelen Op Fluyten en Velen,

Al voor dat soete Kint Emanuël, En laet ons singen

Met vreught op springen:

Viva den grootsten Vorst van Israël, 3. Nu is Satans macht te niet;

Peys en vrede is ons geboren Door dit cleyne Kintjen siet, Laet ons dan vieren, En lustigh swieren,

Al voor dit soete Kint Emanuël, Laet ons neer knielen

Met hert en Zielen:

Aenbidden hem den Vorst van Israël.

(41)

DEn Schepper van het menschelijck geslacht Is desen nacht voor ons geboren,

Emanuël ter werelt lanck verwacht, Door Adams val wy waeren al verloren:

Siet hoe hy schud' en beeft in dese kou, Hy sucht en weent hier uyt bitteren rou, Om dat den Sondaer selver niet en weent:

Maer in sijn sonden leeft verhert ende versteent.

2. Siet Bethlehem die rijcke Konincks Stat En hadt geen plaets voor haeren Heere, Dus was't den Salighmaecker noodigh dat Hy buyten in een schuer sou gaen logeere, Den Stal der beesten was hier sijn Salet:

Wat hoy en stroy was dijn decksel en bedt,

(42)

Een houte Kribbe was sijn Ledikant,

Wie is oyt sulcks gedaelt in sinnen of verstant.

3. De stomme beesten kennen hunnen Heer, Voor wien sy haeren adem geven,

Om te verwermen sijn ledekens teer, Die vande kou hier schudden ende beven:

Komt,komt toch Sondaer oock een weynich hier Maeckt voor dit Kintjen in u hert een vier, Dat hier in vorst en sture winden leyt, En Mensch geworden is voor uwe Saligheyt.

Van de Besnijdenisse Christi.

Stemme: VVat sien ick Titer ginder verre.

HEt Kindeken is nu besneden, Mijn ziel aenschoudt,

Voor ons mifdaet in sijne teere leden Maer acht dagen oud:

Ach, ach, hoe moest de Moeder weenen, Die dees bitter smert

Gevoelden in haer hert, Dat haer Kint met een steenen Mes besneden wert.

2. Komt gy alreed u bloet vergieten

(43)

Emanuël?

En u vyer-pyltjens uyt den Hemel schieten Naer de aerde seer snel:

Ach kost u liefde niet vertoeven Tot dat ghy hier naer

Veel meerder pijnen swaer Bitterlijck voor ons proeven Sult naer dertigh jaer.

3. Ghy comt den Wyngaert vroegh besproeyen, Die was verdort,

Gy stelt hem weer so fleurigh in sijn bloeyen, Dat hy vruchtbaer wort:

Ach mocht het my toch eens gelucken Dat dit Heyligh Nat

Mijn sondigh hert besat, Ick sou de vrucht dus plucken Die den Wijn-stock hadt,

4. Jesus wort u den Naem gegeven Tot onser vreught?

O weerden Naem voor wien de Hel moet beven, En den duyvel vlucht:

Laet Iesus uwen Naem geschreven Zijn in myn gemoet.

Ver' boven honinck soet, En doet mijn Ziel herleven;

Ach mijn eewigh goet.

5. Ick bid u Iesus door u lijden En bitter smert,

Dat gy u liet als een Sondaer besnijden:

Komt toch in mijn hert,

En wilt besnijden all' mijn sinnen, En mijn Ziele kracht,

Op dat ick dagh en nacht U mijnen Godt beminne, En de sond' veracht.

(44)

Van de dry Koningen.

DRy Koningen quamen gereyst van verr', Al om te doen hun Offeranden,

Sy sagen in den Oosten een claer sterr' Die hun bracht in de Bethlehemsche Landen:

Maer sy verloren die te Jerusalem,

Dus vraeghden sy met een bedroefde stem:

Waer is geboren hier dat weerdigh Kint?

Koninck der Joden die ons ziel soos eer bemint.

2. Herodes was verwondert en verbaest, Als hy hoorde dees Koninckx Heyren, Zynde beroert hy ded' terstont met haest De Schrift geleerden en Priesters vergeeren, Sy vonden in de Professien ras

Dat desen Koninck al geboren was,

(45)

En dat in't stalleken van Bethlehem Heroden riep terstont de Koningen tot hem.

3. Gaet soeckt hem in den Stal van Bethlehem:

Maer als gy 't Kintjen hebt gevonden En hebt u Offerand gedaen aen hem:

Keert weer tot my wilt my de plaets verkonden, Op dat ick oock als gy-lieden met spoet Het Kintjen gaen aenbidden met ootmoet.

Dus scheyden dees dry Koningen van hem, Maer sy en keerden niet weer naer Jerusalem.

4. Als sy quamen buyten Jerusalem, De helder Sterr' sy weer vernamen, Sy bleef staen op den stal van Bethlehem;

Hun hert spronck op van blyschap al te samen, Sy syn getreden in den armen Stal

Daer vonden sy den grootsten Godt van al Op hoy en stroy hier in een krib geleyt, Sy vielen neder voor sijn hooge Majesteyt.

(46)

5. 'S aenbaden 't Kindeken met groot ootmoet:

Want hun herten in liefde branden,

Worpten haer Croonen voor het Kintjen soet Met groot respect deden 's hun offeranden, Sy openden hun cassen menigh fout, Offerden Myrrhe, Wiroock ende Gout:

Seyden weest willekom die onse Saligheyt bemint.

6. Naer d'offerande siet het Kindeken Heeft sijnen segen haer gegeven Met sijn gebenedyde handeken,

Het loegh hun aen, hun hert begonst 't herleven Daer naer het keert hem om en 't krege dorst, De Moeder druckten 't aen haer lieve borst, De Koningen siende 't suygende kint,

Sy riepen al met vreught siet onsen Coninck drinckt.

7. De Coningen die danckten 't Kintjen seer, D'welck hun dus weder gaf den segen,

(47)

De Moeder en Joseph den Voester-Heer, Daer mé soo gingen sy weder haer wegen Vol van hemelsche consolatie soet,

Een schoonen Engel quam hun in't gemoet, Die hun gewesen heeft een ander baen,

Met blyschap zijn sy weer elck naer hun Rijck gegaen.

Van de Op-offeringe van't Kindeken Jesus.

Stemme: Schoon Catharina Beldt der Belden. (ofte) O gekruysten Heer der Heeren.

O Maria die als heden Naer den Tempel zyt gegaen, Met u Kindeken vol van vrede, En hebt aen de Wet voldaen:

Gy geeft ons hier een exempel, Hoe men van sijn jonge jeught Sich moet wennen tot Godts Tempel, En begeven tot de deught.

2. Gy gonght uwen Soon opdragen Van sijn veertigh dagen oudt.

Tot sijns Vaders wel behagen, Simeon hem hier aenschoudt:

Hy heeft hier met vreught ontfangen Daer hy lanck hadt naer gedorst, In sijn ermen met verlangen.

Desen lanck verwachten Vorst.

(48)

3. Vol van Hemelsche wellusten, Sprack hy sijnen Schepper aen:

Heer laet u Dienaer ter rusten Naer u Woort in Vrede gaen:

Mijn oogen hebben naer wenschen, Nu gesien Saligheyt,

Die gy hier voor alle Menschen Ende volcken hebt bereyt.

4. Gy comt d'Heydenen verlichten Door u helder klaerheyt snel, Gy comt u costen die hier suchten, Oock het volck van Israël:

Sult gy zijn tot een glori' Nu en inder eeuwigheyt, Zyn lof ô Consistorie!

Heylige Dryvuldigheyt.

5. Noch sprack Simeon gepresen Suyver Maeght dit Kintjen reyn, Sal int val en opstaen wesen Van veel lieden in 't gemeyn:

En het droevigh sweert van lijden, Onthoudt dese worden wel:

Sal u suyver hert doorsnijden Over sijn tormenten sel.

6. Maria heeft in haer herte Wel bewaert dees woorden droef;

Want dees prophetie vol smerte Heeft sy naermaels wel beproeft:

Als sy was tot seven werven Met haer Kint in lijden swaer, Oock in groot torment sagh sterven Voor ons op den Bergh Calvaer

7. O Heylige Maeght der Maeghden Die u liefste Kintjen soet;

In den Tempel hebt gedragen, Wy bidden u met ootmoet:

Draeght toch onse Ziel oock mede In dat schoon Hemelsch Sion, Daer sy eeuwigh rust in vrede Met den ouden Simeon.

(49)

Van de Op-offeringe van 't kindeken Jesus in den Tempel.

Stemme: Blydtschap, blydtschap over al.

SIet Maria met ootmoet Met haer liefste Kintjen soet Vlyrich naer den Tempel gaen, En heeft aen de Wet voldaen;

Daer sy niet was aen verbonden:

Want s'en heeft de minste vleck Noyt géerft van Adams sonde, Noch het alderminst gebreck:

T'is Godts liefde die haer hier toe treckt.

2. Siet die suyver Maget reyn Offert Tortel-duyfkens kleyn Met haer Kintjen Godt en Mensch;

Ach een Offerandt naer wensch Tot sijns Vaders welbehagen:

O mijn Ziel dit wel onthoudt!

T'en was oudt maer veertigh dagen, Simeon hem hier aenschout,

In wien hy hadt door Godts geeft betrout.

3. Hy omhelst met blydschap hier T'Kindeken vol van Hemels vier:

Ach hoe Saligh was den Man Als hy d'in sijn armen nam;

Want hy sprack doen wel met reden.

Naer u woort Heer wilt gebien, Dat u Dienaer rust in vrede:

Mijn oogen hebben gesien, Hem die g'hebt bereyt voor all lien.

4. Een Licht tot verlichtingh siet Vande Heydenen weert bediet, En tot een glorie snel

Van het Volck van Israël, Zyt gy Kindeken wel geboren Van dees suyvere Maget reyn, Salighmaecker uyt vercoren,

(50)

Willecom moet gy ons zyn,

Onsen Godt hier in dit aerdtsche pleyn.

5. Glorie zy u Vader goet, En u Soon, ô Kintjen soet!

En u Heyligen Geest wiens kracht Dese Menscheyt hebt gebracht In dees suyver Maeght vol waerde, Alle tongen met jolyt,

Soo in Hemel als in aerde, Loven uwe Majesteyt

Van nu af tot inder eeuwigheyt.

6. Noch sprack Simeon met ootmoet:

Liefste Moeder dit Kintjen soet Sal tot val en opstaen zyn Van veel lieden in 't gemeyn, En het droevigh sweert van lijden;

Onthoudt wel dees waerheyt claer, Sal u suyver hert door-snyden Als gy in tormenten swaer

Hem sult sien sterven in 't openbaer.

7. Maria heeft in haer hert Wel bewaert dees woorden weert, Want dees Prophetie bedroeft Heeft sy naermaels wel geproeft, Als sy quamp tot seven werven Met haer Kint in 't lijden swaer, En in groot torment sagh sterven Voor ons op den Bergh Calvaer,

G'hecht aen 't Cruys voor s'Wereldts sonden klaer.

8. O Maria Maget soet!

Ick bid u met groot ootmoet, Door die droefheyt en die smert Die hier smachten u reyn hert, En dat ghy hebt op-gedragen Vwen Soon den Godt van vré, Naer des Vaders wel-behagen Dreaght mijn Ziel ten Hemel mé, Daer sy rust met Simeon in Vré.

(51)

Van de Vlucht van Maria naer Egypten.

Stemme: Hoe ligh ick hier versmoort in mijn ellende. (ofte) Adieu mijn huys mijn ouders en mijn vrienden.

WAnneer Herodes hadt voor hem genomen, Dat hy de kinderkens doen dooden sou, Is s'nachts den Engel by Ioseph gecomen;

Sprack Ioseph staet op weckt u Bruyd getrouw, Haest u al metter spoet, want sy in ongenuchten Met haer lief kintjen soet terstont moet vluchten.

2. Herodes heeft veel kinders doen vermoorden, Den kleynen Iesus soeckt hy over al,

'T was 't leven van dit kintjen dat hem stoorden, Ras op de vlucht verlaet Bethlehems-dal;

U Eseltjen met spoet wilt haestigh gaen bereyden En naer Egypten Lant soo wilt haer leyden.

3. Terstont gonck Ioseph Maria op –wecken,

(52)

Op mijn beminde Bruyt wy moeten gaen, T'Is meer als tijt wy moeten van hier trecken;

Herodes met sijn volck is op de baen:

T'Is om dit weerdigh Kint (voor wien de hel moet beven, Van u en my bemint) te nemen t'leven.

4. Maria sat op 't Ezeltjen met suchten, Sprack tot haer kintjen t'welck van koude beeft:

Ach mijn lief kint moet gy de doodt gaen vluchten, Die 't leven zyt en alles 't leven geeft;

Voorwaer het sweert van wee vol droefheyt druck en smerte, Van Simeon voorseyt doorsneed' haer herte.

5. Door bosschen, bergen, dalen en valleyen Moesten sy reysen door veel wegen rouw, Door hagel, sneeuw en vorst moesten sy reyen, T'was winters-weer den wint was stuer en kouw:

In nevel, mist en wint moesten sy't was te deeren.

Met dit dit teer Goddelijck kint bynacht logeeren.

6. Op dese reys hebben sy veel geleden

(53)

Door kou, armoede, dorst en hongers-noodt;

Maer 't geen haer noch de meeste pijn aen-dede, Dat was de vrees van haer lief kintjens doodt:

Het welck Herodes vreet met sijn Soldaten sochte, Maria berghden 't kint hoe sy best mochte.

7. Als sy in't Lant Egypten zijn gekomen, Passerende de af-godts Tempels daer:

Een groot gerucht heefdmen terstont vernomen, Want al d'Afgoden vielen neer voorwaer,

Sy kenden daer de Goddelijcke Macht wilt mercken Die door dees teere Menscheyt quam te wercken.

8. Egypten-lant gy moght wel zyn gepresen, Seer wel hebt gy ontfangen t'uwer vrucht, Jesus, Maria, Ioseph uyt-gelesen,

Voorwaer geluckigh was voor u dees vlucht:

Ach hadt ick u bewin gehadt wilt dit vry peysen, K'en hadt dit huysgesin noyt laten reysen.

9. Heylige Moeder Godts door al dat suchten

(54)

En 't ongemack dat gy let op dêes reys:

Helpt my dat ick altijdt de sond' mach vluchten, En al wat tusschen Godt en my breckt peys:

Verlost my van 't gewelt des vyants als ick scheyde, En wilt mijn Ziel in 't s'hemels vreughden leyden.

Van de seven Weën van Maria.

Stemme: Ach datmen dien tijt noch eens vondt, dat het coren de veertel twee schellinge golt. (oft) Doen Daphne d'overschoone soete Maeght.

O Maria gy hebt gepresenteert U Kintjen van veertigh dagen out, In den Tempel waer Simeon propheteert, Het welck u bedroefden soo menighfout, En sey dat dêes uwen Sone gepresen, Die gy brocht in uwe armen getrouw, Tot val en opstaen soude wesen

Van veel, en dat oock het sweert van rouw U met droefheyt belaen

Sou 't hert en ziel doorgaen,

Over u Soons Lijden en bitter torment;

O Maria gy voelden stracks dese ellent.

2. Als gy ô Maget in ongenucht,

(55)

Met u liefste Kintjen door bosschen en velt, Naer 't Lant Egypten moest nemen de vlucht, Om soo te ontcomen Herodes gewelt:

Wat droefheyt heeft hier uw ziele bevangen?

Wat ongemacken leedt gy op dêes baen Het sweert van wee heeft hier met verstrangen V suyver hert en u ziele doorgaen;

Den wegh was verr' en rouw, Het weer was stuer en couw,

Het Kindeken teere daer gy vluchten mé Was Godt uwen Heere en Conick vol vré,

3. Doch als gy hem verloren hadt, Hoe was doen u suyver hertjen ia pijn!

Gy misten uwen weerdighsten schat, Die gy hadt gemeyn by Sint Joseph te zyn, Niet alleen onder de Vrinden en Magen Ginckt gy hem soecken en op 't selve pas.

Maer door d'heel stadt van Jerusalem vragen.

Daer hy by de Doctoren was;

Als gy hem niet en vont Van droefheyt schier verslont In bittere suchten volhert gy tot dat Gy wêer u lief Kintjen gevonden hadt.

4. Maer als ghy hem quaemt te gemoet, Daer hy ginck al naer den Bergh Calvaer, Lekende van het svveer en bloet,

Geladen met t' Kruys dat hem viel soo svvaer:

Gy saeght hem vallen en seer geslagen Besvvyken onder dit svvaer gevvicht, Hadt gy hem mogen helpen dragen, Het hadt u bjden noch wat verlicht:

Hy sagh u droevigh aen, Gy vviert met druck bevaen,

'T Svveert van vvêe en lijden van Simeon voorseyt