e
x
p
re
s
s
e
( N I
O
CM
■
vo o\ o\ Q_DOCUMENTATIECENTRUM
NEDERLANDSE POLITIEKE
PARTIJEN
Beheersing kosten
gezondheidszorg
nodig èn haalbaar
De afgelopen decennia zijn de kosten van de gezondheidszorg jaar in jaar uit gestegen. In 1996 wordt 8,4% procent van het BBP aan volksgezondheid uitgegeven. In 1963 was dit nog 4 ,5 % . Deze stijging is wel verklaarbaar. Er komen meer ouderen en die worden steeds ouder. Nieuwe maar vaak dure medische technologieën maken levensreddende behandelingen mogelijk, die de patiënt natuurlijk wil. De stijging van de loonkosten in de arbeidsintensieve gezondheidszorg draagt eveneens bij aan de kostenstijgingen in deze sector.
Maar oplopende ziekenfonds- en particuliere premies om dit alles te betalen zijn slecht voor de werkgelegenheid. De 'wig', dat wil zeggen het verschil tussen wat arbeid de werkgever bruto kost en wat de werknemer netto krijgt, wordt er door vergroot. Werkgevers houden zo minder over voor investeringen en dat kost arbeidsplaatsen. De regering staat hier voor een grote opgave. Beheersing van de groeiende collectieve lasten op dit terrein is geen sinecure. Kostenbeheersing is mogelijk onder andere door een meer doelmatige zorgverlening op alle niveaus. Maar zeker ook het verband tussen “lusten en lasten" in de gezondheidszorg dient naar de mening van onze partij te worden versterkt. Het tekort wordt nu via de overheid aangevuld door de belastingbetaler. Dit is ongewenste inkomenspolitiek via de gezondheidszorg. Solidariteit tussen 'ziek' en 'gezond' is goed, maar dit is iets anders dan inkomensherverdeling via het stelsel van ziektekostenverzekering.
Naast kostenstijging zijn wachtlijsten in de gezondheidszorg een groot probleem. Wij leggen een verband tussen de lengte van de wachtlijsten en de ondoelmatigheid die in ziekenhuizen plaats heeft. Het is verspilling als operatiekamers en apparatuur een groot deel van een etmaal ongebruikt blijven. Er zijn werkgevers die extra geld over hebben voor het gebruik van een ziekenhuis buiten ae normale gebruiksuren. Als daar op in wordt gegaan zullen werknemers eerder aan het werk gaan en zal de reguliere wachtlijst korter worden. Dit is winst voor de zieke werknemer, de werkgever èn voor de anderen op de wachtlijst. Bovendien worden doordat werknemers korter in de ziektewet lopen gelden bespaart, die de volksgezondheid ten goede komen.
Sommigen zijn bevreesd voor een tweedeling in de zorg tussen werkenden en niet- werkenden. Een door de VVD gewenste overheidsregulering van dit marktmechanisme zal zo'n tweedeling echter kunnen voorkomen. De VVD is immers geen voorstander van volledige marktwerking, zoals enkele kortzichtige critici beweren. Wel vindt de VVD dat tegenover het recht van de burger op medisch noodzakelijke zorg een recht van de samenleving bestaat beroep te doen op de eigen verantwoordelijkheid van de individuele burger.
Frits Bolkestein
VVD stelt vragen over AIDS-test
Afgelopen woensdag stelden Wim Passtoors en Anke van Blerck vragen aan minister Borst (D66) van Volksgezondheid over de Abbott-bloedtest. Vorige week werd bekend dat deze HlV-bloedtest niet betrouwbaar was. Hoewel al snel bekend werd gemaakt dat de bloedbanken en het centraal labora torium van de bloedtransfusiedienst van het Rode Kruis deze test niet hebben gebruikt, verkeerden velen die een test hadden ondergaan in onzekerheid.
De woordvoerders wilden van de minister weten of zij er absoluut zeker van is dat in Nederland geen bloed dat hier of in het buitenland de onbetrouwbare Abbott- bloedtest heeft ondergaan, als donorbloed is gebruikt door bloedgebruikende instan ties.
De minister antwoordde hierop dat uit onderzoek is gebleken dat er eén bloedbank in Nederland is (Venlo) die de test voor 200 donormonsters heeft gebruikt. Van de betreffende 200 donors is een bloedmonster bewaard gebleven en daarop is een hertest
uitgevoerd. De uitslag van dit onderzoek
was op het moment van de beantwoording ™ van de vragen nog niet beschikbaar, maar ^ de minister achtte de kans vrijwel nihil dat
Vervolg op pagina 2
Verder in dit nummer
• Beheersing kosten gezondheidszorg nodig èn haalbaar
• VV D stelt vragen over AIDS-test • Verplaatsing M arinebedrijf • Huisvesting scholen
gedecentraliseerd • Energiehandvest
• W inkeltijdenwet biedt kansen en is geen bedreiging
ÖBH
r e s s e
202
Verplaatsing Marinebedrijf
Afgelopen week werd met de staats secretaris van defensie gedebatteerd over de verplaatsing van het M arine Electronisch en Optisch Bedrijf (M EO B) vanuit Oegstgeest naar Den Helder. Het personeel van het bedrijf (500 werknemers) verzette zich tegen de voorgenomen verplaatsing ornaat de argumenten van Defensie zwak waren onderbouwd, zo was men van mening.
VVD-w oordvoerder Theo van den Doel benadrukte in het debat dat dergelijke ingrijpende beslissingen, die net gevolg zijn van de doelm atig heidsoperatie die defensie uitvoert, alleen een slaagkans hebben als ze ook op draagvlak bij het personeel kunnen rekenen. Voor de toekomst is het van belang dat dergelijke ingrij pende besluiten in een open sfeer naar de betrokken partijen wordt uitgelegd. Hij waardeerde het dan ook dat de tegenvoorstellen en de kritische commentaren van het M EOB door de staatsecretaris op een volwassen m anier zijn benaderd. M et deze aanpak kon het politieke debat
op een verantwoorde en afgewogen wijze worden gevoerd.
De V V D kon uiteindelijk instemmen met het besluit van de staatssecretaris omdat de verplaatsing naar Den Helder uiteinaelijk leidt tot geringere sociale gevolgen voor het defensie personeel als geheel (in andere varianten moesten 800 gezinnen verhuizen) en tot een betere organi satorische inbedding. Er komt nu voor elk krijgsmachtdeel één hoger onder houdsbedrijf. Tevens wordt met deze verplaatsing een belofte van defensie naar Den Helder ingelost. De inten tieverklaring van Defensie en de gemeente Den Helder dat het vorige kabinet had afgesloten, was tot nu toe een lege dop gebleken. Het verlies aan werkgelegenheid in de regio Oegstgeest kan niet worden genegeerd, maar kan gemakkelijker worden gecompenseerd dan in Den Helder, zo vond de woordvoerder. De woordvoerder vroeg wel om meer duidelijkheid voor het M EOB perso neel. W anneer men meeverhuist naar Den Helder zal ook van defensiezijde
zekerheid moeten worden gegeven over behoud van w erk. Ook zal Defensie zo snel mogelijk met een sociaal plan moeten kom en. Tot slot vroeg hij te bezien of de gemeente Oegstgeest daar waar zien dat aandient kan worden gecompenseerd voor het verlies aan werkgelegenheid. De woordvoerder deed de suggestie om Oegstgeest als vestigingsplaats van de staf van het DICO (interser vice defensieorganisatie) waarvan de definitieve locatie nog niet is vastge steld, mede hierbij te betrekken. Inlichtingen:
Theo van den Doel 070-3182891
Vervolg van pagina 7
zich een positieve donor onder die 200 donors bevindt.
P r iv a c y
De woordvoerders wilden van de minister weten of alle betrokken insti tuten zullen hertesten. De minister gaf aan dat men wel overal tot hertesten zal overgaan, maar dat er vermoedelijk ziekenhuizen zijn waar men de desbetreffende patiëntmon- sters niet heeft. Dat ziekenhuis zal dan bekend maken dat men er wijs aan doet, zich tot het ziekenhuis te wenden. Het kan ook zijn dat een enkel ziekenhuis besluit om de patiënten daar zelf over te benade ren. In dat geval speelt natuurlijk heel sterk de kwestie van de privacy. Er is dan ook het volgende atgesproken. Als een ziekenhuis zegt dat net in zijn situatie het beste is om de mensen zelf nog eens te adresseren en aan hen te vragen om zich te laten hertesten, zal dat bericht worden verstuurd in een blanco enveloppe, waaruit niet valt af te leiden dat die afkomstig is van een ziekenhuis. Die procedure is ook elders in de gezond heidszorg wel gebruikelijk.
L ic e n t ie
Ook vroegen de woordvoerders de minister of testen ook in Nederland en Europa gelicentieerd moeten worden.
De minister antwoordde dat zij vindt dat dit inderdaad moet gebeuren. In
Europa is op het ogenblik sprake van drie richtlijnen voor medische hulp middelen. De richtlijn voor implan teerbare hulpmiddelen is al van kracht. De richtlijn voor de andere hulpmiddelen is in vergevorderde staat van voltooiing. De derde richt lijn zou gaan over de in-vitrodiagnos- tica, hieronder valt ook de aids-test. Men is in Europa nog bezig met die laatste richtlijn.
De minister gaf aan dat zij bij het volgende overleg met de Europese ministers aan zal dringen op spoed bij het voltooien van de derde richtlijn. F o u tm a rg e
Wim Passtoors vroeg de minister in aanvulling op de eerdere vragen welke foutenpercentage door de minister acceptabel wordt geacht. De minister gaf aan dat bij elke test sprake is van een heel klein fouten percentage. Bij het soort uiterst belangrijke testen als bij de H IV is het
in zijn algemeenheid zo dat deze pas in gebruik worden genomen als het duidelijk is dat men op of vrijwel op de 100% zit. Zij gaf daarbij wel aan dat menselijke fouten natuurlijk niet uitgesloten zijn.
Inlichtingen:
202
e x p r e s s e
Huisvesting scholen gedecentraliseerd
In de afgelopen week debatteerde de Kamer met staatssecretaris
Netelenbos (PvdA) van Onderwijs over het wetsvoorstel dat ertoe moet leiden dat de huisvesting van de scholen in speciaal en voortgezet onderwijs naar gemeenten wordt gedecentraliseerd. VVD-woordvoer- der Clemens Cornielje noemde het wetsvoorstel 'een stap in de goede richting, zowel ten aanzien van de decentralisatie van rijkstaken als ten aanzien van de bestuurlijke vernieu wing in het onderwijs.' Niettemin plaatste de woordvoerder enige kant tekeningen bij het wetsvoorstel:' Ondanks de gedegen voorbereiding houden wij twijfels over een zorgvul dige invoering.'
D e c e n tr a lis a tie
De woordvoerder stelde dat landelijke regelgeving zo concreet mogelijke normen moet bevatten, waardoor een gelijke financiële behandeling van scholen wordt verzekerd. Dat betekent ook dat er sprake moet zijn van een adequate rechtsbescherming voor scholen en gemeenten. Het kabinet heeft gekozen voor territo riale decentralisatie van de huisves
ting naar gemeenten en niet voor decentralisatie naar de schoolbestu ren. De VVD-fractie keurt deze keuze goed, gelet op onder meer de schaal waarop de voorzieningen tot stand moeten worden gebracht. Daar komt de betrokkenheid van de ouders bij juist in deze sectoren van het onder wijs.
M a a tsta f a llo c h to n e n
In het wetsvoorstel worden verschil lende maatstaven gehanteerd die er samen voor zorgen dat gemeenten over voldoende middelen beschikken om de bij wet opgedragen taak naar behoren uit te voeren. De woord voerder vroeg zich af of er niet een element in de structuur wordt gebouwd dat daar eigenlijk niet in thuis hoort. Er is bijvoorbeeld twijfel gerezen over de relevantie van de maatstaven voor allochtonen en lage inkomenstrekkers. Niet alle allochto nen behoren namelijk tot de kansar men en in het wetsvoorstel wordt structureel voor deze groep geld gereserveerd.
M a a tsta f G ro e ig e m e e n te n Hier tegenover staat dat er geen
Energiehandvest
Deze week voerde Jan Dirk Blaauw in de kamer een debat over het ener giehandvest van Lissabon.
In 1990 heeft de toenmalige minister president Lubbers voorgesteld om een Energie Gemeenschap voor Europa op te richten. Deze gemeen schap bestaat uit de Europese Unie, de Midden-en Oosteuropese landen, de EFTA en de toen nog bestaande Sovjet Unie.
Het doel was om door samenwerking energie-afhankelijkheid naar buiten te verminderen om zo politieke risico's te verminderen.
Het energiehandvest is een eerste verd rag.
Een volgend verdrag zal rond de eeuwwisseling gereed zijn.
Met name de ontwikkelingen in de voormalige Sovejet Unie zijn zorge lijk. De grote conflicten leveren problemen op voor w at betreft de leverantie van energiedragers of de exploitatie en transport daarvan. Ook bij het opstellen van een volgend verdrag zullen deze ontwikkelingen een belangrijke rol spelen.
De woordvoerder wees erop dat er op korte termijn meer moet gebeu ren. Hij doelt hiermee op de milieu aspecten. De milieu-gulden wordt volgens hem niet realistisch gebruikt. De Nederlandse emissie eisen zijn
dusdanig dat bij iedere verzwaring de kosten ervan zullen ontsporen. In de derde energienota wordt niet over verdere emissie-eisen gesproken maar ook internationale verdragen moeten realistisch zijn. De Nederlandse milieu-gulden kan beter geinvesteerd worden in Midden- en Oosteuropese landen waar veel meer milieuwinst te behalen is.
Ratificatie van het verdrag betekent ook dat het verdrag doorwerking heeft op de Nederlandse situatie. De woordvoerder wees in dit kader op de unieke situatie (aanwezige voor raad en kleine velden) van Nederland. Hij vreest echter niet dat Nederland vanwege deze bijzondere positie niet zal meewerken aan het verdrag. Meer zorgen maakt hij zich over de
Midden-en Oost Europese landen. De diverse fracties hebben hun goed keuring aan het verdrag gegeven. Dinsdag zal de kamer over net hand vest stemmen.
Voor nadere informatie: Jan Dirk Blaauw, 070-3183887
maatstaf 'groeigemeente' is opgeno men in het wetsvoorstel. Dit terwijl gemeenten als Almere, Houten en ander groeigemeenten met het huidige verdeelmodel na vijf jaar niet uit de voeten kunnen. Er treden knel punten op die naar mening van de VVD-fractie moeten worden opge lost. De woordvoerder stelde dan ook voor die groeigemeenten die niet alleen in het verleden, maar ook vandaag en in de toekomst door de rijksoverheid belast zijn met een groeitaak een specifieke voorziening te geven in het verdeelmodel. Eval uatie
De Tweede Kamer wordt wel eens verweten dat zij alleen belangstelling heeft voor nieuw beleid. De woord voerder stelde echter dat hij ook belangstelling heeft voor de uitvoe ring. Hij vroeg daarom een evaluatie plan van het wetsvoorstel te presen teren, voor 1 januari 1997. Als dit plan gereed is, kan reeds in een vroeg stadium begonnen worden met het stelselmatig toetsen en beoordelen van de uitvoering. De woordvoerder vroeg aan de staatssecretaris expliciet te verklaren dat zij de volle politieke verantwoordelijkheid voor een zorg vuldige invoering wil dragen. De Kamer moet er namelijk vanuit kunnen gaan dat de Staatssecretaris zelf het volste vertrouwen heeft in het welslagen van de operatie. W ant, zo sloot de woordvoerder zijn betoog af, 'als wij moeten kiezen tussen snel heid en zorgvuldigheid, kiezen wij voor zorgvuldigheid!
Informatie:
r e s s e
202
3 PI NI E
Winkeltijdenwet biedt kansen
en is geen bedreiging
In reactie op een open brief van FNV-Dienstenbond over de
Winkeltijdenwet schreef VVD-kamer- lid Broos van Erp deze week voor het Katholiek Nieuwsblad onderstaand artikel.
FN V -a n g s t
9 P 19 maart jl. is de Eerste Kamer akkoord gegaan met de nieuwe W inkeltijdenwet. De nieuwe w et zal zo snel mogelijk in werking treden. Minister W ijers heeft in reactie op het
roene licht dat de Eerste Kamer eeft gegeven aan de
W inkeltijdenwet, aangegeven alles op alles te zetten om de nieuwe w et al op 1 juni 1996 in werking te laten treden. Het probleem daarbij is dat de gemeenten tijd claimen om hun eigen verordeningen aan te passen. De nieuwe wet is, naar mijn vaste over tuiging, een laatste stap in de richting van een volledige vrijheid.
De Dienstenbond FNV heeft in een Open Brief aan de Tweede Kamer aandacht gevraagd voor de proble men die zich naar de mening van de FNV voordoen en gaan voordoen met betrekking tot de openstelling van winkels. Bij de behandeling van de wet in de Tweede Kamer zijn al deze zaken overigens al aan de orde geweest.
De FNV constateert dat werkgevers op slimme wijze onder de wetgeving proberen uit te komen. Bovendien constateert het FNV dat tegen w ets overtredingen niet meer wordt opge treden en er sprake is van een gedoogbeleid. Als VVD -fractie hebben wij dit reeds geruime tijd geconstateerd. De samenleving is niet bereid menskracht vrij te maken om te controleren of een w inkelier misschien iets verkoopt op momenten dat dit feitelijk niet is toegestaan. De politie heeft wel iets anders te doen. Zelf denkt ze daar ook zo over. Het is voor de FNV kennelijk moeilijk in te zien en te accepteren dat de W inkeltijdenwet zicnzelf heeft o ver leefd en niet meer past in het econo misch denken van 1996. Bovendien hebben wij meer dan eens de FNV uitgelegd dat de winkelopeningstij- den volledig losgekoppeld zijn van de werktijden van net personeel. De nieuwe w et zal ongetwijfeld een geweldige impuls zijn voor de verdere groei van deeltijdbanen.
O n tw ik k e lin g e n
De plannen van de Nederlandse Spoorwegen met betrekking tot het doen ontstaan van winkels op de grote stations bieden ondernemers, die bereid zijn zich aan te passen,
grote kansen. De royale vrijstelling voor instellingen op het terrein van volksgezondheid en verkeer en vervoer doen ook anderen besluiten om soepeler om te gaan met openingstijden. Het is goed om te weten dat de behoefte aan een winkelsluitingswet ontstond bij winkeliers mFt personeel, nadat het Arbeidstijdenbesluit op basis van de Arbeidswet 1919 in werking was getreden. Daarin was de koppeling tussen de openstellingsduur van winkels en ae werktijden van het personeel verbroken. Winkeliers zonder personeel kwamen hierdoor in het voordeel ten opzichte van de ondernemers met personeel. Deze scheve concurrentieverhouding tussen winkeliers met en zonder
ersoneel was van het grootste elang bij de totstandkoming van de W inkelsluitingswet in 1930. In deze jaren waren het overigens de w in ke liers zonder personeel die ten strijde trokken tegen de W inkelsluitingswet. Zij eisten hun vrijheid terug en riepen dat deze wet "broodroof" pleegde. De truc van gemeenten om 20 zondagen open te zijn, blijkt wettelijk niet te kunnen. Gemeenten die voor meer dan 12 zondagen vrijstelling willen verlenen, zullen zich toeristisch
moeten verklaren. In de praktijk zal dit veelvuldig gaan gebeuren. Het gemeentebestuur is het hoogste orgaan in een gemeente en kan deze keuze op basis van de wet maken. De W inkeltijdenwet vormt geen bedreiging, maar juist grote kansen. Niet alleen voor ondernemers, maar ook voor werknemers. Uit onderzoe ken blijkt, dat de W inkeltijdenwet goed is voor de werkgelegenheid. Het is een handreiking aan allen, die bereid zijn, de werkloosheid te bestrijden.
De bestaande W inkelsluitingswet was verouderd en moest nodig aangepast worden. Het was de politieke w ijs geer Gratianus, die al in de 12de eeuw zijn Decretum Gratiani lanceerde. Hij zei daarin het volgende: "Een wet zij rechtschapen en billijk, rechtvaardig, uitvoerbaar, op natuurlijke wijze aansluitende bij de landszede, zich aanpassende aan tijd en plaats, nodig, nuttig, duidelijke en zonder duisterheden, niet gemaakt ter wille van het particuliere belang, doch ten algemenen nutte van de burgers." Zo was het toen en zo is het nu nog!
Floris - Graaf van Holland
.-v ! >"
Vorige week overhandigde Frits Bolkestein aan Henk Vonhoff het eerste exemplaar van 'Floris - Graaf van Holland'. In 1976 publiceerde de
auteur dit werk in het Engels onder het pseudoniem Niels Kobet. Het is tw intig jaar later, in het jaar 1996,
zevenhonderd jaar geleden dat 'Der Keerlen God' werd vermoord. Martine Vosmaer en Karina van Santen, vertaalden het toneelstuk in vijf bedrijven.
G raaf Floris, wiens eerzucht zichzelf maar vooral ook zijn land geldt, brengt veel tot stand maar wordt door zijn succes overmoedig. Hij
roept tegenkrachten op waartegen hij niet is opgewassen en valt daaraan ten offer. Hoofdthema van het stuk is de hoogmoed,
waarvoor de oude Grieken in hun treurspelen keer op keer hebben gewaarschuwd.
