Interdisciplinair leerplan
Wetenschappen en techniek
Doelen van het
interdisciplinair leerplan
• “Wetenschappelijke geletterdheid”: natuur, ruimte en techniek voor de burger van morgen
• Focus leggen op verbindende inhouden tussen natuur, ruimte en techniek
• Focus leggen op gemeenschappelijke denk- en werkwijzen
• Kansen bieden om contexten betekenisvoller te
maken en de link met de ‘echte’ wereld
Interdisciplinaire benadering
• In het leerplan vorm gegeven vanuit inhoudelijke samenhang
• Hierdoor levert het leerplan :
– Geen vooraf uitgestippelde lesthema’s – Geen tijdsvolgorde
– Geen suggesties in de doelen voor projectmatige,
thematische of vakgerichte behandeling
Structuur van het
interdisciplinair leerplan 1. Procedurele doelen
Vaardigheden en werkwijzen
2. Conceptuele doelen
Vakinhoudelijke doelen
vanuit karakteristieke denkwijzen
Procedurele doelen
Conceptuele doelen
Karakteristieke denkwijzen
Procedurele doelen
Procedurele doelen
Procedurele doelen
Structuur van het
interdisciplinair leerplan
• De procedurele doelen worden ingezet om de conceptuele doelen te helpen behalen
• De karakteristieke denkwijzen zitten verweven in de doelenrubrieken, de formulering van de doelen en de wenken
Procedurele doelen
• Onderzoeken van natuur, ruimte en techniek
• Modelleren en problemen oplossen in natuur, ruimte en techniek
• Technische processen
• Interacties duiden tussen mens, natuur,
ruimte en techniek
Functie van de procedurele doelen
• Het overkoepelend belang in de verf zetten
– Inzetten in meerdere contexten om betere transfer te stimuleren
• Vaardigheden verwerven en inzicht krijgen in procedurele kennis
• Ruimte bieden aan de leraar
– om verbanden tussen kennis en vaardigheden op
verschillende manieren te benaderen
Conceptuele doelen
• In doelenrubrieken samengebracht
• Ordening die voor natuur, ruimte en techniek betekenisvol is
• Conceptuele doelen = ‘vakinhouden’
• In een interdisciplinaire samenhang wanneer
ze een meerwaarde bieden
Conceptuele doelen Welke?
– Kracht en beweging – Energie
– Materie
– Structuur en functies in systemen
Levende, ruimtelijke en technische systemen
– Specifieke interacties tussen mens, natuur, techniek en ruimte
– Kringlopen (niet in B-stroom)
– Voortplanting
Karakteristieke denkwijzen
• Karakteristieke en gelijklopende denkwijzen van natuurwetenschappers, geografen en
technici
Welke?
― Structuur en functie
― Patronen
― Oorzaak en gevolg
― Schaal, verhouding en hoeveelheid
― Stabiliteit en verandering
― Systeemmodellen
In leerplan:
Niet als aparte doelen Wel:
in de rubriekenstructuur in formulering doelen
in wenken
Didactische benadering
• Leerplan als keuzemenu
– Lerarenteams combineren relevante doelen tot zinvolle gehelen
– Met aandacht voor leerlijn en spiraalsgewijs leren
• Aanpak vergt een goed gesmeerd team
• Nood aan voldoende ondersteuning op
organisatorisch en infrastructureel vlak
Onderscheid interdisciplinair leerplan en vakgerichte leerplannen
• Doelen vanuit drie
vakken samengenomen
• Ordening via meer generieke thema’s en een verhaallijn op basis van
interdisciplinariteit
• Geen chronologie
• Vakken vullen elkaar
• 3 leerplannen elk met een vakinhoudelijke samenhang
• 3 leerplannen met een didactische opbouw, een vakgerichte verhaallijn en een bepaalde chronologie
• Een zekere afstemming tussen de vakken
aardrijkskunde –
interdisciplinair vakgericht
Voorbeeld: interdisciplinaire aanpak vanuit actualiteit
Aardbeving en tsunami in Sulawesi
Mogelijke combinatie van verschillende doelen:
1. De leerlingen herkennen
zwaartekracht, wrijvingskracht, trek- en duwkracht in concrete situaties.
2. Leerlingen illustreren de
gevolgen aan het aardoppervlak van de krachten uit het
inwendige van de aarde bij aardbevingen en
vulkaanuitbarstingen.
3. De leerlingen onderzoeken kwalitatief het verband tussen de uitoefening van krachten en hun uitwerking.
4. De leerlingen vergelijken materialen in functie van krachten bij trek en druk.
interdisciplinair
Bij vakgerichte benadering komen de 4 doelstellingen in afzonderlijke thema’s voor die niet noodzakelijk op hetzelfde moment behandeld worden - natuurwetenschappen: thema
krachten
- Aardrijkskunde: thema interacties - Techniek: thema constructie
