Hoe ziet het profiel Natuur & Techniek er uit?
Elk profiel bestaat uit verplichte profielvakken en profielkeuzevakken.
In principe gaat het om 3 verplichte vakken en 1 profielkeuzevak, alleen bij het cultureel en maatschappij profiel is die verhouding anders.
De verplichte profielvakken zijn: wiskunde B, natuurkunde en scheikunde.
Bij de profielkeuzevakken moet een keuze gemaakt worden uit de volgende vakken:
- biologie
- natuur, leven & technologie - informatica
Profielvakken
Wiskunde B
Het vak bereidt voor op vervolgopleidingen met een sterk kwantitatieve en exacte component, zoals de technische sector van het hbo. Inhoudelijk ligt de nadruk op analyse en meetkunde, met ruime aandacht voor wiskundige vaardigheden die passen bij het examenprogramma wiskunde B – te weten modelleren en algebraïseren, ordenen en structureren, analytisch denken en probleem oplossen, formules manipuleren, abstraheren, en logisch redeneren en bewijzen – alsmede voor het functioneel gebruiken van ICT daarbij.
De onderwerpen die worden behandeld vallen in 4 verschillende categorieën, namelijk:
1. Vaardigheden
2. Functies, grafieken en vergelijkingen 3. Meetkundige berekeningen
4. Toegepaste analyse
Vaardigheden: Het gestructureerd werken, het kunnen toepassen van rekenregels en het kunnen kiezen van de juiste oplossingsstrategie zijn belangrijke vaardigheden. Het exact bepalen van een antwoord in plaats van het te benaderen is de insteek.
Functies, grafieken en vergelijkingen: Denk aan lineaire formules (rechte lijnen), kwadratische functies (parabolen), exponentiële functies en wortelfuncties. Er komen nog enkele functies bij zoals goniometrische functies. Dit zijn sinus- en cosinusfuncties.
Ook ga je onderzoeken hoe het zit met hellingen van grafieken. Daalt een grafiek of stijgt een grafiek? Kun je dat al “zien” aan de formule die bij de grafiek hoort? Je leert hellingen te berekenen van grafieken en deze weer te verwerken in een formule.
Bij al deze onderwerpen zal aandacht zijn voor algebra: het leren omgaan met formules met haakjes, breuken, machten, kwadraten en wortels. Vergelijkingen en ongelijkheden leer je oplossen. Denk aan ontbinden in factoren en de abc-formule.
Meetkundige berekeningen: Ruimtemeetkunde is uit het programma gehaald en hiervoor in de plaats is er sprake van platte meetkunde. Geen drie dimensionale figuren meer waarmee gerekend wordt. Denk bij platte meetkunde aan het bepalen van de afstand tussen twee punten of de hoek tussen twee lijnen.
Toegepaste analyse: Hier gaat het voornamelijk over de verandering en de afgeleide. Hoe snel veranderd iets en welke conclusies kun je trekken als je weet hoe iets veranderd. Ook wordt er in dit domein stil gestaan hoe bij bepaalde processen het optimum bepaald kan worden.
Als je twijfelt en of meer wilt weten over wiskunde B, kun je altijd advies of informatie vragen aan je wiskundedocent.
Natuurkunde Natuurkunde
Ben je nieuwsgierig van aard?
Wil je je kansen open houden?
Veel opleidingen hebben natuurkunde als toelatingseis. Als je meer wilt weten dan moet je zeker hier even verder lezen.
Een keuze voor later…
Realiseer je dat je met je profielkeuze al veel keuzemogelijkheden ná het HAVO vastlegt.
Voor een aantal studies moet je op z’n minst het profiel N&G met als profielkeuzevak natuurkunde hebben gekozen.
Welke onderwerpen komen aan bod?
In de bovenbouw van het HAVO is het een vak waarin spannende onderwerpen aan bod komen. We verdiepen onderwerpen als licht, geluid en mechanica, maar behandelen ook sterrenkunde en medische beeldvormende technieken zoals MRI- en CT-scans.
Oplossingen zoeken?
Je leert bij natuurkunde hoe je op een systematische manier iets kan oplossen én je leert abstract denken. Analytisch en abstract denken zijn in elk vak belangrijk, ook voor architecten, doctoren, forensisch onderzoekers piloten en economen.
Omdat het meer kansen biedt én omdat het leuk is…
Natuurkunde is verplicht voor bouwkundige, technische en veel medische (WO) studies. Maar je mag het natuurlijk ook kiezen, omdat je het gewoon leuk vindt. We doen proeven, simulaties, en geven je ook in de les tijd om de vraagstukken te lijf te gaan.
Kortom:
Als je klaar wilt zijn voor de toekomst en als je middenin de nieuwe ontwikkelingen wil staan.
Als je net als Ben Feringa met nanorobots medicijnen wilt transporteren via de bloedbaan: of als Elon Musk superieure electrische auto’s of ruimteschepen wilt bouwen: als je een belangrijk politicus wilt zijn zoals Angela Merkel en Diederik Samson…
Realiseer je dan dat deze mensen zo ver zijn gekomen vanwege hun studie natuurkunde!
Twijfel je nog? Bedenk dat je met een redelijk talent en doorzettingsvermogen veel kunt bereiken. Bespreek je keuze of je twijfels met je docent.
Scheikunde Scheikunde is overal!
Overal waar je kijkt zie je scheikunde. De inkt waar dit papier mee bedrukt is, is gemaakt in een chemische (=scheikundige) fabriek. Het papier is waarschijnlijk gebleekt met een bleekmiddel, gemaakt met een scheikundige reactie. Je I-pad is van kunststoffen, gemaakt in een chemische fabriek. De lak van je fiets, het metaal van je fiets en zelfs de rubberhandvatten:
allemaal scheikunde. Wat denk je van het ontwikkelen van nieuwe medicijnen, bijvoorbeeld tegen kanker? Ze worden gemaakt door scheikundigen. Heb je wel eens gekeken naar CSI, crime scène investigations? In het laboratorium wordt volop scheikunde bedreven.
De wereld zou er heel anders uitzien zonder scheikunde. Je zult wel begrijpen dat de wereld er over een aantal jaar weer anders uit zal zien: de ontwikkeling van de scheikunde gaat maar door. Om deze ontwikkeling op gang te houden zijn veel scheikundigen/chemici nodig. Er zijn dan ook veel opleidingen die iets met scheikunde te maken hebben.
Wat kun je worden? Procesoperator, wetenschappelijk onderzoeker, laborant, productontwikkelaar, processpecialist, salesmanager, procesontwerper en managing director.
Kijk ook eens op: www.feelthechemistry.nl! Scheikunde is een verplicht vak in de profielen natuur & techniek en natuur & gezondheid.
Programma
In de bovenbouw werken we met de methode Chemie Overal (Noordhoff). Eerst leer je over de bouw en eigenschappen van stoffen. We gaan veel chemisch rekenen met het begrip “mol”.
In elke periode doe je een praktische opdracht zoals het maken van een filmpje, een beroepenonderzoek enz. Daarnaast leren we ook alles over zouten, drinkwater en een begin van de koolstofchemie. In de vijfde klas werken we gestaag verder aan je chemische ontwikkeling. Je gaat een praktisch schoolexamen doen. Daarnaast gaan we je voorbereiden op het examen.
Nog vragen?
Als je nog vragen hebt, stel ze aan je scheikundedocent of aan een scheikundedocent die in de bovenbouw lesgeeft: Vicky Knol of Cees Siekerman.
En natuurlijk geldt: Scheikunde is fun!
Profielkeuzevakken
Waarom biologie kiezen?
✓ Als je benieuwd bent naar de werking van je eigen lichaam……
✓ Als je wilt weten wat een virus is en hoe deze het best bestreden kan worden….
✓ Als je wilt weten wat de komst van de wolf betekent voor de natuur in Nederland……
✓ Als je wilt weten hoe je moet reanimeren…..
✓ Als je wilt weten hoe je hersenen werken. En waarom het zo moeilijk is te stoppen met roken……
✓ Als je nieuwsgierig bent naar de werking van het DNA…….
Maar ook als ondersteuning voor diverse vervolgopleidingen, zoals:
Verpleegkunde; Gezondheidstechnologie; Fysiotherapie; Diermanagement; Biologisch en medisch laboratoriumonderzoek; Biotechnologie; Toegepaste biologie; Biometrie;
Milieukunde, MBRT etc..
De onderwerpen
Gedurende de twee jaar in de havo bovenbouw, komen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde:
Cellen
Wat gebeurt er in de cellen bij iemand met een stofwisselingsziekte? De oorzaak wordt opgezocht. Hoe werken de cellen? Microscopisch onderzoek is een onderdeel van de les.
Seksualiteit, voortplanting en erfelijkheid
Wat zijn verschillen tussen mannen en vrouwen? Waardoor komen deze verschillen? Hoe veroorzaakt een afwijking in het DNA een ziekte zoals taaislijmziekte? Hoe wordt deze ziekte overgedragen van ouder op kind?
Regeling en waarneming en Gedrag
Wat is gedrag en hoe kun je gedrag onderzoeken? Wat beïnvloed gedrag en waarom gedragen we ons zoals we ons gedragen.
Evolutie en Ecologie
Niets in de biologie heeft betekenis behalve in het licht van de evolutie. Hoe zijn alle levensvormen ontstaan in de loop der tijden en hoe kun je dat nu nog steeds waarnemen, Afweer
Bij dit onderwerp leer je hoe het lichaam optreedt tegen ziekte en wat gebeurt er als deze afweer niet meer goed werkt?
Toetsing
Havo bovenbouw kent 7 perioden. Elke periode wordt afgesloten met een toetsweek. In deze weken heb je voor biologie een toets. Tijdens een aantal perioden maak je ook praktische opdrachten die je voldoende moet afronden.
Natuur, leven & technologie
Het bètavak Natuur, Leven & Technologie (NLT) is er speciaal voor leerlingen die kiezen voor een natuurprofiel. Het is een combinatie van de zogenaamde bètavakken (natuurkunde, wiskunde, scheikunde, fysische aardrijkskunde en biologie), waarbij het nadrukkelijk niet de bedoeling is dat je hetzelfde leert als bij die vakken. Bij het vak NLT leer je juist nieuwe dingen over onderwerpen die bij de ‘gewone’ vakken haast niet aan bod komen. Hierdoor kun je de dingen die je bij de bètavakken leert, toepassen en combineren met andere dingen die je al weet.
Bij NLT wordt er gewerkt in modules, zodat ingespeeld kan worden op actuele ontwikkelingen binnen wetenschap en techniek. Je houdt je een aantal weken bezig met een bepaald onderwerp, waar je van alles over leert. Er wordt theoretische kennis opgedaan, maar er is
ook ruimte voor het uitvoeren van experimenten, al dan niet in samenwerking met bedrijven, hogescholen en universiteiten die op deze gebieden werkzaam zijn.
De mogelijkheid om bepaalde modules te kiezen en kennis te maken met moderne technieken en methoden, kunnen bijdragen aan de oriëntatie op (exacte en technische) vervolgstudies. In tegenstelling tot de meeste profiel(keuze)vakken, kent NL&T geen centraal examen, maar wordt het afgesloten met een schoolexamen.
Voorbeelden van dergelijke modules:
✓ Sport prestaties (eetgewoontes in relatie tot de werking van spieren en sportbeoefening;
analyse van het bewegingspatroon van de beenspieren)
✓ Medische beeldvorming (echografie, röntgenfoto’s, CT-, MRI- en PET-scans “zien” van ziektebeelden)
✓ Kernfusie (kernfysica, stralings (bescherming), kern- en fusiereactoren, opslag radioactief materiaal, milieu-eisen)
✓ Klimaatveranderingen (opwarming van de aarde) en luchtvervuiling (aerosolen, smog). We kijken naar de oorzaken (achterliggende mechanismen), de huidige stand van zaken (o.a.
met data van (satellietbeelden) en naar verwachtingen voor de toekomst (computermodellen voor klimaatveranderingen).
✓ De biotechnologische revolutie. Door de razendsnelle toename van onze moleculair biologische kennis (DNA, eiwitten, hersenfuncties) zijn computers onmisbaar geworden voor het opslaan, sorteren, en vergelijken van biologische data. Na het behandelen van een aantal moleculair biologische basistechnieken, gaan we kijken hoe de computer wordt ingezet voor bio-medisch onderzoek en bij het verbeteren en ontwikkelen van biotechnologische producten.
✓ Extreem weer: voorspellen en anticiperen (klimaatmodellen op waarde schatten en er mee werken).
De onderwerpen kunnen dus variëren van de relativiteitstheorie en kennis over het heelal, via nieuwe kunststoffen tot nanotechnologie en kwantumcomputers.
Waarom NLT kiezen?
Het vak NLT geeft een goede voorbereiding op een HBO-vervolgopleiding die past bij de natuurprofielen, omdat veel studies zich juist bezig houden met de toepassingen van de bètavakken. Bovendien laat het vak ook het verband zien tussen de verschillende bètavakken.
Voorbeelden van Hbo-opleidingen, waarbij je je voordeel kunt doen met het vak NLT:
Biotechnologie; Forensisch onderzoek; Elektrotechniek; Scheepsbouwkunde; Civiele Techniek; Luchtvaarttechnologie / Aviation; Medisch Ingenieur; Fysiotherapie; Voeding;
Informatica. Jullie draaien NLT deels samen met leerlingen van het vwo. Dat betekent dat je elke periode keuze hebt uit 3 of 4 NLT modules. Het is de bedoeling dat je je bij je keuze laat leiden door de vervolgstudie die je wilt gaan doen. Je kunt NLT gebruiken om te kijken welke opleiding er bij je past. Aan dat thema zal bij de lessen NLT aandacht besteed worden. Doe er je voordeel mee!
Informatica
Informatica is een vak waarbij zowel theorie als praktijk aandacht krijgen. Het is een vakgebied waarbij heel veel aspecten aan bod komen en dat is ook niet zo verwonderlijk, want informatica is echt overal. Waar je ook komt, wat je ook doet, op iedere vervolgopleiding, informatica wordt overal gebruikt! Die vele aspecten van informatica worden op een praktische manier aangeboden, waarbij de geleerde theorie de praktijk ondersteunt. Dat betekent dat er veel wordt “gemaakt” met behulp van de computer. Waarom gaat het dan allemaal?
Het ondersteunen van mensen in het nemen van beslissingen op basis van de juiste informatie. Ons dagelijks leven is door informatica ingrijpend veranderd. Internetbankieren is normaal geworden, de zelfrijdende auto is er, we automatiseren onze huizen en beurshandel gaat alléén nog maar met computers. We vragen ons bij informatica af wat dat betekent.
Verdere automatisering en robotisering roepen veel vragen op. In hoeverre is dat bankieren via internet veilig en wat gebeurt er met mijn gegevens als ik iets invul op een website? Hoe werken al die chipkaarten eigenlijk en zijn zij wel veilig? Wat komt er allemaal kijken bij de
ontwikkeling van die mooie game en waarom is die zo duur? Nemen de robots ons over?
Enkele vragen waarop je een antwoord formuleert in de informatica-les. Je ziet dus dat het niet alleen maar gaat om programma’s schrijven, maar ook om zaken die liggen op het vlak van psychologie, biologie, taalkunde, economie, filosofie en logica.
Waarvoor heb jij het nodig?
Je hebt veel aan de kennis die je voor dit vak opdoet als je verder wilt met informatica. Er zijn diverse contacten tussen het JPT en de vervolgopleidingen. Daarbij moet je niet alleen denken aan een vervolgstudie informatica, maar ook aan bedrijfskunde, medische informatica of zelfs biologie. Kennis over goed en effectief gebruikmaken van computers is op alle andere vervolgopleidingen een groot voordeel.
ICT is overal!
ICT-toepassingen vind je in alle sectoren van de economie en maatschappij en dus zijn er ook heel veel enthousiaste IT- mensen nodig die in die sectoren werken. Door het toenemende aantal toepassingen zijn er nu en in de toekomst heel veel mensen nodig met een opleiding in deze sector. Ook de beveiliging van geautomatiseerde systemen vraagt om steeds meer mensen, omdat het aantal systemen steeds maar toeneemt evenals de aanvallen daarop.
Kortom een veelzijdig vak met veel doe-momenten!
Meer weten?
Neem een kijkje op https://www.instruct.nl/kiesinformatica/ waar je kunt zien wat informatica-leerlingen doen in de lessen. Maar de beste informatie krijg je misschien wel van leerlingen die zelf met het vak bezig zijn! Vraag maar eens naar de websites die ze hebben gemaakt of naar die eigengemaakte games of apps. Je mag natuurlijk ook de docenten aanspreken over zijn mooie vak!
Het vak informatica wordt niet afgesloten met een centraal eindexamen, maar met een schoolexamen.
Op de site http://www.kiesjestudie.nl/studierichtingI04-Informatica.html lees je welke vervolgopleidingen beschikbaar zijn voor informatica. Ook staan op deze site verwijzingen naar andere bronnen van informatie over het vak en de toepassingen van informatica.
