Natuur en Techniek Leerlingkenmerken meer invloed op prestaties dan schoolkenmerken
onder de loep
Gebruik methode(n) voor Natuur en Techniek Gemiddelde lestijd besteed aan Natuur en Techniek
66%
15%
19%
100 90 80 70 60 50 40 30 20 Methode(n) en thema's/ 10 projecten zijn in gelijke
0
groep 1-2 groep 3 groep 4 groep 5 groep 6 groep 7 groep 8
mate leidend
VERWACHT BRUGKLAS-
NIVEAU NL ALS
THUISTAAL
JONGENS
N&T TOEKOMST
MANNELIJKE LEERKRACHT
GEDEELTELIJKE INTEGRATIE LESINHOUD
N&T BELANG VERWACHT
BRUGKLAS- NIVEAU
NL ALS THUISTAAL
VRIJETIJDS- BESTEDING
N&T PERCENTAGE
LEERLINGEN ZONDER GEWICHT
NL ALS THUIS-
TAAL
COMPUTER LOKAAL
VERTRAGING
N&T N&T
VERTRA-
BELANG MOEILIJK
GING
LEERJAAR
kennis onderzoeksvaardigheden ontwerpvaardigheden
Thema's/projecten Methode(n) zijn leidend
voor het aanbod zijn leidend voor het
aanbod P10 GEM. P90
opdracht 'Knikkers te koop' opdracht 'Fietsbel'
opdracht 'Knikkerbaan individueel' opdracht 'Uilenpost'
Attitude van leerlingen overwegend positief
opdracht 'Knikkerbaan groep'
Meisjes Jongens
N&T belang N&T belang
Verschil vroeger en nu Verschil in onderwijsaanbod, prestaties en
attitude van leerlingen op voorhoedescholen
N&T plezier N&T plezier
• Opgaven voor Natuurkunde en techniek en Biologie zijn
en representatieve scholen
ongeveer even goed gemaakt als vroeger.
N&T moelijk N&T moelijk
• Opgaven voor Aardrijkskunde zijn minder goed gemaakt.
N& toekomst N& toekomst
Aantal opgaven is echter te klein voor harde conclusies.
onderwijsaanbod kennistoets
Verschillen in kennis, onderzoeks- en ontwerpvaardigheden
algemene kennis N&T
onderzoeksvaardigheden experiment opzetten
data verzamelen
data analyseren onderwijsaanbod
conclusies trekken
kennistoets
praktische opdrachten ontwerpvaardigheden
probleem vertalen naar eisen attitude
ontwerp uitvoeren
voorhoedeschool ontwerp testen en aanpassen
hoogvaardige leerlingen laagvaardige leerlingen
2008 en 2010 2015-2016NL ALS THUISTAAL
WERKGROEP/
COÖRDINATOR N&T
N&T
MOEILIJK METHODE VRIJTIJDS-
BESTEDING N&T
TOETSEN
N&T BELANG
AANTAL MINUTEN
representatieve school praktische opdrachten
attitude
[Tekst bij infographic]
Natuur en Techniek onder de loep
Aanbod basisscholen
Gemiddeld besteden scholen in de groepen 1 tot en met 4 bijna driekwartier per week aan Natuur en Techniek. In groep vijf tot en met acht is dat bijna een uur. De verschillen in tijdsbesteding tussen scholen is echter groot. Ook de invulling van het onderwijs verschilt. Op de meeste scholen is het gebruik van een methode leidend voor het onderwijsaanbod: 66% van de scholen gebruikt één of meerdere methoden voor onderwijs in Natuur en Techniek, 15% werkt daarnaast aan de hand van thema’s en projecten en 19% van de scholen gebruikt methoden én werkt met thema's en projecten.
De attitude van leerlingen ten opzichte van Natuur en Techniek is overwegend positief. Waar meisjes en jongens evenveel belang hechten aan Natuur en Techniek, hebben jongens er iets meer plezier in en zien zij er ook meer toekomst voor zichzelf. Jongens en meisjes vinden beiden Natuur en Techniek best moeilijk.
Prestaties van leerlingen
Er zijn verschillen in kennis-, onderzoeks- en ontwerpvaardigheden als het gaat om hoogvaardige leerlingen en laagvaardig leerlingen. De algemene kennis van laagvaardige leerlingen is lager.
Daarnaast hebben laagvaardige leerlingen meer moeite met het analyseren van data.
Hoogvaardige leerlingen blinken vooral uit in ontwerpvaardigheden. Daarbij gaat het om het vertalen van problemen in eisen, het uitvoeren van een ontwerp en het ontwerp testen en
aanpassen. Maar ook hoogvaardige leerlingen hebben moeite met de onderzoeksvaardigheden ‘het opzetten van een experiment’ en ‘het trekken van conclusies’.
Leerlingkenmerken meer invloed op prestaties dan schoolkenmerken
De prestaties in het peilingsonderzoek zijn gemeten aan de hand van kennisvragen. Met praktische opdrachten zijn de onderzoeksvaardigheden (opdracht ‘Knikkerbaan individueel’, ‘Knikker te koop’
en ‘Knikkerbaan groep’) en ontwerpvaardigheden (opdracht ‘Fietsbel’ en ‘Uilenpost’) gemeten.
Vooral kennis van Natuur en Techniek wordt in grote mate beïnvloed door leerlingkenmerken. Het verwachte brugklasniveau speelt een rol, of er Nederlands wordt gesproken als thuistaal, het geslacht (jongens scoren bij kennis hoger) en of een leerling een toekomst voor zichzelf ziet in Natuur en Techniek. Bij de onderzoeks- en ontwerpvaardigheden spelen deze kenmerken tevens een rol, maar ook aanbodkenmerken zijn hier van invloed. Zo blijkt het voor ontwerpvaardigheden uit te maken of er een werkgroep of een coördinator Natuur en Techniek binnen de school is. Maar ook voor onderzoeks- en ontwerpvaardigheden blijkt het onderwijsaanbod slechts beperkt van invloed.
Verschil vroeger en nu
Als we de resultaten van 2008 en 2010 vergelijken met de resultaten in schooljaar 2015-2016, vinden we weinig verschil in de prestaties van leerlingen. De opgaven voor Natuurkunde en techniek en Biologie zijn ongeveer even goed gemaakt als vroeger. De opgaven voor aardrijkskunde zijn minder goed gemaakt. Het aantal opgaven is echter te klein voor harde conclusies.
Verschil tussen voorhoede en representatieve scholen
In dit peilingsonderzoek hebben we 20 voorhoedescholen onderzocht. Dit aantal is te klein om harde uitspraken te doen over absolute verschillen tussen deze scholen en representatieve scholen.
De voorhoedescholen hebben een rijker onderwijsaanbod voor Natuur en Techniek, dat is wel te zien. De prestaties en attitude van leerlingen van voorhoedescholen verschillen niet van andere leerlingen.
