Prik Jaargang 41
Prik Jaargang 41
JONGENS VERSUS MEISJES
Het begon met Betty…
Enkele maanden geleden kreeg de 86-jarige Louis van zijn buurman een kleurrijke tuinkabouter. Hij gaf Betty een plekje in zijn voortuin, waar ook al twee andere kabouters stonden. Eén klein detail: het was een schaars geklede kabouter. Stenen Betty stond namelijk met haar borsten bloot in de voortuin van Louis. Deze kreeg bezoek van de stadswachten. Een buurvrouw had geklaagd bij de gemeente omdat ze de kabouter een geval van openbare zedenschennis vond. De tuinkabouter die in vol ornaat van de zon stond te genieten, moest uit de tuin worden verwijderd, want het sexy figuurtje was onaanvaardbaar voor haar en voor de buurt, stelde ze. Kinderen die voorbij wandelen of fietsen zouden er geërgerd door kunnen geraken. Tenzij Louis de topless kabouter zou aankleden. Maar dat was hij niet van plan. En hem achter de woning zetten in de achtertuin, zoals de gemeenschapswachten aangaven, wou Louis ook niet doen. Betty hoorde thuis in zijn voortuin.
Wat betekent volgens jou ‘openbare zedenschennis’ ?
(zoek het eventueel eens op)
………
………
………
………
De vrouw had melding gemaakt van de kabouter op de stadswebsite. Er was dus geen officiële klacht ingediend bij de politie. De gemeente stuurde dan ook niet de politie op de man af en liet hen ook geen GAS-boete uitschrijven. Ze wilden echt niet zo preuts zijn omwille van een voortuinkabouter.
• Is dit volgens jou een geval van “openbare zeden- Schennis” ? Waarom wel / niet ?
• Begrijp jij dat er aanstoot wordt genomen aan de naakte tuinkabouter?
• Gaat dit te ver of moet het kunnen?
• Wat moet Louis volgens jou doen met de tuin- kabouter ? Leg uit waarom je er zó over denkt.
• Moet Louis volgens jou een gasboete krijgen ?
Waarom wel / niet ? Indien ja, hoeveel zou hij dan volgens jou moeten betalen ? Wat is volgens jou een aanvaardbaar bedrag ?
Prik Jaargang 41
Ondertussen was er ook ophef ontstaan over een voortuin in Mechelen. Hier staat niet alleen het tweelingzusje van de exhibitionistische puntmutsdrager, maar ze krijgt bovendien het gezelschap van twee mannelijke collega’s én er staan ook beelden van fallussen met een strikje aan (zie afbeelding p. 1). Sommige buren kunnen ermee lachen, anderen vinden de ornamenten ongepast en willen ze gewoon zien verdwijnen.
De preventieschepen vindt bovendien het naakt “niet fatsoenlijk”. De eigenares verdedigde zich door te stellen dat kinderen op televisie veel meer zien. Ze vindt de tuinkabouters tof en haar eigen kleinkinderen kunnen ermee lachen.
De kabouters werden enkele dagen later gefatsoeneerd. Ze kregen bh’s
en mutsen.
• Hoe zou jij reageren mocht dit de tuin van je buren zijn ? Zou je ermee
kunnen lachen of vind je dit eveneens onfatsoenlijk ?
• Zou je, indien je vindt dat dit niet gepast is, melding maken of klacht indienen
• Vind je dat kinderen of jongeren volgens jou zelf het recht hebben om melding ? te maken of klacht in te dienen ? Of moeten hun ouders dat doen ?
• Klopt het dat kinderen op televisie of via sociale media (veel…?) meer te zien krijgen dan een naakte tuinkabouter ?
• Wat zouden nog redenen (goede argumenten) kunnen zijn om de naakte kabouters toch in de voortuin te laten staan ?
• Wat vind je van bovengenoemde oplossing om de kabouters deels aan te kleden ?
Maar kan naakt in een tuin wel openbare zedenschennis zijn? In theorie wel, maar in de praktijk is de kans bijzonder klein dat je ervoor wordt veroordeeld. Afbeeldingen van naaktheid en zelfs van erotische handelingen zijn op zich niet strafbaar. Ze zijn pas strijdig met de goede zeden wanneer ze, en we citeren even het Hof van Cassatie, ‘uitsluitend erop gericht zijn de zinnelijke gevoelens van degene die ze bekijkt buitenmatig te prikkelen of, wegens de vicieuze of tegennatuurlijke
Prik Jaargang 41
gedragingen of houdingen op seksueel gebied die zij voorstellen, het schaamtegevoel van de gezond denkende doorsnee burger kwetsen.’ Kortom, niet de naaktheid op zich is een probleem. Echter, als mensen er buitensporig door worden geprikkeld, dan is er wel een probleem. De wetgever heeft gelukkig een veiligheid ingebouwd: het beeld moet de gemiddelde burger kwetsen of choqueren.
• Wat vind je van deze wetgeving? Leg uit waarom je er zo over denkt.
• Wat vind je van de veiligheid die in de wet is ingebouwd ? Is dit subjectief volgens jou?
Maar goed ook, dat het niet voldoende is dat één iemand zich door het beeld gekwetst voelt. Als dat zo zou zijn, zouden tijdschriften, kranten en heel wat musea moeten opdoeken. De verwijzing naar de gemiddelde burger maakt het voor kunstenaars, cartoonisten en stand-upcomedians beter voorspelbaar wat kan en niet kan. En gelukkig ook voor Manneken Pis, -die in Brussel vaak open en bloot zijn piemeltje toont aan de honderden voorbijgangers en evenveel fotografen-, valt deze onder de noemer artistieke vrijheid, en is dit geen strafbaar feit. Wat denk jij hiervan? Ken je nog voorbeelden van “bloot in het openbare leven” ?
De tijdgeest en de context zijn doorslaggevend. De gemiddelde burger neemt vandaag geen aanstoot aan de David van Michelangelo. Zo is ook de kans klein dat een rechter oordeelt dat je de gemiddelde burger in 2021 overdreven prikkelt door een tuinkabouter met blote borsten of een betonnen bosnimf of bronzen beeld, dus afbeeldingen die je wel vaker in de Vlaamse tuinen aantreft.
Prik Jaargang 41
• Zijn deze naaktbeelden vergelijkbaar met de tuinkabouters ? Zouden ze mensen kunnen choqueren of prikkelen ? Of gaat dit eerder om
kunst ?
Wat openbare zedenschennis is, hangt af van de maatschappelijke normen. Een van de bekendste gevallen van openbare zedenschennis in ons land, het Masscheroen-vonnis in 1968 tegen Hugo Claus, lijkt vandaag compleet van de pot gerukt – al was er toen al fel protest tegen het vonnis. Claus werd door de rechtbank in Brugge veroordeeld tot vier maanden gevangenis en een geldboete van 10 Belgische frank (nu 0,25 euro) nadat hij drie naakte mannen als de Heilige Drievuldigheid had opgevoerd in Masscheroen, zijn versie van het wagenspel Mariken van Nieumeghen. De heilige Drievuldigheid is het geloof dat de ene God bestaat in drie Personen, de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Later werd die effectieve straf wel omgezet in een voorwaardelijke straf.
Prik Jaargang 41 Soms komt de
verontwaardiging uit
onverwachte hoek. In 2002
diende Dennis Burkas, beter bekend als pornoproducent Dennis Black Magic, een klacht in voor openbare zedenschennis tegen de pornotentoonstelling Porn ar(t)ound the world in het Mechelse kunstencentrum Nona. De onderzoeksrechter nam toen zes werken in beslag. Burkas wou aanklagen dat hij zich als pornoproducent aan strengere regels moest houden dan een kunstencentrum. Er kwam uiteindelijk geen veroordeling.
Anno 2020 doet naakt in voortuinen vooral verkopen. Het tuincentrum in Turnhout waar de tuinkabouter van Louis Poels vandaan komt, kon de vraag om het beeldje een tijdje niet meer volgen.
• Kan jij je inbeelden dat met dit nieuws de verkoop van de naakte tuinkabouter zo stevig is gestegen?
Waarom gaan mensen nu plots kabouters in hun voortuin plaatsen ? Zou jij dat ook doen ? Of
hebben jij of je ouders er reeds eentje gekocht ?
