Vraag nr. 25 van 19 februari 1996
van de heer BART VANDENDRIESSCHE Gravensteen Gent – Eigendom en restauratie
Sinds 1887 is de stad Gent samen met de staat eigenaar van het Gravensteen in Gent. Door de staatshervor-ming is dit medeëigendom van de staat overgedragen aan de Vlaamse overheid.
De federale overheid heeft nog een schuld inzake de restauratie van het kasteel, daterend van voor de over-dracht. Op korte termijn zijn heel wat restauratiewer-ken noodzakelijk.
1. Heeft de minister een vraag ontvangen van het stadsbestuur van Gent tot integrale overname van het Gravensteen ?
2. Heeft de minister in voorkomend geval reeds beslo-ten op dit aanbod in te gaan ? Zo neen, overweegt de minister bijkomende middelen uit te trekken voor restauratie van dit historisch patrimonium ? 3. Neemt de Vlaamse overheid als rechtsopvolger van
de federale staat de schuld van 49 miljoen frank over, ten gevolge van restauratie in het verleden ? Zo neen, waarom niet ?
N.B. : Deze vraag werd eveneens gesteld aan de heer Luc Martens, Vlaams minister van Cultuur, Gezin en Welzijn.
Antwoord
Dit onderwerp kan niet worden losgekoppeld van het ruimere probleem van de overdrachten naar aanleiding van de staatshervorming en de wettelijke context ervan. Artikel 12 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen bepaalde :
"De roerende en onroerende goederen van de Staat, zowel van het openbaar als van het privaat domein, die onmisbaar zijn voor de uitoefening van de bevoegdhe-den van de gewesten en gemeenschappen, worbevoegdhe-den aan deze zonder schadeloosstelling overgedragen."
Voor deze overdrachten werd dus het criterium van de onmisbaarheid voor de uitoefening van de overgedra-gen bevoegdheden gehanteerd. Het monumentaal karakter van een onroerend goed werd niet als criteri-um voor overdracht aangewezen.
In deze zin werd op 25 januari 1985 beslist de monu-menten niet over te dragen naar de gemeenschappen en gewesten, voor zover ze niet voldeden aan de bepa-lingen van het bovenvermeld artikel 12. De helft van de volle eigendom van het Gravensteen werd derhalve niet overgedragen naar de Vlaamse Gemeenschap. De Belgische Staat is nog steeds eigenaar van de helft, de stad Gent is eigenaar van de andere helft.
In 1991 werd dit standpunt bevestigd, maar toch wer-den enkele individuele monumenten als overdraagbaar b e s t e m p e l d . In de werkgroep die de besluitvorming van het Overlegcomité ter zake voorbereidt, werd op 14 november 1995 een lijst voorgelegd met vermelding van enerzijds over te dragen en anderzijds federaal te
behouden monumenten. Het Gravensteen komt voor op de lijst van de over te dragen monumenten, maar de precieze eigendomssituatie wordt nog grondig zocht ter voorbereiding van de overdracht. Dit onder-zoek wordt gecoördineerd door het Hoofdbestuur van de Domeinen, bij het ministerie van Financiën.
In de werkgroep "overdracht gebouwen" werd recente-lijk een akkoord bereikt met betrekking tot de over-dracht van het Gravensteen naar het Vlaams Gewest. De door het Vlaams parlementslid aangehaalde schuld-situatie bestaat tussen de stad Gent en de Regie der Gebouwen, die optreedt voor de federale overheid, volgens een afspraak waarin de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest geen partij zijn. Ik zie geen enkele reden waarom de Vlaamse Gemeenschap deze aan haar vreemde schuld zou overnemen naar aanlei-ding van de overdracht.
Een rechtstreekse en expliciete vraag van de stad Gent tot integrale overname van het Gravensteen door de stad eens de overdracht is gerealiseerd, werd niet ont-vangen.
Wanneer dit monument zal zijn overgedragen, zal het probleem van de restauratie worden onderzocht. Dit is echter in eerste instantie een dossier van de Vlaamse minister van Cultuur, Gezin en Welzijn, die bevoeghe-den inzake Monumentenzorg uitoefent. Meer algemeen werd voor een twaalftal cultuurhistorische monumen-ten die in aanmerking kunnen komen voor overdracht, opdracht gegeven de kosten van renovatie en onder-houd alsmede eventuele baten te ramen voor een periode van vijf jaar, met aandacht voor bezwarende elementen die de overdracht van een bepaald goed mogelijk minder opportuun maken, te meer daar de meeste van deze monumenten door de federale over-heid werden verwaarloosd. Zelfs bij overdracht zullen deze kosten moeten worden getoetst aan de beschikba-re kbeschikba-redieten, en het stellen van prioriteiten kan niet worden uitgesloten.
