RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO
NTC-vo-locatie, verbonden aan FIS, Oberursel Campus en Wiesbaden Campus, Duitsland
School : NTC-vo Frankfurt International School (FIS)
2
Inhoud
1 INLEIDING ... 5
2 KWALITEITSPROFIEL ... 7
3 BESCHOUWING ... 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT ... 15
4
1 INLEIDING
De Inspectie van het Onderwijs bezocht op 14 en 15 mei 2013 NTC-VO,
verbonden aan de Frankfurt International School (FIS), in Oberursel in Duitsland in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, de voorwaarden voor kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het
schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn;
Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, waaronder de schoolgids 2012-2013, het schoolplan 2011-2015, opbrengstgegevens over de laatste jaren, het document Kwaliteitszorg op FIS en het overzicht NTC-Voortgezet Onderwijs FIS;
Analyse van diverse documenten die tijdens het bezoek zijn opgevraagd;
Schoolbezoek, waarbij in twee klassen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal;
Gesprek met de coördinator over de kwaliteit van de indicatoren;
Gesprekken met leerlingen, leraren en ouders;
Gesprek met de Principal van de Upper school;
Gesprek met de verantwoordelijke voor het First Language Program op FIS.
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de managing board (verantwoordelijke voor First Language Program en business manager) en de coördinator NTC-onderwijs.
6
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de
toegevoegde indicatoren betrokken.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
2 KWALITEITSPROFIEL
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijn bepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag
worden verwacht. . ●
1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding. ●
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op
vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving.
1 2 3 4
2.1 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de
onderbouw voldoen aan de kerndoelen ●
2.2 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de
bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. ●
2.3 De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze
leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.
1 2 3 4
3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. ● 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. ● 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. ●
8
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen.
1 2 3 4
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. ●
4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. ●
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. ● 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. ● 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. ●
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1 2 3 4
6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de
onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. ●
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. ●
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van leerlingen
7.3 De school gebruikt informatie van scholen en instellingen waar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen. ●
●
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. ●
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. ●
8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. ●
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. ●
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. ● 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. ● 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. ● 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. ● 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van de examens en van andere
toetsinstrumenten. ●
9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. ●
Kwaliteitsaspect 10: De voorwaarden voor zorg voor kwaliteit zijn aanwezig
1 2 3 4
10.1 De schoolleiding/het NTC-bestuur stuurt de schoolontwikkeling
inclusief de kwaliteitszorg aan. ●
10.2 De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs,
zoals geformuleerd in het schoolplan. ●
Naleving
ja nee N1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N2b In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan
de daarvoor gestelde minima. ●
10
3 BESCHOUWING
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op de NTC-locatie, verbonden aan FIS, Oberursel in Duitsland en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de
inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.
Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven.
Uitgangssituatie
De FIS is een internationale onderwijsvoorziening voor leerlingen van 3 tot 18 jaar. De FIS in Oberursel bestaat uit een Primary school (peutergroep en groep 1 tot en met 3), Elementary school (groep 4 tot en met groep 7) en een Upper school (groep 8 primair onderwijs tot en met klas 6 van het voortgezet
onderwijs). Daarnaast is er een nevenvestiging in Wiesbaden, FIS Wiesbaden Campus voor leerlingen in de leeftijd van de peutergroep tot en met groep 7.
Sinds 1999 is het Nederlandse taal en cultuuronderwijs opgenomen in het curriculum van FIS. Samen met Zweeds, Koreaans en Japans is het ondergebracht in het First Language Program, een programma voor
moedertaalonderwijs. Vanaf groep 8 (grade 6) is het NTC-onderwijs volledig geïntegreerd in het programma van de school en heeft de leerkracht de
beschikking over een eigen lokaal. Voor groep 4 tot en met groep 7 geldt dat het NTC-onderwijs tijdens schooltijd in een zogenaamd language block wordt
gegeven, gedeeltelijk in plaats van Duits.
In totaal volgen 45 leerlingen NTC-onderwijs, 25 leerlingen in het primair onderwijs, 20 leerlingen in het voortgezet onderwijs. Leerlingen in het
voortgezet onderwijs kunnen het vak Nederlands afsluiten met een IB-examen.
Afgelopen jaren heeft een aantal wisselingen in het lerarenteam plaatsgevonden.
Op dit moment zijn drie bevoegde leerkrachten aan het NTC-onderwijs verbonden, twee voor groep 4 tot en met 7 en één leerkracht, die sinds dit schooljaar benoemd is voor de lessen aan groep 8 en aan alle klassen van het voortgezet onderwijs. Ook is vorig jaar een coördinator benoemd, zij is tevens één van de twee leerkrachten in groep 4 tot en met 7.
Bestuurlijk valt het onderwijs binnen de structuur van de FIS; er is een coördinator voor het First Language Program, dit is een staffunctie. In het primair onderwijs leggen de NTC-leerkrachten verantwoording af aan de principal van de Elementary school, in het voortgezet onderwijs gebeurt dit aan de principal van de Upper school.
Dit rapport gaat over het voortgezet onderwijs (grade 7 tot en met grade 12).
Over het inspectiebezoek aan het primair onderwijs deel van de school
verschijnt een apart rapport. In februari 2009 bezocht de inspectie de FIS voor het laatst.
Algemeen beeld
De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het voortgezet NTC-onderwijs op de FIS als voldoende tot goed. Wel ziet de inspectie nog enkele verbeterpunten voor de school.
12
constateert de inspectie hier nog risico's. Met het aanstellen van een coördinator voor het NTC-onderwijs is veel verbeterd in de continuïteit van het onderwijs.
Ook is de plek van het First Language Program sinds enkele jaren meer
onderdeel geworden van het totale onderwijs aan FIS. Dit schooljaar is, na een tussenjaar waarin leerlingen op FIS het IB-examen niet via FIS maakten, een nieuwe bevoegde en ervaren leerkracht voor het voortgezet onderwijs aangesteld. Hierdoor is het aanbod van het IB-programma Nederlandse taal weer versterkt. Als verbeterpunten ziet de inspectie de wijze waarop de schoolleiding de kwaliteitszorg aanstuurt en als onderdeel daarvan het regelmatig evalueren van het onderwijsleerproces. De schoolleiding geeft zelf ook aan dat dit nog een grijs gebied is en de verschillende
verantwoordelijkheden nog onvoldoende zijn uitgewerkt.
Gezien het kwaliteitsprofiel valt de school onder de reguliere
toezichtssystematiek van de inspectie. Dit betekent dat de inspectie de school in principe over vier jaar weer bezoekt met een kwaliteitsonderzoek.
Toelichting Opbrengsten
De school heeft een aanbod voor de onderbouw en de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Leerlingen kunnen Nederlands als eindexamenvak kiezen en dit afsluiten met een IB-examen op twee niveaus. Aangezien het afgelopen jaar de begeleiding naar het IB-examen en de afname van dit examen buiten de school verliep, kan de inspectie de examenresultaten niet beoordelen. Vanaf dit schooljaar zijn het IB-programma en de examens weer een integraal onderdeel van het totale programma. De inspectie concludeert aan de hand van de resultaten van de methode onafhankelijke toetsen die de school afneemt, dat leerlingengeen onnodige vertraging oplopen.
Onderwijspraktijk
Het leerstofaanbod voldoet aan de wettelijke vereisten. De leerkracht heeft het afgelopen jaar het aanbod aangevuld met actuele onderdelen en heeft het IB- programma ontwikkeld. In tegenstelling tot NTC-onderwijs in het primair onderwijs op FIS, is in het voortgezet onderwijs ruim voldoende onderwijstijd ingeroosterd. Het vak Nederlands maakt integraal onderdeel uit van het totale programma. Er is geen uitval en geen ongeoorloofd verzuim van leerlingen. Wel is de situatie kwetsbaar aangezien er slechts één leerkracht is voor het
voortgezet onderwijs. Bij ziekte of afwezigheid is geen adequate vervanging aanwezig maar wordt de klas opgevangen door een andere (niet-
Nederlandstalige) FIS-leerkracht.
De inspectie beoordeelt het didactisch handelen als voldoende tot goed. De uitleg is heel duidelijk en in de groepen heerst een prettig werkklimaat. De leerlingen zijn actief betrokken en krijgen op hen afgestemde leerinhouden, instructie en verwerking. Dit is uitgewerkt in de weektaken, die leidend zijn voor de lessen en het huiswerk. De differentiatie in instructie kan planmatiger uitgewerkt worden, op dezelfde manier als dat voor de differentiatie in
leerinhouden en verwerking gebeurt.
Met methodegebonden en methode-onafhankelijke toetsen wordt de
ontwikkeling van elke leerling nauwgezet gevolgd en geanalyseerd. Het primaire proces van leren en lesgeven is nauw verweven met de zorg die leerlingen individueel nodig hebben. De zorg wordt, indien nodig, uitgevoerd in overleg met de vaste leerkracht van de betreffende leerling en met de ouders. De lijnen tussen de ouders, de coördinator en leerkrachten zijn kort. De communicatie vanuit school verloopt vlot en goed. Ouders voelen zich betrokken en zijn
tevreden over de lessen en over de resultaten van hun kinderen. Terugkoppeling van de resultaten en voortgang van de leerlingen is integraal onderdeel van het rapport dat leerlingen op FIS twee keer per jaar ontvangen.
Kwaliteitszorg
Voor het systeem van kwaliteitszorg geldt dat dit ten opzichte van het laatste inspectiebezoek verbeterd is, maar nog steeds enkele verbeterpunten kent. Met het aanstellen van een coördinator voor het NTC-onderwijs is veel verbeterd in de continuïteit van het onderwijs. Ook is de plek van het First Language Program sinds vorig schooljaar meer onderdeel geworden van het totale onderwijs aan FIS. De school heeft goed inzicht in haar leerlingenpopulatie en verbindt hieraan concrete conclusies voor de inrichting van haar onderwijs. Het dit schooljaar uitgewerkte leesbeleid is hier een voorbeeld van. Het jaarlijks evalueren van de resultaten van het onderwijs gebeurt op leerling-, groeps- en sinds twee jaar ook op schoolniveau. Naast de cito-scores worden hierin ook de
referentieniveaus betrokken.
Als verbeterpunten ziet de inspectie de wijze waarop de schoolleiding de kwaliteitszorg aanstuurt (10.1) en als onderdeel daarvan het regelmatig
evalueren van het onderwijsleerproces (9.3). De schoolleiding geeft zelf ook aan dat dit nog een grijs gebied is en de verschillende verantwoordelijkheden nog onvoldoende zijn uitgewerkt. In de Upper School is het anders geregeld dan in de Elementary School. Door de specifieke plaats van het NTC-onderwijs binnen de FIS is het systeem van kwaliteitszorg voor de FIS niet hetzelfde als voor het NTC-onderwijs. Het First Language Program heeft de afgelopen jaren een veel duidelijke plek binnen de FIS gekregen, er wordt ook veel meer samengewerkt en aan samenhang voor de leerlingen gewerkt. Een volgende stap is het eenduidig uitwerken van het aansturen van de kwaliteitszorg en het planmatig evalueren van het onderwijsleerproces.
De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Jaarlijks maakt zij een activiteitenkalender op basis van het schoolplan en in het activiteitenverslag aan het einde van het schooljaar geeft zij weer wat gerealiseerd is. In het afgelopen schooljaar is onder andere gewerkt aan het verbeteren en vastleggen van het leesbeleid, aan een andere intake procedure voor nieuwe leerlingen, aan het stelselmatig monitoren van vertrekkende leerlingen en aan een onderwijskundig rapport. Specifiek voor het voortgezet onderwijs geldt dat met name gewerkt is aan het IB-programma. Ten slotte informeert de school belanghebbenden, waaronder de ouders, de subsidiegever en de betrokkenen van FIS, voldoende over de kwaliteit van haar onderwijs.
14
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT
Bijdit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode kan de school in de steekproef vallen van de jaarlijkse bevraging van de
eindopbrengsten.
