RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO NTC ZAGREB
School : NTC-VO Zagreb Plaats : Zagreb, Kroatië BRIN-nummer : 31BZ
Datum schoolbezoek : 24 februari 2016 Datum vaststelling : 7 juli 2016
2
Inhoud
1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7
3 Beschouwing 11
4 Vervolg van het toezicht 15
4
1 Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-VO Zagreb, Kroatië in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
Op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Doorgaans is dit alleen bij onafhankelijk onderzoek door derden het geval.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan een activiteitenverslag over het schooljaar 2014/2015 toegestuurd. De inspectie heeft de informatie uit deze documenten bij de oordeelsvorming betrokken.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn;
• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie- activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd of die tijdens het bezoek zijn ingezien;
• Schoolbezoek, waarbij in de klas 1VO de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van een les Nederlandse taal;
• Gesprekken met de coördinator over de kwaliteit van de indicatoren;
• Gesprekken met het bestuur, leerlingen, leraren en ouders.
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur.
6
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de
toegevoegde indicatoren betrokken. In de rapporten vanaf schooljaar 2013-2014 is hierin voor iedere bezochte ntc-school apart informatie opgenomen over de aanpak en de gevolgen van de bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in het buitenland vanaf januari 2014.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
2 Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijn bepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag
worden verwacht. . ●
1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding. ●
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op
vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving.
1 2 3 4
2.1 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de
onderbouw voldoen aan de kerndoelen ●
2.3 De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze
leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.
1 2 3 4
3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. ● 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. ● 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. ●
8
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen.
1 2 3 4
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. ●
4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. ● 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. ●
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. ● 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. ● 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. ●
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1 2 3 4
6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de
onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. ●
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. ●
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van leerlingen ●
7.3 De school gebruikt informatie van scholen en instellingen waar
de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. ●
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. ●
8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. ●
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. ●
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. ● 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. ● 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. ● 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. ● 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. ●
Naleving
ja nee N1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N2b In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan
de daarvoor gestelde minima. ●
10
3 Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op NTC-VO Zagreb, Kroatië en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven.
Uitgangssituatie
Het NTC-onderwijs in Zagreb is sinds 2006 aangesloten bij de Stichting NOB.
Daarvóór vonden op een meer informele basis Nederlandse taallessen plaats.
Met ingang van 2012 verzorgt de school ook lessen voor het voortgezet onderwijs. Vorig jaar hebben voor het eerst twee leerlingen een VO-examen gedaan.
De NTC-school in Zagreb is klein en telt tijdens het inspectiebezoek in totaal 16 leerlingen uit 12 gezinnen, waarvan drie leerlingen in het voortgezet onderwijs zitten. Een vierde leerling uit groep 8 doet mee met de leerstof van het voortgezet onderwijs.
Alle leerlingen zijn afkomstig uit tweetalige gezinnen (Nederlands-Kroatisch), waarbij soms een derde taal (Engels) als taal tussen de ouders wordt gesproken.
Tenminste een van de ouders spreekt Nederlands met hun kinderen, de mate waarin varieert echter sterk per gezin. Dat betekent dat de school met veel verschillende niveaus van Nederlandse taalbeheersing te maken heeft.
Het team bestaat ten tijde van het inspectiebezoek uit vier leraren, waarbij de leraar voortgezet onderwijs ook coördinerende taken voor de school als geheel vervult. Zij volgt een bekwaamheidstraject dat is opgezet met behulp van de Stichting NOB. Vanwege zwangerschapsverlof van de leraar/coördinator neemt een leraar die in Zagreb betrokken is bij het Nederlands op universitair niveau tijdelijk de lessen voortgezet onderwijs waar. Het bestuur bestaat uit twee leden, met een vacature voor de functie van penningmeester.
De meeste lessen vinden op maandag en woensdag na schooltijd plaats in de Amerikaanse School in Zagreb. De peuters en kleuters krijgen op woensdag les in een peuterspeelzaal/kleuterschool.
Binnen de kleine Nederlandse gemeenschap zijn de lijnen kort, iedereen kent elkaar. Dit biedt voordelen maar ook nadelen, bijvoorbeeld omdat er al gauw de schijn van belangenvermenging kan optreden. De betrokkenheid van de ouders bij de Nederlandse lessen is hoog, zoals onder andere bleek bij een in februari gehouden ouderavond over de ontwikkelingen binnen de school. Het feit dat er sprake is van een kleine en betrokken Nederlandse gemeenschap stelt hoge eisen aan een zorgvuldige communicatie vanuit het bestuur en ook binnen de Nederlandse gemeenschap. We hebben de indruk dat alle partijen dit inderdaad bewaken.
Aanpak en gevolgen bezuinigingen
12
reserves. Geen van de ouders heeft een vergoeding voor de Nederlandse taallessen vanuit de bedrijven waarvoor zij werkzaam zijn, waar dit eerder wel het geval was. De school heeft ook geen leerlingen meer waarvan de ouders bij de Nederlandse ambassade in Zagreb werken. Relatief veel ouders zijn
zelfstandig gevestigd met een eigen bedrijf. Dat betekent dat de school alleen een wat lager tarief in rekening kan brengen en dat bovendien
kortingsregelingen van toepassing zijn voor gezinnen met meerdere leerlingen.
Desondanks zijn de financiën voor veel ouders een probleem. Een aantal ouders is om deze redenen ook afgehaakt, of laat hun kinderen pas op een oudere leeftijd aan de Nederlandse lessen deelnemen. Enkele jaren geleden telde de school nog ruim 25 leerlingen.
Het bestuur probeert de uitgaven zoveel mogelijk te beperken omdat het niet of nauwelijks lukt om alternatieve inkomstenbronnen via bijvoorbeeld sponsoring te vinden. In dat kader is het een voordeel dat de Amerikaanse school gratis twee lokalen ter beschikking stelt, dit is echter sinds enige tijd maar voor 2½ uur lestijd per dag. Het bestuur zag zich bovendien twee jaar geleden
gedwongen een nieuwe, gehuurde locatie te vinden voor de peuters en kleuters, toen bleek dat de nieuwe ambassadeur niet langer bereid was om toe te staan dat deze lessen in het basement van de residentie plaatsvonden.
De financiële situatie is kortom fragiel, waarbij de school voorlopig nog kan interen op de relatief ruime, eerder opgebouwde reserves. Er lijkt een stabilisatie op te treden bij de huidige leerlingenaantallen. Voor een meer gezonde bedrijfsvoering is het nodig dat het leerlingenaantal weer op het
eerdere niveau terugkomt. Met het bestuur is gesproken over mogelijkheden om hiervoor kansen te creëren.
Algemeen beeld
Het NTC-onderwijs te Zagreb biedt ondanks een aantal personele wisselingen in het voortgezet onderwijs voldoende onderwijskundige kwaliteit. De school is er trots op dat de eerste leerlingen examen hebben gedaan en geslaagd zijn. De lessen verlopen gestructureerd en geanimeerd. De persoonlijke aandacht van de leraren is een sterk punt van de school. Om de continuïteit van het
leerstofaanbod te kunnen waarborgen dient dit in de hogere leerjaren nog wat verder te worden uitgelijnd.
De bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in het buitenland hebben een stevige impact op de leerlingenaantallen. Het bestuur probeert de negatieve effecten voor de inrichting van het onderwijs te minimaliseren en slaagt daar tot dusverre in. Continuïteit en behoud van kwaliteit zijn de belangrijkste
aandachtspunten in de verdere schoolontwikkeling. Op basis van de
aangetroffen kwaliteit van het NTC-onderwijs heeft de inspectie vertrouwen in de verdere schoolontwikkeling. Dat betekent dat de school in principe over vier jaar opnieuw bezocht zal worden.
Toelichting Opbrengsten
Eind vorig schooljaar hebben twee leerlingen het NT2 examen Nederlands (in Nederland) gedaan en beiden zijn hiervoor geslaagd. Deze aantallen zijn te gering om een oordeel op te kunnen baseren, daarom onthouden we ons van een oordeel over de examenresultaten. De voortgang van de leerlingen door de leerjaren is normaal, gezien wat op basis van de taalachtergrond van de leerlingen verwacht mag worden. Met de school is gesproken over de
mogelijkheid om de examens Certificaat Nederlandse als Vreemde Taal (CNaVT) af te nemen en deze mogelijkheid verder bij de NOB te verkennen.
Onderwijspraktijk
Er is één les voortgezet onderwijs geobserveerd, twee leerlingen uit één gezin die op eenzelfde taalniveau (VO-1) werken. Tevens is met de andere leraar voortgezet onderwijs gesproken over haar wijze van lesgeven bij de beide VO-3 leerlingen. De geobserveerde les is goed voorbereid, verloopt gestructureerd en voldoende gevarieerd. De benadering van de leerlingen is zorgvuldig en
respectvol. De inspectie heeft vanuit diverse gesprekken de indruk dat dit in de les voor de oudere leerlingen ook zeer zeker het geval is. Onder meer de persoonlijke aandacht en het behandelen van actuele onderwerpen in Europa en binnen Nederland maakt dat deze leerlingen graag de lessen volgen. De school gebruikt een actuele methode voor Nederlands, die wordt aangevuld met leermiddelen die de leraren zelf bij elkaar zoeken. De leerlijn voor klas 3 is door het ontbreken van een onderliggende structuur wel erg kwetsbaar. Het is nodig dat de school hier een leerlijn voor vaststelt, al dan niet geholpen door het gebruik van een taalmethode voor dat leerjaar.
In de geobserveerde les heerst een taakgerichte werksfeer, waarbij de leraar zich op diverse manieren inspant om de leerlingen optimaal gemotiveerd te krijgen en te houden, onder andere door een persoonlijke benadering en goede afwisseling van lesinhouden en werkvormen. De vorderingen worden gevolgd met methodetoetsen en eigengemaakte toetsen op basis van het
leerstofaanbod. De school maakt geen gebruik van toetsen die een landelijke vergelijking met het niveau in Nederland mogelijk maken. Dit kan in bepaalde situaties wel helpen om school én ouders zicht te geven op het bereikte niveau op de verschillende taaldomeinen in vergelijking met het niveau in Nederland.
Vanwege de zeer geringe omvang van de klassen is de leerlingenzorg nauw verweven met het primaire proces van lesgeven. De leraren passen de leerstof en lessen aan op basis van wat zij bij de leerlingen en het gemaakte werk waarnemen en differentiëren direct waar nodig.
De school regelt vervanging of haalt lessen in bij lesuitval. Het verzuim is vrij gering, behalve bij één leerling. De school probeert dit te reduceren en heeft op de onlangs gehouden informatieavond voor ouders nog eens het belang van ondersteuning van het Nederlandse taalaanbod thuis benadrukt. Ouders zijn op hoofdlijnen tevreden over de wijze waarop de school met hun communiceert.
Het helpt daarbij dat de lijnen kort zijn en de Nederlandse gemeenschap gering van omvang. Leraren en bestuur zijn toegankelijk voor vragen en opmerkingen.
Kwaliteitszorg
De school heeft onlangs het schoolplan vernieuwd en daarin een aantal doelen en verbeterdoelen opgenomen. Gezien de financiële situatie is behoud van personeel en kwaliteit een belangrijk speerpunt, evenals uiteraard het realiseren van continuïteit. Het tweekoppige bestuur heeft daaraan de handen al meer dan vol. Daardoor, en door personele wisselingen is de afgelopen anderhalf jaar het zicht op de onderwijskundige kwaliteit wat verloren geraakt en de aansturing daarvan wat verminderd. Met het aanstellen van een nieuwe coördinator is de verwachting dat het onderwijskundig leiderschap versterkt zal worden. De school hanteert een kwaliteitscyclus van in kaart brengen van de kenmerken van de leerlingenpopulatie, analyse van opbrengstgegevens en vaststellen van verbeterdoelen en evaluatie daarvan. Zoals gezegd dient het zicht op de onderwijspraktijk verbeterd te worden. De school verantwoordt zich via de schoolgids, de mail, informatieavonden, en ook door tussentijdse contacten voldoende naar ouders. Ouders melden dat zij voldoende op de hoogte
14
4 Vervolg van het toezicht
Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek.
