RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO NTC Wenen
School : NTC-VO Wenen
Plaats : Wenen, Oostenrijk BRIN-nummer : 28UN
Datum schoolbezoek : 13 en 15 oktober 2016 Datum vaststelling : 23 november 2016
2
Inhoud
1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 11
4 Vervolg van het toezicht 14
4
1 Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-VO Wenen in Oostenrijk in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan een aantal documenten ingestuurd en tijdens het bezoek laten inzien, die op uw activiteiten in het voortgezet onderwijs betrekking hebben.
Het betreft:
• resultaten ouderenquêtes 2014 en 2016
• overzicht resultaten vo schooljaar 2015-2016
• handleiding voor leerlingen in het voortgezet onderwijs
• agenda en notulen laatste bestuursvergaderingen
• agenda en notulen laatste teamvergaderingen
De inspectie heeft de informatie uit deze documenten bij de oordeelsvorming betrokken.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn;
• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie- activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het bezoek heeft laten inzien;
• Schoolbezoek, waarbij in de combinatieklas vo 2-3-4 de
onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van een les Nederlandse taal;
• Gesprekken met de directie over de kwaliteit van de indicatoren;
• Gesprekken met het bestuur, leraren, leerlingen en ouders.
Tevens heeft de inspectie een gesprek gevoerd met de Nederlandse ambassadeur in Wenen.
6
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur en de directie van NTC-Wenen.
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de
toegevoegde indicatoren betrokken. In de rapporten vanaf schooljaar 2013-2014 is hierin voor iedere bezochte ntc-school apart informatie opgenomen over de aanpak en de gevolgen van de bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in het buitenland vanaf januari 2014.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
2 Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijn bepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag
worden verwacht. . ●
1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding. ●
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op
vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving.
1 2 3 4
2.1 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de
onderbouw voldoen aan de kerndoelen ●
2.2 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de
bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. ●
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.
1 2 3 4
3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. ● 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. ● 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. ●
8
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen.
1 2 3 4
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. ●
4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. ●
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. ●
5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. ●
5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. ●
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1 2 3 4
6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de
onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. ●
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. ●
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van leerlingen ●
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. ●
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. ●
8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. ●
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. ●
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. ● 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. ● 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. ● 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. ● 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van de examens en van andere
toetsinstrumenten. ●
9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. ●
Naleving
Ja nee N1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N2b In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan
de daarvoor gestelde minima. ●
10
3 Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op NTC-Wenen en geeft een toelichting op het
kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.
Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven.
Uitgangssituatie
Dit schooljaar bestaat NTC-Wenen twintig jaar. De school geeft Nederlandse les aan kinderen van 4 tot en met 18 jaar. Het leerlingenaantal is al jaren vrij stabiel. Op het moment van het inspectiebezoek volgen 57 leerlingen ntc- onderwijs, waarvan acht in het voortgezet onderwijs.
NTC-Wenen geeft les aan zogenaamde R1- (zelfde niveau als leeftijdsgenoten in Nederland) en R2- leerlingen (maximale achterstand van 2 jaar ten opzichte van leeftijdsgenoten in Nederland). Als er voldoende leerlingen zijn, gaat de school ook een aanbod voor R3-leerlingen (Nederlands als tweede taal) ontwikkelen. De R3-groep die dit schooljaar zou starten, is vanwege te weinig leerlingen niet doorgegaan.
Ruim tweederde deel van de leerlingen komt uit een gezin met twee Nederlandstalige ouders. Leerlingen volgen verschillende Internationale dagscholen of een Oostenrijkse dagschool.
Het team bestaat uit vijf leerkrachten, twee onderwijsassistenten en twee co- directeuren, die ook lesgeven. Bijna alle leerkrachten zijn bevoegd. Dit schooljaar zijn drie nieuwe leerkrachten gestart. In het team vinden regelmatig wisselingen plaats. Eén van de twee directeuren is al lange tijd aan de school verbonden, eerst als leerkracht en sinds drie jaar ook als directeur. De andere directeur geeft sinds twee jaar les en is dit schooljaar daarnaast ook gestart als co-directeur.
De leerkracht in het voortgezet onderwijs geeft al ruim tien jaar les en werkt met zijn leerlingen toe naar een certificaat Nederlands als vreemde taal (CNaVT) of naar een Dutch-B IB-diploma.
De school geeft in het voortgezet onderwijs les op twee locaties, de Vienna International School (VIS) en American International School (AIS). De inspectie bezocht beide locaties.
Het bestuur, ten slotte, bestaat uit een voorzitter, een secretaris en een penningmeester. Het huidige bestuur werkt nu voor het tweede schooljaar in dezelfde samenstelling. Het bestuur van NTC-Wenen is een beleidsbepalend bestuur met een aantal uitvoerende taken op het gebied van organisatie, personeel en financiën.
Twee keer per jaar legt het bestuur tijdens de oudervergadering verantwoording af over het beleid. Deze vergaderingen worden over het algemeen goed bezocht.
Aanpak en gevolgen bezuinigingen
Voor NTC-Wenen is het stopzetten van de subsidie van de Nederlandse overheid een (financiële) tegenvaller, maar geen bedreiging voor het voortbestaan van de school op korte termijn. Het bestuur heeft zich de afgelopen jaren voorbereid op de subsidiestop en heeft een aantal maatregelen genomen om de bezuinigingen op te vangen. Voor het tweede jaar worden nu alle reguliere lessen in het primair onderwijs gegeven op één leslocatie in plaats van twee leslocaties. De
ouderbijdrage is verhoogd en er is salarisdifferentiatie toegepast. NTC-Wenen kan, als de omstandigheden niet heel erg wijzigen, in ieder geval meerdere jaren zonder subsidie voortbestaan. Wel oriënteren het bestuur en directie zich op
12
mogelijkheden voor nieuwe doelgroepen voor de school zoals de zogenaamde R3-leerlingen, die Nederlands als tweede taal leren.
Algemeen beeld
De kwaliteit van het voortgezet onderwijs op NTC-Wenen is van voldoende niveau. De inzet van de leerkracht is hierin cruciaal. Gezien de stabiele situatie in het voortgezet onderwijs met voldoende eindresultaten en een ervaren bevoegde leerkracht, die het ntc-voortgezet onderwijs al meer dan 10 jaar verzorgt, hebben bestuur en directie de afgelopen jaren vooral geïnvesteerd in het primair onderwijs. Dit betekent dat het voortgezet onderwijs een vrij geïsoleerde plek inneemt binnen NTC-Wenen waar alleen de leerkracht goed op de hoogte is van alle essentiële onderdelen van het onderwijsleerproces zoals het aanbod, de leerlijnen, de didactiek, het volgen van de ontwikkeling van de leerlingen, de differentiatie en de extra zorg. Dit maakt de positie van het voortgezet onderwijs kwetsbaar en tevens moeilijk inhoudelijk aan te sturen door directie en bestuur.
De kwaliteit van het onderwijs is op bijna alle onderzochte gebieden van
minimaal voldoende niveau. De beschikbare leertijd wordt efficiënt besteed in een prettig leerklimaat. Uitgesproken sterke punten zijn de pedagogische benadering van de leerlingen en de taakgerichte werksfeer. Alle leerlingen werken gericht toe naar een examen.
De laatste jaren is in het primair onderwijs sterk gestuurd op opbrengstgericht werken, op onderwijskundige aspecten en op kwaliteitszorg. In het voortgezet onderwijs is de uitdaging voor de komende jaren het onderwijsleerproces te evaluerenen een aantal essentiële onderdelen van het onderwijsleerproces vast te leggen en te borgen.
Gezien het kwaliteitsprofiel valt de school onder de reguliere toezichtsystematiek van de inspectie. Dit betekent dat de inspectie de school in principe over vier jaar weer bezoekt met een kwaliteitsonderzoek.
Toelichting Opbrengsten
De inspectie beoordeelt de opbrengsten aan de hand van de examenresultaten en op basis van een goede doorstroom en geringe vertraging gedurende de schoolloopbaan.
Wat betreft het rendement in de onderbouw lijkt, ondanks het geringe aantal leerlingen, de uitspraak gerechtvaardigd dat de leerlingen voldoende voortgang boeken in hun resultaten. De inspectie heeft dit beoordeeld aan de hand van resultaten op methodegebonden toetsen en praktische opdrachten. De inspectie heeft met de school gesproken over het meer inzichtelijk maken van de
resultaten van de vo-leerlingen voor directie, bestuur en ouders.
Voor de examenresultaten geldt dat deze van voldoende niveau zijn. De
leerkracht werkt per leerling gericht naar het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) educatief startbekwaam of een Dutch-B IB-diploma. Voor dit laatste diploma werden de leerlingen tot dit schooljaar begeleid door een leerkracht op de Internationale school. Vanaf dit schooljaar biedt de leerkracht van NTC-Wenen de begeleiding aan. Hoewel ook hier sprake is van zeer geringe aantallen leerlingen per jaar, laten de resultaten van de afgelopen jaren zien dat leerlingen het NTC-Nederlands onderwijs succesvol afsluiten.
Onderwijspraktijk
Voor het voortgezet onderwijs hebben bestuur en directie voor dit schooljaar gepland het curriculum vast te leggen. De handleiding voor leerlingen, die de leerkracht recent samengesteld heeft, biedt hiervoor een handvat. Hieruit blijkt dat de aangeboden leerstof gebaseerd is op de kerndoelen en gericht is op de exameneisen van de afsluiting waarop leerlingen zich voorbereiden. De
leerkracht werkt met een aanbod dat bestaat uit eigen samengestelde lespakketten in combinatie met onderdelen van bestaande methoden.
De pedagogische benadering van de leerlingen is als goed beoordeeld, in de les gaan de leerkracht en de leerlingen respectvol met elkaar om. De bezochte les kenmerkte zich door een duidelijke uitleg en een gestructureerde taakgerichte aanpak door de leerkracht.
Het merendeel van de leerlingen was redelijk betrokken aan het werk. Hierbij moet opgemerkt worden dat de bezochte les op één van de verplichte
cultuurzaterdagen viel waar vo-leerlingen moeilijk voor te motiveren zijn.
De leerkracht volgt de ontwikkeling van zijn leerlingen met observaties en analyse van opdrachten en toetsen. De inspectie heeft gezien dat de leerkracht de leerinhouden, instructie en verwerking van de leerstof afstemt op de
verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen.
Over het algemeen worden de lessen goed bezocht, voor de cultuurzaterdagen geldt dit in het voortgezet onderwijs in mindere mate. De school beraadt zich op de invulling hiervan voor de komende jaren. De school heeft een helder
absentiebeleid. Onverwachte lesuitval wordt opgevangen.
NTC-Wenen heeft, met huiswerk en cultuurdagen meegerekend, in het
voortgezet onderwijs net voldoende lestijd gepland. Huiswerk is een essentieel en belangrijk onderdeel van het programma, wekelijks ongeveer één uur, leerlingen beamen dit.
Wel vindt de inspectie de ingeplande pauze van dertig minuten op een lesmiddag van twee en een half uur te lang. Directie en bestuur onderkennen dit en gaan dit aanpassen.
In de kleine vo-groep is de extra zorg die leerlingen nodig hebben, nauw verweven met het primair proces. De leerkracht heeft voor iedere leerling het onderwijsplan in beeld.
De groep ouders, die de inspectie gesproken heeft, is tevreden over de school en voelt zich betrokken bij het onderwijs aan hun kinderen.
Kwaliteitszorg
De school heeft een goed werkend systeem van kwaliteitszorg voor het primair onderwijs. Er is de afgelopen jaren door de directeuren en het bestuur hard gewerkt aan het planmatig opzetten en uitvoeren van de kwaliteitscyclus. De uitdaging is om deze cyclus de komende jaren ook in het voortgezet onderwijs uit te voeren en met name het onderwijsleerproces te evaluerenen een aantal essentiële onderdelen van het onderwijsleerproces vast te leggen en te borgen zoals het aanbod, de leerlijnen, de didactiek, het volgen van de ontwikkeling, de differentiatie en de extra zorg. Deze twee onderdelen uit de kwaliteitscyclus zijn voor het voortgezet onderwijs als onvoldoende beoordeeld.
14
4 Vervolg van het toezicht
Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek.
