WEGENBEHEERPLAN GEMEENTE
BLARICUM 2017-2021
Inspectieresultaten 2015, Kwaliteit en Meerjarenplanning
BTAdvies B.V.
Tel 0413-288499 Postbus 241 5580 AE Waalre
www.BTAdvies.nl Info@BTAdvies.nl
“Wat is er in beheer en waaruit bestaat het onderhoud?”
Pagina i van 23
1. Inleiding ... 1
1.1 Algemeen ... 1
1.2 Voorwerk ... 1
1.3 Juridisch kader ... 2
1.4 Wegbeheersysteem ... 2
1.5 Leeswijzer ... 3
2. Wegbeheersystematiek ... 4
2.1 Algemeen ... 4
2.2 Vaste gegevens ... 5
2.3 Variabele gegevens ... 7
3. Inspectie winter 2015/2016 ... 8
3.1 Algemeen ... 8
3.2 Asfaltverhardingen ... 8
3.3 Elementenverhardingen ...10
4. Onderhoudsplanning ...12
4.1 Algemeen ...12
4.2 Asfaltverhardingen ...12
4.3 Elementenverhardingen ...12
4.4 Klein onderhoud ...13
4.5 Groot onderhoud ...13
4.6 Rehabilitatie ...14 Inspectieresultaten
2015, Kwaliteit en meerjarenplanning
Pagina ii van 23
4.8 Wegbeheer en onderhoudsbudget ...17
4.9 Cyclisch onderhoud (Lange termijn) ...19
4.10 Tactisch onderhoud ...20
4.11 Wijk Bijvanck ...20
4.12 De Kampen (polder) ...21
5. Conclusies en aanbevelingen ...22
Colofon ...23
Pagina 1 van 23
1. Inleiding
1.1 Algemeen
Voor u ligt het wegenbeheerplan 2017-2021 van de gemeente Blaricum.
In de gezamenlijke klusopdracht (BEL gemeenten) van juni 2015 is heeft de wethouder Openbare Werken ingestemd met het opstellen van een
wegenbeheerplan.
Het doel van de opdracht is op basis van de verzamelde gegevens
(inventarisatie en inspectie) over de staat van onderhoud van de wegen in Blaricum inzicht te geven over de kosten die de komende jaren, 2017-2021 aan wegenonderhoud dienen te worden uitgegeven.
Het dorp Blaricum ligt in de landstreek het Gooi. Van oorsprong is het een brinkdorp. Dit houdt in dat het dorp gebouwd is op een zandgrond en dit weer een zeer goede ondergrond voor het aanwezige wegennet is. De gemeente is er bij gebaat om dorpskarakter vast te houden. De wegen die in onderhoud zijn bij de gemeente zorgen ook voor toegang tot de omliggende
gebieden/gemeenten en dragen bij aan het dorpse karakter in het Gooi. Het beheer en onderhoud van de wegen is hier ook op afgestemd.
Blaricum is er bij gebaat om de wegen goed begaanbaar, schoon en veilig te houden. Hiervoor is het van belang dat de staat van onderhoud van onze wegen op peil blijft, zodat deze veilig zijn en blijven voor onze weggebruikers.
Ook maakt Blaricum een groei mee. De ontwikkeling van de nieuwbouwlocatie Blaricummermeent, gelegen tussen het Gooimeer en de wijk Bijvanck. Deze wijk is geïnspireerd op het oude dorp.
1.2 Voorwerk
In 2015 heeft de BEL Combinatie een nieuw een integraal beheersysteem in gebruik genomen. Na het intekenen van de gemeenten ten behoeve van de BGT zijn de wegvakken opnieuw ingedeeld en er heeft een inventarisatie van de verharding plaats gevonden. Er is precies bekend wat de gemeente aan verhardingen in haar beheer heeft. Vervolgens zijn deze verhardingen
“Wat is er in beheer en waar uit bestaat het onderhoud?”
BGT kaart (Basisregistratie Grootschalige Topografie)
De BGT is een digitale basiskaart, opgebouwd uit objecten als wegen, water, groen en spoor die in veel werkprocessen van de overheid nodig zijn. De standaarden die
bronhouders gebruiken om deze kaart te maken zijn beschreven in het informatiemodel geografie (IMGeo). Dit vormt de basis van de beheerkaart wegen.
Pagina 2 van 23 geïnspecteerd en zijn de gegevens in het systeem geplaatst. De daaruit
volgende resultaten zijn in het nu voor u liggende rapport verwerkt en worden toegelicht.
1.3 Juridisch kader
Wegbeheer kan worden gedefinieerd als de zorg voor het blijven voldoen van alle verhardingen aan de wettelijke eisen en richtlijnen, een en ander binnen de beleidskaders vastgesteld door de beheerder (gemeente).
De Wegenwet eist van de beheerder “goed rentmeesterschap”. Dit betekent dat hij ervoor moet zorgen dat het kapitaal dat in de wegen is geïnvesteerd in stand blijft door het tijdig plegen van onderhoud. Het betreft hierbij
voornamelijk technisch beheer.
Sinds de inwerkingtreding van het nieuw Burgerlijk Wetboek in 1992, is de gemeentelijke overheid, in de hoedanigheid als wegbeheerder, wettelijk
aansprakelijk. Onderdeel van die aansprakelijkheid is de risicoaansprakelijkheid (Art. 6:174 BW). De wegbeheerder is onder andere aansprakelijk voor schade, indien deze schade veroorzaakt is door een gebrek aan de verharding.
Daarnaast heeft de wegbeheerder volgens de Wegenwet de zorgplicht voor een goede staat van de weg. Onder openbare weg wordt ook begrepen het
weglichaam, ofwel die onderdelen die stabiliteit aan de weg geven. Dus ook de asfalt- en elementenverharding.
1.4 Wegbeheersysteem
Een optimaal beheer levert een spanningsveld op tussen de technisch beheerder en de budgethouder. Dit komt doordat verantwoord beheer veel geld kost en zwaar drukt op de gemeentelijke begroting.
Om inzichtelijk te maken wat er nodig is om een verantwoord beheer uit te voeren, is er een beheersystematiek opgesteld door het CROW (Kenniscentrum voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte). Deze systematiek is
Wegenwet Artikel 16
De gemeente heeft te zorgen, dat de binnen haar gebied liggende wegen, met
uitzondering van de wegen, welke door het Rijk of een provincie worden onderhouden, van die bedoeld in artikel 17 en van die, waarop door een ander tol wordt geheven, verkeer en in goeden staat.
Pagina 3 van 23 verwerkt in het databeheersysteem wegen van de BEL Combinatie
(Greenpoint).
Greenpoint is een integraal beheersysteem, dit betekent dat meerdere beheerdisciplines in 1 systeem worden bijgehouden. Met behulp van onder andere dit programma kunnen onderhoudswerken integraal worden opgepakt.
Onderhoud aan de riolering, groen en openbare verlichting worden
bijvoorbeeld uitgevoerd in combinatie met onderhoud aan de verhardingen. Op deze manier wordt er effectiever gewerkt.
Ook de kwaliteitsgegevens van de wegen worden in Greenpoint bijgehouden.
Uitgangspunt voor het bepalen van kwalitatieve gegevens en de
onderhoudsplanning vormt de jaarlijkse weginspectie. In deze rapportage worden kwantiteit, kwaliteit, kosten en budgetten voor het wegenonderhoud omschreven. De systematiek is gebaseerd op richtlijnen van het CROW.
1.5 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 wordt de wegenbeheersystematiek uitgelegd. Vervolgens wordt de hoeveelheid van de verhardingen weergegeven en worden er een aantal eigenschappen uitgelicht.
In hoofdstuk 3 worden de weginspectieresultaten en de kwaliteit van de verhardingen beschreven.
In hoofdstuk 4 wordt de onderhoudsplanning beschreven.
In hoofdstuk 5 worden de conclusies en aanbevelingen gegeven.
Wegenbeheersysteem Greenpoint
De gemeenten in de BEL-Combinatie hebben het wegbeheer vastgelegd in het beheersysteem Greenpoint. Hierin zijn de arealen vastgelegd, maar ook de inspecties, de kwaliteit en de hieruit volgende onderhoudsmaatregelen.
Integraal werken
Integraal werken wordt steeds belangrijker omdat diverse sectoren binnen de gemeente overlappende taken of doelen hebben. Door werkzaamheden te combineren wordt bijvoorbeel overlast voor omwonenden en uitvoeringskosten beperkt. Werk wordt met werk gemaakt!
Pagina 4 van 23
2. Wegbeheersystematiek
2.1 Algemeen
De systematiek van het wegenbeheer is bedoeld om informatie te verstrekken over de verhardingen van het beheerde wegennet. Het CROW heeft de
gehanteerde richtlijnen vastgelegd in Publicatie 147 ‘Wegbeheer 2011’.
De systematiek heeft betrekking op:
• kwantiteit: Hoeveel is er in beheer?
• kwaliteit: Hoe ligt het erbij?
• onderhoud: Wat moet er gedaan worden en wanneer?
• kosten: Hoeveel kost dat?
In de systematiek zijn er vier beleidsthema’s te onderscheiden, te weten:
• veiligheid
• duurzaamheid
• comfort
• aanzien
Deze beleidsthema’s hebben een relatie met de schades die geconstateerd worden tijdens de globale visuele inspectie. Bijvoorbeeld: scheurvorming heeft een duidelijke relatie met duurzaamheid en aanzien, maar maakt voor het comfort niet uit. Oneffenheden hebben met comfort een relatie, met duurzaamheid nauwelijks.
Bij de systematiek is het mogelijk begrotingen en de planning te sturen op deze beleidsthema’s. Veiligheid is het belangrijkste thema. De normen in deze rapportage zijn gebaseerd op de minimale waarden in het kader van de
Veiligheid.
Hoe gaan we het doen?
Pagina 5 van 23
2.2 Vaste gegevens
De basis van het beheersysteem wordt gevormd door de vaste gegevens.
Hierin zijn de volgende gegevens vastgelegd: de locatie, het profiel, de constructie opbouw, de wegcategorie, de historie van het onderhoud etc.
Deze gegevens veranderen niet, afgezien van wijzigingen als gevolg van bijvoorbeeld een wegverbreding, een wegreconstructie of een uitbreiding van het wegennet. De vaste gegevens zijn vastgelegd in een Database. De
database is weer gekoppeld aan een beheerkaart. De basis voor de beheerkaart is de BGT.
De lengte van het totale (verharde) wegennet dat in het beheer is van de gemeente Blaricum bedraagt 82 km. De totale oppervlakte van de
verhardingen bedraagt 615.586 m2. Het areaal onverhard/ half verharding bedraagt 53.514 m2. Van de verhardingen bestaat 27% uit asfaltverhardingen en 64% uit elementenverhardingen. Let wel, in de beheerkaart zitten
mutatievoorstellen die nog niet verwerkt zijn, exacte hoeveelheden zullen dus wijzigen.
Verhardingssoort Oppervlak in m2 % van totale areaal
Asfalt 164.567 26,73%
Elementen 391.783 63,64%
Cementbeton 5.722 0,93%
Onverhard 53.514 8,69%
BGT kaart (Basisregistratie Grootschalige Topografie)
De BGT is een digitale basiskaart, opgebouwd uit objecten als wegen, water, groen en spoor die in veel werkprocessen van de overheid nodig zijn. De standaarden die
bronhouders gebruiken om deze kaart te maken zijn beschreven in het informatiemodel geografie (IMGeo). Dit vormt de basis van de beheerkaart wegen.
Pagina 6 van 23
Totaal: 615.586 100%
In het onderstaande overzicht is het oppervlakte per wegtype weergegeven.
De stabiliteit van de ondergrond is mede bepalend voor hoe lang een wegconstructie mee gaat. Zandgrond is de meest stabiele ondergrond. De overige ondergronden zijn beheerkosten verhogend vanwege een geringere stabiliteit. Blaricum bestaat overwegend uit zandgrond.
0 50000 100000 150000 200000 250000 300000 350000 Zwaar belaste weg
Gemiddelde belaste weg Licht belaste weg Weg in woongebied Weg in verblijfsgebied Fietspaden
234567
Wegtype (m2)
Pagina 7 van 23
2.3 Variabele gegevens
De kwaliteit van de wegen gaat in de loop van de tijd achteruit door ouderdom, ondergrond, verkeersintensiteit en weersinvloeden. Daarom wordt de kwaliteit jaarlijks gecontroleerd en vastgelegd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een uniforme globale visuele inspectiemethode, deze methode is vastgelegd in de schadecatalogus van de CROW Publicatie 146-C en Publicatie 247. Deze publicaties omschrijven de kwaliteits- en schadebeelden die voorkomen bij asfaltbeton-, cementbeton- en elementenverhardingen.
Voor de waardering van de kwaliteit wordt gebruik gemaakt van een
schaalverdeling; deze loopt van A+, A, B, C en D (zeer hoog – zeer laag, zie CROW Publicatie 323).
Kwaliteits- niveau CROW
Kwaliteits- niveau
Omschrijving
A+ ‘Zeer Hoog’ Nagenoeg ongeschonden, de technische kwaliteit is goed. Het beheer is intensief.
A ‘Hoog’ Mooi en comfortabel, de technische kwaliteit is redelijk goed.
Het beheer is standaard.
B ‘Basis’ Functioneel, de technische kwaliteit is voldoende.
Het beheer is extensief.
C ‘Laag’ Onrustig beeld, discomfort of enige vorm van hinder, de technische kwaliteit is zeer matig. Het beheer is extensief.
D ‘Zeer Laag’ De technische kwaliteit is zeer slecht. Er treedt
kapitaalsvernietiging op, lokt uit tot vernieling, functieverlies, juridische aansprakelijkheid en sociale onveiligheid.
In de winter van 2016 is, met behulp van tablets (4G verbinding), een globale visuele inspectie uitgevoerd op het gehele wegennet dat in beheer is van de gemeente Blaricum. Door de snelle data verbinding was het mogelijk om de inspectiegegevens via de tablet direct in het beheersysteem in te lezen. De inspectieresultaten van deze globale visuele inspectie zijn omschreven in de volgende hoofdstukken.
Pagina 8 van 23
3. Inspectie winter 2015/2016
3.1 Algemeen
1 maal per 2 jaar wordt er een Globale Visuele Inspectie uitgevoerd conform CROW publicatie 146b. De daaruit volgende onderhoudsplanningen toonden een onrealistisch hoog onderhoudsbedrag. Dit sloot niet aan bij de beleving van de wegbeheerders en de beleidsmakers binnen diverse gemeente. Daarom is er door BTAdvies gezocht naar een alternatief voor de Globale visuele
inspectie, waar het (achterstallig) onderhoud gericht in beeld wordt gebracht.
BTAdvies heeft een variant van de CROW weginspectie uitgevoerd. Er is geen separate maatregeltoets meer nodig zoals voorgeschreven in de
wegbeheersystematiek van het CROW publicatie 247, deze wordt namelijk gelijktijdig met de inspectie uitgevoerd.
De uitwerking van de maatregeltoets tijdens de inspectie is de vertaalslag naar pragmatisch onderhoud. In sommige gevallen volstaat namelijk het uitvoeren van plaatselijk onderhoud.
3.2 Asfaltverhardingen
Bij de asfaltverhardingen wordt de kwaliteit bepaald door vijf schadegroepen (dwarsonvlakheid, oneffenheden, rafeling, randschade en scheurvorming).
Deze worden beoordeeld met inspectiecijfers L1 tot en met E3. De letter staat voor Licht, Matig en Ernstig. Het getal geeft de omvang aan 1 redelijk, 2 aanzienlijk en 3 groot. Er is geen 1 op 1 relatie tussen de inspectiecijfers en de beeldkwaliteit.
Soort verharding: Asfalt Totaal areaal: 164.567 m2
Peildatum: Januari 2016
Pagina 9 van 23 Schade/meting Geen
schade L1 L2 L3 M1 M2 M3 E1 E2 E3
Dwarsonvlakheid 90,9% 6,2% 1,5% 0,0% 0,8% 0,0% 0,0% 0,7% 0,0% 0,0%
Oneffenheden 95,5% 2,4% 0,0% 0,0% 0,9% 0,0% 0,0% 1,2% 0,0% 0,0%
Rafeling 76,8% 11,0% 0,0% 0,0% 5,7% 0,2% 0,0% 5,7% 0,4% 0,2%
Randschade 79,8% 6,1% 0,0% 0,0% 3,8% 0,0% 0,0% 6,8% 3,2% 0,3%
Scheurvorming 75,4% 7,4% 0,2% 0,0% 6,1% 0,9% 6,9% 0,0% 1,5% 1,5%
Het beeld van de kwaliteit, volgend uit de inspectieresultaten is in onderstaand overzicht weergegeven.
Het algemeen kwaliteitsbeeld van het asfaltareaal is gemiddeld hoog te noemen. 84% heeft een hoog tot zeer hoog kwaliteitsniveau. 4% van het areaal heeft een basis kwaliteitsniveau; 4% heeft een laag kwaliteitsniveau en 8% heeft een zeer laag kwaliteitsniveau.
60%
24%
4% 4%
8%
Asfalt verhardingen
A+ A B C D
Pagina 10 van 23 4% overschrijdt de richtlijn en 8% overschrijdt de richtlijn met meer dan 1 klasse. Er is sprake van achterstallig onderhoud en er is sprake van
kapitaalsvernietiging.
3.3 Elementenverhardingen
Voor de elementenverhardingen wordt de inspectie uitgevoerd met twee schadegroepen (dwarsonvlakheid en oneffenheden). Het beeld van de kwaliteit is in het onderstaande figuur weergegeven. Let wel, er is geen 1 op 1 relatie tussen beide overzichten.
Soort verharding: Elementen
Totaal areaal: 621.740 m2
Peildatum: juni 2015
Schade/meting Geen
schade L1 L2 L3 M1 M2 M3 E1 E2 E3
Dwarsonvlakheid 81,3% 11,4% 1,5% 0,3% 3,2% 0,5% 0,0% 1,3% 0,3% 0,2%
Oneffenheden 47,3% 0,0% 0,0% 0,0% 43,6% 2,4% 0,1% 6,4% 0,2% 0,1%
Pagina 11 van 23 Het beeld van de kwaliteit van de elementenverhardingen is in onderstaand overzicht weergegeven.
Het algemene kwaliteitsbeeld van het elementenareaal is gemiddeld hoog te noemen. Toch bevindt ruim 7% van het areaal zich op niveau D. Dit niveau geeft aan hoeveel areaal zich met meer dan 1 klasse onder de richtlijn bevindt.
Er is sprake van achterstallig onderhoud en een vergrote kans op toegekende aansprakelijkheden. Een deel van het achterstallig onderhoud bevindt zich in de wijk Bijvanck en een deel valt binnen geplande reconstructies- (b.v.
Molenveenweg e.o. en Statenkamer) of onderhoudsprojecten (b.v.
Meentweg en Noolseweg).
43%
46%
3% 1%
7%
Elementenverhardingen
A+ A B C D
Pagina 12 van 23
4. Onderhoudsplanning
4.1 Algemeen
Om vanuit de gegevens van de weginspectie een financieel overzicht te genereren zijn onderstaande stappen nodig:
• Het bepalen van de actuele onderhoudstoestand met behulp van inspectie
• Het bepalen van het optimale onderhoudsjaar van een weg of wegvak
• Het bepalen van de meest optimale onderhoudsmaatregel
• De afstemming met andere plannen
• Het vaststellen van de financiële onderhoudsbehoefte voor de korte en middellange termijn (tot 5 jr.)
• Het vaststellen van de financiële onderhoudsbehoefte voor de lange termijn (vanaf 5 jr.)
• Het inzichtelijk maken aanverwante kosten, bijvoorbeeld onderhoud aan onverharde wegen en wegmarkeringen. Deze kosten blijven in deze rapportage buiten beschouwingen
4.2 Asfaltverhardingen
Het juiste moment voor onderhoud wordt berekend op basis van de actuele kwaliteit (onderhoudstoestand) en de verwachtingen ten aanzien van het verloop van de kwaliteit op basis van de CROW gedragsmodellen. In een gedragsmodel wordt de levensduur bepaald aan de hand van de invloed van verkeersintensiteit en leeftijd op de kwaliteit. De effecten van verschuiven van onderhoud verschillen per verhardingstype.
4.3 Elementenverhardingen
Elementenverhardingen komen voor als betontegels (in voet- en fietspaden) en als gebakken klinkers of betonstraatstenen (in rijbanen, voetpaden,
rabatstroken en parkeerplaatsen). De meest voorkomende schades hebben veelal betrekking op de onvlakheid. Het behoud van de structurele waarde
Pagina 13 van 23 speelt hierbij een mindere grote rol van betekenis. Gevolgen bij het uitblijven van gepland onderhoud zijn verkeersonveilige situaties en een grotere kans op klachten en aansprakelijkheidsstellingen, maar ook meer trillingen en meer geluidsoverlast.
Daarnaast heeft het schadebeeld onvlakheid een grote invloed op het comfort (en veiligheid) voor voetgangers en fietsers.
4.4 Klein onderhoud
Klein onderhoud is het "dagelijks" uit te voeren onderhoud (bijvoorbeeld het vullen van scheuren in asfalt en herstellen van oneffenheden in straatwerk) om plaatselijke schade aan de verharding te herstellen.
Dit type onderhoud wordt meestal begroot als een percentage van het geplande bedrag voor groot onderhoud of als een vast bedrag per jaar.
4.5 Groot onderhoud
Groot onderhoud (uit de Basisplanning) zijn onderhoudsmaatregelen
(bijvoorbeeld oppervlaktebehandeling of nieuwe deklaag voor asfalt, herstraten van elementen) waarmee zowel de achteruitgang van de kwaliteit van de wegconstructie wordt vertraagd, alsmede door conservering de oppervlakte- eigenschappen op het gewenste niveau worden gehandhaafd.
Kapitaalsvernietiging
Voor asfaltverhardingen geldt in het bijzonder dat bij het niet of te laat uitvoeren van onderhoud een duurdere en omvangrijkere maatregel nodig is om alsnog de gewenste onderhoudstoestand of levensduurverlenging te verkrijgen. Er is in dat geval sprake van kapitaalvernietiging. Planning van onderhoud is naast behoud van veiligheid (bijvoorbeeld spoorvorming) vooral gebaseerd op behoud van structurele waarde.
Pagina 14 van 23
4.6 Rehabilitatie
Rehabilitatie is de zwaarste maatregel die in de praktijk kan worden
uitgevoerd. Deze maatregel wordt uitgevoerd aan het einde van de levensduur van een weg. De weg wordt opnieuw geconstrueerd uit nieuwe materialen. Bij rehabilitatie wordt de verharding weer op het oorspronkelijke structurele en functionele niveau gebracht, zonder aanpassingen in vormgeving of gebruik.
Voor rehabilitatie geldt dat de planning van de uitvoering moet worden
afgestemd met andere werkzaamheden (reconstructie van riolering, drainage, kabels en leidingen, groenvoorzieningen, ruimtelijke ontwikkelingen) en verkeerskundige eisen.
4.7 Basisbegroting (groot onderhoud)
Nadat de globale visuele inspectie is verricht en de schadecijfers voor de gemeente Blaricum in het programma Greenpoint zijn ingevoerd, worden de gegevens vertaald naar herstelmaatregelen en kwaliteitscijfers.
In het programma is per schadebeeld een tabel voor de restlevensduur opgenomen. Daarmee wordt per wegvakonderdeel, aan de hand van de inspectiecijfers, leeftijd en restlevensduurperiode het planjaar voor onderhoud bepaald.
Resultaten Output
Berekening Input
Inspectiedata
(Kwalitatieve gegevens)
Inventarisatiedata
(Vaste gegevens)
CROW richtlijnen
Voldoet de verharding aan de gestelde richtlijnen?
Benodigde onderhoudsmaatregelen op korte termijn 1-2 jaar
Basisbegroting
Benodigd grroot onderhoud de eerste 5 planjaren na inspectie
Gedragsmodel
Hoe ontwikkelen de schades zich, rekeninghoudend met ernst en omvang
Benodigd onderhoudsmaatregelen op middellange termijn 3-
5 jaar
Onderhoudscyclus/
kengetallen
Wat zijn de theoretische onderhoudsintervallen gedurenden de
levensduur van de weg
Benodigd budget op lange termijn
5-10 jaar (eeuwige instand houding)
Cyclische begroting
Benodigd groot onderhoud op lange termijn na 5 planjaren
Pagina 15 van 23 In de meerjarenbegroting wordt op basis van het rendement van de maatregel, een technische onderhoudsmaatregel gekozen. Hierbij wordt gekeken naar de levensduurverlenging van de onderhoudsmaatregel, afgezet tegen de kosten van de onderhoudsmaatregel.
De bepaalde meerjarenbegroting geeft op deze wijze op netwerkniveau een overzicht van de benodigde financiële middelen voor een periode van vijf jaar.
De begroting die wordt gegenereerd heet de Basisbegroting.
Klein onderhoud is niet in de gemeentelijke meerjarenbegroting opgenomen, alleen het structureel groot onderhoud (b.v. Schapendrift, asfalt vervangen door klinkers) en rehabilitatie is weergegeven.
De gemeente voert een versoberd beheer op plaatsen waar al (groot)
onderhoud of renovatie gepland staat. Men weet dat hier onderhoud uitgevoerd gaat worden en dat dit nog niet is gerealiseerd.
Op basis van de inspectie ziet het financieel beeld er als volgt uit:
Asfalt Beton Elementen Eindtotaal
2017 € 151.728,96 € 0,00 € 494.798,61 € 646.527,57 2018 € 144.280,03 € 0,00 € 143.300,42 € 287.580,45
2019 € 13.009,39 € 0,00 € 0,00 € 13.009,39
2020 € 5.959,52 € 0,00 € 0,00 € 5.959,52
2021 € 14.719,43 € 957,28 € 101.874,83 € 117.551,54 Eindtotaal € 329.697,33 € 957,28 € 739.973,86 € 1.070.628,47
Pagina 16 van 23 De gemeente Blaricum heeft overwegend elementenverhardingen met een onderhoudsachterstand. Daardoor ontstaat er een piek in het eerste twee planjaren. Het onderhoudsprogramma heeft de onderhoudsmaatregelen hiervoor in de meeste gevallen in 2017 geplaatst, dit is gebeurd op basis van de ernst en de omvang van de schade.
Na het uitvoeren van de beheertoets is het gemiddeld bedrag voor de onderhoudskosten circa € 200.000 per jaar.
€0,00
€100.000,00
€200.000,00
€300.000,00
€400.000,00
€500.000,00
€600.000,00
€700.000,00
2017 2018 2019 2020 2021
Basisbegroting 2017-2021
Asfalt Beton Elementen
Pagina 17 van 23
4.8 Wegbeheer en onderhoudsbudget
Het beschikbare onderhoudsbudget van de gemeente Blaricum (BEL
Combinatie) bedraagt € 214.500 in 2017. Uit de beschikbare budgetten worden het klein onderhoud, groot onderhoud en rehabilitatie gefinancierd.
Planjaar Budget groot onderhoud en klein onderhoud
Budget rehabilitatie
2017 € 214.500 Variabel
2018 € 214.500 Variabel
2019 € 214.500 Variabel
2020 € 214.500 Variabel
2021 € 214.500 Variabel
Er zijn gemiddeld genomen genoeg structurele middelen beschikbaar. In het eerste jaar is de budgetbehoefte groter dan het benodigd budget. Om kapitaalsvernietiging te voorkomen zal het onderhoud aan de asfaltverhardingen een hogere prioriteit moeten hebben, dan onderhoud aan de elementenverhardingen.
De gemeente inspecteert haar wegen regelmatig. Er is nog geen duidelijke tendens waarneembaar, omdat er nog niet eerder met de BT-methodiek geïnspecteerd is.
1. De onderhoudskosten vertonen een piek in de eerste planjaren. Hierin wordt het ontstane achterstallig onderhoud weergegeven. Het
percentage achterstallig onderhoud (niveau ‘D’) is kleiner geworden ten opzichte van voorgaande jaren.
2. Het wegenareaal in Blaricum (BEL Combinatie) begint in sommige gebieden te verouderen. Hier zal de wegconstructie op termijn met nieuwe materialen worden aangelegd. Dit gegeven wordt in het wegbeheer Rehabilitatie genoemd. In financiële termen kan gesteld worden dat de wegen afgeschreven zijn. De wijk Bijvanck is hier een voorbeeld van.
Pagina 18 van 23 JAAR VAN AANLEG (IN M2)
In bovenstaand overzicht, jaar van aanleg, zie we dat er een grote piek is in de jaren 70 van de vorige eeuw. In deze periode is de wijk Bijvanck aangelegd.
Deze wijk bevindt zich kwalitatief aan het einde van zijn levenscyclus. Er zal op grote schaal moeten worden gerehabiliteerd. Rehabilitatie is een investering met een afschrijvingstermijn van circa 40 jaren.
Op wegen die eigenlijk gerehabiliteerd moeten worden, zien we kleinschalige onderhoudsmaatregelen steeds dichter op elkaar volgen. De kosten voor het steeds terugkerende onderhoud wordt op een gegeven moment hoger dan het vervangen van de wegconstructie. Om ervoor te zorgen dat het
kwaliteitsniveau op peil blijft zal de gemeente steeds vaker moeten overwegen de wegconstructies te vervangen.
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000
Jaar van aanleg
Pagina 19 van 23
4.9 Cyclisch onderhoud (Lange termijn)
Om de beheerkosten op lange termijn inzichtelijk te maken, wordt er gerekend met het cyclisch onderhoud. Het rekenmodel bepaalt de theoretische
onderhoudsmomenten vanaf het jaar van aanleg. Dit biedt de mogelijkheid de totale beheerkosten per jaar te berekenen. Dit bedrag is nodig om de wegen
‘eeuwigdurend’ in een goede onderhoudstoestand te houden, dit zijn de
zogenaamde Life Cycle Costs. De eenheidsprijzen worden geïndexeerd op basis van de prijsindexcijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Wanneer de kosten berekend worden per wegvak onderdeel vanuit het jaar van aanleg ontstaat een erg grillig beeld. De Normkosten geven een
gelijkmatig beeld van de theoretische onderhoudsbehoefte. In de praktijk moet wel rekening worden gehouden met het grillige verloop; echter de theoretische levensduur van 53 jaar is geen hard gegeven. Sommige wegen gaan langer mee en sommige gaan minder lang mee. Dit heeft een uitvlakkend effect op het grillige verloop. Monitoring en evaluatie zal moeten uitwijzen hoe lang het wegennet van Blaricum mee zal gaan.
De Normkosten zijn afkomstig uit CROW publicatie 145 ‘Beheerkosten Openbare Ruimte’. In deze publicatie wordt gebruik gemaakt van een
beheerkostensystematiek, gebaseerd op de eerder genoemde onderhoudscycli.
De normkosten gaan er vanuit dat de totale onderhoudsbehoefte bestaat uit 3 pijlers;
1. Groot onderhoud 2. Klein onderhoud
3. Rehabilitatie (vervangingsinvestering)
CROW Publicatie 145 stelt dat de ondergrond van de verharding bepalend is voor de intensiteit en levensduur van een weg. Zand is hierbij de meest stabiele ondergrond, veen is de minst stabiele ondergrond. In de BEL Combinatie wordt gerekend met de ondergrond zand, aangezien dat de grondsoort is die in de gemeente voorkomt.
Pagina 20 van 23
4.10 Tactisch onderhoud
Bij veel gemeenten is er sprake van een strategisch en integraal beheerplan in de vorm van IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) op basis van de
kwaliteitscatalogus van de CROW. Er wordt dan gekozen voor een
kwaliteitsprofiel voor de gemeente waarbij inzichtelijk wordt gemaakt hoe groot de budgetbehoefte is gedurende de gehele levenscyclus van een kapitaalgoed, binnen een bepaalde structuur. Hierbij valt te denken aan woonwijken, centra, industrie enzovoort.
Op operationeel niveau kennen we de wegenbeheerplannen, waarbij een link wordt gelegd met strategisch onderhoud. Toch hebben dergelijk plannen vooral een operationeel karakter. Budgetten worden bepaald op basis van de huidige kwaliteit.
Tactische plannen kennen veel gemeenten niet. Een globale visuele inspectie beperkt zich tot de bovenkant van de (asfalt)verhardingen. Er zijn ook inspectiemethoden waarbij ook de restlevensduur van de gehele asfalt- constructie kan worden bepaald. Een dergelijk onderzoek heeft een
houdbaarheidsdatum van circa 10 jaren. Dit komt overeen met de scope van tactisch onderhoud en een dergelijke onderzoeksmethodiek leent zich prima om heel gericht te kunnen investeren. Er treedt geen kapitaalvernietiging op omdat bijvoorbeeld een deklaag (met een levensduur van 10-15 jaar) wordt vervangen op een constructie die nog maar een restlevensduur van 5 jaar heeft.
Onder andere de polderwegen laten zich prima lenen voor een dergelijke onderzoeksmethodiek. Vaak zijn die te licht aangelegd, omdat er 40 jaar geleden nu eenmaal veel lichtere tractoren gebruik maakten van de weg dan de huidige tractoren. Er kan dan heel gericht ingezet worden in het
opwaarderen van deze wegen.
4.11 Wijk Bijvanck
De wijk Bijvanck is het laatste grootschalige woningbouwproject van de vorige eeuw van de gemeente Blaricum geweest. De wijk is gefaseerd aangelegd tussen 1972 en 1979. In de jaren 2010 tot en met 2014 heeft grootschalig
Pagina 21 van 23 onderhoud ter waarde van € 1,2 miljoen plaatsgevonden. Op basis van de weginspectie van 2015 komt 38% van het achterstallig onderhoud aan asfaltverhardingen en 47% van het achterstallig onderhoud aan
elementenverhardingen in de gemeente Blaricum (D-niveau) voor rekening van de wijk Bijvanck. Er is geen sprake van overlap met betrekking tot de getroffen maatregelen in de periode 2010-2014.
Op basis van het beschikbare budget kan de huidige achterstand worden weggewerkt, dus voor de korte termijn is er geen probleem.
De termijnen van onderhoud komt niet overeen met de theoretische levensduur van 53 jaar die de gemeente hanteert.
Mogelijk speelt de verkeerde inrichting in het verleden de wijk in het heden nog steeds parten. Nader onderzoek naar de technische gesteldheid van de wijk wordt daarom aanbevolen.
4.12 De Kampen (polder)
Ten zuidoosten van de A27 nabij Blaricum ligt het poldergebied de Kampen.
De totale polder heeft een oppervlakte van ca. 200 hectare en wordt doorkruist door verschillende (doodlopende) asfaltwegen. Deze wegen hebben een lage verkeersintensiteit. Agrariërs, wandelaars en fietsers maken gebruik van deze wegen tussen de groene weilanden door.
Tijdens de uitgevoerde inspectie is gebleken dat deze oude wegen ook aandacht verdienen. Met name de Harderwijkerweg is aan vervanging toe.
De relatieve slappe ondergrond daar (klei en veen) hebben er voor gezorgd dat deze weg bezweken is.
Nader onderzoek naar de technische gesteldheid van deze weg en de overige wegen daar wordt daarom aanbevolen.
Pagina 22 van 23
5. Conclusies en aanbevelingen
Tijdens het opstellen van deze rapportage zijn een aantal bevindingen gedaan die in onderstaand overzicht zijn samengevat;
1. De gemeente Blaricum heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in het
wegenonderhoud. Desalniettemin bedraagt het achterstallig onderhoud 8%
van het asfaltareaal en 7% van het elementenverhardingenareaal. Een groot deel van het achterstallig onderhoud bevindt zich in de wijk Bijvanck.
2. De wijk Bijvanck lijkt problemen te blijven ondervinden met de gekozen inrichting. Onbekend is welke problemen dit zal opleveren voor de nabije toekomst. Nader onderzoek is gewenst.
3. Er heeft tot op heden nog geen vergelijkbare kwaliteitstoetsing van de wegen plaatsgevonden in de gemeente Blaricum. Er is dus geen tendens vast te stellen van de kwaliteitsontwikkeling van de afgelopen jaren.
4. Er is voldoende budget om het achterstallig onderhoud in de komende jaren weg te werken.
5. Een groot gedeelte van de gemeente Blaricum is aangelegd in de jaren 70 van de vorige eeuw; de wijk Bijvanck. Voor de wijk geldt dat op korte termijn zwaardere investeringen te verwachten zijn. Andere pieken zijn met name waar te nemen in de jaren 1993 tot 1995, 2005 en 2015. Gezien de levensduur van minimaal 45 jaar zijn er voor deze pieken de komende decennia nog geen vervangingsinvesteringen te verwachten. Derhalve zijn de genoemde bedragen niet direct representatief voor de gemeente
Blaricum. Het is echter wel verstandig om in de toekomst vroegtijdig voor te sorteren op de vervangingsinvesteringen.
6. Voor het heden is het verstandig om rekening te houden met extra
vervangingsinvesteringen in de wijk Bijvanck, want met de investering van
€ 1,2 miljoen zijn niet alle wegen opgewaardeerd. Nader onderzoek moet uitwijzen hoe hoog de vervangingsinvesteringen voor de komende jaren moeten zijn.
7. De wegen in het poldergebied van Blaricum verdienen ook aandacht. De wegen zijn oud en door landbouwverkeer beschadigd. Met name de Harderwijkerweg geeft op dit moment problemen met onderhoud. Het opstellen van een onderhoudsplan is aan te bevelen
Pagina 23 van 23
Colofon
Door;
Bastiaan Heerschop Beheer Wegen
Tel 14 035
Bastiaan.Heerschop@BELcombinatie.nl
Arnout van Rhijn (BTAdvies B.V.) Adviseur Beheer en Beleid
Tel 0413-288499 Mob 06-36466312
Arnout.vanrhijn@btadvies.nl
BTAdvies B.V.
Postbus 241 5580 AE Waalre
Tel.nr 0413-288499 www.BTAdvies.nl
Datum: juli 2016
Status: Definitief
BTAdvies B.V.
Postbus 241 5580 AE Waalre Tel 0413-288499 www.BTAdvies.nl
